Tíminn - 02.07.1975, Síða 13

Miðvikudagur 2. júií 1975.
TÍMINN
13
JlHlmlll iw11 flllHlllff in
Jif mlH
Reykjavik fyrir
alla Reykvíkinga!
1 blöðum sinum, svo og annars
viö öll þau tækifæri sem bjóðast,
láta fulltrúar Sjálfstæðisflokks-
ins I stjórn Reykjavikurborgar
ekki undir höfuð leggjast að
básúna góðverk sin og stjóm-
snilli i meðferð borgarmálefna
og stjórn Rvikurborgar, eins
fyrirtækja hennar.
En mér er spurn, hvers konar
stjórn er það, sem ihaldið við-
hefur hér i Rvik? Jú, þeir velta
á undan sér eins og yfirfullum
hjólbörum kosningavixli sinum
frá ári til árs, og hann stækkar
og fitnar töluvert við hverjar
kosningar, vegna fram-
kvæmdaæðis ihaldsins og
sýndarmennsku á kosningaári,
þegar kuklað er i öllu og verkin
látin drattast hálfköruð eftir að
kosningaúrslit eru kunn, þar til
nauðsyn knýr þá til sömu
sýndarmennsku á ný. Þetta eru
árviss fyrirbrigði, sem við
Reykvikingar getum stillt
klukkuna eftir, en vel án verið.
Fé þvi, sem þarna fer forgörð-
um, væri betur varið til að
tryggja stöðu borgarfyrirtækj-
anna, sem alltaf eru á heljar-
þröm vegna fjárskorts. Það
verður að skera niður fram-
kvæmdir, þvi ekkert lán fæst til
að standa undir hallarekstri, á
meðan snúizt er kringum brodd-
borgarana á viðeigandi hátt, og
á ég þar við lokaðar götur,
göngustiga og fleira.
Annað er uppi á teningnum,
þegar komið er i hverfi annars
og þriðja flokks fólks, sem ekki
fær einu sinni almennilega þjón-
ustu I skóla- eða samgöngumál-
um, svo jafnist á við aðra Ibúa
borgarinnar, og má þar nefna
hvað kostar að senda börn úr
Breiðholti i skóla og á sundnám-
skeið. Þau fá fritt i SVR og
leigubifreiðir aka þeim i sund.
Væri ekki ódýrara að hraða
uppbyggingunni, sem átti þegar
að vera lokið i þessum hverf-
um? Þeir segja, að það vanti
peninga. Já, vextirnir af vixlum
eru miklir, enda má ekki
styggja þurfalingana i atvinnu-
rekenda- og verzlanaeigenda-
stétt með of háum aðstöðugjöld-
um. (Vixillinn kemur mest nið-
ur á getu þjónustufyrirtækja
borgarinnar til að veita nauð-
synlega þjónustu.)
Vixillinn virðist vera það
eina, sem ihaldið getur lagt
fram i stjórn borgarinnar, þvi
nýjar og frjóarhugmyndir hafa
ekki séð dagsins ljós hjá ihald-
inu I áraraðir. Þeir eiga þær
ekki til, og hafa ekki heldur sýnt
neina tilburði I þá átt, að hjá
þeim væri að finna nokkurt ráð,
sem lyti að hag allra Rvikinga,
nema ef nefna má hundahald i
Rvik.
Borgarfulltrúar Framsóknar-
flokksins, og svo annarra
flokka, hafa lagt fram fjölda
nýtra og góðra hugmynda, bæði
I borgarstjórn og borgarráði, en
þær stranda allar i þrjózkulegri
og einstrengingslegri afstöðu
fulltrúa ihaldsins, og alltof
margar af þessum hugmyndum
kæfa þeir I fæðingunni, þar sem
þeir þola ekki öðrum að leysa
vanda borgarinnar, þegar þeir
hafa gefizt upp við að glima við
hann sjálfir.
Tilgangslaust virðist að reyna
að koma vitinu fyrir ihaldið, en
gott væri, ef tækist. Borgar-
fyrirtækjunum þyrfti að tryggja
hagkvæman rekstrargrundvöll,
og áætlanir borgarinnar I skóla-
og þjónustumálum þyrftu að
standast. Eins væri þægilegt, ef
hverfi þau, sem nú eru i upp-
byggingu, væru að komast I
mannsæmandi ástand, svo að
hægit væri að tala um hreina
borg og fögur torg, og Reykja-
vik fyrir alla Reykvikinga.
L.K.
Aaglýsícf i Timaniun
(tféon)
’sprintmaster
Rakstrarvél
Afkastamikil dragtengd
rakstrarvél.
Vinnsluafköst:
Allt að 6 ha. pr. klst.
Vinnslubreidd 3 m
Mismunandi
vinnslu stillingar
Ndnari upplýsingar
Hjd sölumanni
Til afgreiðslu nú þegar
Eyjólfur J. Eyfells.
Maður sólarlagsins
Kóngurinn keypti mynd
Um þessar mundir stendur að
Kjarvalsstöðum yfirlitssýning á
verkum Eyjólfs J. (ónssonar),
Eyfells, en hann skortir minna
en ár i nirætt, þvi hann er fædd-
ur 6. júni árið 1886. AIIs eru sýnd
þarna 125 verk eftir listamann-
inn og eru þau öll fengin að láni
hjá núverandi eigendum og er
ekkert þeirra til sölu.
