Atuagagdliutit - 19.06.1958, Qupperneq 19
nalorninartorsiortuarneK ilumortumik akineitar-
tariaicalerpoK agdl. landslæge Preben Smith
Kalåtdlit-nunåne inutigssarsiutit tu-
nissagssiorfiussut piorsarneKarnerata
sukaner ussumik ingerdlatitariaKaler-
nerata pissariaKåssusianik agdlauseri-
ssaK Atuagagdliutit årKigssuissoKarfi-
anérsoK Kanigtukut Atuagagdliutitigut
sarKumiuneKarsimavoK.
erKarsautit taimåitut nakorsaKar-
nerup tungånit isumaKatigineKardlu-
armata oKauseKarfigisavdlugit pissa-
riaKartisimavara.
kikut tamarmik nalungilåt Kalåt-
dlit-nunåne perKingnigssamik nakor-
saKarfikut isumagingningneK — ator-
feKarfingne avdlane sulivfit éssigalu-
git — ukiune kingugdlerne mikingit-
sumik pitsaunerulersineKarsimang-
mat. pitséngorsaineruvdlo tamatuma
kingunere malungniutingitsorsimå-
ngitdlat. inuit ukiumut toKussartut i-
kingneruleriartorput, tuberkulosip a-
tugaunera migdliartorpoK, inungorar-
tutigut kalåtdlit amerdlartornerat ang-
nerujartuinarpoK sujomatigutdlo na-
leKångisainartumik angissuseitalersi-
mavdlune. sujuariameK tamåna Ka-
nOK angnertutigissumik nåparsimavit
agdlineKamerånik, nakorsaicarmkut
sulissut amerdlinerånik sulineratalo
angnertusarneKarnerånik pissuteKar-
nersoK oKauseKarfigisångilara, åma-
me KaKugulunit tamåna erssendgsu-
mik påsineKarnaviångilaK. tamatuma-
le suniuteKangåtsiarsimanera Kular-
nauteKångilaK, åmale Kularnångivig-
poK tamatumunékut sujumukarneK i-
ngedlåinarsinauniåsagpat isumang-
naitsulerniåsagpatdlo — pigissauler-
dlune iluatingnartoK ånautdlugissau-
lersordlo, tauva pissariaKavigpoK ka-
låtdlit timikut pigssaKarniarnerat pit-
sauneruj artortuartisavdlugo.
Danmarkime nakorsaKarnikut inu-
itdlo perKingnigssåt pivdlugo inatsisi-
liorneK misigssordluaråine Kavsinik
takussariaKartarpoK årisigssussinerit
sule atulingineréne sujumukalerneK
autdlarnersarsimassoK. sordlo tåssa
pissutsit avdlångulernerat ingminér-
dlune nivtarsåutartoK, taimaileriarå-
ngatdlo perKingnigssamut tungassup
ingmikut itup isumaginiamigssånut
sékugssamik nålagauvfik pilersitsi-
ssaraoK. tauva kingunerilerångago tai-
ma nfimagsisimassaK pivdluarneruler-
nerdlo nagsatarisimasså uparuartorne-
KarKajåssarpoK. erKarsautigingilarale
perKingnigssamik ingmikut isuma-
gingningnerup pingåruteKamera mau-
na migdlilerniardlugo. erKarsautigi-
narsiungme népåussuamut toKorau-
taugajoKissunut ardlalingnut kupilior-
tortarnerpagssuit. såkortunerpåmig-
dle ersserKigsardlugo påsitiniagaK tå-
ssa inuit perKingnigssåta malungnau-
tilingmik avdlångujaitsumigdlo pitså-
ngorsamigssånut nåparsimavit tåssa-
nilo sulissut såkutuåusavdlutik ami-
gardluinarmata.
