Atuagagdliutit - 31.05.1991, Page 7

NR. 60 1991
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
7
Niels Carlo Heilmannip politikeritut inuppalaarneq salliu-
tittarpaa, boligminister Svend Erik Hovmand oqarpoq.
(Ass.: Louise-Inger Lyberth)
Niels Carlo Heilmann varetog de menneskelige hensyn i den
politiske debat, skriver boligminister Svend Erik Hovmand.
(Foto: Louise-Inger Lyberth)
Niels Carlo
Heilmannimut
qujassut
All.: Illoqarnermut ministeri Svend
Erik Hovmand, København
Kalaallit Nunaanni qinersi-
nerup inemera uanga oqaa-
seqarfigisassarinngilara.
Neriuppungali paasine-
qarluassaJIunga inatsisartu-
ni ilaasortat ilaat martsip
tallim aanni qinersisoqar-
nissaa nalunaarutigineqan-
ngikkallarmalli qinigassan-
ngorteqqikkumanani nalu-
naarsimasoq, tassalu aali-
sartoq Niels Carlo Heil-
mann, manna aqqutigalugu
qamannga pisumik qujassu-
teqarfigissagukku.
Danmarkimi nukissior-
nermut ministeriutillunga,
nunamik atuinissamik isu-
maqatigiissutissaq Jonat-
han Motzfeldt peqatigalugu
ilusilersorsimavarput, ki-
ngornalu Kalaallit Nunaan-
ni aatsitassat pillugit ataat-
simoorullugu ataatsimiiti-
taliami siuUttaasumut tulli-
utillunga Kalaallit Nunaan-
ni partiit siulittaasui tamaa-
sa suleqatigilluartarsima-
vakka.
Suliat tam akku tamarmik
kingunissaqarluartuullutil-
lu iluaqutaalluartussaap-
put. Naalagaafieqatigiin-
nermilu taamatut suleqati-
giittarneq pingaaruteqarlu-
innartuuvoq.
Kisiannili politikki aam-
ma - pingaartumillumi -
inunnut tunngasuuvoq.
Inuit ataasiakkaat ulluin-
narni inuunerannut. Ta-
matta ulluinnarni inuunit-
sinnut. Qanigisatsinnut.
Avatangiisitsinnut. Inuutis-
sarsiornikkut periarfissat-
sinnut il.il.
Ukiorpassuarni politikik-
kikkut sulininni inummik
Niels Carlotut ittumik
naammattuugaqarsiman-
ngisaannarunarpunga,
inummik politikikkikkut
sulitilluni inuinnaat tama-
tumani pineqarnerannik
taama eqqarsaatiginnittu-
artigisumik.
Aatsitassat pillugit ataat-
simiititaliami aalajangiini-
artilluta aalisartut, piniar-
tut inuinnaallu tamatuma-
nissaaq eqqorneqartussaa-
nerat eqqaasitsissutigiuar-
tarpaa.
Naak oqaatsitigut ajor-
nartorsiuteqaraluarluta
Niels Carlop oqaaseqartus-
sanngorneri tamaasa - par-
tiimit sorlermeersuunerput
apeqqutaatinnagu - paasi-
sarparput pingaaruteqavis-
sunik oqaaseqarnialersoq.
Uanga paasisakka malil-
lugit an gut taanna kalaallit
piorsarsimassusinnik paa-
sinnilluinnarsimasuuvoq -
inuiaqatiminik sinniisuullu-
artuuvoq.
Niels Carlo oqaaseqale-
raangat ataatsimiiffimmi al-
lanik oqaluttuerulluinnar-
tarpoq. Tamattami nalujun-
naartarparput pingaarute-
qavissunik oqaaseqarnialer-
soq.
Inuinnarnut pingaaruti-
linnik, tamakkulu qaqutigu-
innaq qatangiinnartinne-
qartarput.
Niels Carlo ataqqineqale-
rumalluni ilinniagartuun-
ngorniartariaqarsimanngi-
saannarpoq. Uangali akut-
tunngitsumik takusarsima-
vakka inuit ilinniagartoor-
suit Niels Carlop tunngavi-
lersuutigisaanut inuppa-
laartunut, tunngavilersor-
luagaasunut, eqqissisimar-
pasissunut piviusorsiorpa-
luttunullu tunniutiinnar-
tartut.
