Tíminn - 26.04.1975, Blaðsíða 6

TÍMINN
Laugardagur 26. apríl 1975.
Hugmyndir um nýjan flugvöll á
fyllingu í Skerjafirði
— Verður núverandi flugvallarsvæði nýtt undir íbúðabyggingar?
t gær var lögö fram á Alþingi
þingsályktungartillaga þess
efnis, aö rikisstjórnin skipi nefnd
sérfróöra manna til þess aö
kanna þá hugmynd aö láta gera
nýjan flugvöll, sem gæti oröiö
miöstöö innanlandsflugsins, á
fyllingu viö Löngusker i Skerja-
firöi. Flutningsmenn eru þeir
Guömundur G. Þórarinsson (F)
og Steingrlmur Hermannsson
(F).
í mjög ítarlegri greinargerö,
sem fylgir tillögunni, ásamt kort-
um, segja flutningsmenn m.a.:
„A undanförnum árum hafa
veriö uppi háværar raddir, er
telja, aö Reykjavikurflugvöllur i
núverandi mynd geti ekki verið
miöstöð innanlandsflugsins til
frambúöar.
Flestir munu þeirrar skoðunar,
aö nauösynlegt sé, að á Reykja-
vfkursvæöinu sé flugvöllur, er
uppfyllir kröfur Alþjóðaflug-
málastofnunarinnar (ICAO).
Mikið hefur verið um þetta mál
fjallað, en öljóst, hver framtiöar-
skipan muni verða.
Margt veldur þvi, að erfitt mun
reynast að láta Reykjavikurflug-
völl þjóna þvi hlutverki að vera
miðstöö innanlandsflugsins, og
skal þess freistað hér að drepa á
helstu atriðin.
öryggi
Til grundvallar um aðflugs-
skilyrði ereðlilegtog nauðsynlegt
aö leggja reglur Alþjóðaflug-
málastofnunarinnar, en þær
helstu eru þessar:
a) Engar hindranir mega vera i
fluglinu að og frá brautarendum.
Mega þær ekki risa upp fyrir hall-
andi flöt frá brautarenda með
hallanum um 1:50 frá aðalbraut-
um og 1:40 frá þverbrautum.
b) Engar hindranir mega gnæfa
upp yfir láréttan flöt (öryggis-
flötur) 45 m ofan flugvallar innan
4000 m fjarlægöar frá miöju hans.
c) Utan við hverja flugbraut
verða að vera hindranalaus
öryggissvæði, og séu þau i sömu
hæð og flugbrautin. Burðarþol
öryggissvæða skal vera þannig,
að sem minnstur skaði veröi á
loftfari, sem fer út af brautinni.
Oryggissvæði þetta skal ná 60
m út fyrir hvorn brautarenda og
75 m sin hvorum megin við
miðlinu flugbrautar, ef um venju-
lega flugbraut er að ræða, en 150
m, ef um er að ræða blindflugs-
braut.
A Reykjavikurflugvelli er
öryggi flugs ekki i samræmi við
þessar kröfur. Miklar tálmanir
eru af hæöum og byggingum i ná-
ólafur ólafsson.
Tekur sæti
á Alþingi
I gær tók ólafur ólafsson kaup-
félagsstjóriá Hvolsvelli sæti á Al-
þingi I staö Jóns Helgasonar.
Ólafur Ólafsson er 2. varaþing-
maöur Framsóknarflokksins I
Suöurlandskjördæmi. Hann hefur
ekki setið á þingi áður.
grenni vallarins og i brautar-
stefnu. Takmarkar þetta nota-
gildi vallarins sérstakalega i lág-
skýjuðu.
