Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 26.06.1997, Blaðsíða 16

Atuagagdliutit - 26.06.1997, Blaðsíða 16
16 Nr. 48 • 1997 7/i:l^aap'ap'(/é/'a £/£ GRØNLANDSPOSTEN QAQORTUP EQQISSISI- MANARTUANIT All. Chr. Schultz-Lorentzen MANERASSUARMI SORSUNNERSUARMUT Umiarsuarmi saqisuaqqap kalaallip Eisenhower ikinngutigilerpaa Aqqartartut pakasaallutik im- map iluanit saassussisameri. Timmisartortartut imminoria- atigalutik umiarsuamik eqqo- riaasartut, umiarsuamit sequ- minneqartunit sakkutuut i- maanut tingiinnarsimasut to- qulerlutik nillianeri. Kamma- laatit suli inuusullutik toqo- rartut. Eqqaamasat sakkortoqaat peqqamiillutillu, taamaakka- luarli aanngariartuaarput inuu- neq pingaamemik taarsemiar- lugu inissaqartitsilernikkut. Ullumikkut ukiumut ikittu- innannguariarluni sinnattuk- kat Adam Dorphip sinnakilli- utigisarpai. Sorsunnersuulli kingorna ukiuni arlalinni misi- gisat eqqaamanerini inuuneq imaannaanngitsuunngilaq, eq- qaamasat sorsunnerup pilersi- tai, nukappiararujussuarmut misigisanik immikkoortitsi- nissamut periarfissiinngitsut, taamani Manerassuarmi japa- nimiunut qasunartumik aaga- sattumillu sorsunnerup piler- sitai. Sorsunnersuarmi amerik- amiut sakkutuuini imarsiortu- ni nunamiunilu kalaallit mar- luinnaat inuttarineqarput. Aappaa tassaavoq Adam Dorph, 14-iinnamillu ukioqar- luni aqqartartut qaartartuinit saassunneqarneq misigeq- qaarpaa. Atuareerami 1943-mi qallu- naat umiarsuaanni niuffagi- ummi saqisuaqqatut ikivoq. Angalaffigeqqaarpaa inun- ngorfimmini Qaqortumit Nuummut, tassani umiarsuaq orsugissanik amerikamiut tim- misartuliornermut atortagaan- nik usilersorneqarluni. Tas- sanngaannit Narsamut aallar- put, umiarsuit ingiaqatigiissut 350-it, tuluit umiarsuaannik sorsuutinik 14-inik illersuisus- salerlutik, isumannaatsiartu- mik Atlantiku ikaassallugu, Bostonimi amerikamiut imar- siortut sakkutuuisa umiarsua- liviannut. Adam sorsunnersuup nalaani amerikamiullu sakkutuui eqqissisimaaqatigigai. Adam sammen med en gruppe afslappede amerikanske soldater under krigen. Saassunneqarneq siulleq - Sapaatit akunnerat ataaseq ingerlareerluta tyskit aqqar- tartuinit saassunneqaqqaarpu- gut. Issillunilu silarloqaaq, qaartartut immap iluatigut ige- riuttakkat ingiaqatigiinnik eq- queqqaarmata. Nalunaaquttap akunnerini sisamani saassuta- ritippugut, tyskiliu umiarsuit 50-it kivisippaat. Qujanartu- mik umiarsuaq niuffagiut mi- kinerumaartoq ilaaffigaara, saassunneqamissamik pileri- nanngitsoq. Aatsaat amerik- amiut timmisartuisa qaartartu- nik nakkaatitseqattaarlutik iki- oriartormatigut aqqartartut saassutariunnaarpaatigut. - Saassunneqannginnerli si- vikitsuinnaavoq. Aqagukkut tyskit saassuteqqippaatigut. Akunnerit marluk seqqortaar- paatigut, umiarsuillu 50-it ki- visippaat. Amiilaarnaqaaq. Imarsiortoqatitta annaannis- saannut periarfissaqanngila- gut. Seqqortaartuarpaatigut, ilaatigullu umiarsuaq qaartite- rutissanik usilik umiarsuatsin- nit 50 meteriinnamik ungasit- sigisoq qaartinneqarpoq. Si- larloqaaq imarlu nilleqigami umiartortut minutsialuinnami uumasinnaasarput. - Saassutseqattaameq peq- qutigalugu umiarsuit ilaat New Foundlandip eqqaanut qimaapput, tassanilu qaammat ataaseq utaqqivugut ingerlaq- qinnissatsinnut naalakkerne- qamissatta tungaanut. Kingor- na paasivara umiarsuami 350- iusunit 150-it tyskit kivitissi- magaat. Namminneq aqqar- tartut arfiniliinnaat annaavaat, Adam Dorph oqaluttuarpoq, o misigisanili ima anusinnguuti- 3 gisimanngilai, kingunitsiaa ” Kalaallit Nunaannit