Atuagagdliutit - 30.07.1959, Page 2

atuartartut agå Y lagait tamanitdlo
A tiguldgkat
asimioKarfingmiuarKat
— atuartitauneratdlo
K. Møllerimut, Avigaermiumut, akissut
Atuagagdliutine 2. juli 1959 sarKU-
mersune atuartartut agdlagåine K.
Møller, Avigait, ilångussaKarpoK. K.
Møller tåssaugunarpoK ajoKe Karl
Møller.
ilångussaK atuarfit pissortaKarfianit
akingitsorsinåungilarput.
Karl Møllerip OKautiginiarpå asimi-
OKarfingmiut inusugtunguit iliniar-
tugssatut tiguneKarsinau j ungnaernerat
avdlamut åssersutariaKångitsoK kisiat
Amérikame KaKortut Kernertutdlo
ingmikortineKarnerånut.
taima OKarneK ingassagtajårine-
ruvoK; igdlua’tungåtigutdle issornar-
torsiuiniardlune taima såkortutigissu-
liortarneK iluaKutaussarpoK akissuti-
sinigssaK Kularnarungnaertarame.
Karl Møller agdlagpoK: „ånerissara
tåssa asimioKarfingmiut inusugtunguit
atuarfingnut angnerussunut iliniartu-
ngortiniarnerisa ajornarsisitaunerat
-ngajangnerat. uvdlut sujuarsaivfit
nalåne kinguarsaineK!"
tamatumunga tungatitdlugo taisi-
nauvara Danmarkime atuartitsinermut
tungassumik nutåmik 1958-ime inatsi-
sitårnikut aitsåt nunåinarmiut mérait
igdloKarfingmiut méråitut atuartitau-
sinaulersut. inatsit tåuna maligdlugo
igdloKarfinguit ardlalikutåt atautsi-
mordlutik pigissamingnik centralskoli-
mik taineKartartumik realklasseKarsi-
naussumik sanatitsisinaulerput. uvanga
nukagpiaraunerma nalåne naussorig-
saissut méråinut atuarfingne angneru-
ssune atuarnigssaK ajornakusortoru-
jugssuvoK. mérKat pisorssuarnik a-
ngajorKågdlit kisingajagdluinarmik
taima atuartitausinauvdlutik.
tamåna pitsaussutut issigalugo er-
ssersiniarneKångilaK taineKåinardluni-
le sule oKautigineKartarmat kalåtdlit
„nunåinarmiut" inusugtortait atuar-
fingne angnerussune atuarnigssa-
mingnut pisinautitåunginga j agdlui-
nartut.
nuånårutigåra Karl Møllerip ersser-
Kigsarmago 1950 tikitdlugo iliniartu-
ngortitsissarneic ajorissagssåungitsoK,
taimanikume ukioK tåuna tikitdlugo
ukiut tamaisa iliniartungortugssanik
aulaj angissussarsimagama.
taimanile iliniartungortugssat mana-
tut itungitsumik tungaveKardlune Ki-
nigaussarput. taimane realskoleitångi-
laK; realskolimilo atuartungorumår-
tugssat efterskolemiut agdlåt ilångut-
dlutik piumassaKarfigineKalerput dan-
skisut pisinaussariaKartut atuartitsi-
neK danskisuinavik ingerdlåneKarsi-
nauniåsangmat. realskolerne iliniartut
Danmarkime realskolemitut iliniagai-
sa åsserdluinåinik iliniagaKartugssåu-
put, soraerumérutigssaitdlo éssigigtug-
ssauvdlutik. taimaingmat Kalåtdlit-
nunåne realskolerne soraerumérneK
Danmarkime realskolerne soraerumér-
nertutdle naleitartigaoK. tamåna suju-
ariarnerujugssuvoK. sutdie tamaisa
akeKéngitsumik pineK ajornaKaut. ta-
matumunukut angussaKarnermut aki-
liutauvoK inusugtut ilaisa kigsautigi-
ssaK maligdlugo angussaKarsinéungi-
katdlarnerat.
mérKat tamåko — ukiune mékuna-
nerpiaK — ajornartorsiulerput, puigor-
neKångitdlatdle! taima „eKussorsima-
neK“ årKingniardlugo pilerssåruteKar-
toKarpoK.
kisitsisit Karl Møllerip taissai-taku-
tiniardlugo asimioKarfingmiut mérar-
tait igdloKarfingmiut mérartéinut na-
lerKiutdlugit amerdlavatdlårtut atuar-
fingne angnerussune atuanrigsinau-
ssångitsut-pisoKauvatdlårput! tamatu-
munåkut ineriartorneK sukasupiloru-
jugssuvoK, pissutsitdlo avdlångoriarto-
Kingmata igdloKarfingmiut mérartait
asimioKarfingmiut mérartåinut naler-
Kiutdlugit amerdlanerujartuinarput.
