Atuagagdliutit - 25.11.1958, Blaðsíða 2

atuartartut agdlagait
tamanitdlo
tigulågkat
x
Umånap niuvertoruseKarfe nu-
ngungajagtariaKångitdlat
inungnik nugtertitsiniarnerup suju-
nertå påsisimavara, nalunagulo ataut-
simut katerssortitauneK sutigut aju-
ngeKutigssaKåsassoK.'
taimåikaluartordle nunap ingmikor-
tuane uvagut najugkavtine, tåssa
tJmånap erKåne inuit atautsimut ka-
terssortitaunigssåt isumaKatauvfigisi-
nåungilara. taima isumaKarnivnut pi-
ssutigåra tJmånap niuvertoruseKarfe
amerdlanerit piagåusagpata tunissag-
ssiornerup aseromeKåinarnigsså ili-
magigavko.
tJmånap niuvertoruseKarfe kanger-
dlungmiput pårpasigsume Kinguatu-
ngånilo. manalo sujunertarissauvoK
kangerdlup påva inuerutiniardlugo.
tåssame NiaKornat inuerusarniarne-
Karput. Igdlorssuitdlo agdlisarKune-
Kångitdlat. K’aersut ilångutdlugit
inuerusarniarneKarput. kangerdluvdle
Kinguanitut Ikerasak nalorninartor-
siortortaråt. pilerssårutigineKartordlo
tamåna anguneKåsagpat tJménaK pi-
ngasuinarnik niuvertoruseKarfeKaler-
sugssåusaoK. tåssa kangerdlungme Ki-
ngorpasigsumltuinait Såtut, Uvkusig-
ssat Nugåtsiardlo. taima niuvertoru-
seKarfit ikigtigilisagpata amiåkussut
pitsångorsaivfigineKaraluarpatalunit
tunissagssiorneK nåkariartulingisångi-
laK. tJmånaK napåsagpat niuvertoru-
seKarfé piartariaKångitdlat. tusarérsi-
mavugume nunavtine nugterfigis,sau-
ssut ilåine nungniartunut akuerssorto-
KarungnaersimassoK aulisarflngoK i-
noKarpatdlålemerat ptssutigålugo. tai-
maigpatdlo månisaoK KanoK ikumår-
toK’ nalunångilaK. sulilo åma puissi-
niarfit inoKarpatdlålernigssåt nalingi-
nardlo angatdlaviuvatdlålernigssåt a-
junginerusinaunane. tJmånavme er-
Kåne ukiup kaujatdlagkiartornera u-
ngasiliarnigssamut pivfigssaujuåinar-
tångilaK. sivisumik nunaKarfit erKåi-
nåt piniarfiusmaussarpOK. niuvertoru-
seKarfitdlo piagaussut piniarfé or-
ningneK ajornarungnaerfisigut pinia-
riarfiginartåsagåine Kanigtume tunit-
siveKarnertut niuvertoruseKarfit ata-
gatdlarneråtut suniuteKartigisinåu-
ngilaK. imåitarporme, kangerdluk si-
korKåmertitdlugo ukiunerane niuver-
toruseKarfit Kingordlit puissineru-
ssarput Kågtartartorssussardlutik. u-
pernariartulerneranitdle upemarnera-
nut pårdlit puissinerulersardlutik,
utunik angussorssuit sinåleralutigdlo.
taimåitumik sordlo kangerdlungme
pårpasigsume Kingorpasigsumilume
niuvertoruseKarfeKarnigssaK pissaria-
KåinåsagaluartoK. tJmånavme erKåne
piniartut nugtertitsinerup sujunertå
nalungikaluardlugo katerssunigssaK
pilerigingilåt kangerdluk najugartik
påsisimavdluaramiko piniarfitdlo Ka-
noK itugunik pitsaunerussarnerat na-
lunginamiko. tamatumunalo agssor-
tortariaKångitdlat.
eKalugssuamiamertaoK tJmånap
kangerdluane pingårutilerujugssuvoK,
nunaKarfitdlo amerdlanerit eKalug-
ssuarniarfiuvdluardlutik. tåssunåkut-
dlo nunaKarfit pårdlit tåssa inueruti-
niagkat inornerungitdluinardlutik. pi-
ssariaKartipara påsissutigssamik tai-
ssaKåsavdlunga angnikikaluartumik.