Helstu hindranir eru:
Sjómannaskólinn (86 m)
Borgarsjúkrahús (85 m)
Digranesháls (84 m)
Reykháfur á Kletti (83 m)
Háaleitishverfi (71 m)
öskuhlið (69 m)
Laugaráshverfi (79 m)
Langholtshverfi (75 m)
Hallgrimskirkja 110 m)
Verstu hindranir á flugtaks- og
aðflugsfleti norður af flugbraut
02/20 eru tvö hús við Sóleyjargötu
(1:23 og 1:25) og Frikirkjan
(1:32)
Kröfur um hindrunarlaus
öryggisbelti meðfram brautum er
ekki unnt að uppfylla, nema fjar-
lægðar verði byggingar.
Ljóst er, aö sumar af nefndum
kröfum um öryggi er unnt að
uppfylla með ærnum kostnaöi, en
aðrar verða ekki uppfylltar.
Fleiri atriöi mætti nefna, svo
sem lengd flugbrauta og stefnur
þeirra.
Auk öryggis flugfarenda er
öryggi þeirra ibúa, er i nágrenni
flugvallarins búa, nátengt þess-
um atriðum. Með aukinni flug-
umferð eykst slysahætta, þar eð
aðflug og flugtak er mikið yfir
byggð.
Hljóðmengun
íbúar Reykjavikur og ná-
grennis verða fyrir verulegu
ónæði af hávaða vegna flug-
vallarins.
Hávaðafletir eru verstir yfir
miðbæ Reykjavikur og Kársnesi.
Stærð hávaöaflatar stendur i
nánu sambandi við fjölda flug-
taka og munu því óþægindi af
þessum orsökum aukast meö
aukinni flugumferð.
Loftmengun.
Loftmengun fylgir að mestu
hávaöaflötum. Sýnir það enn
galla þess, hversu aðflug og flug-
tak er mikið yfir byggð.
Burðarþol
Styrkleiki vallarsins er mjög
misjafn. Völlurinn er aö mestu á
þunnri fyllingu i mýri og yfirborö
óslétt.
Skipulag
Verulega hefur veriö þrengt að
Reykjavikurflugvelli á undan-
fömum árum meö byggö, og er
ástæöa tilað ætla, að þar komi að
völlurinn veröi að vfkja, en
byggöarland Reykjavikur er
senn á þrotum.
Sú óvissa sem rikir um framtiö
flugvallarins, veldur augljóslega
erfiðleikum viö áætlanagerð
þeirra fyrirtækja, sem f tengslum
við völlinn starfa.
Þær tillögur sem komið hafa
fram um úrbætur, miða annars
vegar að gerð nýrrar
austur/vestur brautar, 1800 m
langrar, og hins vegar að
lengingu núverandi austur/vest-
ur brautar i 1800 m.
Hvor tilhögun sem yrði valin er
liklegt að kostnaður yrði 500-600
millj kr. en eigi að siður yrði ekki
unnt að fullnægja nefndum
öryggiskröfum og fjöldamörg
vandamál til frambúöar. Til þess
að fullnægja alþjóðlegum körfum
um 95% opnun flugvallarins þarf,
auk þess aö endurbyggja og
lengja NA-SV flugbrautina.
Áriö 1967 skilaði Flugvallar-
nefnd 1965-’67 itarlegu nefndar-
áliti.
Var þar fjallað um hugsanlega
flugvallargerð á Alftanesi og i
Kapelluhrauni.
Ákvörðun var aldrei tekin á
grundvelli þess nefndarálits og
mun margt hafa valdið.
Nýlega hefur ungur arkitekt,
Trausti Valsson, varpað fram
þeirri hugmynd að gerður verði
flugvöllur fyrir Reykjavikur-
svæðið á fyllingu við Löngusker i
Skerjafirði.
Þótt hugmyndin sé einföld og
liggi nokkuð beint við, mun hún
ekki hafa komið fram áður.
Hugmynd þessi hefur i för meö
sér verulega kosti umfram aðrar
hugmyndir, sem fram hafa komiö
um flugvallargerð á svæðinu.
Verður þess freistað hér aö
benda á nokkra þeirra.
Öryggi
öryggi er augljóslega til muna
meira en á núverandi flugvelli.
