Atuagagdliutit - 15.06.1992, Blaðsíða 11

Palasip soraarninngorsimasup Otto Sandgreenip KNI-p Pastor emeritus Otto Sandgreen fortalte om KNI’s bestil-
nioqqutiginiakkaminik bestiliisarnera isornartorsiorpaa: lingspolitik: Masser af videobånd og ganske få bøger. (Arkiv-
Video-rpassuit atuakkallu ikittuinnaat. (Assiisivimmiit) foto)
Nunaqarfiit kultureqarnerat
annerusumik
iserfigineqanngilaq
qumiitsumik pissusilersor-
tarput. Sap. akunnerani 18-
imi radioaviisi »Inuuneq
Nakuuneq« pillugu naggas-
seeriarluni sekuntialunngu-
it qaangiutiinnartut »Kali-
stiinaaraq«, »Hotel Godt-
håb«-imi aliikkuersuisarne-
rit il.il. pillugit ussassaari-
lerpoq.
Palasitoqqap taamatut
oqarnera ersaartaatigineqa-
qaaq, nunaqarfinnit peqa-
taasunit, aammali naalak-
kersuissunit ataatsimeersu-
arnermi peqataasunit.
Videobåndit
Otto Sandgreen aamma atu-
akkiortuuvoq nammineq
atuakkiorfiutilik. KNI-p ni-
oqqutissanik kulturimut
tunngasunik tuniniaasarne-
ra isornartorsiorpaa:
Videbånderpassuit
KNI-p niuertarfiini pisias-
saapput, ilaatigulli nuna-
qarfmni 100-t missaanni
inulinni atuakkat immaqa
sisamat-tallimat taamaal-
laat pisiasssaasarlutik. Atu-
akkiortup suliaa pingaar-
tuuvoq, ullumikkornillu
annertunerusumik pingaar-
tinniartariaqarluni.
- Nunaqarfiit pillugit atu-
akkat eqqarsaatigalugit
paasisinnaanngilara IluUs-
sat pillugit 1984-imi atuak-
kiami 300-nik quppernilim-
mi nunaqarfiit quppemerup
afiaannaani sammineqarsi-
mammata?
Otto Sandgreenip oqalu-
giarnini naggaserlugu nu-
naqarfimmiut aviisiliortaq-
qullugit kajumissaarpai:
Nunaqarfissinnut
angerlakaagussi, attaveqa-
qatigiikkunnaarussilu avii-
siliornissaq isumassarsiatsi-
alaassaaq. Taava allat atu-
arsinnaassavaat nunaqar-
finni assigiinngitsuni inuu-
neeq qanoq ingerlanersoq.
Inuppalaartut
Soorlu oqaatigfineqareersu-
tut kulturikkut anersaak-
kut inuuneq nunaqarfiit pil-
lugit ataatsimeersuarnermi
annikitsuinnarmik tikinne-
qarpoq. Peqataasut katiti-
gaanerat immaqa aamma
tamatumani sunniuteqaqa-
taavoq. Nunaqarfimmiut
naamminneerlutik oqallip-
put, ataatsimeersuarnissar-
lu nallertinnagu suut oqa-
luuserineqamissaannik si-
unnersuutinik nassiussisar-
simallutik. Immaqa mianer-
sortunnguamik naliliisoqar-
sinnaavoq nunaqarfimmiut
tassaasut Kalaallit Nunaan-
ni nunaaqarfiit anersaakkut
annertuumik inuunermik
ingerlatsivigineqarnerinut
alianaaqisutut isiginniler-
sitsisuusut. Taamaavinngi-
larli. Nunaqarfimmiut ajor-
nartorsiuterpassuaqarput.
soorlu atuartitaanerup ami-
garnera, illut pitsaanngit-
sut, peqqinnissakkut ami-
gartumik ingerlatsineq il.il.
