Tíminn - 17.08.1974, Blaðsíða 7

Laugardagur 17. ágúst 1974.
TÍMINN
7

Ctgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm). Jón Helgason, Tómas'
Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrfmur Gfslason. Rit-
stjórnarskrifstofur i Edduhúsinu viö Lindargötu, simar
18300—18306. Skrifstofur i Aðalstræti 7, simi 36500 — af-
greiðslusimi 12323 — auglýsingasimi 19523.
V
Verð I lausasölu kr. 35.00.
Askriftargjald kr. 600.00 á mánuði.
Blaðaprent
Varnarmdlin
I viðræðum þeim, sem fóru fram um myndun
nýrrar vinstri stjórnar, var það viðurkennt með
tillöguflutningi þeirra þriggja flokka, sem mynda
núverandi rikisstjórn, að eftir kosningarnar 30.
júni væri ekki lengur fyrir hendi þingmeirihluti
til að koma fram óbreyttum þeim tillögum, sem
Einar Ágústsson utanrikisráðherra flutti á
viðræðufundi hans og bandariskra ráðherra i
marzmánuði siðastl., en þar var m.a. gert ráð
fyrir brottflutningi alls varnarliðsins fyrir til-
tekinn tima. Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn, sem höfðu lýst sig andviga ýmsum
atriðum þessara tillagna, hafa eftir kosningarnar
stöðvunarvald á Alþingi og engum breytingum
var þvi komið þar fram nema með samþykki
annars hvors þeirra eða beggja.
Eitt af þvi, sem Alþýðuflokkurinn lagði megin-
áherzlu á i viðræðunum, var það, að ekki yrði
tekin nein ákvörðun um timasetningar varðandi
brottför hersins önnur en sú, að verulegur hluti
hans yrði fluttur brott fyrir árslok 1975. Allir núv.
stjórnarflokkar féllust á, að ekki skyldi að þessu
sinni ákveðið neitt um endanlegan brottflutning
hersins, heldur yrði ákvörðun um það tekin siðar.
Alþýðubandalagið lagði til, að ákvörðun um það
yrði tekin i ársbyrjun 1976, en vafalaust hefði það
fallizt á lengri frest, ef stjórnarmyndun hefði
tekizt. Af hálfu Samtaka frjálslyndra og vinstri
manna var gerð sú tillaga ein um timasetningu,
að núv. varnarsamningi yrði sagt upp og gerður
nýr varnarstöðvarsamningur, sem væri
uppsegjanlegur með eins árs fyrirvara, eins og
varnarsamningurinn er nú.
Samhliða þvi, sem núverandi stjórnarflokkar
féllust þannig á að fresta að sinni endanlegri
ákvörðun um brottflutning varnarliðsins, héldu
þeir þvi hins vegar fast fram, að gerðar yrðu
ýmsar breytingar, sem auðvelduðu brottflutning
hersins, þegar þar að kæmi. Þeir voru jafnframt
sammála um þá yfirlýsingu, að hér yrði ekki her
á friðartimum.
í viðræðum þeim, sem nú fara fram milli
Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins um
stjórnarmyndun, munu Framsóknarmenn
leggja áherzlu á að byggt verði á þvi samkomu-
lagi flokkanna frá 1949, þegar gengið var i
Atlantshafsbandalagið, að hér verði hvorki her
eða herstöðvar á friðartimum. Þetta takmark
verði stöðugt haft i huga, og þótt öruggara sé
talið, að hafa varnir i landinu enn um sinn, sé
jafnan við það miðað, að hér verði ekki herseta til
langframa. 1 samræmi við þetta sjónarmið verði
nú þegar gerðar ýmsar breytingar á framkvæmd
varnarmála, m.a. þær, að hermenn búi innan
vallarsvæðisins og þeim fækkað, en íslendingar
taki i staðinn við þeim störfum, sem ekki fylgir
bein herskylda.
