Tíminn - 14.03.1976, Síða 7

Sunnudagur 14. marz 1976
TÍMINN
Ólafur
Jóhannesson, dómsmálaráðherra:
OPIÐ BRÉF
til Þorsteins Pálssonar, ritstjóra
Fjórði
hluti
r
Aður en
„menntaskóla -
kennari nokkur
í Reykjavík"
kom til
sögunnar
Þess er áður getið, að
skömmu eftir að þú tókst við
ritstjórn Visis, tók þar að anda
köldu i minn garð. Get ég enn
eigi skilið hverjar ástæður til
þess lágu. Ég held, að segja
megi, að blaðið hafi tekið mig
fyrir. Auðvitað væri ekkert um
það að segja, ef um málefnalega
gagnrýni hefði verið að ræða.
En svo var nú sjaldnast. Þetta
gerðist áður en margnefndur
menntaskólakennari kom við
sögu. Það er þvi ekki unnt að
öllu leyti að skjóta sér á bak við
hann, þó að hann slægi nýjan
tón, er hann gekk á hólmgöngu-'
völlinn. Verður komið að þvi
siðar.
Ég skal aðeins, þér til upprif j-
unar, benda á grein á 3. siðu
Visis 6. október sl. um flugvéla-
kaup Landhelgisgæzlunnar, en
þá um nokkurt skeið hafði verið
farin krossferð i blaðinu gegn
kaupum á Fokkervél. Þar segir
m.a.:
„Mér er til efst, að á þessari
öld hafi nokkur stjórnmálamað-
ur beitt lágkúrulegri aðferð við
að réttlæta gerðir sinar, hvað þá
að hann hafi farið jafnklaufa-
lega að þvi.
Það var t.d. sjálft dómsmála-
ráðuneyti Olafs Jóhannessonar,
sem ásamt fjármálaráðuneyt-
inu, sem skipaði nefndina, sem
hann segir nú ekkert vit hafa á
þessu máli... (Þetta er rangt,
eins og annað, fjármálaráð-
herra skipaði nefndina)
....Aumasti hlutinn af mál-
flutningi ráðherrans er þó eftir:
Blaðamönnum og öðrum gagn-
rýnendum á sko eftir að hefnast
fyrir gagnrýnina, ef eitthvað
kemur fyrir. — Þarna er farið
niður fyrir allar gangstéttar-
hellur”. Þetta er aðeins dæmi,
sem sýnir, hvernig jarðvegur-
inn var undirbúinn fyrir það, er
siðar skyldi koma. Það er svo
næstum aukaatriði, að ummæli
þau, sem eftir mér eru höfð og
birt innan tilvitnunarmerkja og
út af er lagt i nefndri grein, eru
sannanlega röng og úr lagi færð.
Ræðan er birt i Timanum orð-
rétt eftir segulbandi, og getur
þú borið hana saman við tilbún-
ing blaðsins.
Þú mátt alls ekki skilja orð
min svo, að ég sé að kvarta und-
an þessum skrifum né öðrum,
sem i Visi hafa birzt. Hins vegar
vil ég hafa leyfi til að svara fyrir
mig, og þá eftir atvikum i sömu
tóntegund. Þú getur ekki átt
neitt einkaleyfi á stóryrðum og
svigurmælum. Þess vegna er
það ekki stórmannlegt af þér að
leggja á flótta og leita skjóls
undir væng dómstóla, þegar þér
er sýnt i spegil.
Svo kom
skúrkaskelfir
Svo kom Vilmundur, sögu-
kennari eins og stormsveipur
inn á sviðið og reiddi svindlara-
svipu að ranglátum ráðsmönn-
um og spillingu i þjóðlifinu al-
mennt. Hefur hann siðan ótrauð
ur haldið baráttunni áfram og af
mikilli sannfæringu á eigin
óskeikulleika, yfirþyrmandi
rétttrúnaði og ósveigjanlegri
vandlætingu. Er eigi nema gott
eitt um það að segja, að fram
komi ungir menn, sem setja
ekki ljós sitt undir mæliker.
