Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 03.10.1996, Blaðsíða 17

Atuagagdliutit - 03.10.1996, Blaðsíða 17
Nr. 77 • 1996 17 GRØNLANDSPOSTEN -MALLE? yjb pamev^nc ®s Hovedgaden - 7752 Snedsted - Danmark TLF. 97 93 44 OO Fax. 97 93 44 77 Sooruna inuusuttut suliffissanik tunigaluarlugit narrusartut? DEBAT suit. uuttuut atorlugu gradit uttor- Inuusuttunik ilinniartitsine- sinnaavatit vinkilileruisin- narluunniit aalajangersima- suik suliffeqanngitsoq nalaas- simaguniuk, angerlarsimaru- joomeq toqqissisimanarneru- sorilersinnaavaa. Nunatsinni suliffissaaleqi- neq takornartaajunnaarmat si- unissami upalungaarsimasari- aqarpugut qanoq iliuuseqar- nissatsinnut, tassami suliffe- qarfiit silap allanngoramera- sulli aningaasarsiornerat allanngoriataarsinnaasarmat. Meeqqat siulliullugit eqqar- saatigisariaqarnerat suliffe- qarfiit eqqarsaatigisariaqar- paat qanoq sunniuteqarsin- naanerallu ilisimaaralugu, ta- mannalu pikkorissartitsinik- kut ilanngunneqarsinnaavoq. Tassami meeqqap angajoq- qaanut attaveqamera pingaa- ruteqarmat. Tusartarparput a- naanama imaluunniit ataa- tama oqaloqatiginissatsinnut piffissaqarfiginngikkaatigut tassali sulinermik, taaman- nalu suliffissaaleqisunik aam- malu sulisartunik angajoq- qaalinni naammattoomeqar- sinnaavoq. Pingaartuuvoq a- ngajoqqaat arlaalluunniit sulif- fissaaruppat meeqqap meeq- qerivinniitinnissaa, aammalu suliffeqanngitsut meeraannut meeqqanullu allanut akuleru- tinnissaa pisariaqarpoq, tassa- mi ilaqutariit avatangiisiinut mattunneqartariaqanngillat, taamaalilluni meeqqat sulif- fissaaleqinermik eqqorneqar- simasut meeqqanut allanut at- taveqartittuarnissaat qulak- keerneqartariaqarluni. Periar- fissat ilagisinnaavaat pisortat angajoqqaat suliffeqanngitsut meerallit ataatsimoortinnis- saannik periarfissiinissaat, taamaalilluni imminnut ikior- sinnaanissaat ikorfartomeqar- sinnaammat-. Eqqarsaatersuutikka pillu- git immaqa isumaqartoqarsin- naavoq uanga suliffissaqarni- arneq akerlilersoriga, kisianni taamaanngilluinnarpoq, tas- sami ilisimalluinnarpara suna pineqarnersoq. Franskeq atu- akkiortoq Albert Camus ima oqarsimavoq: »Suliffissaqa- rani inuuneq sussaanngilaq«, nakorsat aviisiannut British Medical Journal-imut, tunuli- All. Karl Siegstad, Aasiaat Asasakka Inatsisartunut ilaasortaasusi tamassi! Matumuuna allakkatsigut qinnuigaassi tarnissi nalun- ngissusia toqqammavigalugu mittarfiit nutaat pilersaarusi- ornerisa isummerfigineqar- nissaanut isumatunerusumik isummeqqullusi. Partii Siumut ataatsimeer- suamermini isummiussaa isu- maqarama naapertuilluartuli- omertut isummemerusoq. Ila- mi inuiaqatinnguagut avani nunarsuatta avannarpasin- nersaaniittut angallannikkullu ajornartorsiornarnerpaamiit- tut sooq immineerlugit maani kujasissumiittugut angallan- nikkullu ajornartorsiortoru- jussuartut taaneqarsinnaan- ngitsugut atagu allatut isum- milaariarta, immitsinnuinnar- suaq isumagiunnaarluta. Aammami pilliuteqalaarnis- sarput inuiaqatigiittut iluamik misigissuseqaraanni ajun- nginnerpaamik isummerfiuni- assaaq. Maanimi kujasissumi suluusalinnut mittarfiit tutsit- tut amerlavallaat pilersinnia- leqaasi. Inuiannguit taajakku nalun- ngeqaagut qangaanilli atugar- liortinneqartuartut pingaartu- millu tusarnartariunnaarpar- put amerikkarmiut nunartik illersornialeramikku Thule- toqqamut nunnigussillarmata