tåssa takussatuåka niuvertup tJmånap
avisiatigut sarKiimigarissai eKalug-
ssuit tingue tunissat 1955-ime aprili-
mit oktoberimut, tåssa ukiup ilåinåne
(tåuko kisisa takussarigavkit). Kåuma-
tine tåukunane niuvertoruseKarfingne
pårdleme mardlungne tinguer,simå-
put 44,115 kg. pivfigssamilo tåssane
niuvertoruseKarfingne Kingordlit ilåi-
ne mardlungne tinguersimåput 12.811
kg. tauva ilå KaKugo kangerdlup påva
inuerutisagpat eKalugssuamiarnerup
Kagfåtdlangnigsså Kularnardluinar-
poK. ukiume tamaisa niuvertoruseKar-
fit pårdlit eKalugssuardluartåinarput.
kisiåne nugtertitsiniarnermut såko-
KarpoK inugtaussut ilåinut ånernartu-
mik, tåssunalo pivara igdlutårtortitsi-
nerme periausiussoK. nunaKarfit ilait
igdluliorfigerKussåungitdlat nugter-
fiorKUssaussut kisimik igdlutårfiusi-
naungmata. igdlutårKussåungitsume
KanoK igdlulugtigigaluarnerat soKuti-
gineKångilaK. nugtertitsiniarnerup
taima perKarnitsigissumik ingerdlå-
niarnera uloriangajagpoK.
ukiune kingugdlerpåne landsrådip
OKaloKatigissutaine OKautsit tusarne-
raluaKaut, piumassarineKarmat nug-
tertitsineK Kajagssuarnerussumik
ingerdlåneKalisassoK, nunaKarfingne
nutåliorfigerKussåungikaluartune i-
nuit igdlumingnik ajutortut ikiorser-
neKarsinångortitdlugit nugfigssarsisi-
nåungikatdlarnerine. tåssame taimai-
leraluarune tamanut nåmaginarneru-
lisagaluarpoK inuitdlo nåmagigtait-
dliornerat mingnerulisagaluardlune.
suj unertarissarme anguniarneKåsagu-
ne inuit maligtarisinaussånik inger-
dlåtariaKarpoK. Jørgen Petersen.
eiKoriaineK mamianartoK
A/G-me nr. 17 Jens Rosing-ip suju-
livta ungorivdlutik (nåkåtitsiniardlu-
tik) tugtuniartarnerat agdlauserå. ku-
larnångitsumik sineriangme inussut
tusarngarteKalugit! ilame oKalugtualiå
nutåjungårame alutornavigkame.
nalungiveKåvut OKalualårsianit tug-
tut arnartamingnut ungortitdlugit
nangmingneK talunut toricordlutik pi-
sigsårtarait. — OKalugtuatorKat ilagi-
gajugåt: uvdlormut suliagssatik nå-
magileramikik — ukiåupatdlårtinatik
igdlortik suliagssaungmat, il. il. — tu-
såmassaKéngeKaugutdle tugtorpagssuit
ivnårssukut nåkåtiniartarait.
sujulivut piniagkamingnik perKig-
sårussissorssuit erKoriainerinavingmik
umassunik någdliugtitsissutut OKauti-
ginialisavavut?
Kanormitauvame atortugssatik amé,
piliagssatik neKerssue aseruarKårdlu-
git suliarilisagunikik, tugtulo kiagtit-
dlugo angmarneKéngilertorune asiu-
jaKissoK, KanoK asiussissait amerdlati-
gait.
sujulerssuavut atandssåka umassu-
nik någdliugtitsinertut tugtuniarsori-
neKartalisagpata mamiagivigpara. uv-
falunime OKalugtuatorKanik tungave-
Karune.
utorKait nåkåtitsiniartarnernik tu-
såmassaKarpise?
Vittus Mikiassen, K’ornoK.
soraernmgorsimassume Kanon?
ungasingitsukut atorfigdlit mingne-
rit —aningaussat årKigs,suneKarnig-
ssåt pivdlugo atautsimititanik ilakar-
dlutik — katerssorneråne ilagisima-
våka, tusarnårsimavdlugitdlo pissusi-
lersutigssat åssigingitsut atorfigdlit
mingnerit pivdlugit iluarsåuneKarsi-
massut. tåuko avdlångortitagssåungit-
sutut inerneKånguatsiarput, nåmagi-
nartututdlo issigineKångikaluardlutik
tamanit akuerineKåinarput, sivitsu-
lomeK sivitsorsarneKåinarKunago.
tamatumunga tungatitdlugo ima a-
perKuteKarusugkaluarpunga:
1. taima iluarsaineK pissuteKarunå-
ngingmat suliaKarpatdlålerneK pissu-
tigalugo akigssarsianik Kagfagtitsi-
niarnermik, pissutaussoK unaunerdlu-
ne, inuniarneK pigssaKamiarnerdlo
uvdluvtinut nalerKukungnaermat ani-
ngaussatigut tapivfiginiarneKarner-
mik?
