Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 01.07.1997, Blaðsíða 7

Atuagagdliutit - 01.07.1997, Blaðsíða 7
Nr. 49 • 1997 7 Nunanut allanut ministerip Niels Helveg Petersen-ip qaartartut atomitaannik toqqorsiveqalernissamik isumaa naalakkersuisut siulittaasuannit februarip arfernannili ilisimaneqarsimavoq - Aalassanneq aatsaat pivoq qaammatit tallimaat avillugu qaangiuttorlu Nunanut allanut ministeri Niels Helveg Petersen februarip arfernanni naalakkersuisut siulit- taasuannut Lars Emil Johansen-imut allappoq, Kalaallit Nunaanni qaartartut atomitaannik inissiinissamik Rand-imit siunnersuummut isummersimanerminik ilisimatitsissummik. Niels Helveg Petersen akissutisinngisaannarpoq Lars Emil Johansen-imit. Udenrigsminister Niels Helveg Petersen skrev den 6. februar til landsstyreformand Lars Emil Johansen for at orientere ham om sin holdning til Rand-forslaget om et atom-fængsel i Grønland. Niels Helveg Petersen fik aldrig et svar fra Lars Emil Johansen. NUUK (KK) - Nunanut alla- nut ministerip Niels Helveg Petersen-ip amerikarmiut isumalioqatigiissitaata Rand Corporation-ip Kalaallit Nu- naanni qaartartut atomitaan- nik toqqorsiveqalernissamik siunnersuutaannik itigartitsi- nera pillugu naalakkersuisut siulittaasuata Lars Emil Jo- hansen-ip mamiatsannera eq- qunngitsutut isumaqarfiginar- poq. Pisup misissomerani paa- sinarsivoq Lars Emil Johan- sen februarip arfernannili nunanut allanut ministerimit allakkani paasitinneqarsima- soq Niels Helveg Petersen-ip Kalaallit Nunaata qaartartut atomitaannik toqqorsivin- ngomissaannik siunnersuum- mik itigartitsisimaneranik. Naalakkersuisut siulittaasu- at qaammatit tallimaat avillu- gu sivisutigisumi nipangersi- masimavoq, 20. juni tupaal- latsitsilluni nalunaaruteqar- nissami tungaanut. Tamanna- lu pivoq nammineerluni isu- malioqatigiissitaminik qallu- naanik niuemermik ingerla- taqartunik arfmeq-marlunnik Tasiilami ataatsimeeqateqar- nini ullunik marlussunnik qaangiuttorlu. Sap. akunnerani kingul- lermi Lars Emil Johansen oqarpoq. Niels Helveg Peter- sen-ip Kalaallit Nunaanni qaartartut atomitaannik toq- qorsiveqalernissamik itigar- titsilluinnamera saqqummer- sitsisoq »nunasiaateqamerup nalaani eqqarsartamerup ali- ortugaanik.« Akerlianik Niels Helveg Petersen-ip tupigusuutigaa pisuutinneqarami Nammi- nersornerullutik Oqartussat qulaatiinnarlugit iliuuseqarsi- manerminik. Nunanut allanut ministerip tunngavigaa namminersome- runeq pillugu inatsit, tassanilu erseqqissumik allassimavoq naalagaaffeqatigiinnermi nu- nanut allanut politikeqamer- mi oqartussaaneq. Taanna qallunaat naalakkersuisui- niippoq, nunatsinni naalak- kersuisuniinnani. Tamatumunnga atatillugu Niels Helveg Petersen-ip erseqqissaatigaa, pitsaasumik suleqatigiinneq eqqarsaatiga- lugu Lars Emil Johansen ilisi- matissimallugu, nunanut alla- nut ministeri februarip aallar- tinnerani Rand-imit siunner- suutigineqartumik