Atuagagdliutit - 13.05.1976, Blaðsíða 4

Annonce
Grønlandsbankenip 1975-imut tungatitdlugo nalunaerutå
danskit aningaussarsiornikut nu-
kigdlånganerulernerånik malung-
nautit 1974 aussame malungnar-
sisimassut atutilivigput 1975-ime.
ulåpukungnaeriartcrnerup ani-
ngaussarsiornikut avatånit nali-
kitdiisineKalernerane sujugdlerme
pissutausimåput igdluliornerme
sanacrtornermilo aningaussaler-
sutit ikileriarnerånik åmalo inu-
ssutigssarsiutinut aningaussaler-
sutit ikiliartordlutik autdlartiler-
nerånik. 1975-ime aningaussarsi-
ornikut kinguariarneK såkortusi-
vck pissutigalugo danskit suliv-
figssuarne suliaisa nunane avdla-
ne tunitsivigssaileKinerulernerå-
nik.
påsineKarmat, aningaussarsior-
nikut kinguariarneK autdlarKåu-
mut ilimagissamit sivisunårneru-
ssugssausscK aningaussatigut po-
litik sagdlåinerulersineKarpoK u-
kiut 1974 75 nikineråne. aningau-
ssarsiornikut politikeriligkap a-
tnalo aningaussarigsårnerulernig-
ssamut ikiorsissutit ardlaligssuit
nåmagsineKarnerisigut aningau-
ssarsiornikut suliniarnerup nå-
kariartornera unigtipåt ukiap
Kaumatai atutilersutdlo. aningau-
ssarsiornikut pitsångoriautit pi-
ssuteKarnerusimåput nangminer-
sscrtut piviussumik nålagauvfiuv-
dlo angnerussumik aningaussanik
atuilernerisa åmalo igdlugssanut
sanaortornigssamut aningaussa-
lersutit amerdlinerisa, taimåine-
ranile inussutigssarsiutinik inger-
diataKarniarfingne aningaussaler-
suineK åma nunanut avdlanut
niorKUtigssatigut tunissat agsut
nåkangavdlutik.
aulajåinerussumik nutåmik ani-
ngaussarigsårnerulernigssap ta-
måna pivdlugo pissariaKartipå i-
nussutigssarsiutit åma nunanut
avdlanut tunir.iainerup aningau-
ssalerscrneKarnerulernigssait, tai-
mailivdlunilo åma sulivfigssaKar-
titsinerulerneK. taimåitumik pi-
r.gåKaoK akit akigssarsiatdlo i-
ngerdlanerisa agdliartorpatdlå-
rungnaernigssåt tamånalo pivoK
)975-ime, ukiumilo tugdliussume
tamåna aulajangiusimaneKåinar-
dlune. danskit sulivfigssuartigut
nicrKutigssiaisa silarssuarme u-
nangmivdluarnerulersinaunigssåt
aula.iangissugssaviuvoK sujunig-
ssame aningaussarsiornikut ine-
riarlcrdluarnigssamut.
erniatigut ingerdlaneK
inuiaKatigit tamat akornåne er-
nialersuinerup migdliartornera
najcrKutaralugo Nationalbankip
januarime erniat 1 pct-imik mig-
dlivai, aprilime 1 pct-imik åmalo
aug ustime V2 procentimik. — 7 V2
’/o-ingordlugo.
påpiarat aningaussanik naligdlit
erniait avguaKatigigsitdlugo mig-
dleriarpcK 14,54 pct-imit 12,66
pct-imut ukiup nånerane påpiarat
aningaussanik naligdlit (obligati-
onit) erniaisa ingerdlautsit ing-
rningnut akcrnuserscKatigigtutut
itutut ingerdlavigait.
