Tíminn - 02.02.1973, Blaðsíða 3

Föstudagur 2. febrúar 1973
TÍMINN
3
AAikill rausnarskapur grannanna á ströndinni:
SUMIR HAFA GEFIÐ AL-
EIGU SÍNA í REIÐUFÉ
Þaö hefur komið ótvirætt i ljós
siöan eldgosiö i V'estmannaeyjum
hófst, aö Eyjabúar eiga trausta
og fórnfúsa vini uppi á ströndinni,
i Iiangárvallasýslu og Vestur-
Skaftafellssýslu, enda hafa þar
löngum veriö mikil tengsl á milli.
Sum byggöarlög i þessum héruö-
um hafa veriö svo stórtæk i
gjöfum sinum, aö annálsvert er,
og þaö þeim mun fremur sem
ekki hafa allir gefiö af miklum
efnum.
Timinn getur hér fyrst gjafa,
sem fram hafa veriö lagðar i
tveimur hreppsfélögum, öðru
vestan Sólheimasands, en hinu
austan.
Við nefnum fyrst Vestur-
Eyjafjallahrepp þar sem fram
hafa verið lagðar 880 þúsund
krónur. Um tvö hundruð og
1 fyrradag rann út sá
frestur, sem venju-
legum skattþegnum er
gefinn til þess að skila
skattframtölum sinum,
og var þessi mynd tekin
seint um kvöldið, er
menn komu með
nokkrum áhyggjum að
fimmtiu manns á heima i
sveitinni og svarar þetta til þess,
aö hvert einasta mannsbarn hafi
gefið 3300 krónur. Af þessu lagði
Sveitarsjóður Vestur-Eyjafjalla-
hrepps fram 251 þúsund krónur,
eitt þúsund á mann, er rann beint
til sveitarsjóðs Vestmannaeyja,
en 629 þúsund krónur hafa verið
fengnar Hjálparstofnun
krikjunnar til ráðstöfunar.
Þetta er sennilega mesti rausnar-
skapur, sem enn eru dæmi um, og
vilja Vestur-Eyfellingar með
þessu minnast þess með þakklæti,
að þeir sóttu um langan aldur lífs-
björg út i Eyjar. Hafa ein-
staklingar i sveitinni gefið allt að
fimmtiu þúsund krónur, þótt þeir
svo hafi orðið að tæma spari-
sjóðsbækur sinar til þess að reiða
slika fjárhæð af höndum.
húsakynnum skatt-
stofunnar i Reykjavik til
þess að skila af sér
blessuðu framtalinu
sinu.
Ekki vitum við um skil
á skattskrám, en hætt er
við, að talsverð afföll
I Hvammshreppi i Mýrdal er
um fimm hundruð og tuttugu
manns, og er Vikurkauptún
kjarni sveitarfélagsins. Hrepps-
nefndin lagði þegar i upphafi
fram 250 þúsund krónur, Lions-
klúbbur byggðarlagsins 100
þúsund krónur og Kvenfélag
Hvammshrepps 20 þúsund
krónur. Þar að auki hafa 650
þúsund krónur safnazt i frjálsum
framlögum. Alls nemur þvi fram-
lagið úr Hvammshreppi oröið
1.020 þúsund krónum — nærfellt
tvö þúsund krónum á hvert
mannsbarn. Þess má geta til
dæmis um það, hversu stórtækir
sumir hafa verið, að frá einu
sveitaheimili i Mýrdal hafa
komið 80 þúsund krónur i
söfnunina.
Þar að auki hefur svo hrepps-
hafi orðið að þessu sinni
vegna eldgossins i
Eyjum, þar eð þeir, er
þar hafa verið önnum
kafnir við ýmis störf,
hafa hvorki haft tima til
þess að telja fram né
heldur til að sækja um
frest til að skila þvi.
nefndin tekiö undir tillögu bæjar-
stjórnar Húsavikur um aukaálag
á útsvör til ágóða fyrir Vest-
mannaeyjasöfnunina og útvega
fjórar ibúðir, sem nú eru til ráð-
stöfunar handa Vestmanna-
eyingum, er það kunna að vilja
þiggja.
Það, sem hér hefur verið sagt
tekur aðeins til tveggja sveitar-
félaga sunnan lands, en að sjálf-
sögðu hafa önnur sveitarfélögin
lagt stórmikið að mörkum. Fer
hér á eftir frásögn fréttaritara
Timans á Hvolsvelli, Pálma
Eyjóifssonar, af ýmsu, er gert
hefur verið i Rangárvallasyslu,
til þess að liðsinna Vest-
mannaeyingum.