Hindranir i „öryggisfleti” og að
flugs- og flugtaksflötum núver-
andi vallar hafa nær engin áhrif
við þessa staðsetningu.
Nauðsynlegt er þó að fram-
kvæma á þessu athugun.
Flug er mun minna yfir byggð.
Hljóðmengun
Fylgiskjal V sýnir hávaðafleti
þessarar staðsetningar og þar
með augljósa kosti hennar fram
yfir núverandi völl.
Fylgiskjal V sýnir einnig sam-
svarandi hávaðafleti fyrir flug-
velli á Alftanesi og I Kapellu-
hrauni.
Loftmengun
Loftmengun veröur mun minni
en nú er, enda fylgir hún aö mestu
hávaðaflötum.
Skipulag
Svo sem fram kemur að
framan, gerir hugmyndin ráð
fyrir, aö flugvöllurinn sé gerðurá
fyllingu.
Staðsetningin hefur þá augljósu
kosti fram yfir staðsetningu á
Alftanesi og i Kapelluhrauni, aö
hún liggur mun nær þungamiðju
byggðar og er þvi hagstæðari frá
flutningalegum sjónarhól séð.
Vegagerð aö vellinum yrði að
visu dýr, en hraðbraut þarna yrði
til mikilla hagsbóta fyrir
umferðarkerfiö og er spurning,
hvort hraðbraut i þessari mynd
veröi ekki aö koma i framtiðinni.
Hún mundi að sjálfsögðu létta
mjög á umferöaræðinni gegnum
Kópavog og auðvelda alla umferð
innan Stór-Reykjavikur-
svæðisins.
Benda má á I þessu sambandi,
að á Alftanesi gæti orðið um 30-40
þús. manna byggð. Vegalengd
þangað er um 15 km, en um 5 km
eftir vegi yfir fjörðinn.
Annar veigamikill kostur við
þessa staösetningu framtiöar-
flugvallar er, að núverandi
byggingar á flugvallarávæöinu er
flestar auövelt að reka i tengslum
við flugvöll i Skerjafirði. Er hér
að sjálfsögðu um verulega fjár-
muni aö ræöa.
Akvöröun um flugvöll I Skerja-
firði mundi auðvelda flugfélögum
alla áætlanagerð og gera þeim
kleift að miða fjárfestingar sinar
I byggingum á núverandi flugvelli
við það.
Núverandi flugvallarsvæði geti
Reykjavikurborg tekið til
bygginga i framtiðinni.
Ef áætlað er, að flugvallar-
svæöið sé um 140 ha og verð lands
þarna áætlað ca. 1.000
kr/fermeter, er verð þessa lands-
svæöis,sem losnar.um I400millj.
kr.
A þessu korti er tillaga um hraö- og tengibrautakerfl. Nýja flugvallar-
svæöiö sést ofarlega til vinstri. Eins og sjá má, er gert ráö fyrir, aö þaö
sé á fyliingu I Skerjarfirði. öll kort, sem fylgja greinargeröinni, geröi
Trausti Valsson arkitekt, sem fyrstur manna varpaöi hugmyndinni um
flugvöll I Skerjafiröi fram.
Ef gert er ráð fyrir að rikis-
sjóður eigi um 60 ha lands þarna,
mætti meta eignir hans I landi um
600 millj. kr.
Með tilliti til þeirra gifurlegu
hagsmuna, sem Reykjavikurborg
á í þessu máli, þarf öll fram-
kvæmd og athugun aö fara fram i
náinni samvinnu við hana.
Ekki væri, meö tilliti til þessa,
óeðlilegt að hugsa sér, að borgin
tæki þátt I gerð flugvallar i
Skerjafirði, enda fengi hún til
bygginga landssvæöi aö verömæti
um 800 millj kr., þ .e, eitthvert
besta byggingarsvæði borgar-
landsins, suðurströndina i hjarta
borgarinnar, jafnframt þvi, sem
staösetning flugvallar i Skerja-
firöi þýddi framtiöaraðsetur flug-
félaganna i borginni.
