Atuagagdliutit - 19.06.1997, Page 18

18
Nr. 46 • 1997
GRØNLANDSPOSTEN
Akissarsiaqarhmi kippartameq
Allattoq Sakka Kvania
Ukiuni untritilinni arlaqaqisu-
ni nunatta kujaterpiaani naju-
gallit sikorsuit majimi junimi-
luunniit takkuteriaraangata
piniartukkormiut pisinnaasut
tamarmik ukiumut piliniar-
nissartik aallamisarlugu kip-
parrattartorsuusimapput, ul-
loq mannalu tikillugu ilaquta-
riippaaluit suli taamatut
ingerlatsisuupput. Soorlu
taalliortorsuatta Henrik Lund-
ip »Sikorsuit piaarlutik«-mik
saqqummiussigami taama
ingerlatsisoqartameranik taal-
liorsimasoq erinniorsimasor-
lu.
Ukioq manna Nanortalim-
mi soqutigisaqaqatigiit »Na-
nortalik Neqipiaq I/S« aallar-
tissimavaat, siunertaralugu
kujataamiutut piliat assigiin-
ngitsut tunisassiarineqalemis-
saat, sinerissamullu tuniniar-
neqalemissaat.
Majip naajartulernerani
»Neqipiap« kippartitai
KNAPP isumaqatigiissute-
qarfigalugu - natsersuarnik
pisiortorlutik aallartissimap-
put, ullumikkullu natsersuit
100-t sinningaatsiarlugit pisi-
arisimallugit. Natsersuarnik
pisiortomeq piniartunit nuan-
narineqarluarsimavoq, kip-
parsimanermi nammineq suli-
Lønnet fangstrejse
Af Sakka Kvania
Gennem århundreder har man
på det sydligste Grønland haft
tradition for fangstrejser til de
yderste øer, for at samle for-
råd til vinteren, når storisen
kommer i maj eller juni. Den-
ne tradion bliver opretholdt af
en del mennesker i dag. Net-
op dette emne har vores digter
Henrik Lund digtet om i »Sik-
orsuit piaarlutik«.
I år har man i Nanortalik
startet en interesseorganisati-
on »Nanortalik Neqipiaq
I/S«, med det formål, at pro-
ducere og videresælge for-
skelligt grønlandsk proviant.
Medlemmer fra »Neqipi-
aq«, der er taget ud til fang-
ststederne i slutningen af maj,
har i samarbejde med
KNAPP indtil nu opkøbt over
100 klapmydser. Fangerne er
meget glad for dette initiativ,
for de samler ellers kun forråd
til eget forbrug, og de må
undertiden nøjes med at se på
klapmydseme, der ligger på
isen.
Jollen er forsyningsskib
Selv om en klapmyds kun
koster 568 kroner, er fangerne
glade for denne ekstraind-
tægt, og indtil ni fangere er
med til at tørre sælkød, lave
sælolie og salte skind, som
tranporteres ind til byen med
en jolle, og jollen bliver også
brugt som »forsyningsskib«
for fangerne.
Denne form for fangst
kører videre i par uger endnu,
derefter skal nogen af fanger-
ne være med til at pakke pro-
dukterne, og sende dem vide-
re til køberne. Saltede kla-
pmydsskind skal tørres og
garves og sælges, og man reg-
ner med, at dette giver arbej-
de til to mænd.
Selvbærende
Denne form for afhjælpning
af den store arbejdsløshed i
Nanortalik har kun varet i et
par måneder, men medlem-
merne bag »Neqipiaq« vil
arbejde for, at skabe arbejds-
pladser, der kan hvile i sig
selv, ved at producere ikke
alene tørret kød, men også
producere tørret torsk og
uuvaq, ørreder, hellefisk og
røget sæl- og hvalkød.
Om nogle dage starter
»Neqipiaq« med salget af
tørret kød på kysten. Vi ved,
at tørret klapmydskød og
sælolie - et pænt og sundt pro-
dukt - er meget eftertragtet på
kysten, så vi håber salget
kommer til at gå rigtigt godt.
arisinnaasaannaat pisarine-
qartarmata, qassimmattorpas-
suaqariaraangallu natsersuit
isiginnaaginnameqartarlutik.