Kisianni ataatsimeersu-
arnerup nunaqarfimmiut
inuppalaartuusut takutip-
paa, silatusaarluarsinnaa-
sut. Inuit, uatsitulli illoqar-
fimmiutut sunik tam anik
kusanartunik inernilimmik
ataqatigiissaariniartussat.
Aningaasaqarnermut
naalakkersuisoq tallim an-
ngoormat AG-mit apersor-
neqarluni soorlu ima oqar-
toq:
- Sinnattuaqisut nuna-
qarfinnguatik qangarsuarli
qimassimasatik maqaaseqi-
satillu pillugit erinarsortar-
tut nuannarinngilakka.
Uterfigeqqinnissaammi pi-
leriginngilluinnarpaat nu-
suinnartakkanik anartarfe-
qanngimmata, innaallagia-
qanngimmata allatigulu
atortorissaaruteqaratik!
: :
P
Ilulissani nunaqarfiit pillugit ataatsimeersuarnermi kulturi
taatsiaannarneqarpoq
NUUK(SS) - Ukiut ingerla-
nerini nalunngilarput nuna-
qarfinni illuinaasiortumik
ineriartortitsineqartoq.
Ilaanni inuutissarsiorneq
pingaartinneqarluni, allani-
li kulturip tungaa. Nuna-
qarfimmiuni toqqissisima-
neq pilersissagutsigu taava
ineriartomeq oqimaaqati-
giissittariaqarparput, ar-
laannaaluunniit pingaarne-
rutinnagu.
Ilulissani nunaqarfiit pil-
lugit ataatsimeersuarnermi
29. majimiit 2. junip tungaa-
nut pisumi, nunaqarfinni
anersaakkut inuunermut
tunngasortaa assigiinngit-
sunut tunngatillugu taatsi-
aannarneqarpoq. Qulaaniit-
tut oqaatigineqarput Thi-
mothæus Poulsenimit,
taanna Atammimmi atuar-
fimmi pisortaavoq Maniit-
sup kommuniani, nunaqar-
fiit aqunneqarneri pillugit
tamatumunngalu iluaqu-
sersuutaajunnartut pillugit
oqalugiarnermini.
- Isumaqarpunga bygder-
ådit taama illuinnaasiortu-
mik ineriartortitsineq iluar-
siniartarsimagaluaraat, ani-
ngaasatigulli politikkikkul-
lu attuumassuteqarfiusut
aporfigiuaannarsimallugit,
Thimothæus Poulsen oqar-
poq. Isumaqarpoq pingaaru-
teqartuusoq naalakkersui-
sut inatsisartullu nunaqar-
fiit pillugit akuersissutaat
sumorpiaq atomeqarneqar-
tussaanersut ilisimassallu-
gu.
T unnlussassaqaqaat
Nunaqarfimmi inuunermi
anersaakkut pitsaasumik
oqimaalutaqamissaq pillu-
gu Thimothæus Poulsenip
oqaasii isumaqatigaakka,
kultureqarnermut atuariti-
taanermullu naalakkersui-
soq Marianne Jensen ataat-
simeersuartunut oqarpoq,
nangillunilu:
- Nunaqarfimmiut kul-
turitsinnut qangali pingaa-
ruteqarsimasorujussuup-
put. Pinngortitap tunnius-
sinnaasai aallaavigalugit
inuuniarsimapput, timik-
kut tamikkullu. Ileqqutoq-
qatta tammatsaalineqarini
peqataapput. Illoqarfimmi-
unut tunniussassaqaqaat,
siunissamilu kulturikkut ki-
ngornussatsinnik qulakkee-
reqataallutik.
Angaloqqaat
peqatlgnrflat
Kulturi pillugu oqallinneq
»Kulturri aamma atuarti-
taaneq«-mut ilanngullugi
inissinneqarsimammat - tu-
piguutissaanngitsumillu
atuartitaaneqq gruppinit
assigiinngitsunit pingaarne-
rutinneqarsimavoq. Peqaa-
taasut arlallit nunaqarfinni
upperisarsiornikkut atuar-
titaaneq pingaartippaat,
aammalu isumaqarlutik as-
sasorluni atuartitsissutit pi-
ngaarnerutilertariaqartut.