Niels Carlo inuiaqatimi-
nut ataqqinartumik sinnii-
suuUuarsimavoq - naalak-
kersuinermik suliaqartutut
uagutsinnik maligassiuillu-
artuusimalluni, taamaattu-
millu ilisarisimanera qujas-
sutissaringaar parput.
Tak Niels Carlo Heilmann
Af boligminister Svend Erik Hovmand, København
Det tilkommer ikke mig at
kommentere resultatet af
det grønlandske valg.
Men jeg håber at få for-
ståelse for, at jeg tillader
mig gennem disse linier at
rette en personlig og vel-
ment tak til et af Landstin-
gets medlemmer, der allere-
de inden udskrivelse af val-
get 5. marts meddelte, at
han ikke ønskede at genop-
stille, nemlig fisker Niels
Carlo Heilmann.
I min tid som energimini-
ster i Danmark, hvor jeg
sammen med Jonathan
Motzfeldt udarbejdede den
nye undergrundsaftale, og
senere som næstformand
for Fællesrådet for Udvalget
vedrørende Grønlands rå-
stoffer, har jeg haft et for-
trinligt samarbejde med alle
partiledere i Grønland.
Det var frugtbart og per-
spektivrigt. Og det var af
stor betydning for det over-
ordnede samarbejde inden
for rigsfællesskabet.
Men politik handler også -
og især - om de nære ting.
Det enkelte menneske. Vo-
res dagligdag. Vores nærme-
ste omgivelser. Miljøet. Er-
hvervsmuligheder o.s.v.
Gennem mange år i poli-
tisk arbejde tror jeg ikke, jeg
nogensinde har mødt en per-
sonlighed, der som Niels
Carlo, i den grad har vareta-
get disse meget vigtige men-
neskelige hensyn i det politi-
ske virke.
Utrætteligt arbejdede han
for hensynet til fiskernes,
fangernes og den jævne
mands vilkår, når vi sad og
drøftede store beslutninger i
Fællesrådet.
Trods sproglige vanske-
ligheder følte vi alle - uanset
partifarve - at Niels Carlo
havde noget væsenligt at til-
føre debatten, når han tog
ordet.
Han har for mig altid
stået som indbegrebet af
grønlandsk kultur i bredeste
og bedste forstand - som en
enestående og værdig re-
præsentant for sit folk.
Der blev altid stille i mø-
delokalet når Niels Carlo tog
ordet. Alle vidste nemlig at
et væsentligt argument nu
ville blive tilført debatten:
Et folkeligt argument, som
sjældent blev underkendt.
Niels Carlo har aldrig haft
behov for store uddannelser
for at blive respekteret. Jeg
har til gengæld tit oplevet,
at folk med store uddannel-
ser har måttet bøje sig for
Niels Carlos, jævne, men
velbegrundede, rolige og
saglige argumentation.
Niels Carlo har været en
god og værdig repræsentant
for sit folk - og en forbilledlig
politiker for os, der havde
glæden af at lære ham at
kende.
KAIK isumaqatigiinninniarnera
AIL: Jens Lyberth, KAIK
Kilisaatini aalisariutinilu
inuttat kattuffiata uper-
naaq manna sulisitsisunut,
tassalu Namminersornerul-
lutik Oqartussat kilisaataa-
teqarfiannut, RGT-mut,
aammalu Avataasiutinik Pi-
ginneqartigiiffut Kattufli-
annut, APK-mut, isumaqa-
tigiinniarneri ingerlanne-
qarput.
Siullermik APK 15. april
1991 isumaqatigiinniarfigi-
neqarpoq tupinnanngitsu-
millu immitsinnut ungasin-
nerput pissutigalugu unik-
kallameqarsimalluni.
Uninngagallamermili
KAIK-p aamma APK-p isu-
maqatigiinnerisigut sulisut
ingerlariarfissanik misissu-
ipput taakkulu ingerlariar-
fissaasinnaasunik saqqum-
miussiumaarput.