erniat agdliartornigssåinut ne-
riungnikut piumaneKartut ani-
ngaussanik nalilingnik påpiara-
nut na.iorKutaKarput 1975-ip Ker-
Kanit påpiaranik aningaussanik
nalilingnik sivisunerussoK ator-
dlugo erniaKartartunit sivikineru-
ssunut, kisiånile nalimikut ani-
ngaussat avdlångcrartarnerånut
isumangnåinerussumik sivikine-
russumik ernialigkat taorsipat-
dlangneKartugssaunerussutdlo pi-
umaneKarneruput. taimatut pisiu-
massut kigsautigissaisa kingunerå
nik sivisumik pivfigssaKartitaune-
russumik erniagdlit nalingat mig-
dleriarpoK, sivikinerussumigdle
pivfigssaKartumik påpiarat nalig-
dlit piumaneKarnerat ima angiti-
gisimavoK, måssa taimatut påpia-
rat itut amerdlissuteKartitaugalu-
artut 6 milliarder kr. nalinginik,
taimåitoK tamåko nalingat agdli-
artuinarsimavoK. taimatut nali-
gissaisa ingerdlanerisa pilersipåt
påpiarat sivisumik sivikitsumig-
dlo periarfigssagdlit åssiglngissu-
tåt sule angnerulersitauvdlune.
ilimanarpoK nålagauvfiup 1976-
ime påpiarat aningaussanik nalig-
dlit ilarKisagai pissortaKarfit i-
nungnut tamanut atortugssanut
aningaussartutigissagssamågaisa
tigoriåinait ikilisarneKarnerat u-
nigtikumavdlugo, taimatutdlo er-
niat iluarsileruminartiniardlugit
taorsigagssarsiagssat avKutiginig-
ssåinut påpiarat aningaussanik
naligdlit sivikinerussumik pivfig-
ssagdlit ilarKingneKarumårdlutik.
Kalatdlit-nunane aningau-
ssarsiornikut pissutsit
kalåtdlit 1975-ime aulisarnerat u-
kicK agsut ajutorfiusimavoK au-
lisartut tunissaisa aké migdlisi-
mavdlutik. tamatumunga ilångu-
poK issingnerulernerata kingune-
rilersimangmago aulisariutit ava-
singnerussumut aulisariartaria-
Kartalernerat, tamatumunalo ulia-
mik atuineK agdleriaKalune. peKa-
tigalugo uliap aké Kagfariartorto-
rujugssuput, aningaussartutitdlo
åma avdlat Kagfariartuinardlutik,
tamåkulo aulisartorpagssuarnik
ajornartorsiortitsilersimåput.
nuname aulisagkanik sulivfig-
ssuarne åma 1975 ilisarnauteKar-
poK ingerdlatsinerme aningau-
ssartuteKariartuinarnermik åmalo
silarssuarme akit migdleriarsi-
mavdlutik kalåtdlit niorKutigssi-
åinut pingårnerussunut pingasu-
nut — sårugdlit, rejet kapisigdlit-
dlo. tamåko pissutigalugit nior-
KutigssiortoKarsinåungilaK ingmi-
nut akilersinaussumik.
ukiut ikigtunguit matuma su-
jorna likitdlugo isumaKartoKarsi-
magaluarpoK, rejeKarfit ima pe-
Kartigissut nungusarneKarsinåu-
ngitsunik peKartut, kisiåne ukiut
kingugdlit aulisarujugssualerneK
nunat avdlamiut aulisariutåinit
kinguneKarsimavoK, rejet amer-
dlåssusiat ikiliartulerérsimassoK
malungnarsilersimavdlune. mig-
ssiliuneicarpoK Kalåtdlit-nunåta
erKåne ukiumut rejet 70.000 tons
migss. amuneKartartut, tamånalo
isumaKarpoK aulisagkanik ilisi-
matut nungutsailiuinigssamut pi-
ssagssausinaussut migssiliussaisa
amerdlåssusiånit sisamariåumik
amerdlaneruvdlutik. kalåtdlit pi-
ssait tamarmik amerdlåssusisa tai-
mågdlåt 14 'n/o-é amusimavait. i-
nuiaKaligit tamat imat pivdlugit
atautsimérssuarnigssåne oKatdlisi-
gineKåsaoK nunat tamarmik avå-
mut 200 sømilinik kigdleKarfeKa-
lernigssåt aulisarnerup tungåti-
gut. Kalåtdlit-nunåne neriutigine-
KarpoK piårtumik kigdleKarfik a-
vasigdlisineKarumårtoK Kalåtdlit-
nunåne nunat avdlamiut aulisar-
nerat migdlisineKarniåsangmat.
