Atuagagdliutit - 13.02.1985, Page 28

Apequt Hurry
Fjordimut tunngasoq
Kalaallit Nunaannut ministerip
Tom Høyemip Morgenavisen Jyl-
lands-Postenimi allagarisimasaa
tunngavigalugu folketingimi ilaa-
sortaq Kjeld Albrechtsen imatut
apeqquteqaateqarsimavoq:
»Ministeri neriorsuisimavoq Ja-
meson Landimi uuliasiortoqalissa-
galuarpat umiarsuarsunik uuliamik
assartuutinik Hurry Fjordimut II-
loqqortoormiunullu tikittoqartas-
sanngitsoq, neriorsuutip tamatu-
map eqquutitinneqarnissaa mini-
sterip uppernarsarsinnaanerlugu?«
Kjeld Albrechtsenip apeqqute-
qaamminut tunngavilersuummini
Jyllands-Postenimi allaaserisaq in-
nersuussutigisimavaa, tassani mini-
steri uuliasiornerup pinngortitamik
mingutsitsissutaasinnaanera pillu-
gu isornartorsiorneqarami oqarsi-
mammat, »umiarsuarsuarnik uuli-
amik assartuutinik Illoqqortoormi-
unut tikittoqartassanngilaq (uter-
para: tikittoqartassanngilaq)«.
— Tamanna neriorsuutitut paa-
sineqartariaqarpoq, tassalu Jame-
Umiarsuaq nakkutilliissut »Ingolf«
qaammammi kingullermi Kalaallit
Nunaannut tikippoq radiukkut a-
tortuutit immikkut ittut nassarlu-
git, taakkulu imarpikkut ikaarner-
tik tamaat »ajutuulernermi kalerri-
saarisimapput«. Tamanna pivoq
Kalaallit Nunaanni eqqaanilu isu-
mannaallisaaneq annaassiniartar-
nerlu pitsanngorsarniarlugit qaam-
mataasatigoortumik misiliinermut
atatillugu.
Silarsuarmi tamarmi isuman-
naallisaanerup annaassiniartarne-
rullu pitsanngorsarneqarnissaat
pillugu misiliinermi Kalaallit Nu-
naanni nalunaarasuartaaserisoqar-
fik peqataavoq Kalaallit Nunaan-
nut ministereqarfiup kajumissaari-
nera malillugu.
1990-imi piariissaaq
Inspektør Johs. Møller Kalaallit
Nunaata nalunaarasuartaaseriso-
qarfianeersoq oqarpoq Danmark
misiliinermi peqataasinnaalersima-
soq Kalaallit Nunaaliarnermi eq-
qaanilu angalanermi aningaasartu-
utit kisiisa aningaasartuutigisus-
saassagamigit. Qaammataasat a-
taatsimoorussat sisamat SARSAT-
28 NR. 7 1985
son Landimi uuliasiortoqalissaga-
luarpat uulia umiarsuarsuit uulia-
mik asartuutit atorlugit Hurry
Fjord llloqqortoormiullu aqqu-
saarlugit assartorneqartassanngit-
soq, Albrechtsen allappoq nangil-
lunilu:
Inatsisissatut siunnersuutit Ka-
laallit Nunaanni uuliasiornermut
tunngasut folketingimi oqaluuseri-
neqarmata tamanna neriorsuutigi-
neqarsinnaasimanngilaq. Taama-
nikkulli hr. Preben Lange oqar-
poq:... Jameson Landimi uuliamik
nassaartoqassagaluarpat maani
oqaluttarfimmiit oqaluuseriu-
maarparput taanna qanoq iliorluni
assartorneqassanersoq« (Folketin-
gimi oqaluuserisat 1984-85 sp.
2686). Maannakkulli isumaqarnar-
sivoq ministerip Jyllands-Posten-
imi allaaserisamigut apeqqut erseq-
qissumik akissuteqarfigereersima-
gaa, tassalu umiarsuarnik Hurry
Fjordimi Illoqqortoormiunilu im-
manik mingutsitsissutaasinnaasu-
nik tikittoqartassanngitsoq.
