Atuagagdliutit - 24.04.1958, Qupperneq 21

MERARTAVTINUT
Øresundikornermut akilerårut
(normumit king. nangitaK)
uvdlutdle ajungitsut kigdleKartéi-
narput. Kristiåt IVata ukiut 30 nåv-
dlugit sorssungnermut akuliunerata i-
luagtitsingitsup aningaussarpagssuit
ivai, kungivdlo iluagtitsiniaraluardlu-
ne Øresundikornermut akilerårut kat-
sorna agdlisitdlugo. iluagtitsiniara-
luameK Danmarkimut atugardliutig-
SS1SSOK.
1628 akilerårutit agdlineicarérput,
1638mitdle aj ornakusornartorsiortitsi-
lerdlutik. umiarssuamut atausiåkånut
akilerårutitoKaK 33%mik agdlineKar-
poK, umiarssuvdle usitussusianut aki-
lerårut (lastetold) 100—300 %mik ag-
dlineKardlune! pigujordlo, kungip u-
miarssup usinik pisinigs.saminut „pi-
sinautitaunine" ingassautilermago, pi-
ngårtumik umiarssuit salpeterinik u-
seKariartut ingassagtardlune. (salpeter
paugssaliomerme atomeKartarame).
tamåkoKariartoK iléngaiserissup 2/36
pissarpai, sivnerututdlo umiarssup
nålagå pingitsailivdlugo tunencussar-
dlugit.
nålagauvfiup aningausserivia imer-
neKardlualerpoK. 1636 Øresundikor-
nermut akilerårut 226000 rigsdalerinik
pinagtitsivoK. 1638milo 482000nik 1639-
milo 616000nik rigsdalerinagtitsivdlu-
ne. nauk ukiune tåukunane umiarssuit
3764nit 3020nut ikilisimagaluartut. ki-
sitsitsiaréine takussariaKarpoK umiar-
ssuit ikerasarKutut 30 %mik ikilisi-
massut akigssarsiardle 270 %mik ag-
dlivdlune!
taimatut Kagf artitsinerssuaic sor-
nguname hollandimiut angnerpåmik
misigåt. kungivdlo svenskit Øresundi-
kut akileråruteKångitamerat isagtor-
nialermago Holland Sverigilo såkuto-
Karnerup tungåtigut ikioKatigingnia-
lerput sujunertaralugo Nordsøenime
Østersøenimilo akomuteKamatik u-
miartortitsisinaunigssartik.
isumaKatigingnerat tamåna Dan-
markimut navianartuvoK. 1643me
Sverigip Danmark sassungmago (Tor-
stenssonip sorssimgnera) Hollandip
Sverige aningaussarpagssuarnik sor-
ssutinigdlo ikiorpå. tamåna Danmar-
kimut kingunenarpoK danskit sorssu-
taisa piunérussaunerånik, maungalo
atassumik Danmarkip Østersøenimut
nålagaujungnaemeranik. Brømsebro-
me erKigsivigssioKatigingnerme 1645-
me Hollandip nålångisagssåungitsu-
mik piumassarå 1628-mit akilerårutip
agdlissutaisa tamarmik soraersineKar-
nigssåt, akilerårutivdlo ukiune 40ne
agdlineKångitdluinarnigSjSå. kingorna-
lo Kristiåt IVata akuerissariaKarpå
nunat avdlåtaoK umiarssuautåinut ta-
matuma atortineKarnigsså.
tåssalo taimåipoK Kristiåt IVta aki-
lerårumik Kagfartitsinerata kingune-
ra. agdlissutdlume tamåt sorssungner-
me aningaussartutit isimavåt. encu-
mitdlunilo alianartuvoK ercdgsivig-
ssioKatigingneK sule isumangnaeme-
KariångitsoK rigsrådit (kungip suju-
nersuissue) kungip nautsorssutinik
nagsingmagit nangmineK aningau-
. ssautime „nålagauvfingmut atortita-
me“ angnertussusinik, téssa Øresundi-
komermut akilerårutit amerdlåssusi-
nik 1620-mit atortunik. imalo amer-
dlatigerpiarput: 3,393,340% rigsdaler
33% skilling åma 1% penning!!!