Kalåtdlit-nunånut atugssamåg-
kat 1975-imut aningaussat 800
mili. kr. migss. amerdlåssuseKar-
put, tåuko agfait migssiliordlugit
igdluliornermut sanaortornermut-
dlo atcrtugssåuput, sivnerilo ator-
neKartugssauvdlutik agdlagfigti-
gut ingerdlatsinernut, perxingnig-
ssamut — erKartussissoKarner-
mutdlo, atuarfingnut avdlanutdlo
nålagauvfiup ingerdlatainut ilua-
Kusersutaunerussunutdlo avdla-
nut atortugssatut. aningaussanut
atugagssanut 1976—77-imut inat-
sisigssamut sujunersut maligdlu-
go nålagauvfingmit Kalåtdlit-nu-
nånut atugssamårneKarput 917
miil. kr. .
akuerssissutaussugssat Kåvisigut
ilångutisangatitåuput EF-ip nu-
nap ilainut sujuarsainiarnermut
aningaussauteKarfianit taplssu-
tigssat, ukiune aggersune pinga-
sune 125 mili. kr. migss. amerdlå-
ssuseKartugssat Danmarkime nu-
nap ilaisa sujuarsarnigssåinut a-
tugagssat. tåuko ilait 90—110 miil.
kr. ilimagineKarput Kalåtdlit-nu-
nånut atorneKarumårtut sunut å-
ssiglngitsunut nunane tamarme a-
ngatdlånermut atortugssanut åssi-
gingitsunut, tåukunane pingårtu-
mik pineKardlutik tingmissartuti-
gut angatdlånerme mitarfigssa-
nut.
sulivfigssaKarniarneK kigdlor-
mut ajorsiartordlune ingerdlasi-
mavoK 1975-ime sulivfigssaerusi-
massut sujornarnit amerdlane-
ruvdlutik. sulivfigssaerusimane-
rup pingårtumik erKorsimavai i-
liniarsimångitsut inusugtutdlo.
uliasioKatigit 20, tåuko ilait 19
nunat avdlamiut atauserdlo dan-
skit pigissåt uliasiorsinaunermik
akuerineKarsimåput Kalåtdlit-
nunåta kitåne nunaminerne sine-
rissap narKine angnertussuseKar-
tune 18.500 km2-ine. uliasiorsi-
nautitaunerme piumassarissane
aulajangersagkat ilånguneKarsi-
måput, misigssuerKigsårnerme
Kivdlerinernilo kalåtdlit imalunit
danskit firmait atorneKartugssau-
ssut, tåuko avdlanut unangmisi-
naugångata, taimatutdlo atortug-
ssausivit Kalåtdlit-nunåne nang-
minerme inigssineKartarsimåsa-
ssut. måssa sule Kalåtdlit-nunåne
uliamik navssårtoKarsimångika-
luartoK, taimatut misigssuerKig-
sårnerup agdlisineKarnerata kisi-
milunit nagsatarå kalåtdlit dan-
skitdlc sulivfiutaisa periarfigssait
kivfartussivfigssanut (cff-shore)
sulivfigssuaKalernigsså. erKaima-
ssariaKarpordle, atortugssat Ka-
låtdiit-nunåne atugagssaussut ima
akisutigalutigdlo tamatigortiging-
mata ajoKutigssanutdlo Kanigtiga-
lutik, Kalåtdlit-nunåne Dan-
markimilo firmat ikigtunguit ki-
simitdlutik suliagssat tamåko nå-
magsisinåusavdlugit.