inuiannguillu piniarfiinik kil- liliiffigalugit piiaaffigalugit, tamatumalu kingorna pigalut- tuinnarlutik kiisa nunaannit qimaatitaat uagut inuiaqataa- sut pisussaaffigaagut ikiorsii- nissatsinnut ajunnginnerpaa- mik isummerfigalugit ikior- sissallugit. Takussutissallu ilagaat Savissivimmiut ajor- nartorsiornerat pajuttorneqar- neq eqqarssaatigalugu. Silar- suup allatut iliuuserisartagai inuinnarni pisassaanngitsut killiliisutut ittamera nalunngi- lagut, aajunalu isumalluutaa- niaraluartoq Pituffik sakku- tooqarfissuugami ajomasaar- tuartoq taamaattumik qanor- toq Siumut partiip isummer- nera ataqqisiuk, inuulluarisi- lu. Allattoq, Jens Peter Lange, Ilulissat Siullermik apeqqut naatsu- kullak aamma naatsumik a- kissavara, tassa inuit qassinil- luunniit ukioqaraluaraanga- mik sumulluunniit nairusar- put. Taanna qulequtaq siusin- nerusukkut tusartarsimavara aammalu qanoq iliuuseqarfi- gissanagu, kisiannili Naligiis- sitaanissaq pillugu ataatsi- meersuarnermi kingullermi 10. september 1996 Sisimiuni pappialakkut allaffigaarma nerrivinnut ilillugu, tamanna- lu tunngavigalugu matumuu- na allaffigaakkit allakkat ate- qanngimmata, neriullunga ammasumik allagaqarnikkut apuussinnaassasut. Is'umaqarpunga inatsisip sananeqarneranik tunngave- qartoq, tassami ilissi politike- rit anguniagaraarsi kikkut ta- marmik suliffissaqartinnis- saat. Kisianni kikkut tamar- mik suliffissaqartinnissaannut anguniagaqartarnersi isuma- qartittarparsi kikkut tamarmik akissarsialerlutik suliffissaan- nik kissaatigisaannillu periar- fissiinissamik. Taamaattumik oqarsinnaa- vunga inuit kiffaanngissuse- qarnerat aammalu pisinnaatit- aaffii nunatsinni illersorne- qartut tamannalu ataqqisari- aqartoq, inuup nammineq kis- saatigippagu sulinissani, il- lua’tungaatigut kialuunniit a- taqqisariaqarpaa. Inuusuttoq avatangiisinit sunnerneqartar- poq inuit sulinissamut piu- massusillit akornanniikkuni. Aammalu inuusuttoq sunner- neqarsinnaavoq avatangiisi- minit angerlarsimaannarusut- tunit, soorlu ataatamit. Anaa- O CD < > O O aqutaralugu inuit 30.000-it qaarusummi sulisut tuluit naalakkersuisuinut akerliullu- tik nillialermata. Tunuliaqu- tigaa taamatut sakkortutigisu- mik pisormat, angutit suliffis- saaruttut ukiut qulit qaangiu- tinngitsut toqusinnaasut, taa- matuttaaq inoqutigiinnut ilaa- sut inuunenninnik navianar- torsiulersinnaasut. Qanittukkut nunarsuarmi qeqertat annersaanni partiit annersaat Siumut ataatsi- meersuarpoq, pingasunnillu pingaarnernik tunaartaqaler- luni; aalisarneq, aatsitassarsi- omeq aamma takornariartit- sineq. Uangalu ataatsimik maqaasisaqarpunga, tassalu inuusuttut ilinniagaqarsima- sut pingaarnernut ilaatinne- qanngilluinnarnerat. Taman- na assut pakatsissutigaara, neriuppungalu partiit allat ataatsimeersuarnerminni pui- gussanngikkaat, tassami isu- maqarpunga ilinniarsimasut nunap ineriartortup tunisassi- anillu tuniniaanermi inger- lateqqiisartussap pitsanngor- saasussallu pingaarnersari- gaat, aammalu ilinniarsimasut nunap pissamaatigigai nalilis- rup siunertaraa inuussutissar- siutitigut aamma sulisamerup ingerlaasianik pitsanngor- saaneq. Tamannalu ullumikkut ai- riitsumik paasiuminaatsumil- lu ingerlanneqarpoq, uanga nammineerlunga narrutsaati- gisara, nunatsinni ilinniarti- taaneq qanoq ingerlanneqar- toq, Siammasissumik Tun- ngaviusumik llinniartitaaneq, STI. Tassami