ilisimatin- neqarami. Ukiup affaani Amerikarmiut isumalioqati- giissitaata Rand Corporation- ip qaartartut atomitaannut apeqqutit pingaarutillit pillu- git nalunaarusiaq sap. akun- neri arlallit aatsaat qaangiup- pata saqqummiutissavaa. Rand Corporation, isumali- oqatigiissitaq namminersortu- nit ingerlanneqartoq, ilaatigut amerikarmiut nukissaqamiar- nermut ministereqarfiannut sullissisartoq, ajomartorsiuti- nik assigiinngitsunik marlun- nik suliaqarsimavoq: 1) Nunani suliffissuaqarfi- usuni qaartartut atomitaannik sumorsuarmut atuuttussamik inissiinissaq aamma 2) qaar- tartut qaartitsissuterpassuinik piffissami aalajangersimasu- mi USA-mi aamma Rusland- imi inissiigallamissaq. Nunat pissaanilissuit qaar- tartuutaasa atomitaasa inis- sinneqarfigisinnaasat arfmeq- pingasut Rand Corporation-ip siunnersuutigisimavai, USA aamma Rusland isumaqati- giinniartillugit sakkussakilli- samerup inaarutaasumik aaq- qiivigineqarnissaanut: Ka- laallit Nunaat, Canada, Is- land, Skandinaviap Avannaa, Schweiz, Australien, Maneru- assuaq aamma Sikuiuitsoq Kujalleq. Lars Emil Johansen oqar- poq, namminersomerullutik oqartussat nunanut allanut allaggeqarfiat aqqutigalugu nalunaarusiassamut missiliu- usiaq ukiorli ilisimasimallu- gu- Taamaalilluni Lars Emil Johansen-ip ukiup affaani ilisimasimavaa Rand Corpo- ration Kalaallit Nunaat pillu- gu pilersaaruteqartoq atomit sinnikuinik eqqaavinngortin- nagu, amerikarmiut russillu qaartartuutaasa atomitaasa qaartitsissutaannik toqqorsi- vinngortikkallamissaa. Allakkat 6. februar 1997 Niels Helveg Petersen Lars Emil Johansen- imut allagaqarpoq. Allakkap imaa tamakkerlu- gu AG-p saqqummiuppaa. Niels Helveg Petersen Lars Emil Johansen-imut allappoq, plutonium-imut sinneruttu- mut uranimullu Kalaallit Nu- naannut inissiinissaq isuma- qanngilluinnartutut isigine- qartariaqartoq. Qallunaat naalakkersuisuisa taamatut iliuuseqarniarneq akuerisin- naanngilluinnarpaat. Niels Helveg Petersen-ip Lars Emil Johansen-imut al- lakkani ima naggaserpaa: - Taamatut isummemeq tusa- gassiuutinut nalunaarutigissa- vara. Oqaaseqatigiit taakkua pin- gaaruteqarput, tassami Lars Emil Johansen-imut periarfis- siimmata akerliliinissamut, Kalaallit Nunaat isumaqa- taassanngippat qallunaat nu- nanut allanut ministeriannut. Lars Emil Johansen-ip al- lakkat atuarpai, kisiannili qa- noq iliuuseqarani. Rand-ip pi- lersaarutaa pillugu nunanut allanut ministerip isummer- nera naalakkersuisut siulittaa- suata isertuulluinnarpaa. Oqallinneq Akerlianik februarip ingerla- nerani atomi pillugu Kalaallit Nunaanni oqallinneq sakkor- tuumik ingerlanneqarpoq. AG-p Danmarks Radio-mi radiuaviisit nal. 18.25 aalla- kaatinneqartartut tusarnaar- tarsimavai. Issuaanerillu maa- ni ilanngutissavavut. Lars Emil Johansen februa- rimili qaammatini marlussun- ni Rand Corporation-ip Ka- laallit Nunaata atomit sinnik- uinik eqqaavinngortinneqan- nginnissaanik, kisiannili