Rétt er að rifja upp, að i stjórnartið
Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins á
árunum 1953-1956 voru gerðar mikilvægar lag-
færingar á framkvæmd varnarmálanna, sem
hafa reynzt vel á margan hátt. Framsóknarmenn
höfðu forustu um þessar lagfæringar, en nutu
góðs stuðnings þeirra Ólafs Thors og Bjarna
Benediktssonar. Það er von Framsóknarmanna,
að svipað samstarf geti tekizt á ný.
Þ.Þ.
Grein úr Newsweek:
Hægrisveifla ungmenna
í Vestur-Þýzkalandi
Þó vart talin hætta á nýnazisma
Helmut Schmidt kanslari — skoðanakannanir sýna vaxandi
fylgi sósialdemókrata siðan hann kom til valda.
ALGENGT var á árunum
1965-1970, að vesturþýzkir
stúdentar i leðurjökkum og
með hlifðarhjálma flykktu sér
um leiðtoga marxista eins og
„Rauða Dutschke”. Kylfur og
háþrýstidælur lögreglunnar
öftruðu þeim ekki á nokkurn
hátt. Reynslan á undan-
gengnum árum hefir þvi kennt
ihaldssömum löggjöfunum að
kviða skólaslitadögunum. Þá
var jafnan von heilla herskara
úfinna andmælenda, sem
flykktust til Bonn til þess að
ráðast gegn „virki kerfisins.”
En óttaslegnum lög-
gjöfunum brá notalega við i
sumar, þegar skólafðlkið
hópaðist út úr almennings-
vögnunum. Þá kváðu ekki við
hin venjulegu vigorð andmæl-
enda heldur var komið allt
annað hljóð I strokkinn.
Karl Carstens, einn af leið-
togum Kristilega Demokrata-
flokksins, sagði er hann hafði
staðið fyrir svörum sendi-
nefndar ungmennanna: „Ég
hlýt að játa, að ég er undrandi.
Við höfum aldrei tekið á móti
ánægjulegri gestum.”
HÆGRISVEIFLU ung-
menna I Vestur-Þýzkalandi
hefir lítill gaumur verið gefinn
til þessa, en hún gripur ört um
sig og virðist vera að verða að
fjöldahreyfingu. Breytingin er
svo vlðtæk, að meirihluti
ungra kjósenda snerist til
fylgis við Kristilega Demó-
krataflokkinn I kosningunum i
vor, en sikt hefir ekki gerzt i
meira en áratug.
Stefnubreytingin er mest
áberandi við framhalds-
skólana. Viðkönnun, sem gerð
var fyrir skömmu, kom I ljós,
að ekki óskuðu nema 17 af
hundraði nemendanna eftir
alvarlegum breytingum á
stjórnmálakerfi Vestur-
Þýzkalands.
Þessi merkilega breyting er
að mjög miklu leyti til komin
fyrir áhrif frá Schuler Union,
eða samtökum skólanemenda,
en þau hneigjast verulega til
hægri i stjórnmálum.
Samtökin voru stofnuð i fyrra
og Kristilegi Demókrata-
flokkurinn veitti aðstoð við
skipulagninguna. Félögum
samtakanna hefir fjölgað um
3000 á mánuði að undanförnu.
1 fyrra mánuði var félaga-
talan komin upp i 22000 við
1600 skóla, og er vöxtur sam-
takanna tvimælalaust örari en
dæmi finnast um hjá öðrum
nemendasamtökum.
ÞETTA hefir greinilega
valdið áhyggjum meðal' íeíð-
toga JUSOS, eða samtaka
ungra sósialista, æskulýðs-
samtaka Jafnaðarmanna-
flokksins, sem nú nýtúr
forustu Helmut Schmidts
kanslara. Um siðastliðin
mánaðamót höfðu óttaslegnir
vinstrimenn á orði að mynda
sin. eigin samtök meðal
framhaldsskólanemenda til,
mótvægis. „Við ætlum að
leggja til baráttu við Schuler
Union og greiða högg fyrir
högg”, sagði leiðtogi Jusos.