Elzta myndin er frá árinu
1908, en sú yngsta er frá þvi i
fy rra.
Að þvi er segir i sýningarskrá
stundaði Eyjólfur J. Eyfells
nám i teikniskóla Stefáns
Eirikssonar, oddhaga og siðan
suður i Dresden og nú hefur
hann stundað listmálun að at-
vinnu i sex áratugi.
Engar
breytingar
Viðfangsefni Eyjólfs eru svip-
uð þessa nær sjö áratugi, sem
sýningin spannar, og list hans
tekur furðu litlum breytingum á
þessum langa tima. Hann er
„heppinn með veðúr” i list
sinni, eins og Jóhannes Kjarval
orðaði það um annan kollega
sinn á svo eftirminnilegan hátt,
en það sem fyrst og fremst vek-
ur athygli er kunnáttan og hið
faglega yfirbragð myndanna.
Nákvæmnin er ótrúleg.
Sólarlagið, kvöldsólin, tungl-
skinið fellur á landið á jökul-
kápu og efstu tinda. Fjöll standa
I vatni. Þetta eru eftirlætis
myndefnin og eru dálitið væmin
i augum nútimanna, (myndefn-
in), en við þvi er ekkert að gera,
þvi þegar tillit er tekið til aldurs
málarans, þá voru slik við-
fangsefni i tizku og hafa svo
fylgt honum alla leið.
Skemmtilegar þóttu mér
myndirnar af Gúllfossi frá árinu
1916. Þar er Eimskip enn undir
danska fánanum og ef maður
gengurnær má lesa signalflögg-
in hvað þá annað. Lika má telja
gluggana i húsunum i Engey.
Einnig segja verk frá skóla-
árunum okkur mikið um tækni-
legu hlið málsins, sem er frá-
bær.
Sýning
,,hinna óháðu”
Eyjólfur J. Eyfells byrjar
snemma að sýna myndir sinar
almenningi. Hann sýnir á mót-
mælasýningu árið 1930, en þá
höfðu stjórnvöld dregið i dilka
til þess að halda opinbera
myndlistarsýningu i Reykjavik.
Margir voru settir út i kuldann,
þar á meðal Eyjólfur, Jón
Engilberts, Snorri Arinbjarnar,
Gunnlaugur Scheving og Asgeir
Bjarnþórsson. Þeir nefndu sig
„óháða listamenn”. Svo fór að
konungur kom og skoðaði sýn-
ingu hinna óháðu og konungur
keypti eina mynd á sýningunni
og var hún eftir Eyjólf J. Ey-
fells.
Eyjólfur mun hafa haldið sina
fyrstu myndlistarsýningu árið
1924, eða fyrir hálfri öld. Siðan
hafa sýningar hans verið marg-
ar og fjölsóttar. Myndir hans
prýða nú hundruð islenzkra
heimila, þvi afköstin hafa verið
allgóð.
Samt hefur hann ekki verið
metinn sem skyldi, er mér nær
aö halda. Hann liður fyrir að
taka ekki þátt i þeirri formbylt-
ingu, sem hann er þó vitni að.
Auðvitað er það einkamál hvers
og eins hvaða leið hann velur
sér i hvaða fylkingu hann kýs að
skipa sér. Eyjólfur hefur kosið
að mála með sama hætti alla
tið, eftir linum sem lagðar voru
austur I Gaulverjabæ sumarið
1908 og þvi fór sem fór. Hann
gleymdist með rimum og öðrum
hroða fyrri alda, þvi hinn aldýri
kveðskapur vor hefur farizt i
aðfalli nýrra hátta.
Lætur ný tiðindi
lönd og leið
Ef á allt er litið, má Eyjólfur
J. Eyfells þó um margt þakka
fyrir að ekki fór ver. Myndir
hans standa vissulega fyrir
sinu, sem slikar. Þær virka ef til
vill heldur barnalega á þá sem
drukkið hafa i sig litadýrð
expressionismans, og form-
byltingu þessarar aldar.
Eyjólfur er fimm árum yngri
en Picasso (f. 1881) og má það
makalaust teljastað láta öll tið-
indi þessa samtiðarmanns, sem
vind um eyrun þjóta.
Þegar list Eyjólfs J. Eyfells
er skoðuð á einum stað i 125
myndum, verðurokkur það ljóst
að hann hefur persónulegan stil
og óskeikult handbragð. Ég veit
ekki hvervaldi þessar myndir,
en manni er þó nær að halda að
úrtak þetta sýni þverskurð af
lifsverki hans og þá hluti er
hann taldi besta, þeirra er hann
lét frá sér fara. Drungaleg þögn
um nafn hins aldna heiðurs-
manns er svo rofin á sumardegi
og virðist vel til fundið.
Ég skoðaði þessa sýningu
mjög vel, ef til vill betur en
margaraðrar og tel hana i hópi
þeirra merkustu er haldnar
hafa verið i ár fram til þessa.
Ýmsir listvinir voru þarna lika
og I sumar skapi.
Jónas Guðmundsson.