qaar- tartut qaartitsissutaannik inis- siivinngomissaanik ilisiman- nittoq, Rand-ip siunnersuu- taanut 10. februar ima oqar- poq: - 'Taamatut saaffigin- eqassagutta Danmark Kalaal- lit Nunaalluunniit taamatut siunnersuummut akerlius- saaq. 17. februar oqallinneq aat- saat sakkortusivoq nunanut allanut ministeriusimasoq Uffe Ellemann-Jensen sap. akunneranoortumik nutaarsi- assanik Intemet-ikkut allat- takkamini siunnersuummik illersuilluni ima allammat: - Danmark-ip aamma Kalaallit Nunaatalu Pituffimmi sak- kutooqarfiup qaartartut ato- mitaasa qaartitsissutaannik USA-mit Rusland-imillu pi- sunik toqqorsiviunissaanik si- unnersuut eqqarsaatigisari- aqarpaat, nakkutigineqartus- saq sakkutuunit nunanit assi- giinngitsuneersunit. 19. februar Lars Emil Jo- hansen ima oqarpoq: - Isuma- kulunnarpoq amerikarmiut oqartussaasui taama naat- sorsuinerliortigisimammata taamalu kanngunartigisumik pilersaarusiorlutik. Periaatsit suulluunniit pisumi maani kukkussutigineqarsimapput. Sukkulluunniit kalaallit qallu- naalluunniit oqartussaasui ili- simatinneqarsimanngillat. 20. februar Lars Emil Jo- hansen-ip Uffe Ellemann- Jensen-ip pilersaarut pillugu qiimmattaamera isomartorsi- utigaa, naalakkersuisullu siu- littaasuata isomartorsiomer- mini ilannguppaa Uffe Ellem- ann-Jensen-ip Royal Green- land-imi siulersuisuni siulit- taasutut tullersortaanera, su- liffeqarfik taanna nunarsuaq tamakkerlugu ilisimaneqar- mat nunarsuarmi immami minguinnerpaami pisanik tu- nisassiortartutut: - Isumaqar- luinnarpunga Uffe eqqarsar- luarsimanngitsoq. Atorfillit Piffissami tamatumanerpiaq ataatsimiititaq Wøhlk/Kleist- imik taaneqartoq ataatsimiip- poq. Ataatsimiititaq taanna - at- serneqarsimasoq qallunaat nunanut allanut ministereqar- fianni direktøri Henrik Wøhlk aamma Namminersomerullu- tik Oqartussani atorfillit qul- lersaat Kaj Kleist atsiullugit - pilersinneqarpoq Pituffimmi sakkussiat atomitallit pillugit akerleriinneq saqqummiun- neqarmat. Ataatsimiititaq taanna ataa- vartussatut ingerlalerpoq, qu- lamaarisussaq qallunaat naa- lakkersuisuisa namminersor- nemllutillu oqartussat akor- nanni nunanut allanut isu- mannaallisaanermullu politi- keqamermi Kalaallit Nunaan- nut tunngassuteqartuni paa- sissutisseeqatigiittamissamut. Ataatsimiititaq Wøhlk/- Kleist ataatsimiittarpoq 4. marts aamma 6. maj. Atorfillit qullersaat Kaj Kleist AG-mut oqarpoq, 4. marts ataatsimiinnermi ullor- mut oqaluuserisassat avatanni paasissutissiissutigisimallugu nunanut allanut ministerip Rand-imit nalunaarusiamut isummersimanera, kisiannili taamatut isummersimaneq o- qallinnermik pilersitsisiman- ngitsoq. Kaj Kleist-ip ilanngullugu oqaatigaa, nunanut allanut ministerip isummemera Niels Helveg Petersen-ip 6. februar Lars Emil Johansen-imut al- lagaani ersertoq, ataatsimiiti- tami kalaallit tungaannit saq- qummiunneqanngitsoq. - Nunanut allanut ministe- rip naalakkersuisut