Pilersuisoq
Natsersuaq ataaseq 568 koru-
uniinnamik akilersomeqara-
luartoq piniartunit tapertari-
neqarluaannarani, aamma
nikkulisut qulingiluat tikittar-
lugit amerlassuseqarlutik su-
liassaqartinneqarsimapput, a-
ngallateerarlu sulisunik piler-
suisutut pilianillu nikkunik,
orsunik amemillu tarajortik-
kanik assartuitinneqartarluni.
Maanna kipparsimatitsineq
suli sap. akunneri marlussuit
ingerlaqqikkallassaaq, tama-
tumalu kingorna kipparlutik
piliartorsimasut ilaat poortui-
nermik pilianillu piserusuttu-
nut nassiussuinermik suliaqa-
lissapput. Natsersuit amii ta-
rajortikkat qapiarneqarlutik
paattorneqassapput tuniniar-
neqarlutillu, naatsorsuutigine-
qarporlu inunnik marlunnik
suliassaqartitsisinnaassasut.
Imminut
akilersinnaasumik
Taamatut Nanortallup kom-
muneani suliassaaleqineru-
jussuarmik kippartitsinikkut
aaqqiiallatsitsineq qaammati-
ni arlaqanngitsunnguaannarni
iluaqusiivoq, taamaakkalu-
artoq soqutigisaqaqatigiit
»Neqipiaq«-miut siunertaraat
suliassaqartitsiniameq, sooru-
nami imminut napatissinnaa-
soq, allatigut kalaaliminer-
nik/neqipianik tunisassiortit-
sinikkut ingerlaannarsinnaa-
jummaartoq; soorlu saarullin-
nik uukkanillu panertiterinik-
kut, eqalunnik, qaleralinnik,
puisit arferillu neqaannik
pujoorititsinikkut.
Ullut arlaqanngitsut qaa-
ngiuppata »Neqipiaq« sine-
rissamut tuniniaalluni aallar-
tissaaq, nalunnginnatsigulu
natsersuit nikkui kujataamiu-
tullu orsuliat - soorunami pit-
saalluinnartumik piliat - sine-
rissami mamarineqartaqisut,
neriuutiginaqaaq ingerlallua-
rumaartoq.
Natsersuup neqaanik nikkulianik iginermillu Nunatta
sinnera tunisassiortoqarpoq.
Der produceres tørre klapmydskød og sælolie til det øvrige
Grønland.
Sumiiffinnut allanut tqamaaliortanngitsut natsersuarnik
tuniniaaneq Nanortalimmi aaqqissuunneqalerpoq.
I modsætning til de fleste andre steder bliver afsætning af
klapmyds nu organiseret i Nanortalik
Pisortaq nutaaq
Ilulissani Inuussutissarsiutitigut
Ilinniarfimmut
Inuussutissarsiutitigut Ilinniarfimmi pisortatut atorfik
1. september 1997-imiit inuttassarsiorneqarpoq.
August-imi atorfinittoqareernissaa kissaatigineqar-
poq.
Ilinniarfiup suliassai pingaarnerit tassaapput STI-mi
ilinniagaqarnerit (Siammasissumik Tunngaviusumik
Iliimiagaqarnerit) Saviminilerinerup, Allaffimmiutut
ilinniagaqarnerup, inuussutissalerinerup kiisalu Isu-
maginninnerup/Peqqirmissap iluini, taakkunani ilin-
niagaqartut ukioq siulleq atuartinneqartarlutik. Sun-
giusaammik sullivinni ilinniagaqarneq ilinniartup
ilinniarnera naallugu ilinniarfimmit malinnaaffigi-
neqartarpoq, aamma sanaartornerup iluani ilinnia-
gaqarfinni. Ilinniagaqarnikkut suliniutit allat kursus-
ernerillu ilinniarfiup suliassaanut ilaasinnaapput.
Ilinniarfik inuussutissarsiutitigut ilinniarfiup pisortaa-
nit aqunneqarpoq suliassallu pilersaarusiorneqarlu-
tillu ingerlanneqartarput ilinniarfiup faglærerii 2-3
assistentilu qanimut suleqatigalugit. Atuartitsinerit
ilaanni aamma timelærerinik atuisoqartarpoq.
