Atuagagdliutit - 08.08.1984, Qupperneq 17

N unaqarfiusimasumi
nalliuttorsiortut
Arnanut allaat arsaararput.
Kvinderne prøvede også al trække pind. (Foto: Bent Nielsen)
Ukiut 4000-init amerlanerusut ma-
tuma siornatigut inuit Kalaallit Nu-
naata kitaata sineriaatigut kujam-
mukaarput. Ilaallu Qeqertasus-
summi Qasigiannguit eqqaanniittu-
mi nunassipput. Attakuisigut taku-
neqarsinnaavoq sakkoqarlutillu
qimmeqarsimasut inuttullu allatulli
kingusinnerusukkut tamaaniittar-
simasutuulli piniartuusimallutik.
Paasilluarneq ajornarpoq aasisar-
fiinnaasimanersoq imaluunniit uki-
up ilaannaani najortagaasimaner-
soq, soorlumi nunaqarfiusimasor-
Passuit allat ukiuni 200-ini kingul-
lerni tamaani iiisimalersimasavut
taamaattuusimasut. Immaqa aam-
tna taakku aaqqiagiinngissutitik
Perulluliuunnertaqanngitsumik
qaangersinnaajumallugit ivertarsi-
massagaluartut.
Itsarnisarsiuut ullumikkut nuna-
qarfikoq assaavigaat. Siulivut
taakkulu kulturiat pillugit ullut ta-
maasa nutaanik saqqummersoqar-
tarpoq. Kulturi inuit nutaat ta-
maanga tikittut annerusumik min-
nerusumilluunniit nangittarsima-
saat ukiut 250-it matuma siornati-
gut aserorneqarserlugu.
Illoqarfiup tunngavilerneqarne-
raniit ukiut 250-inngornerat Qasi-
giannguani ulluni tallimani nalliut-
torsiutigineqaqqammerpoq. Ani-
ngaasarpassuit atorneqarsimap-
Put, kommumilu atorfillit suleru-
luttuarsimapput ullut taakku talli-
mat illoqarfimmiunut aammalu qa-
nittumiit ungasissumiillu qaaqqu-
sanut nuannersuutikkumallugit
nalliuttorsiornartuutikkumallugil-
lu, illoqarfimmiunullu malugeq-
qullugu ilumut nalliuttorsiornar-
tuusoq. Paaqqisariaqartut nappar-
simmaviimmiittut kisimik puigor-
neqarsimannguatsiarput.
Nalliuttorsiornermilli taassu-
winnga naammaginnilluanngitso-
qarpoq. Tassalu sila. Ullormi nalli-
uttorsiorfiusumi — illoqarfiup
tunngavilerneqarfigisimasaani ju-
lip 25-ianni — aasaq manna siuller-
paameerluni saqqarsarnimik ano-
rersuartorsuanngorpoq silami ner-
rinnissaagaluaq silami qittanissaa-
galuaq pisinnaajunnaarsillugit.
Qujanartumilli saqqarsarneq aat-
saat sakkortusilluarpoq umiamik
qaannamillu iporsuuttut nammas-
sereersullu. Tallimanngornikkut
unnukkut qummoroortartoqartus-
sanngortorlu ukiormanna siuller-
meerluni siallilerpoq, asiaqatigiin-
nissaagaluarlu sialummit anorimil-
lu taarserneqarpoq.
Soorlumi nunap ukiut 250-it ma-
tuma siornatigut ajoquteqartumik
ajungequteqartumillu nunasian-
ngortinneqarsimanerata nalliuttor-
siutigineqarnissaa silap pinngit-
soortinniarsarigaa.
Nalliuttorsiornermi qallunaat ti-
kissimanerata qujanassusia erser-
sinniarneqaannarani inuilli ukiuni
250-ini taakkunani illoqarfimmi
tassani inuullutillu sulisimasut nal-
liuttorsiutigineqarnissaat eqqar-
saatigineqarpoq. tamatigullumi er-
sersinniartuarneqarpoq illoqarfim-
mi inooqataasimasut ataqqiniarne-
qartut.
Sila kisimi nalliuttorsirnermut
akerliusutut inngilaq. Aammali
I.A-mi ilaasortat inuusuttut kalaal-
lit kulturitoqaata ukiut 250-it ma-
tuma siornatigut aserorneqarsima-
nerata nalliuttorsiutigineqarnera-
nik iluarinnginnginnertik ersersin-
niarpaat. Arqaluk Lynge nalliut-
torsiornermi peqataasoq oqaase-
qarpallaarnaveersaarpoq qujassu-
tigiinnarlugulu illoqarfimmi tassa-
nimiunik nuliartaarsimanini.
I.A.-miut allat »Sakkutuun-
nguup« iluarsaanneqarsimasup
taamarsuaq persuarsiutigineqarne-
ra nuannarinngilaat. »Sakkutuun-
nguaq«-mi pissaaneqassutsimut
nunasiaanermullu ilisarnaataavoq.
Tupiginnguatsiarpaallu Poul Ege-
de toornaarsummik, inngertarner-
mik kalaallillu kulturitoqaannik i-
nerteqqutiginnittoq nalliuttorsiuti-
gineqarmat.