COSPAS-inik taaneqartartut ator-
torineqarput taakkulu Kalaallit
Nunaannit tamarmiit atorneqarsin-
naassapput. Taakku 1990-imi pia-
riivittussaassapput, taamanikkus-
samullu aatsaat Danmarkip aala-
jangerumaarpaa akileeqataajuma-
nerluni.
Kalaallit Nunaanni nalunaarasu-
artaaserisoqarfik radiukkut sumiis-
susersiutinik sisamanik sila qano-
rikkaluarpaliuunniit atorneqarsin-
naasussanik misileraassaaq. SAR-
SAT-COSPAS-illu atorlugit ajutu-
ulernermi kalerrisaarutinik tigusi-
sarsinnaassaaq sumiissusersiuisar-
sinnaassalluniiu nalunaaquttap a-
kunnerata aappaata affaata inger-
lanerinnaanL
Radiukkut sumiissusersiutit
Danmarkshavnimiittut Mestersvig-
imiittullu iluatsilluartumik misile-
rareerpavut, kingusinnerusukkullu
Kalaallit Nunaata sinnerani misile-
raajumaarpugut. Paasisat ajun-
ngippata Kalaallit Nunaanni an-
naassiniartarneq periarfissarissaar-
torujussuanngortussaavoq, Johs.
Møller Kalaallit Nunaata nalunaa-
rasuartaaserisoqarfianeersoq oqar-
poq.
Soqutigineqaqaat
Timit parngutiinnarnikut Kalaallit
Nunaanni nassaat pillugit atuakki-
ap Qilakitsup saqqummerneranut
atatillugu timitaasa Katersugaasi-
vissuarmi Københavnimiittumi
saqqummersinneqarnerat nunanit
tamanersunit soqutigineqaqaaq.
National Geographic Magazine 11
milliuuninngorluni saqqummersar-
toq assiliartalersukkamik allaaseri-
saqarsimavoq. Allaaserinnittuu-
sut, tassaasut atuakkiortut, taakku
nunani tamani soqutigineqarneru-
jussuat nuannaarutigaat.
Atuakkiortut pingasuupput tas-
saasut Katersugaasivissuup inuia-
qatigiit ingerlaasaannut tunngasu-
nut immikkoortortaani pisortaq
Jørgen Meldgaard, Gentofte Amts-
sygehusimi nakorsaaneq dr.med.
Jens Peder Hart Hansen Katersu-
gaasivissuarmilu asiujaallisaaner-
mut pisortaq Jørgen Nordqvist.
Atuakkamik Qilakitsumik ka-
laallisut qallunaatullu oqaaserta-
limmik saqqummersitsisuuvoq na-
qiterisitsisarfik Christian Ejlers’
Forlag, oqaatigaallu atuagaq
maannakkorpiaq Danmarkimi tu-
nineqarnerpaajusoq.
Ukiut tulleriit aappassaanni Na-
tional Geographic Magazine Ka-
laallit Nunaanneersunik annertuu-
nik allaaserisaqarpoq. 1984-imi
aprilip saqqummiuppaat Thulemi
qilalugarniartarnermut tunngasoq
20-inik quppernilik lvars Silisimit
allanneqarlunilu assiliartalersorne-
qarsimasoq.
Jørgen Meldgaardip, Jens Peder
Hart Hansenip Jørgen Nordqvistil-
lu timit parngutiinnarnikut pillugit
atuakkiaat »Qilakitsoq«-mik taa-
guuteqarpoq, taakkulu pillugit
aamma National Geographic Ma-
gazinemi allaaserineqarsimapput.
Jørgen Meldgaard, Jens Peder
Hart Hansen Og Jørgen Nordqvist
har ikke blot skrevet om de grøn-
landske mumier i bogen »Qilakit-
soq«, de har også skrevet en artikel
om mumierne i National Geogra-
phic Magazine.