inuiagtut inutigssarsiomeK patajait-
sok inungnut atausiékånut angneru-
sumik aningaussarsiomigssamut såri-
arfigssartalik aningaussat silatusårtu-
mik KanoK atornigssånik Kåumarsai-
nermik ilaKartoK tåssauvoK tångavik
i------- ~-------—--------------------
nakorsaKarfingne perKingnigssåkut
suliaKartut kisimik pinarnatik åmå-
taordle ikiuinerup avdlap sugaluar-
tuvdlunit tungavigissariaKagåt. pig-
ssarsiat inuiaKatigingnut kinguneKar-
tumik iluanårutaussut tåssåuput tuni-
ssagssiornikut niorKutigssiornikutdlo,
sordlo nunalerinikut, sulivfigssuarne
inårtugkatigut, aulisamikut ujaragsi-
ornikutdlunit, isertineKartartut. inug-
taussut ingmingnut nujaiaKåtåmeri-
narmikut nunartik napatisinåungilåt.
tunissagssiorneK Kalåtdlit-nimåne ta-
marme atautsimortumik aningaussar-
siornermut KanoK agtigissumik suni-
uteKarsimanersoK iluamik oKautigineK
ajornånguatsiarpoK, amerdlaneritdle
isumaKånguatsiarput tunissagssiorne-
rup suniutå mikivatdlårtoK. Kularnau-
teKångitsordle avdla tåssa nunaKarfig-
pagssuit inue — pingårtumik nuna-
Karfit isorpasigsumitut — Kåumater-
pagssuarne timik, igfianik, kisinik å-
ssigissåinigdlo imungarssuaK inute-
Kartuartarmata, pigssarigsåmerulerå-
ngamik margarinånguamik sukunigdlo
ilaKalersitardlugit. åmåtaordlo Kular-
nauteKångeKaoK inugparujugssuit ig-
dlupalånik najugaKartarmata timimi-
kutdlo perKissusiat ajuvigdlune. ta-
månalo soKUtigissaKånginermit, sia-
nitsumik årKigssussinermit eKiasung-
nermitdlunit pissuteKångilaK, téssauv-
dlunile Kéumaterpagssuame tunissag-
ssiornermut tungéssuteKångitdluinar-
tumik suliaKartut kisimik suliaming-
nik ingerdlatsineråne såriarfigssaKå-
ngitdluinarnermik pissuteKartoK. ki-
avdlunit påsisinauvå pissutsit taimåi-
titdlugit nakorsat sygeplejerskitdlo
sorssungnerat sujumut ajorssartug-
ssaorérpoK. ajoKusemerit pingorérsi-
massut pitsångorsarniardlugit oKåtår-
neKarpoK, kisiåne nåmaginartumik ti-
mikut pigssaKarniarneK pilertinago a-
joKusemerit pingomigssåta akornu-
sernigsså neriunarsinåungilaK. inuit
perKigsujumagunik suna nerisagåt ki-
salo åma åssigingitsutigut KanoK ilior-
tåsassut sutdlo ingalangniartåsagait
nukigdlåvingnigssaK tikitdlugo nåla-
giartitsissutigineKartuarsinauvoK, tai-
mailiornerdle paugssanik atussarneri-
nåusaoK ajungitsumik isumaKardlune
sujunersutigissat taimåitut malingni-
arnigssanut pigssaileKineK akornutau-
juåsagpat. kisiåniliuna ama nautsor-
ssutigineKarsinaungitsoK sujunersutit
taimåitut tusåvdlugit encarsautigssar-
sivfigineKartåsassut, tåssame pitsu-
ssuseK téssaungmat inungnik sinika-
tålersitscrKajånerpåt ilåt. tamatumu-
nékut kaujalukåmeK kigdligfigssaKå-
ngitsoK putdlavigineKartarpoK: pitsu-
SSUseK sinikatålersitsivoK pitsussuseK
ilasarKigtarpå inugdlo ilatsinardlui-
nartungortisinauvdlugo Kisuariarsi-
nauj ungnaersivigdlugulo. taimailigå-
ngat pitsunut ikiutit atugaulersarput,
taimailiomikutdlo inuit napatipalågi-
navigdlugit napatineKarsinaulersar-
put, pissutsitdle pitsaunerulersingit-
dluinardlugit. tamåko ugpernarsautig-
ssånik taiguineK ajomångikaluaKaoK
pissutsitdle tamarmik påsisinaussait
L
SKITSE
Bølgeklangen når mig
i rolig tyngde.