Vilmundur helgaði mér fyrsta
pistilinn, hvort heldur það hefur
nú verið sakir gamals kunnings-
skapar eða af þvi, að hann hefur
ekki viljað ráðast á garðinn, þar
sem hann var lægstur.
Sök nr. 1
t greininni, sem birtist 10.
október sl., eru bornar á mig
þær sakir, að ég hafi heft rann-
sókn á meintu smygli, sölu-
skattsvikum, bókhaldsóreiðu
o.fl. hjá Klúbbnum með þvi að
leyfa þar aftur vinveitingar, eft-
ir að þar hafði verið lokað i 4 eða
5 daga".
t ýtarlegri greinargerð frá
dómsmálaráðuneytinu hefur
mál þetta verið rakið, og þarf
þar engu við að bæta. Vona ég,
að sem flestir kynni sér hana.
Ég vil ekki væna Vilmund um
að hafa farið visvitandi með
rangt mál, en lagsbræður hans
hafa logið að honum. Auk þess
er hann náttúrlega einangraður
á sinu menntasetri, önnum kaf-
inn við sögurannsóknir og fræði-
iðkanir. Eins og eðlilegt er, lifir
sögukennari fremur i fortið en
nútið. Þess vegna hafa meinleg-
ar missagnir slæðzt inn i grein-
ina, sem kippa undan henni öll-
um stoðum.
Þannig hefur lögmaður þinn,
Þorsteinn minn, viðurkennt og
ritað um það i blað þitt, að túlk-
un dómsmálaráðuneytisins
(skrifstofustjóra, ráðuneytis-
stjóra og min) á þvi ákvæði
áfengislaga, sem hér skiptir
máli sé rétt. Ætla ég, að leitun
verði á lögfræðingum, sem eru á
annarri skoðun. Það er alrangt,
að Valdimar heitinn Stefánsson
hafi látið i ljós þá skoðun, að
skilningur ráðuneytisins væri
ekki réttur, enda manna ólik-
legastur til að ganga inn á verk-
svið ráðherra. Hann kom aðeins
minnisblaði Halívarðs Ein-
varðssonar á framfæri. Það
blað ætla ég að leiða hjá mér að
ræða. Það er óvéfengjanlegt, að
mér sem ráðherra bar að leggja
úrskurð á málefni það, sem til
min var skotið. Hitt er annað
mál, að til þess úrskurðar kom
ekki, þar sem lögreglustjóri
breytti sjálfur ákvörðun sinni,
enda var honum þá kunnugt
orðið um túlkun ráðuneytis. Það
var þvi lögreglustjóri, en ekki
ég, sem opnaði aftur. Þar fór
hann að réttum lögum, og á þvi
sizt skilið ámæli. Þá gleymist
Vilmundi að geta þess, að
hvorki Hallvarbur né fulltrúi
sakadómara töldu lengur þörf
lokunar vegna rannsóknar. Eigi
töldu þeir heldur unnt að byggja
hana á réttarfarslögum. A
hverju átti hún þá að byggjast?
A hefndarþorsta, eða hvað?
Hitt er annað mál, að það er
áhyggjuefni, að nú fyrst, eftir
þriggja til fjögurra ára rann-
sókn, skuli ákæra samin i þessu
máli. En þar er ekki við dóms-
málaráðuneytið að sakast.
Af framansögðu er ljóst að
sakarefni Vilmundar og sagnar-
anda hans á hendur mér i þessu
máli er runnið út i sandinn.
Sök nr. 2
En sögukennarinn var ekki af
baki dottinn. 1 grein 30. janúar
sl. voru settar fram nýjar sak-
argiftir, og átti með þeim að
hefja leiftursókn til þess að
koma mér út af hinu pólitiska
sviði.
t þessari grein er þvi dróttað
að mér, að ég hafi torveldað,
eða jafnvel stöðvað, rannsókn út
af mannshvarfi eða meintu
morði. Minna mátti ekki gagn
gera.
Hér var farið með svo raka-
laus ósannindi, að furðu gegnir.
Sagnarandarnir höfðu enn sem
fyrr logið að hinum hrekklausa
og trúgjarna sögukennara.