(Foto: John Lee, Nationalmuseet)
Ocean Prawn nutaaq
sanassavaa
Langsten Slip & Båtbyggerip I/S
Ocean Prawn nutaamik kilisaa-
siuutissavaa kilisaatip Kalaallit Nu-
naata eqqaani kivisup taartissaa-
nik. Kilisaat kivisoq aamma Lang-
stenip sanaarisimavaa. Aaiisartut
aviisiat Fiskaren allappoq Langsten
kilisaammik 90 milliuunilimmik su-
liariumanninniarnermi ajugaasuu-
simasoq. Issittuni kilisaatissaq 73,9
meterinik takissuseqassaaq 15,6
meterinillu silissuseqassalluni.
AIUAGAGDLIUTiT
Qaammataasat
atorlugit
annaassiniartarneq
Kalaallit Nunaanni nalunaarasuartaaserisoqarfik
nunanit tamaneersut misiliinerannut Kalaallit
Nunaanni annaassiniartarnermut
iluaqutaasinnaasumut peqataavoq
Kinguppanniarnikkut
sej-it piaraat
nungusarneqartut
Svalbardposten allappoq Svalbard-
ip eqqaani kinguppanniarnikkut
sej-it piararparujussui ilangullugit
pisarineqartarsimasut. Sinerissami
nakkutilliisut nalunaarsorsimavaat
norgemiut umiarsuaat 43-it, russit
umiarsuaat 37-it, savalimmiormiut
umiarsuaat arfiniliit kalaallillu
umiarsuaat ataaseq tamaani ki-
nguppanniaqataasut. Pingaartu-
mik Isfjordip eqqaani aalitsassi-
mapput. Immap kissartup nalliusi-
maarnera iluatsillugu sej-it piarar-
parujussui tamaanga anngussimap-
put. Ajoqusiineq taamaattoq qa-
noq iliornikkut pinngitsoortinniar-
neqartarsinnaanersoq ilisimatuut
maanna nalilerniarpaat.
Island vil indføre
ølsalg
Den islandske regering overvejer
for tiden at tillade salg af øl af al-
mindelig styrke for at få flere penge
i statskassen. Salg af almindeligt øl
har ikke været tilladt i Island siden
engang i 1920’erne, men nu har
man regnet ud, at hvis blot hver is-
lænding over 15 år drikker 40 liter
øl om året, så vil det kunne tilføre
den betrængte statskasse omkring
250 mio. kr. om året.
Regeringens overvejelser sker
netop som repræsentanter fra Soci-
aldirektoratet besøger Island for at
sætte sig ind i øens restriktioner
omkring øl- og spiritussalget, så
spørgsmålet er, om delegationen,
der består af Martha Labansen,
Ove Rosing Olsen, Henriette Ras-
mussen og en jurist fra Socialdirek-
toratet får noget »nyt« med hjem.
Ny placering af
rejefabrik
Kommunalbestyrelsen i Aasiaat
har på sit møde i sidste uge vedtaget
at acceptere en anden placering af
rejefabrikken, hvis landsplanud-
valget ønsker det.
Hidtil har kommunalbestyrelsen
foreslået, at rejefabrikken skulle
placeres inde i byen på grunden
mellem elværket og alderdoms-
hjemmet.
Nu foreslår landsplanudvalget
imidlertid, at fabrikken placeres
længere mod øst i området, der
hedder »Tipitoq øst«. Det er lige
ved vandindvindingsområdet, og
da rejefabrikken skal bruge meget
vand, vil det byggemodningsmæs-
sigt være billigere at placere den
uden for byen.
Det er desuden tæt ved kysten,
hvor rejekutterne kan gå ind med
deres fangst. Det er tanken, at en
eventuel sodavandsfabrik også kan
placeres i dette område, som så bli-
ver byens nye industriområde.
Det er endnu ikke afgjort om Aa-
siaat får sodavandsfabrikken i
Nordgrønland, men kommunalbe-
styrelsen forventer, at opførelsen af
rejefabrikken starter i løbet af for-
året, da Lars Emil Johansen har
meddelt, at den står færdig i august
1986.