Stækkunarmöguleikar flug-
vallar I Skerjafirði i framtiðinni
eru nokkrir, þótt dýpi aukist, er
utar dregur.
Kostnaðarathugun.
Ljóst er, að fyllingu undir flug-
völl og vegstæöi yröi aö verja meö
brimbrjótum.
Nokkrar athuganir hafa verið
gerðar á grynningu vestlægrar
öldu á Faxaflóa og tilraunir
gerðar til að reikna hættulegustu
úthafsöldu.
Tvær nærliggjandi ölduslóöir
mynda braut i haffletinum, sem
orka öldunnar berst eftir. Fjar-
lægð milli ölduslóöa er mæli-
kvarði á orku öldunnar og þar
með ölduhæðina. Fylgiskjölin
gefa möguleika til að meta
ölduhæð og ölduorku á Skerja-
firði, samanboriö viö nærliggj-
andi svæði.
Ekki er óliklegt, að grjótstærð I
brimbrjótum þyrfti að vera 2.5
tonn.
Gera mætti ráö fyrir að byrja
framkvæmdir á varnargörðum,
en dæla siöan sandi inn fyrir þá.
Við ákvörðun á kostnaði viö
dælingu er gert ráð fyrir, að unnt
verði aö notast við pramma og
flotleiöslu.
Forsenda þessa er, aö nægilegt
sandmagn sé á botni fjaröarins
innan t.d. 1.5 km. — Þetta þarf að
sjálfsögðu að kanna nánar.
Ef gert væri ráð fyrir að gera
tvær brautir, 1500 m og 2000 m
langar, mætti hugsa sér að fylla i
fyrsta áfanga um 100 ha. Siðar
mætti auka þetta svæði i 250-300
ha eftir þörfum.
Mjög gróf kostnaðaráætlun, þar
sem malbikun og endanlegur frá-
gangur er ekki tekinn með, gæti
þá litiö svo út:
Varnargarður
fyrir uppfyllingu:
Meðaldýpi 4 m
220 fermetrar x 2700 = 594.000
rúmmetrar
594000 rúmmetrar x 1500
kr/rúmmetri — 890 millj. kr.
Meöaldýpi 2 m.
112 ferm. x 2200 m =- 246.400
rúmm.
246.400 rúmm. x 1500 kr/rúmm. —
370 millj. kr.
Uppfylling 100 ha lands.
1.000.000 fermetrar x 7.5 m dýpi x
70 kr/rúmm. — 525 millj. kr.
Kostnaður alls 1.785 millj. kr.
Ef litið væri svo á, að sann-
gjarnt væri að reikna hluta af
kostnaði við vegagerð beint á
flugvallarframkvæmdina, gæti
við þetta bæst:
Vegur að miöri fyllingu
190 ferm. x 900 m = 171.000
rúmm.
171.000 rúmm. x 1500 kr. rúmm.
— 256 millj. kr.
Ekki er ólíklegt, að vegir i þess-
ari mynd veröi að koma i
framtiðinni, þótt ekki væri þarna
geröur flugvöllur.
Mili Alftaness og fyllingar er
djúpur áll. Þar yröi að koma brú.
Kostnaður við hana gæti veriö um
500 millj. kr.
Af þessu má sjá, að verðmæti
lands undir núverandi flugvelli
ásamt kostnaöi við nauðsynlegar
breytingar gæti haldist nokkuð I
hendur við kostnaö við land-
vinninga í Skerjafirði.
Mat á hinum ýmsu þáttum við
flugvallargerð er hins vegar mjög
margbrotið og flókið.”
■llllillill
Ráðstöfun
gengismunar
1 gær fylgdi Matthias Bjarna-
son sjávarútvegsráðherra úr
hlaði frumvarpi um ráþstöfun
gengismunar. Verður ræðu hans
getið siðar á þingsiðunni. Miklar
umræður urðu um málið i gær i
neöri deild.