Danmark kisime nålagaujungnaerpoK
Danmark Øresundime pissauneKar-
nerssåussusia pivdlugo Hollandip Sve-
rige ikiorsimavå. 1645-p kingornatigut
Sverige tåssane pissauningormat Hol-
landip Danmark tapersersulerpå. 1647
KåinalersoK hollandimiut Danmark
isumaKatiglssuteKarfigåt rigsdalerit-
dlo 120000 danmarkimut tuniukumav-
dlugit sorssungneKartitdlugo Øresun-
dikornermut akilerårtarsiménginer-
mingnut matussissutigalugit. 1646-me
Corfitz Ulfeldtip Hollandimut isuma-
Katigissut suliarå tamatuma kingorna
hollondimiut 140,000 rigsdalerit ukiu-
mut Danmarkimut akiliutigissåsagait.
Øresundikut umiarssuit akilerårtarna-
tik ingerdlassalerKuvdlugit. isumaKa-
tigingneK tamåna piårtumik taimaiti-
neKarpoK neriorssutausimassordlo
nunat tåuko mardluk ilåtigut ikioKa-
tigigtamigssåt puiorneKamane. Sveri-
gilo sorssungnerne erKartomeKarér-
sune mardlungne 1657—60 ikerasaup
sineriainik akileringnik kisermåussi-
lingajagtaraluarmat Holland pigdliu-
tarpoK sorssuterpålugssuitdlo Køben-
havn ungussausimatitdlugo autdlarti-
tardlugit.
hollandimiutdlume Øresundime pi-
ssutsit sorssungneKamigssånut pissu-
taorKungikaluaKait. Sverigimigdlo er-
KigsivigssioKatigingningnerup isu-
mangnaemeKamerane uk. 1660 Eng-
land Frankrigilo peKatigalugit isuma-
Katigissutit atsiorpait. Sverigip Skåne.
Halland Blekingilo pigissarilerpai. Eu-
ropap nålagauvfigssuartaisa kigsauti-
gingitdluinaramiko Øresundip sineriai
igdlugigdlugit nålagauvfiup atautsip
nålagauvfigisagpagit. Kristiåt IVta
Øresundikornermut akilerårtartitsine-
rata påsissagssitdluarsimavai atoru-
minaitsut sut nagsatarisinaugai.
akilerårtauteKartitsinerup umiartor-
figineKarnera migdlilersimavå
pisimassut tamåko ilungersunartut
soruname isertitat migdlissorujugssu-
put. taimåikaluartordle danskit kungi-
nik tamatuma kingorna akilerårumik
Kagfartitsiniartunik sapisersoKarKi-
ngilaK. avangnåmiut sorssungnerssua-
ta (1700—20) kingornatigut akilerårut
nunat tamat umiarssuautåinut åssi-
gigsineKalerpoK, taimalo SverigisaoK
akilissariaKartalerKigdlune.
1700-Kalernerane umiarssuit ikera-
såkut ingerdlaoralugtuinalernerata a-
kilerårutit angnerulerserKigpai. tu-
luitdlo umiarssuaisa hollandimiut u-
miarssuautait sivnerdlugit avKUsåga-
rivdlualerpåt. ukiume 1700-me umiar-
ssuit 2864 ikerasarKusimåput. ukiut
100 Kångiungmata ikerasarKutut 9059-
ingorsimåput. tamatumunga peKatau-
ssumik iluanårutitai 118,000 rigsdale-
rinit 438,000-nut agdlisimåput.
Øresundikornermut akilerårut piv-
dlugo isumaKatigingitarnerit soraer-
put. takomartat umiarssuait isuma-
nerdlungnångitsumik Helsingørimut
tulagtarput. umiarssuit nålagait nuna-
litarput Øresundikornermut akiliut a-
kilissarfingme pipajungitsume akiler-
tardlugo. ilångaiserissoK itsartut ator-
filik angnerssujuartoK nutårsiagssanik
ajorssartångilaK danskit nålagkersui-
ssuinut påsissaminik sipårtångitsoK.
naoralårtitsiveKarnermut, ilisimassor-
taKarnermut agdlagtoKamermutdlo a-
ningaussat akilerneKartarput. ilångai-
serissut mingnertaisa, umiatsiait u-
miartortunik ikåussuissartut nålagai-
sa akigssarsiagssatik pissardlugit il. il.