K. M.-ip kisitsisit 53-54-imérsut ator-
pai ukussut: mérKat atuartut igdloKar-
fingnitut 2138 avatånitdlutigdlo 2399.
kisitsisit tåuko kukussungitdlat, piso-
Kauvatdlåginarputdle.
atuarfingnut tungassutigut nalunae-
rume naKineKartume kingugdlerme,
57-58-ime nalunaerume takuneKar-
sinauvoK Kalåtdlit-nunåne tamarme
mérKanit atuartunit katitdlugit 5000
migssiliortunit 2750 migss. igdloKarfit
atuarfine atuartussut atuarfingnilo
Kavdlunåmik iliniartitsissulingne atu-
artut 3125 migssiliorait kisalo niuver-
toruseKarfingne asimioKarfingnilo atu-
arfingne mingnerussune Kavdlunånik
iliniartitsissoKéngitsune atuartut 1875
migssiliordlugit. tåssa imåipoK igdlo-
Karfit atuarfine atuartut atuarfingne
mingnerussune atuartut åipagssait
avigdlugit amerdlanerussut. imåipoK
ukiut sisamat ingerdlanerinåine av-
dlångorneK angnertujårujugssuvoK. si-
vitsoriéngitsoK atuarfingne mikissune
atuartut måssåkut atuartussut mardlo-
riautait Kavdlunånik iliniartitsissoKa-
lersimåsåput. atuartunit 5000 migssili-
ortunit sujorna 1800 „kisimik" imalu-
nit 36°/o Kavdlunåmik iliniartitsisso-
Kångitdlat. Kavdlunåmik iliniartitsi-
ssoKångitsut amerdlavatdlåKaut. mér-
Katdle igdlOKarfingne inigssaKaralua-
runik tåssane atuarsinaugaluarput.
inigssaKartitsiniarnerdliuna ajornaku-
sortoK.
tamåna pivdlugo avdlatut iliordlune
mérKat pitsaunerussumik atuartitau-
lersiniartariaKarput. tamatumunåkut-
dlo autdlarterérpugut! ajOKaoK Karl
Møllerip takusinåungingmago Sisimi-
une angerdlarsimavfigitigalugo atuar-
fiussup — skolehjemmip — pilersitau-
nera tamatuma tungåtigut tugpatdler-
sautigssaungmat. tåuna imaiginångi-
laK „sordlo nunamut panertumut ime-
rusugtorpagssuarnut Sisimiunut sialuk
atauseK tugtOK". atuarfik tåuna tai-
måitut sujugdlersaråt — autdlarKau-
tigalugule! tåuna kisime taima atuar-
fiusångilaK — ardlagdlitdle maling-
naussugssåuput! aningaussat atu-
gagssat igdlutdlo måna atortussut
atortujungnaernigssait utarKinarpavut
sanarKeriardlugit nutångorsåsavdlugit
mérKanut angerdlarsimavfigitigalugit
atuarfigitilisavdlugit.
asimioKarfit atuarfit tungaisigut ait-
såt nåmaginartumik årKigssussivigine-
Karsimåséput kostskolit Thulime,
Angmagssalingme imaKalo savautig-
dlit méraisa atuarfigssåt pilersineKar-
pata — imalunit skolehjemmet piler-
sineKarpata.
Sisimiune skolehjemme nåparsima-
vitorKame pilersitaussoK mérKanut 18-
inut iniulerpoK pitsavik. Ausiangne
atuarfitoKaK nåparsimavingmut ator-
tineKaratdlarpoK (mérKanut inigitit-
dlugo); 1961-imile skolehjemmengor-
tugssauvoK. K’aKortume, Ilulissane,
Manitsume, Narssame Upernivingmilo
måna atuarfiussut Nungmilo iliniartut
nerissarfiat måna atorneKarnermigsut
atorneKarungnaerniariarpata skole-
hjemmetut atulisavavut. tåuko tamar-
mik atulerunik mérKanit 150 migssili-
ortunit najugarineKarsinaulisåput. so-
runame nåmångikaluarput; taimåitor-
dle efterskolemut pissugssat tamåker-
dlutik tåukunane atuarsinaulisåput.
naggatagut OKautigineKarsinauvoK
kunglkunut niorKUteKartartoK
GULD KARAMEL
— sukulåmik igdlingnartumik nagdligau
— med lækkert chokoladeovertræk
ukioK måna efterskolemut pissugssat
aitsåt taima amerdlatiginiartut — 75-
iusagamik. imåipoK efterskolemut pi-
niartut agfait. tåuko ilait 20 migssigi-
ssait klassime atautsime ingmikut atu-
artineKartugssåuput, amerdlasorssu-
ngikaluanigdlo asimioKarfingmiuarKa-
nik ilaKåsavdlutik.
neriutigåra Kulåne agdlautigineKar-
tukut atuartut påsitineKarumårtut asi-
miOKarfingne atuartitauneK pivdlugo
Karl Møllerip agdlagåne taineKartut
ilarpagssue „igpagssaK" erKoraluar-
dlutik „aKago" erKortujungnaerérsi-
måsassut!
