Fréttablaðið - 04.01.2005, Page 25

Framundan er sala Landssím-
ans. Ákveðið var fyrir nokkrum
árum að koma á samkeppni á
fjarskiptamarkaði með þeim
rökum að samkeppnin tryggði
neytendum lægra verð og betri
þjónustu. Eignarhald ríkisins
gefur forskot á fyrirtæki sem
eru í einkaeigu og því er talið
nauðsynlegt að ríkið selji Lands-
símann til þess að jafnræði geti
verið milli fyrirtækjanna sem
keppa. En fleira kemur til sem
getur torveldað samkeppni.
Landssíminn hefur yfirburða-
stöðu á markaðnum með um
80% hlutdeild í almennri tal-
símaþjónustu og um 67% hlut-
deild í fjarskiptakerfinu. Þessir
yfirburðir Landssímans byggj-
ast einkum á því að fyrirtækið á
megnið af dreifikerfinu. Það er í
einokunaraðstöðu hvað varðar
koparnetið og þar með aðgang
að heimtaug til notandans. Svip-
að er um ljósleiðaranetið, en þar
er samkeppni aðeins á höfuð-
borgarsvæðinu, norður til Akur-
eyrar og til Vestmannaeyja.
Annars staðar er Landssíminn
einn um að veita þjónustu með
ljósleiðara. Fyrirtæki sem vilja
keppa við Landssímann verða að
fá greiðan aðgang að dreifikerfi
Símans á sanngjörnu verði.
Þarna er fyrirsjáanlegt að
verði árekstrar milli fyrirtækja
í samkeppni, enda er það svo.
Stærsta fyrirtækið sem er í
samkeppni við Landssímann, Og
Vodafone, kvartar undan þjón-
ustunni og telur að auki erfitt að
staðreyna hvort verðlagning á
aðgangi að heimtaugum sé
byggð á raunkostnaði. Bendir
fyrirtækið á að jafn aðgangur að
grunnnetinu og rétt verðlagning
sé forsenda samkeppni á smá-
sölumarkaði á landsvísu. Í er-
indi til Alþingis, sem er umsögn
um þingmannafrumvarp er
varðar sölu Landssímans, geng-
ur Og Vodafone svo langt að
segja að það sé álit fyrirtækis-
ins að verði eignarhaldi á grunn-
netinu ekki komið fyrir í sér-
stöku fyrirtæki, sem selji að-
gang að netinu til allra aðila á
markaði á sömu kjörum og á
sömu forsendum muni aldrei
verða raunveruleg samkeppni á
fjarskiptamarkaði. Ástæðan er
einföld: hér á landi háttar svo til
að aðeins er til eitt heildstætt
grunnnet og fyrirtæki sem vilja
veita talsímaþjónustu eða DSL
þjónustu eiga ekki annarra
kosta völ en að semja við keppi-
naut sinn, Landssíma Íslands
hf., um aðgang að grunnnetinu.
Og Vodafone telur að það geti
verið þrjár leiðir í útfærslunni:
grunnnetið verði áfram í eigu
ríkisins, grunnnetið verði selt
sama aðila og kaupir Landssím-
ann en verði í sérfyrirtæki og
með algerlega aðskilinn rekstur
og í þriðja lagi að grunnnetið
verði sérstakt félag, sem geti
verið í eigu ríkisins og annarra
sem kaupa þjónustu af grunn-
netinu.
Benda má á að þegar sett var
löggjöf um samkeppni í raforku-
kerfinu, var samkeppnin ein-
skorðuð við sölu og framleiðslu
á rafmagni, enda ekki talið hægt
að koma við samkeppni í flutn-
ingi og dreifingu rafmagns. Var
stofnað sérstakt hlutafélag um
flutninginn sem er í eigu helstu
framleiðenda rafmagns. Það
fyrirkomulag á að tryggja jafn-
ræði í aðgengi að kaupendunum
og er því að verulegu leyti for-
senda þess að samkeppni verði í
kerfinu. Hví skyldu gilda ein-
hver önnur lögmál í fjarskipta-
kerfinu?
Og Vodafone telur að sérfyr-
irtæki um grunnnetið myndi
leiða af sér betri þjónustu um
landið, þar sem fremur yrði lögð
áhersla á að bæta fjarskiptin í
hinum dreifðum byggðum
landsins. Það væri hagur dreif-
ingarfyrirtækisins að sjá til
þess að netið næði til allra
landsmanna, bæði hvað varðar
talsímaþjónustu og gagnaflutn-
inga. Þetta eru frekari rök fyrir
sérfyrirtæki um grunnnetið.