A sameiginlegum fundi
stjórnar Rotaryklúbbs
Rangæinga og oddvita allra
hreppa i Rangárvallasýslu, var
ákveðið að hefja þegar i stað'al-
menna fjársöfnun til styrktar
Vestmannaeyingum svo og að
kanna allt ónotað húsnæði i
sýslunni bæði til ibúðar og
geymslu
Söfnunin er i fullum gangi og
gengur mjög vel. Sem dæmi má
nefna að i Fljótshliðarhreppi
námu almenn samskot 500
þúsund krónum og hreppsnefndin
ákvað að leggja fram 150 þús. kr,
1 Austur-Eyjaíjallahreppi
söfnuðust 290 þúsund krónur i al-
mennri söfnun, þá gaf Kven-
félagið Fjallkunan i hreppnum 25
þúsund krónur og hreppsnefndin
ákvað að gefa 133 þúsund krónur.
Þá hefur verið kannað, hvað sé
af ónotuðu húsnæði i sýslunni, og
sem dæmi má nefna, að i
Landsveit eru þrjú eyðibýli, þar
sem húsin standa auð, eða i Múla,
Lúnansholti og Hvammi. Þá
hefur þar i sveit verið boðið fram
húsnæði til ibúðar i F^lagbjarnar-
holti og til geymslu i F’ellsmúla.
1 Fljótshliðarhreppi buðu 13
fram húsnæði af ýmsu tagi, allt
upp i heil ibúðarhús.
I Austur-Eyjafjallahreppi buðu
26 fram húsnæði til margskonar
nota og 6 ibúðarhús voru boðin
fram i Vestur-Eyjafjallahreppi.
öllum þessum upplýsingum um
húsnæði hefur verið komið til
Rauða krossins og ber fólki, sem
áhuga hefur,að snúa sér þangað.
A fundi oddvitanna voru sam-
þykkt þau tilmæli samb. is.
sveitarfél. að hrepparnir leggðu
fram sem svarar fimm hundruð
krónum á hvern ibúa til Vest-
mannaeyjasöfnunarinnar.
1 Rangárvallasýslu eru mörg
félagsheimili og hafa nokkur
þeirra verið boðin undir geymslu
fyrir búslóð Vestmannaeyinga.
Þá má geta þess, að gosnóttina
var björgunarsveit SVF"I á Hvols-
velli kölluð út, og voru 20
björgunarmenn reiðubúnir á
Landeyjasandi, ef fólk yröi flutt
til lands i þyrlum. Öskar Sigur-
jónsson sérleyfishafi á Hvolsvelli,
fór með fjóra af áætlunarbilum
sinum niður undir sandinn, og var
tilbíiinn að flytja fjölda fólks til
byggöa, ef á þyrfti að halda.
Flugbjörgunarsveitin á Hellu og
slysavarnasveitin Dagrenning i
Hvolsvelli hafa báðar veriö til
hjálpar, svo og deildin úr Austur-
Landeyjunum, bæði i Vest-
mannaeyjum og Þorlíkshöfn.
Takmörkun á
loðnuveiðum
Sjávarútvegsráðuneytið hefir i
dag sett reglugerð um ráðstafanir
til verndar islenzku loðnu-
stofnunum. Reglugerðin, sem sett
er að fengnum tillögum Hafrann-
sóknastofnunarinnar og Fiski-
félags íslands, en samkvæmt
henni eru loðnuveiðar, algerlega
bannaðar frá 15. mai til 15. ágúst
1973 og 1. marz til 15. máí 1973,
frá linu réttvisandi norður frá
Horni að linu réttvisandi suð-
austur frá Eystra-Horni utan
linu, sem dregin er 12 sjdmilur
utan við grunnlinu samkvæmt
reglugerð nr. 189/1972.
Þingmannanefndin
hraðar störfum
Þinginannanefnd sú, sem
kosin var samkvæmt ályktun
Alþingis um neyöarráð-
stafanir vegna jarðelda i Vest-
mannaeyjum settizt að
störfum strax og inun reyna
að hraða störfum sinum svo
sem kostur er, enda er kveöið
á um slikan hraöa i ályktun
Alþingis. Formaður þessarar
nefndar er Eysteinn Jónsson,
forseti sameinaðs Alþinigs.
Einnig eru i henni Halldór
E. Sigurðsson, fjármálaráð-
herra, Lúðvik Jósefsson,
sjá varútvegsráðherra og
llannibal Va Id im a rsson,
félagsmálaráðherra, báðir
formenn stjórnarandstöðu-
flokkanna, þcir Jóhann
Hafstein og Gylfi Þ. Gíslason
og I. þingmaður Suðurlands-
kjördæmis, Ingólfur Jónsson.
Ncfndin á að gera tillögur
um neyðarráðstafanir vegna
cldgossins i Heimaey og um
fjáröflun þeirra vegna. Eiga
tiilögur ncfndarinnar að
iniðast við það, að búsifjar af
völdum náttúruhamfaranna
séu bornar af þjóðinni allri
s a in e i g i n I e g a . S k v .
þingsályktunarlillögunni á
mcð þcirri fjáröflun einnig að
greiða þau hráðabirgðalán,
sem rfkisstjórnin tekur vegna
þcirra ráðstafana, sem gerðar
hafa vcrið og verið er að gera
vegna náttúruhamfaranna.