Inuit kulturii assigiinngitsut ta-
matuma eqqaani atugaasarsimap-
put, ullumikkulli inuusunit ilisima-
neqaqqissaanngilaq suna pissutiga-
lugu niuertoqarfik tassanerpiaq
tunngaviligaasimanersoq. Tassani-
mi piniarfiluttuuvoq. Piniarfigillu-
innartuullunili nunaqarfiusimasu-
mi Akullerni allanilu kangerliu-
marngup iluatungaaniittuni. Niu-
ertoqarfiup inissinneqarsimanera
eqqarsaatigitillugu indianerit oqaa-
sitoqaat imaattut eqqaanngitsoor-
neq ajornarput: »Aalisagaativut pi-
sarereerunikkik piniagassaativullu
aallaareerlugit taava paasiumaar-
paat aningaasaatitik nerisinnaana-
git«, uaguttaaq taama eqqarsartar-
pugut, I.A.-mi ilaasortat oqarput.
Nalliuttorsiornermi eqqarsaati-
gineqanngilaq ilumut illoqarfik tas-
saniittussaanersoq. Qallunaat uki-
ut 250-it taakku ingerlaneranni isu-
maliutigisarsimavaat qimaannarta-
riaqarnersoq. Illoqarfiulli avatin-
nguani kinguppaqarferujussuar-
mik nassaartoqarmat 1952-imi ki-
nguppaleriffimmik suliffissualior-
toqarpoq. Illoqarfinnguarlu 1947-
imi 119-inik inoqarsimasoq allivoq
1951-imi 2245-inik inoqalerluni,
sulilu alliartortuarluni.
Kinguppaleriffik illoqarfiup
atassutigaa. Innuttaasut suliuma-
tuutut ilisimaneqarput, suliffissu-
artut suliffissuit sinneqartoorute-
qartartuat ilagaat.
Nalliuttorsiornermili illoqarfiup
siunissaasa nalorninartoqarnera
eqqaaneqanngilaq. Kinguppaat
maanna Aasiannut, Kangaatsia-
mut Qeqertarsuarmullu qaninneru-
suni pisarineqartarput Davisstræ-
demi avasinnerusuni. Taamaattu-
mik ilaatigut aalisartut isumaqaler-
simapput pitsaanerussasoq Aasian-
ni kinguppaleriffilioraanni. Taava-
li Qasigiannguani tupinnanngitsu-
mik annilaanngatigineqalerpoq
taamaalippat illoqarfik atorfissaa-
rukkumaartoq kingusinnerusuk-
kullu Qullissatuulli pisoqarfiuju-
maartoq.
Aasiannili suliffissualiortoqarta-
riaqavippoq, taannalu sananeqar-
pat Namminersorlutik Oqartussat
isumannaartariaqassavaat suliffis-
suit Qasigainnguaniittut Ilulissa-
niittullu aalisartunit illoqarfinnit
taakkunaneersunit tulaassuivigine-
qartuarnissaat. Kinguppaat tulaas-
sorneqartariaqarput kilisaatinit a-
ngisuunit Davisstrædimi aalisartu-
nit.
Aasianni suliffissualiortoqarpat
kutterit Qasigiannguit qimassa-
vaat. Kutteriutillimmi Aasiannut
nuussinnaanertik misissuiffigile-
reerpaat. Suliffissuit assigiimmik
agguaaffigineqarsinnaanerat Nam-
minersornerullutik Oqartussat mi-
sissuiffigiumanikuuaat, qanorli
ililluni taamaaliortoqarsinnaaner-
soq suli ilisimaneqanngilaq. Disko-
bugtimilumi kommunit aaqqiagiin-
ngillat. Amerlaqisut tupigusuuti-
gaat Aasiaat borgmesteriat Qasi-
giannguit 250-inngortorsiorneran-
ni peqataanngimmat, Ilulissalli
borgmesteriata Frederik Rosbachip
illoqarfiit marluk taakku suleqati-
giilluarnerat nersorpaa.
umiarssuit augustime
Skibe i august
Magnus Jensen 4: Qaqortoq 7/8,
Narsaq 8/8, Paamiut 9/8, Maniit-
soq 11/8, Ilulissat 14/8, Ålborg
24/8.
Nivi Ittuk 6: Nuuk 7/8, Sisimiut
9/8, Aasiaat 10/8, Maarmorilik
12/8, Ålborg 24/8.
Ice Star 4: Paamiut 8/8, Maniitsoq
10/8, Sisimiut 14/8, Qeqertarsuaq
11/8, Ålborg 24/8.
Nanoq S 2: Nanortalik 10/8, Qa-
qortoq 14/8, Narssarssuax 17/8,1-
vittuut 18/8, Ålborg 31/8.
Svendborg 2: Grønnedal 10/8, Uu-
mannaq 13/8, Ivittuut 17/8, Ål-
borg 29/8.
Johan Petersen 6: Sdr. Strømf-
jord/Kangerlussuaq: 16/8, Qasi-
giannguit 22/8, Upernavik 24/8,
Alborg 6/9.
Polar Queen 1: Danmarkshavn
16/8, Ålborg 28/8.
Nuka Ittuk 4: Nuuk 17/8, Maniit-
soq 21/8, Sisimiut 22/8, Ålborg
1/9.
Ice Flower 5: Nuuk 24/8, Sisimiut
29/8, Ålborg 8/9.
Konrad Steen holdt naalakkersuisunilu ilaasortaq Arqaluk Lynge unam-
mipput — aammattaaq illoqarfiup nalliuttorsiornerata nalaani.
Konrad Steen holdt og landsstyremedlem Arqaluk Lynge dystede — også
under jubilæumsfestlighederne. (Foto: Bent Nielsen)
imJAGAGDUUTIT
NR. 32 1984 17