Ljóst er að víða um land er veru-
leg óánægja með frammistöðu
Landssímans síðustu árin eftir
að fyrirtækið hætti að líta á sig
sem þjónustufyrirtæki og fór að
einbeita sér að því að hámarka
hagnaðinn til skamms tíma litið.
GSM- símakerfið er orðið mikil-
vægt öryggistæki en víða á veg-
um landsins er símasamband
ekki til staðar. Þá eru góð fjar-
skipti oft forsenda þess að at-
vinnulíf og afþreyingarmögu-
leikar geti þróast með svipuðum
hætti sem víðast á landinu. Öllu
lengur má ekki dragast að sýni-
legt verði að pólitískur vilji er
til staðar að veita góða þjónustu
um land allt. Ég fer ekki leynt
með þá skoðun mína að hafa eigi
grunnnetið í sérfyrirtæki og að
það fyrirkomulag sé líklegt til
þess að tryggja góða þjónustu
og samkeppnina sem að er
stefnt. Álit Og Vodafone styður
þau sjónarmið og hefur mikið
gildi vegna þess að fyrirtækið
er starfandi á þessum markaði.
Áður en Landssíminn verður
seldur þarf að leiða þessa um-
ræðu til lykta. ■
Ég fer ekki leynt
með þá skoðun
mína að hafa eigi grunn-
netið í sérfyrirtæki og að
það fyrirkomulag sé líklegt
til þess að tryggja góða
þjónustu og samkeppnina
sem að er stefnt.
Grunnnetið verði
sérfyrirtæki
ÞRIÐJUDAGUR 4. janúar 2005
KRISTINN H. GUNNARSSON
ALÞINGISMAÐUR
UMRÆÐAN
SALA LANDSSÍMANS
,,
AF NETINU
Landflutningar-Samskip eru nú flutt í nýjar höfuðstöðvar Samskipa,
Kjalarvogi. Hagræðið er augljóst og ekki sakar að um er að ræða
fullkomnustu flutningaþjónustumiðstöð hér á landi.
Við þökkum viðskiptavinum okkar þolinmæði og skilning meðan
á flutningum stóð og hlökkum til samstarfsins á nýju ári.
458 8000
Nýtt símanúmer
Ný aðkoma að Landflutningum-Samskipum
Kjalarvogi • 104 Reykjavík
trukki
í Kjalarvoginn
meðViðfluttum
ar
g
u
s
–
0
4-
07
87
Málgleði og atvinnuviðtöl
Aldrei þessu vant gerðist eitthvað milli
jóla og nýárs, Bjarni Ármannsson rak að-
stoðarforstjóra sinn, Jón Þórisson. Ekkert
þekki ég Jón, en allir virðast á einu máli
um að hann sé ákaflega duglegur mað-
ur. Honum varð á í messunni þegar
hann fór að tala um það í fjölmiðlum að
æskilegt væri að sameina Landsbanka
og Íslandsbanka. Hvort sem það er æski-
legt eða ekki þá er það bankastjórans
eða bankaráðsformannsins að tilkynna
um það, ekki dyravarða, gjaldkera eða
aðstoðarforstjóra. Flestir hafa örugglega
talið að þetta væru byrjandamistök. Það
er hins vegar erfitt að skilja það öðruvísi
en sem ögrun að ráða útibússtjóra í
stærsta útibú bankans, án þess að segja
bankastjóranum frá því. Málgleðin eftir
uppsögnina er ekki til þess að styrkja Jón
í komandi atvinnuviðtölum. Gott er að
telja upp í milljón (eða telja milljónirnar
sínar) áður en bankamenn tala þegar
þeir eru reiðir. Það vekur einnig athygli
hve yfirlýsingaglaður Helgi Magnússon
er í málinu. Í reglum fyrir flestar stjórnir
eru ákvæði um að ekki skuli aðrir stjórn-
armenn tjá sig um málefni félagsins en
formaður. Kannski er þetta ekki svo í Ís-
landsbanka, en bankinn ætti þá að taka
regluna sem snarast upp.
Mér dettur ekki í hug að neitt dýpra sé á
bakvið uppsögnina en að forstjórinn og
aðstoðarforstjórinn gátu ekki unnið
saman. Þá er augljóst hvor þarf að víkja.
Benedikt Jóhannesson á heimur.is