Alþýðuflokksmanna, sem vilja
ekki, að Alþýðublaðið verði gert
að neinum Familie Journal.
Alþýðuf lokks -
menn eru
stikkfrí
Syndugum mönnum hefur
trúlega ekki orðið svefnsamt að
undanförnu. Þeir hafa beðið
þess i ofvæni, að hinn vandlæt-
ingarfulli menntaskólakennari
léti hirtingarvöndinn riða á baki
þeirra. Það má segja, að þeim
hefði verið nær að syndga ekki.
En margir hafa nú hrasað ein-
hvern tima á lifsleiðinni.
En einn er sá hópur manna,
sem ekkert þarf að óttast. Það
eru Alþýðuflokksmenn. Vil-
Dómsmálaráðuneytið var svo
sannarlega ekki neinn hemill á
rannsókn út af hvarfi Geirfinns
Einarssonar, heldur gerði það
þvert á móti allt, er i þess valdi
stóð, til að greiða fyrir henni.
Þannig fékk levnilögreglumað-
urínn i Keflavik, Haukur.Guð-
mundsson, sem fyrst og fremst
hafði með rannsókn máls þessa
að gera, 5-6 mánaða orlof frá
öllum öðrum lögreglustörfum,
honum var útvegað húsnæði og
aðstaða i lögreglustöðinni i
Reykjavik, hann fékk sér til að-
stoðar mann úr lögregluliði
Reykjavikur. Haukur sýndi
mikinn dugnað við rannsóknina,
leitaði gagna eftir öllum leiðum,
innan lands og utan, svo sem al-
kunna er. Þessi rannsókn var að
þvi leyti sérstæð, að sjaldan
munu fjölmiðlar hafa fengið
betra tækifæri til þess að fylgj-
ast með allri framvindu máls-
rannsóknar. t bréfi ráðuneytis-
ins til bæjarfógetans i Keflavik,
þar sem skýrt var frá kvörtun-
um tiltekinna aðila yfir sögu-
burði, er sé i gangi um þá i sam-
bandi við þessa rannsókn, er
lögð áherzla á, að eina leiðin til
að hnekkja slikum söguburði sé
að upplýsa hið sanna i málinu,
þ.e.a.s. hvatt var til að herða á
rannsókninni. Ég held, að eng-
inn sæmilega læs maður geti
skilið það á aðra lund. Það er
þvi tilhæfulaust með öllu, að af
mér eða ráðuneytisins hálfu
hafi steinn verið lagður i götu
þessarar rannsóknar. Ég skal
játa, að ég var fyrst svo barna-
legur að halda, að þessum ill-
kvittnislega áburði á mig myndi
enginn trúa. En ég hafði gleymt
hinu fornkveðna: „Fýsir eyru
illt að heyra”. En Alþýðublaðið
var með á nótunum. Það hefur
æ ofan i æ allan febrúarmánuð
a.m.k. alið á þessum óþverra
aðdróttunum, auðvitað aðallega
sjálfu sér til álitshnekkis og i
fullkominni óþökk fjölmargra
mundur hefur ekki sagt eitt
styggðaryrði i þeirra garð.
Fljótt á litið gætu menn haldið,
að þetta væri tilviljun. En svo
mun þó ekki vera, heldur hefur
sögukennarinn gegnumlýst þá
og séð i smásjá sinni, að á
þeirra ráði væri enginn sá
ljóður, sem hann eða sagnar-
andar hans telja fordæmingar-
verða hjá öðrum.
Ekki sitja Alþýðuflokksmenn
i bankastjórasætum. Ekki hafa
þeir sótzt eftir þvi að verða
bankastjórar eða forstjórar rik-
isstofnana. Þeir hafa ekki viljað
bankaráðsstörf. Þeir hafa ekki
viljað þiggja sæti i nefndum eða
stjórnum eða öðru þvi, sem af
umdeilanlegri sanngirni hafa
verið kallaðir bitlingar.
Ráðherrar Alþýðuflokksins
hafa ekki lagt fyrir sig óþarfar
utanlandsreisur. Þeir hafa ekki
sólundað almannafé i veizlu-
höld. Þannig mætti lengi rekja
vammleysi þeirra, enda flestir
heiðursmenn, sem ég met mik-
ils.