1840-p erKåne aningaussartutit tamå-
ko pigssarsiaussut tamarmik %é na-
ligait.
ajorneruvordle tamatuma pivfigssa-
mik atuivatdlårnera. umiarssuarme
nålagaussup akilerårtauteKamermut
tungassut agdlagartat åssigissaitdlo
uvdloK isuvkårdlugo utarKissariaKar-
tarpai. tamatigut umiarssuarpagssuit
utarKissariaKarput akilerårutilerivfig-
dlo nal. akunere aulajangersimassui-
nait angmassarpoK sapåmilo mator-
Kavdlune. tamåko tamarmik itsarpa-
lugpatdlålerdlutigdlo nåmagsiuminait-
sungorsimåput.
Øresundikornermut akilerårtaute-
Kamermut nåmagigtaitdliutit agdliga-
lugtuinarput. pivfigssamik atuinåssu-
sia aningaussartutérarpagssuitdlo pi-
galuarpume. Øresundikomernutdle a-
kilerårut nangmineK Danmarkip itsa-
ligaminak pisinautitauvfiatut issigine-
KalerpoK.
kisiåne Øresundikornermut akilerå-
Esbjergip suputaussanik 3xiorKuteaarfia
nangminérdluta nunanit avdlanit pisi-
ssarpugut — kataloge akeKångilaa
Kalåtdlit-nunåne nunaKarfingnlt
tamanit piniarfigineKartarpugut.
rutip Københavnip niuvemera åma a-
joKuserpå. pilitdlardlutik kisame nå-
lagkersuissut pissutsinik avdlångortit-
sinialerput. nunatdle tamatuminga so-
kutigissagdlit U.S.A. pissortaralugo a-
kilerårtauteKarnialerKisavdlutik piu-
majungnaivigput. tauva danskit nå-
lagkersuissuisa sujunersutigåt Øré-
sundikornermut akilerårut soraivisa-
ssok. tamatumunga taortaussutut Dan-
markip atauseriussamik tamåna taor-
tisiaKautigisagpago. tamåna tamarmik
iluaråt. taimailivdlune Øresund kimit-
dlunit akigssaK erKarsautiginago av-
KUtigineKarsinångorpoK.
1855-me Øresund umiarssuamit
15,887-nit avKutigineKarsimavoK. tai-
maeriarmat danskit nålagauvfiat 2%
million rigsdalerinik pinagtisimavå.
1857 isumaKatigissuteKamerme Dan-
markip „taortisiai" 33% million rigs-
dalalerinik amerdlåssuseKarput. ani-
ngaussat tåuko ukiune 12ne Øresundi-
komermut akileråmtip amerdlåssu-
sigssarai.
martsip 14-ane 1957 isumaKatiglssut
atsiomeKarpoK. taimailivdlune Dan-
markip OKalugtuarissaunerane kapita-
le atauseK nåneKarpoK.
kisiåne Kronborg pineKissoK Øre-
sundip nerukinerpiåne inimine napa-
juarpoK Karmamine ØrekrogitorKap
Karmaisa amiåkorisimassai issertarai
umiarssuit akileråmigssartik pissuti-
galugo unisaerput, atarKingnigdlutig-
dle avarKutilerångamiko erfalassu-
mingnik åpartårtitsissarput.
Varme
støvler
fremstillet i fineste box, foret med imi-
teret lam. Dame fra nr. 34 til 41, kr.
64,85. Herre fra nr. 39 til 46, kr. 72,85.
Foret med ægte lammeskind plus 12 kr.
— Fuld tilfredshed eller pengene tilbage.
Forsendes overalt pr. efterkrav. Vær sik-
ker på kvaliteten — køb direkte fra
amermik Kajangnaitsorujugssuarmit sa-
nåt, savårKap amissånik ilupaKusigikat.
arnanut nr. 34-mit 41-mut akeKardlutik
kr. 64,85. angutinut nr. 39-mit 46-mut a-
keKardlutik kr. 72,85. savårKap amivia-
nik ilupaKusigkat 12 kr.-nik akisunerfi-
put. — iluarmgikugkit utertisinauvatit.
tigunerine akilerneKartugssångordlugit
sumutdlunit nagsihneKarstoåuput.
pitsåussusiat KularutigissariaKångilaK
— pisiniarfiglnaruk
Holger Rasmussen
skotøjsfabrik
Halsskovvej 6, Korsør
EIXIO'" JULIE
Tomip sukulåtiliai igdlingnartut mardluk.
Torns to lækre chokoladeplader
kungiku-
nut
niuvertartoK
Tcmfr
22