M. Garn.
pingifsaiiissauvdlutik sulisitat
timerssortarfiliortalerniardlit!
politimesterimut kingorårtaussup A.
Svanip sujorna septemberime A/G-me
agdlagå agdlagaKarfiginiaravko pissu-
tåungilaK piumåtårneK. pissutauvordle
aitsåt uvdlut Kavsinguit Kångiunerisi-
gut normup tåussuma angusimangma-
nga. månime kangiane (agdlagkat Sin-,
gaporimit julip autdlarKautåne nag-
siussåuput, årK.) angalaordlune tamå-
ko iluamik malingnauvfigineK ajorna-
kusoKigamik.
A. Svane isumaKatigivdluinarpara
angutit mérKanik atuissut sukangner-
sumik pitdlartarumangmagit. isuma-
Karpungalo inuit nunavtinitut igdlu-
mik pingitsailivdlune sulissugssat i-
nigssånik piumassaKaratik parnaeru-
ssivingnik piumassaKarunik ajungine-
rusassoK; inuit pitdlagkat inérakasing-
ne atausiåkårdlutik ukilatsivdlutik Ka-
noK inusimanertik Kanordlo inussaria-
Karaluarnertik erKarsautigisinéusang-
måssuk. soruname pingitsailivdlune
sulisitanut inigssaK ama ajungilaK.
pinerdlugtutdle GTO-p issornartor-
siorneKarneranut matussissusåpat?
A. Svanip pitdlagkat avKusiniorner-
mut atorumavai GTO issornartorsior-
neKatsailiniardlugugoK. kisiåne uva-
nga tamatumuna isumaKatigingilara;
pitdlagkat taimatut atusångilavut. A.
Svanip erKarsautigissariaKarpå pit-
dlagkat GTO-p issornartorsiorneKar-
neranut matussissutiniåsagaluarunigit
GTO-p issigineKarnera pitsauvatdlå-
ngerérsoK sule taimailiornikut GTO
angnerussumik nikanarsarneKåsang-
(Kup. 18-ime nangisaoK)
nalivta nipaisa ilat tåssa:
agdlautsimik OKilisainiarneK, tåssagoK
kukuneKångitsumik agdlagtarniåsa-
gavta. tamatumuna nalussugut ilå-
ngutdluta isumaKatauvugut.
Såmualikasik, „nukagpiakasik" ili-
simassorssuaK måna pujoralåinauvoK.
nangitsissua OKautsivtinut piginauni-
ligssuaK organistitoKarssuaK, atarKi-
nartoK måna inuvoK utorKaligamile,
issigiarssugdlunilo — åmalo perKig-
tuaraluarnermigut Kangatut ikung-
naerdlune — sulile atuarsinaussardlu-
ne, taimåitoK agdlangneK ornigiung-
naivigdlugo — ajoKersugkame ilåta
agdlagå A/G nr. 14-ime itoK agdlau-
serput pivdlugo agdlagaussoK såkuki-
nerarsinåungisarput, Kasusimassungi-
kaluarune akerususagaluarpå åsit sai-
massumik pissarnermisut.
uvangalo OKausilerissunginama, or-
ganistimik Kasusailugsinarsimassut
ilåt, OKausilerineK pinago agtornagulo
OKarumåinarpunga: Kularingilara a-
ngutit ivko OKausileritorssuit Kulari-
nginerpausimagåt: OKautsivta ag-
dlangningusavdlutik OKinerutitsissu-
tigssarigåt, isuma iluvtinit pikialår-
tuartoK agdlagkavut ingerdlåtitdlugit
sujuliussartoK ingiaKatauvdlunilo. tå-
ssuname isuma agdlangnerit nivtar-
niagåt tungavilersugauvoK.
ernaimangnigsinaunerput ivkunénga
inorssarneroKissutut issigissaravtigo
OKautsivta tungånut, imaKa patsiseKå-
ngitsumik — agdlangnilianik erøai-
måinagagssanik — peKaleruvta ajor-
nakusortoK agdlinarsinaunerpoK.
isumaKarsinauvungale isumaKatigi-
sinaugåtigut agdlauseK OKilisarneKé-
sagpat manale agdlautsivta piorérsup
iluane suliauvdlune — åmame N. P.
taima isumaKånguatsiarpoK. ilame er-
dlaveKångitsumik agdlauseKalisaga-
luaruvta agdlautsip tungågut pendng-
nerulernaviångilagut.
Kavdlunåt palasit — Kangauneru-
ssok imaKalo sule nalivtine — agdlau-
serput sivikitsunguamik iliniardlugo
(Kup. 18-ime nangisaoK)
2