KAIK-miit piumasaqaati-
gut ataatsimut isigalugit
annertoorujussuupput al-
laat tamarmik akuerineqas-
sagunik kilisaatinik unerar-
titsisinnaallutik.
Kisianni erseqqissumik
oqaatigilara KAIK-p taman-
na siunertarinngimmagau.
Kiami aamma ilaasortarisa-
mi suliftii matoorartikku-
massammagit?
Piumasaqaatillu annertu-
nerujussuarnut pissutaaput
KAIK-mi ilaasortagut isu-
masioriarlugit isumaqati-
giissutissatut siunnersuuti-
gut saqqummiussimagatsi-
git isumaqarluta isumaqati-
giinniarnerup ilusileriartu-
aassagai pissutigalugu
KAIK ammalluinnarmat
oqaloqatigiinnikkut paase-
qatigiilluni nalimmassaa-
nissamut.
Angunlakkat
Anguniakkatta ilagivaat:
Utoqqalinersiutissanut
tapertassanik qjunngitsorsi-
assaqalersinnaaneq. Ta-
mannami ullumikkut suli
atorneqalersimanngimmat.
Kialuunniimmi nalunngi-
laa aalisartut suleruluttar-
nermikkut utoqqaliaartua-
rarsuusarmata.
Taammaattumik tamatu-
ma APK-mit RGT-miillu
KAIK-mi ilaasortaasinnaa-
sunut atugaalersinneqar-
nissaa pingaartuuvoq. Uki-
ummi makku utoqqartagut
naammagittaalliuleraluttu-
innarput atugarisatik pillu-
git.
Isumaqarpungalu aamma
uagut aalisartut nammineq
pilhuteqartariaqartugut
aamma minnerunngitsumik
taakkuninnga sulisitsisut,
utoqqalinissamummi mas-
sakkut meerartagut isumal-
luutigiinnartariaqanngila-
gut, aammali paarlalluta
inuiaqatigiinnik sullissisun-
ngornissaannut maanna-
ngaaq oqilisaaviginiartaria-
qalerpagut.
Kiisalu KAIK-mi ilaasor-
taasinnaasut utoqqalinis-
saat - aammami taakkua ki-
nguaavi kinguaassaallu -
oqalissaafligereertariaqari-
gut isumaqarpunga.
Anguniakkatta ilagivaat
Qaammarsaanermut ilinni-
artitaanermullu aningaa-
saateqarfimmut APK-miit
aningaasaliisoqartalernis-
saa Namminersornerullu-
tik Oqartussat aningaasaa-
teqarfimmut tassunga akili-
uteqartarput - taakkuli
isummerfigeqqitassaapput.
Aalisartut taaniarneqar-
tarput ilinniagaqarsiman-
ngitsutut ilaatigullu qaam-
maasimasaqanngitsutut isi-
giniarneqartarlutik. Taam-
maattumik aningaasat tå-
rn akku atorfissaqartiUuar-
pavut. Eqqaamasariaqar-
porli aamma ilinniarsima-
sortaqarmata.
Qaammarsaaneq
pisarlaqarpoq
Aalisartuiilli qaammarsaa-
viginerusariaqalerpagut
qaammarsaavigineqarneru-
simagaluaruttami ullutsin-
ni inuiaqatigiinni oqalisaa-
qataanerusinnaagaluarpu-
gut soorlu akileraartamer-
mut tunngasutigut. Soorlu
inuiaqatigiit aningaasarsi-
ornerannik qaammarsaavi-
gineqarnikkut.
Tunisassiornermik qaam-
marsaavigalugit soorlu kili-
saatini tunisassiornermik
imaluunniit tunisassiat qa-
noq suliarineqartarnissaan-
nik, akigissaartuunissaat si-
unertaralugu, pikkorissar-
titsisarnissamik anguniaga-
qarpugut.
Aammalu pikkorissartit-
sissutigerusuppagut isuma-
qatigiissutinut tunngasut
neriukkattami APK isuma-
qatigiissuteqarfigiumaarlu-
gu RGT-mi isumaqatigiissu-
teqarnikuugatta. Isumaqa-
tigiissutimmi atortinneqar-
tarnerat kilisaatini inutta-
niit amerlanernit iluamik
pulafigineqarnikuunngilaq.