Dybt nede vugger tang;
brunviolet ornament
mod det lysende grønne.
— En båd glider bort
i skjul bag klippen.
— Jeg drikker havblæsten,
som smager af tårer,
og prøver at se imod solen.
Kirsten.
pissutigalugit taimailiornigssaK mauna
OKåtåmeKåsångilaK. kinalunit sineri-
ssame angalaorsinauvoK nangminer-
dlo åssersutigssanik tikuartuivdlune.
pissutsit taimåitut nungutiniarnig-
ssånut pissariaKartoK sagdlerpåK tåssa
nunap nangmineK pisussuteKarnigsså
tunissagssiornerup ajunårutaunane i-
ngerdlåneKarnigssånut tungaviussug-
ssamik. uvdlume nunap pissusia pisu-
ssutinik taimåitunik tuniussagssaKar-
sinaunersoK nalorninauteKångilaK. ta-
matuminga Kularutigingnigtut ikigtu-
ngitdlat, avdlatdle aulisarnermik ang-
nertorssuarmik ingerdlåssagssamik, u-
jarKatigut pisussutinik, takornariar-
titsinermik, il. il. takordlugkerssårtar-
dlutik. inutigssarsiomikut nutåmik
udvalgiliaK aperKumik tamatuminga
pingårdluinartumik åma autdlutaKå-
sanersoK ilisimaneKångilaK, nalomi-
nartorsiortuarnerdle atautsimik sang-
mivilingmik åmalo ånemåsagaluar-
patdlunit ilumortumik eminaK akine-
KartariaKalermat agssortutigineKarsi-
naugunångilaK.
påsinarsisagaluarpat pisussutit nå-
magtut nunap pigissai åmalo KaKugor-
ssuarmut nunap inuinut amerdliarto-
Kissunut napatitsiuarsinaujumårtut,
tauva uvdlormut OKaluserissagssane
tugdliutugssaK tåssa tunissagssiorner-
mut atortorissagssat nåmagtut ajor-
ssivfeKångitsutdlo pilersisavdlugit. ta-
matumane atorfigssaKartineKartut tå-
ssåuput inuit Karasarigdlutik pissut-
sinik angnertumik atautsimortumik
issigingnigsinaussut, nutånik pilersit-
siniarnerme årKigssussitdlaricigsut. pe-
riausigssanut nutånut tagpitdlutik sa-
piseriatårsinaussut, kisalo aningaussat.
taimåisagpat aningaussanit uvdlu-
me atugagssautitaussunit amerdlane-
rungårtunik atugagssaKartariaKåsaoK.
inutigssarsiomermut tungassutigut
påsisimassamikut inorssartortut nar-
Kånigfigisinåungisånut avalagterpat-
dlårnavérsårdlunga oKautigiumasi-
nauvara ukiut ingerdlaneråne pasinar-
siartorsimangmat uvdluvtine avåmut
unangmingnigsinaussutuatut nautsor-
ssuniarssarissat tåssaussut nioncutig-
ssiornerit angnertors.suarmik inger-
dlåssaussut. ukiune måkuane europa-
miut atugartussusiat Kalåtdlit-nunå-
nut ericuniarssaralugo oKétårneKar-
poK, påsinerdluineruvordle isumaKå-
savdlune atugartussuseK taimåitOK i-
merpatdlagauvdlune pilersineKarsi-
nausoralugo. patajaitsumik nakima-
ssornångitsumigdlo tamåna nfimagsi-
niasagåine kalåtdlit eKitemeKartaria-
Karput månåkornit angnertunerujug-
ssuarmik. atugartussutsip pilersitainut
tamanut tamåna tungavoK, angnerpå-
migdlo niorKutigssiornermut tungav-
dlune. ajomavigpoK inuit asimioKar-
fingme 100-nik inulingmitut ingnåt-
dlagissiorfiliutisavdlugit, fabrikiliuti-
savdlugit^ imeKarliliutisavdlugit, nå-
parsimaviliutisavdlugit, sulivfiliuti-
savdlugit, il. il. Kalåtdlit-nunåta inui-
sa 40 %-ingajait sule asimiOKarfing-
miuput.