Europap aKerdlumik zinkemig-
dlo piaivfiutaisa angnerssåt tai-
matutdlo Kalåtdlit-nunåta Mår-
morilingmitupf sulissorai i-
nuit 300 migss. nautsorssuttigi-
neKarput augtitagssaicartoK su-
le ukiune 10—20-ne piame-
Karsinaussunik. ukiumut aKer-
dlumik zinkimigdlo piagau-
ssartut amerdlaKaut (1974-ime
167.820 tons zinkigssaK angnertu-
mik imalik åma 36.§70 tons aKer-
dlumik angnertumik imalik). Ka-
låtdlit-nunåne augtitagssanik av-
dlanik imagdlit ima amerdlatigi-
put ilåtigut nautsorssutigineKar-
dlune urane Kuånerssuarme Nar-
ssap erKåne 16.000 tons migssiliu-
sagå nautsorssutigineKardlune,
kisiåne pitsåussusia amigangåtsi-
ardlune. måna piainigssaK ingmi-
nut akilersinaunersoK sule OKau-
tigineKarsinéungikatdlarpoK.
1975-ime hjemmestyrekommis-
sionip sulinine autdlartipå. tai-
matut hjemmestyrekommissionili-
ornigssamut kalåtdlit kigsautigi-
ssåt tunuleKutaKarpoK angneru-
ssumik suniuteKalerumavdlutil
akissugssaulerumavdlutigdlo Ka-
låtdlit-nunåne ineriartornermut
ingmikut kalåtdlinut tungassutut
hjemmestyrimut akissugssauvfigi-
nigssåinut kigsautigineKartunut
ilåtigut taineKarsinauvoK kigsau-
tigineKarmata kalåtdlit nang-
mir.gneK aKusagait, akilerårutit
arbejds- åma socialimut tunga-
ssut, atuarfeKarneK, kulturimu
tungassut nunavdlo iluane pisu-
ssutit. nunap iluane pisussutini1'
tungatitdlugo agdlagfigtigut i-
ngerdlatsinigssap, teknikip ani-
ngaussatdlo tungaisigut ardlalig-
ssuarnik nautsorssutigssaKarpoK
misigssorKigsårnerussariaKar-
tunik.
bankip sulinera
Grønlandsbankip nalinginaussu
mik ingerdlanermine inemer;
1975-ime nalikivdlilinerit torKug
katdlo pérérnerisgut amerdlåssu
seKartut 1,7 mili. kr. amerdlåssu
seKarsimåput 2,8 millionit 1974
ime 3,5 millioniusimavdlutib
nautsorssutitigut inernerit najor
Kutaralugit bankip påpiaranik na
lilingnik tigumissai aningaussa
nalé najorKutaralugit amerdlåssu
seKarput 6,5 miil. kr., nautsorssu
tigineKardlutigdlo akilerårutigssa
1,4 miil. kr. iluanårutausimåpu
tamåko pérérdlugit 7,9 mili. kr..
iluanårutit inernerat ukiup i
ngerdlanerane taimailivdlune ili
sarnauteKarpoK påpiaranik nali
lingnik iluanårutit ingmikut itu
mik agsut iluanårutausimassut er
KaimassariaKarpordle, taimatut a
ningaussat nalingisa iluanårutau
nerat aningaussautinik pigingnig
tut avdlångorsimanerigåt.
pigissat naligingnerat agdleriar
simavoK 155 miil. kr-init 1974
ime 208 mili. kr-inut 1975-ime -
amerdleriautit 53 miil. kr. ani
ngaussanik torKorsimassut amer
dlåssusiat mingnerussumik amer
dleriauteKarpoK, tåssa torKortag
dlit amerdlåssusiat agdleriarma
10.884-nit 11.700-nut.
bankimut torKorterineK sule su
juariartorpoK amerdleriauteKar
dlutigdlo 13 miil. kr-init 123 mil
kruninut, nangminerssordlutik si
pårniarKussinerup tamaviårutau
nerata inernera.
atautsimut katitdlugit avåmi
atortitat amerdleriarnerat sujor
namut nalerKiutdlugo angingilai
tåssa taorsigagssarsisitsissarner
4