Piniarnermik, aalisarner-
mik ammerinermillu atuar-
titsineq - nunaqarfimmi
inuunneq aallaavigalugu
ingerlanneqassasut aamma
kissaatigineqarpoq.
Nutaamik eqqarsameqq
gruppe 2-mi Jens Adolfsenip
Alluitsup Paamiup saqqum-
miuppaa, nunaqarfinni
angajoqqaat peqatigiiffeqa-
lernissaat siunnersuutigiga-
miuk. Peqatigiiffiup taassu-
ma angqjoqqaat atuarfimmi
ataatsimiitinneqartarnerini
peqataanerunissamut kaju-
missaareqataasuussaaq.
- Angajoqqaat meqqamik
atuarnerannut soqutigin-
ninngippallaaqaat, angajoq-
qaallu ataatsimiitinneqar-
tarnerini takkutissagunik.
Peeqatigiiffiliomikkut ajor-
nartorsiut aaqqiivigineqar-
sinnaavoq, ataatsimoorluni
aalajangeraani atuarfimmik
soqutigisaqarnerulernissa-
mut, Jens Adolfsen oqarpoq,
nunaqarfinnilu atuartitsi-
nermi nipilersornerup, eri-
narsornerup isiginnaartitsi-
nerullu annertunerusumik
ingerlanneqarnissaat kis-
saatigalugu.
»Atammlk-model«
Nunaqarfinni kulturikkut
inuunneq siuarsaaviginiar-
lugu tamarmik kissaatigaat
nunaqarfinni timersortar-
feeraliortoqassasoq, kater-
sortarfiit pioreersut taarser-
lugit. Amerlanersaasa
»Atammik-model« 4-5 milli-
oner koruunilik soqutigaat.
Eqaarsaarfiulluni kater-
suuttarfiuvoq igalTeqarluni,
inersuaaraqarluni il.il.
- Timersortarfeeraliussa-
gaanni aningaasat akuersis-
sutaasut allangorartinne-
qartariaqarput, Marianne
Jensen oqqarpoq. Taamaa-
lilluni malugeqquaa timer-
sortarfeeqqanut taakku-
nunnga immikkut ittunik
akuersissuteqartoqassan-
ngitsoq.
Inuuneq Nakuuneq
aamma sap. ak. 18
Ataatsimeersuartut oqalu-
giarfigigamigit palasip so-
raamerup Otto Sandgree-
nip nunaqarfinni kulturik-
kut inuunneq aamma pulaf-
figaa. Nunaqarfinni nuan-
nareqisamini, tamarluin-
naasalu tikittarsimasamini.
- Qangarsuaaniilli nuna-
rujussuarput assigiinngit-
sunit orninneqartarsima-
voq, inuillu alianaagilluin-
nakkaminni nunassittarsi-
mapput, inuuniarfigisin-
naasaminni. Qallunaajussu-
seq nunaqarfinni sunniutin-
ngingajalluinnarsimavoq.
Kalaaliussutsip attattuar-
neqarnissaanut ilissi sunni-
uteqarnerpaajuvusi, Otto
Sandgreen oqarpoq, kultur-
ikkullu inuunnerup ilaa alla
iserfigalugu:
- Naalakkersuisugut eq-
- Sammivik ataasiinnaavallaartoq, ilaanni inuussutissar-
siornerup ilaatigullu kultureqamerup tungaa, ukiut inger-
lanerani nunaqarlinni ineriartortinneqarsimavoq, Thimot-
hæus Poulsen, Atammik - aamma qajartortartuusoq - oqar-
poq. (Ass.: Louise-Inger Lyberth)
- Der er sket en ensidig udvikling af bygderne, enten i er-
hvervsmæssig eller i kulturel retning, sagde Thimothæus
Poulsen, Atammik, der selv er aktiv kajakroer. (Foto: Loui-
se-Inger Lyberth)