Tamanna pissutaalluni kili-
saatini aammalu kilisaataa-
tillit inuuttallu akornanni
aaqqiagiinnginnerit amerla-
qisut naammattoortarpa-
gut, tamannalu aaqqittaria-
qarpoq.
Aammalu kilisaatini pini-
utinut tunngasunik atorlu-
aanerunissamik siunissarlu
aaqqissuulluarnerujumallu-
gu qaammarsaanerusaria-
qarpugut, tassa aningaasa-
nik atorluaaneq.
Sulinngiffeqarnersiute-
qalernissaq aamma APK-
mut eqqunniaraluarparput.
Aalisartut aningaasaati-
tik atorluarnerusarpaat,
aammami inuit kikkulluun-
niit aningaasat annertuuut
ataatsikkut tigugaannga-
mikkit pigisassanut sunul-
luunniiusinnaasunut nam-
minneq aalajangikkamin-
nut atortarpaat. Angalaas-
sanerlutik imaluunniit pigi-
sanut nalilinnut atussaner-
lugit aamma namminneq
aalqjangigassaraat.
Plsarlaqartut
Aalisartut ilarpassuisa su-
linngifleqarnersiuteqarnis-
saq pisariaqartilluinnar-
paat.
Nunami allamiut pi-
ngaartumik aqumiuusartut
kalaallinik taarsersorneqar-
nerat sukkanerusariaqaler-
poq. Matumanili inuiaqati-
giit kilisaataateqarfiat eq-
qaaqqajaanarneruvoq.
Inuiaqatigiiusugut nu-
natta inissisimanera pissu-
taalluni inuuniarnitsinni
imaannaanngeqisumi ani-
ngaasarsiatsinnit nunatsin-
nut ilinniartitaanernut
nammaqataatinneqartoru-
jussuuvugut. Kisianni nu-
natsinni ilinniartuunersiu-
teqarnerup allaanerusumik
aaqqissuussifligineratigut
aningaasat atorluarneqar-
nerulersinnaagaluarput.
Amerliartuinnarpulli ilin-
niarteriarlugit ilinniagaan-
nik suliffeqartissinnaanngi-
savut, uffa ilinniakkamin-
nik naammassinnitseriarlu-
git suli atorfissaqarneruler-
sittaraluarlutigit. Nalun-
ngilarali ilinniarfimmiit
naammassillutik anigaa-
ngamik ingerlaannaq ator-
finnut qullernut atorfinis-
sinnaassanngimmata.
Piginnaassusiammi aala-
jangiisuusarmat, pisussaa-
vugulli piginnaanngorsas-
sallugit.
Aamma taamaappoq Paa-
miuni Umiartornermut Aa-
lisarnermullu ilinniarfimmi
ilinniartartut eqqarsaatiga-
lugit.
Narsami nerisassiorner-
mut imaluunniit inuussu-
tissalerinermut ilinniarfun-
mut - Nuummi saviminileri-
nermik ilinniarfimmut, ilin-
niarfinnullu allanut ani-
ngaasartuutit kingunissaat
eqqarsaatigalugit aperisari-
aqarpugut Namminersorne-
rullutik Oqartussat oqar-
tussaanerlunnerannik pis-
suteqartumik inuiaqatigiit
akileraarutaat maangaan-
nartinneqarsimanersut.
Aammali inuiaqatigiiusu-
gut pisooqataasarpugut ilin-
niarnermik sulifftmmillu
ataqqinninngippallaarta-
raat, KAIK-li aaqqiiniarner-
mut peqataqjumavoq.
Kalaallit Nunaanni
Qaammarsaanermut Ilinni-
artitaanermullu Aningaa-
saateqarfik pilersinneqa-
reersimavoq - pisariaqarler-
porlu taassuma siulersorne-
qarnerani aamma KAIK pe-
qataatissallugu - tassami
aamma KAIK-p ilaasortai
tassunga nakkaatitseqa-
taammata.