2. KanoK pineKåsåpat ukiorpagssu-
arne sulerérsimavdlutik soraerningor-
simassut, årKigssugaussumik KanoK
itumigdlunit isumavdlutigssaKéngi-
nerdlutik? tåukutaorme uvdlune a-
tugkamingne misigisimagunarpåt inu-
niarneK OKitsuinåungitsoK, ukiorpag-
ssuime sulerérsimagåine uvdlutaoK
Kaj angnarsivf it pu iguinagagssåu-
ngingmata.
K. Ch. Ilulissat.
ilisimassariaKarpavut . .
Kapisilingnutdle nunasigama imer-
Kussaujungnaertut tusartaraluardlu-
git taima pineKartut takulernåraut si-
lame aulakortupilugssuit, agdlåt nuå-
ningitsumik iliortut. taimåitut takuv-
dlugit nakeriatdlångitsomeK ajorna-
KaoK. imigagssaiagaussoK pissortat
niuvertitsissutdlunit kisimik ilisima-
ssariaKångilåt, nunaKarfiuvdle inuisa
åma sianigis,sariaKaraluarpåt, sordlo
agdlagartångordlugit nivingarneKar-
tardlutik. nalungilarpume imigag-
ssaiagaussoK sianiginago imertikuvti-
go tamåna erKartuneKautigisinaugav-
tigo imigagssaiagåussutigalugulunit.
tamåna nunaKarfit ilåine kinguarsi-
mavatdlåleKaoK, taimåitumik atuar-
tugssap kiavdlunit isumaKatigisagå-
nga Kularingilara.
Gerth Tønnessen, Kapisigdlit.
imigagssan peridngnigssardlo
„Atuagagdliut.it“ atuardlugit nuå-
nerdluinarput, pingårtumik imigag-
ssaK erKartorneKartitdlugo, perKing-
nigssamik isumagingnigtut någdliug-
litutut ingmatigik imingerpatdlårtut.
Kå, imigagssaK akiorniartigo Kinutåi-
nångordlugo tikitalerKuvdlugo, ima-
lunit akitsorujugssuardlugo tauvalo
nålagauvfiup iluanårutigisagaluarpai.
atuartartut agdlagait maligdlugit påT
sinarmat imigagssaK ajoKutauleKissoK
pingårtumik inusugtune, Kavdlunåni-
lo imertineKartamermikut sulivfig-
ssaK isumaginago, imigagssaK angne-
rutitdlugo pissarmata. taimåitumik
perKingneK aningaussarsiornerdlo té-
martarput.
imigagssaK nuånålersitsissarpoK å-
ma aliasugtitsissarpoK. angajorKåt
aliasugtarput emeK ima kångunarsi-
simavdlune pissortanut imalunit nå-
parsimavingmut ingerdlåneKartOK ta-
kuvdlugo. panik aliasugtarpoK anga-
jorKåt makitanatik angerdlarfigssa-
mik sumissusia nalulertutut itaråt,
uvfa mérånguatik Kiulerdlutik Kiav-
dlutik issigigåtik. taimåitut nuånår-
tunik tåisavdlugit akungnagpoK.
Nungme palasiugaluaK KåléraK
iluatingnartut angnerit ilåt Kutsavigå-
ra imigagssaK pivdlugo agdlagarissar-
tagai pivdlugit, tåukua inunerat ajor-
toK kivdligtutut ingmåssuk.
åmalo Kutsavigåka Blå Korsimik
autdlarnissut inunigssaK kussanartoK
atulersitåt pivdlugo. KanortOK suleKa-
tigigdluarta ilerKOK kussanartoK nu-
narKativtinut takutitardlugo.
Magnus Johansen.