STI-mi ilinniar- titaaneq tamatigut kalaallisut atuarfinni ingerlanneqartar- poq, kisiannili sungiusarluni suliffinni sulisitsisut tama- ngajammik qallunaajullutik. Taamaattumik pisariaqarluin- narpoq ilinniartunut amerla- suunut pitsaasumik attaveqar- nissaq. Tamanna imartooru- jussuaq iserfiginianngilara, tassami tamatigut sulisitsisut tamatuminnga eqqartuinissar- tik piffissaqarfiginngimmas- suk. Taakkuupput aamma pissutaaqataasinnaasut inuu- suttut sungiusarfissaminnik narruginnittamerannut. Neri- uppunga tamanna ilorraap tu- ngaanut saatinneqarumaar- toq, soorlu najukkani ilinniar- finni ilinniartut, sulliviit aam- ma STl-mik atuarfiit akor- nanni toqqaannartumik ataat- simiinnerni aaqqiivigalugit. Kisianni STl-p iluani qanoq ingerlanneqartamerat nassui- aatigissavara, sulisitsisut pif- fissaqarpata ilanngullugit! Maluginiartarsimavara nu- natsinni ilinniartitaaneq qallu- naat kulturiat eqqarsartaasial- lu malillugit ingerlanneqar- toq, soorlu atuakkat qallunaa- tuumiit kalaallisuumut nut- sigaasut atorlugit, soorlu ta- makku naammattoorneqar- sinnaapput STl-qarfinni, qiti- usumik ilinniarfmni ilinniar- finnilu allani. Assersuutigalu- gu atuakkami Geometri-mi Saviminilerinermik Ilinniar- fimmit sanatinneqarsimasumi 1993-imeersumi qupperneq 12-imiittoq. Vinkelmåler. Med en vinkelmåler kan du måle grader og afsætte vink- ler. Kalaallisuunngorlugu: Vinkilinut uuttuut. Vinkilinut naallutillu. Kingulleq illit qa- noq paasinerit apererusunnar- poq, kalaallisut allassimaner- luni? Taanna ataasinnguaq ki- siat assersuutigaara. Tamas- sumunnga pissutaasut amer- laqaat, kisiannili ulluinnami eqqarsartaatsitsinnik aamma- lu kulturitsinnik pingaartitsi- nermut narrugineqarpoq pi- sortaniit. llinniartitaanerup nunatsinni tunngaveqartinne- qannginneranik, taamaattu- mik siunnersuutigerusunnar- poq nunatsinni ilinniartitsisut kalaallisut eqqarsartartut inui- aqatigiinnilu pilersitsinissa- mut piginnaanillit (kultur) a- taatsimoortinnissaat aalaja- ngersimasumillu suliaqartin- nissaat. Taamaalioraluarutta nunatsinni atuakkat kalaalli- sut eqqarsartaasilinnit suliari- neqartut periarlissinneqarsin- naalluarlutik annerusumik a- ngusaqarnissamut. Suliffe- qarfinnilu inuusuttut periar- fissaqartilissagaluarpavut. Taamaattumik pingaarute- qarluinnarpoq tusaasinnaasu- nik siutilinnik siuttoqarnis- saq, ilinniartitaanermi kultu- reqarnermilu naalakkersui- soqamissaq maani nunami i- sorartoqisumi Kalaallit Nu- naanni, ajunngitsumik inger- laneq naammagiinnarnagu, kisiannili suli pitsanngorsaa- nissaq tunngavigisariaqarpoq, sukatertariaqartorlu politikik- kut anguniartariaqartoq. Aammalu naalakkersuisut inuusuttunut maniguunneru- lertariaqarput. Innuttaasut ta- tiginninnerusariaqalerput- taaq, nunatsinni Kina-misut utoqqaat 80-inik ukiullit aala- jangiisartuinnaalersissanngik- kutsigit, ukioq 2000-kkunni susassareqatigiinnerup aqqa ukiuni allanili sanarfineqarsi- masoq ajalusooriaannaam- mat. Tamakkuupput ilaatigut inuusuttut suliffinnik narru- sarnerannut tunngavigilluar- neqarsinnaasut ilamininngui. Neriuppunga akissutiga naammagissagit. Allat aam- ma ilassutissaqarput. Inatsisartunut tamarmiusunut allakkat ammasut Vi sender momsfrit til Island og Grønland Ring eller skriv efter vort nye 1996 katalog med alt til baby

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.