Vist vissi ég áður, að margir
Alþýðuflokksmenn voru og eru
ágætir og heiðarlegir, en ég
hafði ekki gert mér grein fyrir
þvi áður, að þeir væru allir
engla igildi, þannig að þeir sæj-
ust ekki i ratsjá sögukennarans.
Þeir hafa engar syndir að játa,
hvorki stórar né smáar, frekar
en Jón bóndi við Himnaportið.
Að visu var eitthvað annað
skráð i registrið hans Péturs.
Aldrei hefði ég trúað þvi, að það
ætti fyrir minum ágæta vini og
gamla skólabróður, Oddi Sigur-
jónssyni, að liggja, að ummynd-
ast svona gersamlega i þessu
jarðlifi. En hann hefur nú að
undanförnu skrifað þær greinar
i Alþýðublaðið, sem helzt leynist
lifsneisti með.
Fyrir þá, sem vilja framvegis
una glaðir við sitt, óáreittir af
Vilmundi sögukennara, er skyn-
samlegast að taka sér liferni Al-
þýðuflokksmanna til eftir-
breytni, eða þá hitt, sem er enn
öruggara, að fá sér Alþýðu-
flokksskirteini. Þá þurfa þeir
ekki lengur að óttast klóalang
vandlætarans.
Andarteppu ■
stíll
Vilmundur byggir flestar
greinar sinar upp af mikilli
vandvirkni og á kerfisbundinn
hátt. Eru þær flestar i fjórum
þáttum.
Fyrst kemur fullyrðingastig-
ið, siðan ályktunarstigið, þar
sem ályktanir eru dregnar af
fullyrðingum fyrsta þáttar.
Myndu sumir kalla slika rök-
færslu dylgjur. Þá kemur þriðja
þrepið. Það er reiðikastið. Þá
rifur rithöfundurinn hár sitt og
skegg yfir vonzku mannanna.
Að lokum kemur svo f jórða stig-
ið, sem sigur niður i nokkra
lægð og endar gjarna á viður-
kenningarorðum eða bliðmæl-
um i garð þess, sem tekinn hef-
ur verið til bæna. Það er eins og
hann vilji leggja fórnarlömbum
sinum likn með þraut. Þessi iðr-
unartónn undir lokin er ákaf-
lega einkennandi fyrir skrif Vil-
mundar.
Við lestur greina Vilmundar
leitar á hugann gömul, isfirzk
visa, sem margir kannast við.
Ég ætla ekki að setja hana á
blað að sinni.
Sá ágæti og gáfaði maður, Vil-
mundur Jónsson landlæknir,
gerði það sér til gamans og
dundurs að skipa stil manna
niður i ákveðna flokka og kall-
aði t.d. rembistil, ræpustil,
dingulstil og andarteppustil
o.s.frv. o.s.frv. Ég vil flokka stil
Vilmundar Gylfasonar undir
andarteppustil. Vaskleg fram-
ganga hans i sjónvarpi var i
sama dúr.
Skjólstæð-
ingurinn
Jæja, Þorsteinn minn, ég verð
liklega að fylgja fordæmi Vil-
mundar Gylfasonar og enda lin-
ur þessar á eins konar iðrunar-
stefi. Ég verð að biðja þig afsök-
unar á þvi, að þú ert orðin hálf-
gerð aukapersóna i þessu til-
skrifi. En Vilmundur er nú einu
sinni þinn skjólstæðingur og er
að nokkru leyti á þinu framfæri.
Og sannleikurinn er sá, að Visir
og Alþýðublaðið er orðið svo
samtvinnað i vitund fólks, að af-
sakanlegt er, að þessu sé nokk-
uð blandað saman. Maður er
ekki alltaf viss um, hvar annað
endar og hitt tekur við. Og mað-
ur veit eiginlega ekki, hvort
heldur á að tala um Visisal-
þýðublaðið eða Alþýðublaðsvisi.
Þinn einlægur,
ólafur Jóhannesson