Forsætisráðherra, sem
flutti tillöguna um skipun
þingniannanefndarinnar,
lagði áherzlu á að neyðarráð-
slafanirnar byggðust á sani-
ciginlcgu átaki þjóðarinnar
allrar og að um það átak
þyrfti að vera cinhugur þings
og þjóðar. Var það ósk allra
þingflokkanna að þannig yrði
að inálum staðið.
Þingfiindir voru stuttir i
gær, vegna þess að þing-
Ílokkarnir þurftu að koma
saman til að ræða um þær
fjáröflunarleiðir, scm til
greina koma og samkomulag
ga-ti lcki/.t um. IVlun verða
stefnt að þvi, að þingmanna-
ncfndin geti jafnvel lokið
slörfum sinuin uú um helgina,
og málið komið fyrir Alþingi
til afgreiðslu í byrjun næstu
viku.
Heppilegustu
vinnubrögðin
Er forsætisráðherra mælti
fyrir lillögu sinni á Alþingi sl.
mánudag um þessi vinnu-
briigð, sem slefndu að einingu
þingmanna um þetta mál
sagði hann m.a.:
„fcg fæ ekki séð, að önnur
starfsaðferð geti betur tryggt
sainstöðu allra þingmanna um
þetta mál, lieldur en sú, sem
hér er stungið upp á, að þing-
mcnn allra flokka eigi þess
kost að vinna að undirhúningi
þeirra tiilagna, sem á að
byggja neyðarráöstafanirnar
á, jafnt stjórnarsinnar og
stjórnarandstæðingar.
Astæðan fyrir þvi, aö ég bcr
þessa tillögu fram ersú, að ég
vil vinna að því að heilum hug,
að alger samstaöa geti orðið á
Alþingi um þær ráöstafanir,
sem endanlega verða geröar.
Ilitt er annað mál, að stjórnin
hefur látið vinna að þcssu máli
og stjórnin hcfur algcrlega til-
húið frunivarp um neyöarráö-
stafanir i Vestmannaeyjum.
Eg tel ekki viöeigandi, þegar
sá háttur er hafður á sem hér
er gcrt, aö ætla þingnefnd að
semja frumvarp um þetta
efni, að fara hér að rekja efni
þess frumvarps sem rikisstj.
hefur látið semja. Fln sú þing-
nefnd, sem hér verður kjörin
fær að sjálfsögðu i hendur
frumvarpiö og það verður svo
hennar að meta það að hve
miklu leyti hún getur stuðzt
Framhald á bls. 19
Athugasemd
frá B. í.
Vegna ummæla ýmissa
aðila að undanförnu, og þá
sérstaklega i sjónvarps-
þættinum Setið fyrir svörum,
30. janúar sl. vill stjórn Blaða-
mannafélags Islands taka
fram eftirfarandi:
1. Furðulegt má teljast að
ýmsir aðilar, sem ættu að vita
betur, skuli eigi hafa skilning
á þýðingu og nauðsyn frétta-
miðlunar af slikum atburðum
sem nú eru að gerast. Það
sem gerzt hefur varðar ekki
aðeins alla þjóðina, heldur og
umheiminn, og það er verk-
efni starfsmanna fjölmiðla og
skylda þeirra að skýra frá
slikum atburöum eins fljótt og
ítarlega og auðið er.
Látið hefur verið að þvi
liggja aö fréttamenn hafi
verið til óþurftar í Eyjum, en
stjórn Blaöamannafélagsins
biöur menn að hugleiða,
hvernig ástandið hefði verið,
ef fréttaflutningur hefði ein-
skorðast við stuttorðar til-
kynningar opinberra aöila.
Jafnframt vill stjórnin leggja
á það áherzlu, að fréttamenn,
ljósmyndarar og kvikmynda-
tökumenn hafa i Eyjum
safnað heimildum,
upplýsingum og myndaefni
sem ómetanlegt verður siöari
timum. Þegar saga þessara
atburða verður siðar skráð i
heild, mun mikilvægi þessa
starfs koma enn betur i ljós.
2. 1 ljós kom við upphaf at-
burðanna i Vestmannaeyjum,
að ekki hafði verið gert ráð
fyrir tengslum milli almanna-
varnaráðs og fjölmiðla. Þetta
leiddi til árekstra og
misskilnings, sem koma.hefði
mátt i veg fyrir, ef slik tengsl
hefðu verið fyrir hendi i
upphafi.
3. Látið hefur verið að þvi
liggja, að fréttamenn hafi
gerzt brotlegir við lög i Vest-
mannaeyjum. Stjórn félagsins
krefst þess, að færðar verði
sönnur á þessar fullyrðingar,
en þær lýstar marklausar
reynist ekki fótur fyrir þeim.
4. Að endingu vill stjórn
félagsins minna á mikilvægi
fjöimiðla i frjálsu þjóðfelagi
og nauðsyn þess, að frétta-
menn eigi óhindraðan að-
gang að upplýsingum og geti
þannig sinnt störfum sinum og
skyldum gagnvart al-
menningi.
Samþykkt einróma á
stjórnarfundi B.l. 1. febr. 1973.
1973.
Sértu nú guði beföluð!