Atorfiup ilaat igut imarivai:
- ilinniagaqarfinnik pilersaarusiornermut ingerlatsi-
nermullu akisussaasuuneq
- sungiusaammik sullivinnik qulakkiineq
- sulisunik aqutsineq
- sammisatut ilinniagaqarfinnut pisortaqarfimmtillu
attaveqartarnerit
- missingersuutinut naatsorsuutinullu akisussaasuu-
neq
Tamatuma saniatigut inuussutissarsiutitigut ilinniarfi-
up pisortaa illoqarfimmi inuussutissarsiutitigut ilinni-
arfiup ataatsimiititaliaanut, suliassat ilaannik isuma-
ginneqatigisartakkamut, allatsitut atuuppoq. Ullumik-
kut atorfimmut ilaavoq ukiumut akunnerit 100-ut atu-
artitsisarnissaq.
EU-mi pisortaq Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut
Ilageeqarnermullu Pisortaqarfiup (KUP) vicedirek-
tørianut toqqaannartumik attaveqartartuuvoq.
Toqqaanermi piginnaasat makkua tunngavigine-
qassapput:
- aqutsinikkut, perorsaanikkut allaffissornikkullu
misilittagaqarneq
- inuussutissarsiutitigut ilinniarfimmik ilisimasaqar-
luarneq
- illoqarfimmi inunnik ingerlatsivinnillu suleqatigin-
nissinnaaneq
- kalaallisut qallunaatullu oqalussinnaaneq
- isumassarsiullaqqissuuneq, suliniuteqallaqqissuu-
neq, malinnaasinnaassuseqarneq piumassuseqar-
luarnerlu
Piginnaasat allat aamma pingaaruteqarsinnaapput.
EU-mi pisortatut atorfik tjenestemanditut atorfiuvoq
akissaatit 31-ianni akissarsiaqarfiusoq. Atorfimmut
atasumik immikkut ittumik tapisiassaqarpoq ukiumut
aningaasat tunngaviini 3.630,- kr.-iusunik (1. april
1991-imiit). Aallartinnermi akissarsiat kr. 213.839,04-
voq annerpaaffialu kr. 229.959,60-iulluni (1/4-94-imi-
it). Atorfeqarfik ullumikkut Ilulissaniippoq.
Atorfinitsitsineq pissaaq Kalaallit Nunaanni Nammi-
nersornerullutik Oqartussani kommuninilu tjene-
stemandit pillugit Inatsisartut inatsisaat nr. 5, 14. maj
1990-imeersoq naapertorlugu, atorfeqarfiullutik
Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartus-
sani kommuninilu tjenestemanditut atorfiit. Akissarsi-
at atorfeqarnermilu atugassarisat, tamatumani
ilanngullugit atorfininnermut soraarnermullu atasu-
mik angalanerit pequttallu assartorneqarnerat, pis-
sapput Kalaallit Nunaanni Naalakkersuisut aamma
Nunatsinni Atorfillit Kattuffissuata akornanni isum-
aqatigiissut atuuttoq naapertorlugu.
Kommuni inissaqartitsivoq, maleruagassat qaqugu-
mulluunniit atuuttut malillugit ineqarnermut siumullu
akiliummut akiliiffigineqartartussamik.
Atorfik pillugu erseqqinnerusumik paasissutissat
Danmarkimi pissarsiarineqarsinnaapput Nammi-
nersornerullutik Oqartussat Danmarkimi allaffiannut
saaffiginnilluni (tel: 33 13 42 24 - Thorkild Schåbel).
Paasissutissat Kalaallit Nunaanni pissarsiarineqarsin-
naapput Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ila-
geeqarnermullu Pisortaqarfimmut (KUP) saaffiginni-
luni, tel. 00 299 - 2 50 00 lok. 4648 (vicidirektør Ejvind
Christoffersen) imaluunniit lok. 4678 (siunnersorti
Erik Ljungdahl).
Qinnuteqaat, ilinniagaqarnermut uppernarsaatinik
pisariaqartunik sulisitsisullu oqaaseqaataanik il.il.
imalik uunga nassiunneqassaaq:
kup
Box 1029, 3900 Nuuk
anngutereersimassallunilu
kingusinnerpaamik 10. juli 1997.
ASS./ FOTO-ARKIV: LOUISE-INGER KORDON