åipågo 1959-ime Thuleme ajo-
KersuissoKalerneranit ukiut
50-ingusåput
tamåna KularnångkaluarpoK ajungi-
nerusagaluartoK ilagingne sulissut tu-
sardliuterKårsimåsagaluarpåssuk, ki-
siåne soKutigeKigavko kujåmut avKu-
tigssaKalårnerane naitsunguamik ag-
dlalårniarpunga^ kaperdlalerpat-åsit
avKutigssaK ajornarsivisangmat.
„Atuagagdliutit“igut taitsiarérsima-
galuarpara tåvunga perKårnivtine mi-
sigissamernit ilait. tamåkule agdlau-
serissåka mérKat misigissartagaisut
agdlauserissåuput taimanime mérau-
gavta angnerussumik isumaliortause-
Karata.
kisiåne åipågumut pissugssaK pi-
ngårtorssuartut issigåra .suliap inger-
dlatap sujumukardluarsimanera ukiu-
ne 50-ine soKutigalugo arajutsinavér-
sårsimassara, måssa nangmineK tåva-
ne sulissungikaluardlunga.
1909 aussaunerane atåtaga palasi-
ngortitaungmat tåvungarssuardlo ajo-
Kersuiartortiténgusavdlune pisanga-
nartorssusimavoK avunga silarssup
„isuanut“ nunasinigssaK. taimane a-
vangnamukarnivtine Knud Rasmus-
sen ilauvoK nunaKarfigssamigdlo ti-
kuaissugunardlune tåssa tJmånamik,
tulugtut North Star Bayimik taissagå-
ne, a j oKersuiartortitaKalerKårmatdlo
Kavdlunåtut Nordstjemen-imik tai-
ssaraluarpåt. aitsåtdle Knud Rasmus-
sen tåvane niuverfeKalermat Thule-
mik tainekartalerpoK. nunaKarfik a-
lianaitsorssuaK narssarssuaK ujarålu-
ssok ilåtigutdlo ivigkanik avdlanigdlo
naussunguaKardlune. tåvungalo per-
Kårnivta nalåne kungup kigdlingane
Akinårssup tungånltume ukialersukut
„pånait“ augpaloKalutik naussarput.
måna ajoKersuiartortitatut autdlar-
titarKåt péruterérput. nangitsissutdle
ilait utorKångordlutik sule umåput.
sume nagdliutorsiorneKåsagpat ilau-
ssugssarpiatut issigineKardluinarta-
riaKarput, tåvungalo perKårnermc
ilausimassugut ilåtigut kajåiniåsaga-
luaKaugut ukiut ingerdlanerine av-
dlångornerssuit ilait tusartåinagkat
inugtarserusungnåsagaluaKingmata.
nagdliutorsiomigssaK kalåtdlit nu-
narput tamåkerdlugo malungnaute-
KartariaKaraluarpoK. sordlulunit ka-
terssuisitsissariaKaraluartoK tåvane
nagdliutorsiorfigissamut tunissutausi-
naussugssamut atugagssanik. Kular-
nångilaK kalåleKatigit piuméssuseKå-
sassut nunavtine ajoKersorneKalersut
kingugdlit orningneKarnerisa ukiue
50-ingortorsiornerine oKalugfingmut-
dlunit tungassumik tunissuteKarfigi-
savdlugit.
tamånale ilagingnut tungassunik
sulissut KanoK isumaKarfiginerpåt?
tamavsinik inuvdluarKussivunga.
Hendrik Olsen.
avdlatut ajonersutigdlit . .
inugpagssuit nuånaringisait tåssa
„palasiussåt“. avdlatut ajonersuiniar-
nerat pinerugunarpåt inungnut tåu-
kununga kussåkissånginermingnut.
uvangåtaoK erKarsautigissarpåka inuit
tåuko ilungersornerat. ajoKersuput
mumikumavåt, kisiåne kussåkérsimå-
ngilåka nauk suleKatigisinåungitdlui-
naraluardlugit. påsinerdlorKungila-
nga. testamentitåme Mat. kap. 13 vers
24-mit atuarniariuk.
avdlatut ajoKersutigdlit nunavtinut
tåkunerat nutåviuvoK. agsorssuaK
inuit ilåinut sajugpitdlagtitsissuvoK.
kisiåne ... igdloKarfivta iluane pissut-
sit ilait avdlatut ajoKersfitilingnit na-
vianarnerungårtut . erKarsautigine-
Kartarnerdlutik?
Nathan Petersen.
KRYOLITSELSKABET ØRESUND
A/S
KØBENHAVN
2