En Jusos hefir gilda ástæðu
til kviða, og Jafnaðarmanna-
flokkurinn einnig. Megin-
ástæða örrar fylgisaukningar
viö óbreytt ástand er vitaskuld
óþolinmæði og vonbrigði með
róttæk áform, sem langt er frá
að tekizt hafi að framkvæma.
„VIÐ erum orðin þreytt á
fjarstæðum fullyrðingum um
„endurmótun samfélagsins”
og mótun „hins nýja
sósialista,” sagði hreinskilinn
17 ára unglingur, sem Milan J.
Kubic fréttaritari Newsweek
hitiIBonn.Og hann bætti við:
„Marxistar hafa heitið þessu
ár eftir ár, en árangurinn
sjáum við bezt i Evrópu-
rlkjum kommúnista.”
Aörir hægrisinnaðir nem-
endur halda fast fram, að
umfangsmiklar andmælaað-
gerðir taki blátt áfram of
mikinn tima frá framhalds-
skólanámi. Inntökureglur og
inntökupróf við æðri skóla hafi
þyngzt. Þetta hafi knúið
marga væntanlega þátttak-
endur I götuupphlaupum til
þess að herða lesturinn, þar
sem litill timi gefist til „enda-
lausra ræðuhalda og
heimskulegra verkfalla
vinstrisinna,” eins og einn
stúdenta komst að orði.
Algengasta viðhorfið kom
þó fram Jijá atorkusömum 18
ára gömlum nemanda frá
Bonn: „Við erum hluti af
hyggnu samfélagi, sem heita
má ánægt i öllum grund-
vallaratriðum, og hvi skyldum
við hlaupa upp til handa og
fóta i andmælaskyni, ru þvi að
ekki er völ á neinu betra i stað
þessa samfélags?”
UNGUM hægrisinnuðum
stúdentum nægir ekki að ráð-
ast á hina róttæku fyrir fjar-
stæðar hugsjónir og hafa þvi
hafizt handa i samræmi við
sina eigin heimspeki. Róttækir
hafa yfirleitt látið sér nægja
að gera verkföll og fara i and-
mælagöngur, en ihaldssamir
nemendur eru farnir að knýja
á um aukin áhrif i skóla-
málum. SU hefir einnig látið
félagsmál nokkuð til sin taka
og meðal annars látið börnum
erlendra verkamanna i té
ókeypis kennslu. Aðrir
unglingar hafa hafið öfluga
baráttu fyrir fylgisöflun fram-
bjóöenda Kristilega Demó-
krataflokksins.
Margir hafa eðlilega látið i
ljós grunsemdir um, að þessi
nýju viðhorf kunni aö leiða til
afturhvarfs æskunnar til
einhvers konar nýnazisma.
Þeir, sem gerzt hafa fylgst
með gangi mála, telja þó ótt-
ann um öfgastefnu til hægri
ástæðulausan. „Þetta er ekki
bakslag kólfsins,” segir
Georg Kaertner hjá Æsku-
lýðsstofnun Þjóðverja, en hún
nýtur mikils álits. „Þetta
sýnir þvert á móti almenna
löngun æskumanna til að
treysta framfarirnar, sem
orðið hafa á undangengnum
árum.” Og flestir hinna nýju
leiðtoga ungra manna virðast
vera trúir hóflegum og skipu-
legum framförum i félags- og
efnahagsmálum.
Formaður Schuler Union i
Bæjarlandi heitir Paul
Lachenmeir. Hann er 17 ára
og var að sötra bjór i Gasthaus
i Munchen þeear leitað var
álits hans, og honum varð að
orði: „Við erum ef til vill fyrst
og fremst andmælahreyfing
gegn vinstrihópum, sem
halda, að þeir eigi þýzka æsku
með húð og hári.”
Framhaldsskólakennari i
Bonn var einnig spurður álits
og hann leit enn mildari
augum á þessa nýju kynslóð
hygginna ungmenna. Hann
sagði, að hinir ihaldssömu
námsmenn væru „einungis
leiðir á Das Kapital, en þyrstir
aftur á móti i Love Story".