Atuagagdliutit - 08.04.1954, Blaðsíða 6

162
ATUAGAGDLIUTIT — GRØNLANDSPOSTEN
nr. 7
måkunånga iliniagaKarsinauvugut.
ukiup 1860-ip migssåne Danmarki-
ine inutigssarsiutit pingårnerssat nu-
nalerincK erKorneKarpoK ajornar-
torsiorncrmit ingerdlanerup tamar-
me unigtitaunigssånik nunavdlo pit-
sungornigssånik sujorasårissumit.
taimanikut nunalerineK kisiartanga-
jauvoK avåmut niorKuteKarnerme
nanamutdlo aningaussanik eritussui-
nerine. 1840-p migssåningånit karrit
avåmut nioriiutaunerssaussut akigig-
sårsimåput, ukiunile tamåkunaner-
piaiv silarssuarme nayssårssuit nutåt
sulivfigssuaKarnermut ikårsårdlui-
nartitsissut iluaKutiginiarneKalersi-
mavdlutigtaoK. agssartornermut ator-
tut nutåt nunanit avdlanit karrit aki-
kineruvfigissåinit Danmarkimutdlo
rialeridutdlugit karringnagfiuneru-
ssartunit avKutit OKinerulersisima-
vait. tamatumalo kingunerå danskit
karré ajornartorsioKalune aitsåt tu-
nineKarsinångoEmata akikingåramik
karrinik nautitsissartunut ajunåru-
taulerdlutik.
naussorigsaissut påsivåt avKutinik
nutånik navssårtariaitardlutik, nani-
vaitdlume. karrinut puneK, pulukit
neKait neivitdlo taorsiiineKåsåput.
nioriuitit tamåko 1850-ime avåmut
nioritutaunerat 2 miil. kg-inauvoK,
ukiordle 1900 135 miil. kg-ngorsi-
mavdlutik, pigssarigsårnerdlo Ka-
jangnaitsoK nunamut tamarmut ki-
ngumut siaruåupoK.
tamatumunga nulerneK oivitsusi-
mångilaK, naussorigsaissup atausiuv-
dlune iluagtisinausimångilå, iluagti-
neKarneranutdlo pissutituauvoK nau-
ssorigsaissut faøjskolinit sunerneiiar-
dlutik peKatiglgsitålersimangmata ta-
matigungajak.
imaKa kalåtdlinut tusåsavdlugo pi-
leritsangnarnerusaoK aulisarnerup
iluane tamatumåtaoK åssingajånik pi-
ssoKarsimangmat. Danmarkime auli-
sartut tuniniaivik pcKatigigfiussoK
sujugdleit 1906-imc pilersipåt, ukiu-
nilo 20-ngajangne lugdliutune lai-
måitut 90-it migssånilerput. kisiåne
taimåitoK peicatigigfit tamåko dan-
skit aulisartuinut pingåruteKartigisi-
mångitdlat Norgep avangnåtungåne
peKatigigfit taimåitunut igdloKarfi-
nguane norskinut aulisartunut pingå-
ruteKalersimanerånut naleriviutdlu-
gil. igdloicarfinguane tamåkunane
aulisarneii •kisingajangme inutigssar-
siutauvoK inuniarnermilo tungaviu-
ssut måne kalfltdlil nunanisut inga-
jagdlutik.
nunap ilaine tamåkunane naggor-
dlugtune aningaussarsiornikut inu-
hck igdloKarférånguit ilarpagssuine
oicausigssaKarfigineKarsimavoK niu-
vertunit atausiåkånit. nunaKarfi-
nguane pisiniarfituaic pigå nangmi-
nerdlo akit aulajangersinauvdlugit.
aulisagarsissartutuauvoK, taimåitu-
migdlo aulisagkat ima akikisitsigisi-
nauvdlugit aulisartut niorKutigssat
aulisarfilungnerane niuvertup ing-
mingnut akiligagssarsiaritisimassai
akilerivåinarsinauvdlugit. kialunit
påsisinauvå nunaivarfinguane tai-
måitune aulisartut inugtut inulersi-
nåungingmata. aulisartutdle ajornar-
torsiutitik anigorpait, tamatumanilo
iluagtissutå ama tåssauvoK pissanik
tuniorainerme suliaringningnermilu-
nit peKatigigsitilerneK åmalo nior-
Kutigssanik aulisartut atugagssåinik
pisiortortarnerme peKatigigsitiler-
neK.
isumaKarpunga åssersutit tamåko
iluamik isuinaliutigingnilersisinau-
gåtigut peKatigigsiternerup avKiitig-
ssausinauneranik kalåtdlit nunåne
inussautsip nunane avdlane inussaut-
simut nagdlersutilernigssånut.
Norge kalåtdlitdlo nunåt migssi-
ngcrsussivigeréravkit påsinerdluisl-
nauneK plngitsorniardlugo ernlnaK
oKautigiumavara kalåtdlit nunane
niuvernerme pissortaicarfik, imåipoic
nålagauvfik, Norgeme niuvertutut
iliungisåinarsimangmat. tamatumu-
nga ugpernarsautigssaK måne tug-
dliutune sarKumisaoie, kisiånile åma
kalåtdlip folketingimut ilaussortap
ungasingitsukut oKausé tikuåinarsi-
nauvåka oiearmat Danmarkip piåra-
lunérdlune kalåtdlit ajortumik pingi-
såinarsimagai.
kalåtdlit nunane niuvernerme pi-
ssortaKarfik ukiut 200-t sivnerdlugit
akunermiliutusimavoK kalåtdlit nu-
nåta silarssuvdlo kal. nunåta avatå-
nltup akornåne. kal. nunåt niorKu-
tigssalersugarisimavå nioriiutigssiai-
lo pisiortugarisimavdlugit. uvdlunc
måkunane handelip sulinera pivdlu-
go oKausiussartut agdlauserissaussar-
tutdlo amerdlaKaut, atauserdle er-
Kortumik oKautigineKarsinåungisåi-
narsimavoK: handelip kalåtdlit ilua-
nårniutigisimagai. lcarioit iliornere
Kularutigssåungitsumik ajunginerpå-
nik tiingavcKartarsimåput, kisiånile
ukiut ardlaKångitsut matuma sujor-
na tikildlugo pissortaussunut inger-
dlatitsissunut Kanigtumik atåssute-
Karsimanera pissutauvdlune pissor-
taussut taimåitut ingerdlatseriausiå-
nit ingmikut itunit sunersimaneKar-
torujugssusimavoK. ingerdlatitsiner-
inutdlo tamåkissumik issigingnigdlu-
ne issornartorsiutaussartut ilarpfilue
åma pissuteKarsimasinåuput hande-
A/S FREDERIKSHAVNS
JERNSTØBERI & MASKINFABRIK
Post- og telg.-adr.: ALPHA, Frederikshavn