nunavdle pisussutsikut puilassue nå-
mångigpata siamasigpatdlårpatalunit
tauva suliagssax tamarmik soKutigi-
ssariaKagåt tassaulisaoK suna tamåt
såkuliutdlugo inuit inutigssarsiorfi-
gingnerussumut sumikaluartumutdlu-
nit nugtertiniåsavdlugit. tauvalo nu-
naKarfingne eKiteruvfiussune inuit a-
tugartungorsimassut pissariaKagait pi-
lersineKåséput. OKarumassoKåsajung-
narsivoK su j umukarneKångitsorsimå-
nginerardlugo sujumukamerdlo inger-
dlajuarmat. tamåna ilumoraluarpoK,
taimåitordliuna nukinginarsissoK a-
perKutit tåuko iternga tikitdlugo år-
Kisavdlugit avKutit nutauvdluinartut
avKutigalugit. Atuagagdliutit agdlau-
seråt inusugtorpagssuit savssarartiti-
lersut. tamatumunga ilånguneKarsi-
nauvoK måna Kalåtdlit-nunåne silar-
.ssuarmiuarKanik sanaortorneK månå-
kutut ingerdlavdluartiginåsagpat tau-
va ukiut 30 Kångiuneratigut kalåtdlit
mardloriåumik amerdléssuseKalisang-
mata. Kalåtdlit-nunåne tamatumunå-
kut ingerdlaneK nåmaginartutuaugu-
narpoK.
tamavtauna ingmivtinut tungassut
pitsaunerssausorerKa.iåssarivut tai-
måitoK pangatdlagtomigssavnut —
pencingnigssaK pivdlugo suliaKartut
ilåtut — ulorianartorsiutigisagaluar-
dlugo isumaKarpunga årKigssussinerit
inuit timikut pigssaKamiarnerata pit-
saunerulernigssånik sujunerteKartut
avdlanit tamanit pingåmerpaussaria-
Karsoralugit. isumaKarpungalo inuit
avdlat tamarmik kalåtdlit perKingnig-
ssånik sulissutigingnigtut Kamuna ilu-
mikut ilumomeråsagånga. åndngnia-
gagssat mikissuarssugpagssuit påtsi-
vérutorteKinatigut. anguniagagssatut
torårniagarput aulajangerniarniartigo
ingerdlaviginiagarputdlo aula j angiu-
simavdlugo. tamatumunga akissutig-
ssaK erssencigsoK, nalomissortitsingit-
sok nålångitsorKajånångitsordlo sule
maKaissinarpoK. inutigssarsiutausi-
naussut tamanut nåmagtut ungåråi-
nardlo kigdleKartugssåungitsut, pissa-
riaKåsagpat inuit angnerussumik eKi-
terneKartinerånik ilaKartut sujumu-
karnerup ingerdlarKigsinaunigssånut
pingitsorneKarsinåungitdlat.
taimåitumik Atuagagdliutitigut o-
KauserineKartut atåtigut siligtumik
titardlugit silame nivingarniartigik.
KånginarneKåséngitdlat åma puigor-
neKåsångitdlat.
Vi er altid interesseret i at købe
ICDCTldc
GRØNLANDSKE FUGLE og DYR.
Send os tilbud med priser og antal,
god pris betales.
Vi tilbyder Dem fjerkræ (høns og
duer m. m.).
Kalåtdlit-nunåta umassuinik ting-
miainigdlo umassunik piserusug-
tuinarpugut. tuniniagagssaKaruvse
akigitiniagkavsinik sussusinigdlo
nalunaerfigitigut. akilivdluartarpu-
gut.
mardlorånik tuinigdlo taorsisinau-
vugut.
WALDEMAR SØRENSENS
SØNNER A/S
København — Charlottenlund
Telegramadresse: Livestock
T
AAGE HAVEMANNS EFTF.
Nikolaj Plads 34 København Iv. — Telegr.-adr.: Ahavemann København
Aalborg — Aarhus — Haderslev — Holstebro — Nykøbing F. — Odense
20