siulittaa- suannut allagaani isummeme- ra allagaaluunniit oqallisigi- neqanngilaq. Ammaloorlugu Tamatuma kingorna pisoq puigomeqarpoq. Aatsaalli tamanna saqqum- miunneqaqqippoq pingasun- ngomermi 18. juni, naalak- kersuisut siulittaasuat Lars Emil Johansen sinersortaataa- simasumi »Disko«-mi tupaal- latsitsilluni oqaaseqarmat. Kalaallit Nunaanni qaartartut qaartitsissutaannik toqqorsi- veqalemissaa tassanngaannaq illersulerpaa, tamanna pisin- naassappat avatangiisit isu- mannaatsuunissarlu eqqar- saatigalugit illersomeqarsin- naasumik isumaginnittoqas- sappat. Tallimanngomermi 20. juni Lars Emil Johansen Sermit- siamut ima oqarpoq: - Kalaal- lit Nunaat nunanut allanut ministereqarfimmut taarsiul- lugu toqqaannartumik USA- mit saaffigineqassappat, taava oqallinnissamut pissutissaqa- lissaaq. Lars Emil Johansen-ip taa- maaliomermigut namminers- orneruneq pillugu inatsit 1979-imeersoq piaaraluni sa- neqquppaa, tassani erseqqis- sumik allassimammat naala- gaaffeqatigiinnermi nunanut allanut isumannaatsuunissa- mullu politikeqamermi oqar- tussaaneq inissisimammat qallunaat naalakkersuisuini. Nunanut allanut ministeri Niels Helveg Petersen pissu- tissaqarluni tupaallassima- voq. Ilaatigut pissutigalugu Lars Emil Johansen-imut allakkani qisuariarfigineqars- imanngimmat. Ilaatigullu pis- sutigalugu pisoq ataatsimiiti- tami Wøhlk/Kleist-imi saqqummiunneqanngimmat. AG-mit ilisimaneqanngilaq nunanut allanut ministerip radiuavisi nunatsinneersoq Danmarks Radio-mi nal. 18.25 aallakaatinneqartartoq tusamaartarsimaneraa, kisian- nili februarip ingerlanera tamaat Lars Emil Johansen-ip erseqqissumik nalunaarute- qartarnera tusaasarsimassa- vaa: - Qaartartut qaartitsissu- taannik toqqorsiveqalemissa- mik Rand-ip pilersaarutaa akuersaameqarsinnaanngilaq. Isumaqarluinnarpunga Kalaallit Nunaata qaartartut atomitortut qaartitsissutaan- nik inissiivigineqamissaa pil- lugu qallunaat isumaqataan- nginnerat kalaallit nammineq isumaannut naleqqulluinnar- toq, sap. akunnerani kingul- lermi Niels Helveg Petersen oqarpoq. - Uanga nammineq isuma- qarpunga nunat nammineer- lutik atomit sinnikuinik piler- sitsisimasut nammineerlutik toqqortaqarnissartik akisus- saaffigisariaqaraat. Nammin- neq oqamerat malillugu taa- ma naviananngitsigippata, taava tamanna ajomartorsiu- taanavianngilaq. Taamaattumik Niels Hel- veg Petersen isumaqanngilaq »nunasiaateqamemp nalaani eqqarsartaatsip aliortugaa- nik« pilersitsisimalluni. - Kalaallit Nunaat kissaate- qarpat namminersomemner- mut inatsisip nutaamik aaq- qissuunneqamissaanik, taava saaffiginninneq pisariaqarpoq qallunaat naalakkersuisuinut aamma folketingimut. Tamatumanilu Kalaallit Nunaat iliuuseqarsimanngi- laq. TELE GREENLAND A/S (TELE ATTAVEQAATIT A/S) Støtter tapersersorpaa /tfq^apyc/é/'u £/£ GRØNLANDSPOSTEN Ministerimit allakkat ASS7 FOTO: VIVI MØLLER-OLSEN

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.