USA-mut orsugissanik assartuummut ilaaqqissinnaalluni. Nunamiutaarusuppoq Naammagilerpaali. Ikinngum- mi ilaat ilagalugu New Yor- kiliarpoq, eqqarsaatigaalu su- liffittaariarluni nunamiutan- ngomiarluni. Periarfissalli pit- saanerpaanngillat, ullullu 14-it qaangiummata Adam Dorph amerikamiut sakkutuuini i- marsiortuni sakkutuunngor- poq. New Yorkimi sakkutuut imarsiortut atuarfianiitsiariar- luni orsiaassuarmut ikivoq. Ingerlaarfiuvoq hollandimiut nunasiaat qeqertaaqqat ameri- kami kujallermiittut, uuliamik aallerlutik. Tassanngaannit Floridami sakkutuut imarsi- ortut umiarsualivialiarput, tas- sanilu umiarsuarmut timmi- sartut mittarfiannut inuttan- ngortinneqarpoq. Adam Dorph paasitinne- qanngilaq sumut ingerlassal- lutik. Hawaii-lli tungaanut siunneramik tamarmik paasi- lerpaat Manerassuarmi japani- umiunut sorsuttussanngorlu- tik. Ilimagisaat kukkunerun- ngilaq. Qaartartorsuit atomi- tallit marluk Japanimut nak- kartinneqamissaasa tungaa- nut, eqqissinissamillu nalaan- neqamissap tungaanut, Mane- rassuaq nukappissamut Qa- qortormiumut suliffinngor- poq. - Naak igasutut atorfeqara- luarlunga nalunaaquttat akun- neri sisamakkaarlugit qamutil- lit eqittaannartakkat 60-it i- laannut inissinneqaqataasar- punga. Pingaartumik qeqer- taaqqat saassuttarpagut, tim- misartunit qaartartunik nak- kaatitsivigineqaatigalutik u- miarsuup sorsuutip mittarfiu- tigisup qamutiliinik seqqor- taameqartartut. - Japanimiuttaaq umiarsuaat sorsuutit saassuttarpagut, Australiallu avannaani qeqer- tat Mordejo-t eqqaanni amii- laarnartunik misigisaqarpu- nga. Tamatuma imartaa eqa- lussuamik ulikkaarpoq, japa- nimiullu umiartortut umiarsu- arminnit ikuallattumit kiviar- tortumillu qimaaniarsarisut saassuttarpaat. Timmisartortartut imminoriartartut - Ullullu tamaasa japanimiut timmisartortartuinit imminori- aatigalutik umiarsuamut im- minnut nakkartittartunit saas- sunneqartuarpugut. Sumit ta- maannga sukkaqalutik takkut- tarput. Appasissumit qaffasis- sumillu. Ullut tamaasa inuu- vugut toqoriaannaasarluta. I- laallu misigisatik qaangersin- naajunnaarlugit sianiutimik- kut sapilersarput. - Ullut ilaanni igasoq itersa- riartorlugu aterlunga naapile- riallarakku - nallinnannguak- kuluk - sianiutiminik qasu- soorsimasoq. Timini tamaat ulillugu imertarfinnik nipitis- suisimavoq. Sunaaffagooq puttaqutissai. - Timmisartortartut immi- noriaatigisut arlallit aallaallu- git nakkartippakka, 1944-li aallartilaartoq nammineq si- saat qaarnerinit eqqortippu- nga. Sakissama illuatungaagut nissumalu illuatigut ikilerti- ngaatsiarpunga, Adam Dorph oqaluttuarpoq, helikopterimil- lu Hawaii-mi sakkutuut nap- parsimmaviannut timmisar- tuunneqarluni. Qaammatit marluk nakor- sarneqareerluni Adam sor- soqqinnissaminut piareerpoq, umiarsuarlu sorsuut timmi- sartunut mittarfik mikineru- maaq ikiffigalugu. Tamatu- muuna japanimiut qeqertaat ikuallattaqattaartussaavaat. Si- visuumik sakkortuumillu qaartartunik eqqaateriarlugit amerikamiut sakkutuui nun- nitsinneqartarput, innermik seqqalittaatinik qeqertat iku- akkiartortarlugit. - Seqqortaartuartariaqarpu- gullu. Amiilaarnaqaaq, alla- tulli iliorsinnaanngilagut. Taakku uagulluunniit. Aalasut tamaasa aallaasussaavagut, tigusaqanngisaannarpugullu. Uffami, ataasiarluta aapakaat marluk tigusaraagut. Saassus- silinnginnitsinni palasip oqa- luttuuppaatigut japanimiut saassulluaannassagigut. Ersis- sutissaqanngilagunngooq. Qa- norluunniit pisoqaraluarpat

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.