Tíminn - 18.12.1976, Síða 15

Laugardagur 18. desember 1976
15
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, ai5 og
10.10. Morgunleikf imi kl.
7.15 og 9.05. Fréttir kl. 7.30,
8.15 (og forustugr. dagbl.),
9.00 og 10.00. Morgunbænkl.
7.50. Morgunstund barnann-
akl. 8.00: Jón Bjarman les
framhald sögunnar um
„Marjun og þau hin” eftir
Maud Heinesen (7). Til-
kynningar kl. 9.30. Létt lög
milli atriða. Barnatfmi kl.
10.25: Jón Júlíusson
les úr Grimms-ævintýrum i
þýðingu Theódórs Arnason-
ar. Einnig flutt þýzk lög og
jólasálmar. Lif og lög kl.
11.15: Guðmundur Jónsson
les úr bók Ingólfs Kristjáns-
sonar um Bjarna Þorsteins-
son, „Ömar frá tónskálds-
ævi,” og kynnir lög eftir
Bjarna.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Tónleikar.
14.30 A seyói n,inar örn
Stefánsson stjórnar þættin-
um
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir).
16.50 tslenzkt mál Dr. Jakob
Benediktsson talar.
17.10 Staldrað við á Snæfells-
nesi Jónas Jónasson kveður
Ólafsvik (5).
18.10 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki.
Tilkynningar.
19.50 A bókamarkaöinum
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir Danslög
23.55 Fréttir. Dagskrárlok.
sjonvarp
17.00 íþróttir. Umsjónarmað-
ur Bjarni Felixson.
18.35 Emil i Kattholti. Sænsk-
ur myndaflokkur i 13 þátt-
um, byggður á sögum eftir
Astrid Lindgren. 2. þáttur.
Súpuskálin. Þýöandi Jó-
hanna Jóhannsdóttir. Sögu-
maður Ragnheiður Stein-
dórsdóttir.
19.00 Iþróttir.
Hlé.
20.00 Fréttir og veður.
20.25 Auglýsingar og dagskrá.
20.35 Maður til taks. Breskur
gamanmyndaflokkur. Mýs
og meyjar. Þýðandi Stefán
Jökulsson.
21.00 Hjónaspil. Spurninga-
leikur. Spyrjendur Edda
Andrésdóttir og Helgi Pét-
ursson. í þættinum
skemmta Rió trió, Rúnar
Júliusson, Maria Baldurs-
dóttirog Kristin Lilliendahl.
Stjórn upptöku Andrés Ind-
riðason.
21.55 Dagdraumar grasekkju-
manns. (The Seven Year
Itch). Bandarisk gaman-
mynd frá árinu 1955. Leik-
stjóri Billy Wilder. Aðal-
hlutverk Marilyn Monroe og
Tom Ewell. Richard Sher-
mán hefur verið kvæntur i
sjö ár, en býr nú einn i ibúð
sinni um stundarsakir, þar
sem kona hans og sonur eru
ísumarleyfi. Kynni hans af
ungri og fallegri stúlku, sem
býr i sama húsi verða til
þess að hann fer að imynda
sér aö hann sé gæddur ó-
mótstæöilegum þokka. Þýö-
andi Heba Júliusdóttir.
23.35 Dagskrárlok.
Hinrik konungur VIII
og konur hans sex
Eftir Paul Rival; ’
um að hafa hugfast, að siðvenjur kref jist þess að sendi-
maður gangi fyrir konunginn tafarlaust, þar sem
kardinálinn er aðeins sendimaður og mjög algengur
þegn, ber honum að hegða sér samkvæmt siðvenju."
Wolsey varð undrandi. Hver var þessi kona að hún
dirfðist að mæla svo? Það var augljóst að duttlungar
konungs voru enn óbreyttir. Wolsey hitti Hinrik og sagði
honum frá ágætum árangri erinda sinna, bandalagið
væri staðfest, og trúlofunin komin í kring. Lítil augu
Hinriks urðu lævísleg. Hann sagði: „Það verður að ónýta
trúlof unina." „Vegna hvers, yðar hátign?" „Vegna þess
aðég elska önnu Boleyn og ætla mér að kvænast henni".
„Er það hægt, munið veldi Englands, hina miklu hags-
muni, sem eru í húfi, óhjákvæmilega reiði Frakkakon-
ungs. Hyggiðað fúlmennsku Boleynanna og fortíð önnu,
hinum vafasömu ástarævintýrum hennar..." Hinrik
varð ólundarlegur. Wolsey kraup við fætur Hinriks, hann
grét og kyssti hendur hans og sárbað hann af mikilli
mælsku. Hinrik andvarpaði af leiðindum og horfði með
vanþóknuná þennan gamla leikara, íklæddan pilsi, sem
lá smjaðrandi við fætur hans. Hinrik langaði til að segja:
— Við skulum spara faguryrðin og mælskuna, þetta er
ekki mál, sem varðar hamingju þjóðar, eða veldi nokk-
urs lands. Ég vil fá þessa stúlku og þér viljið halda valdi
yðar. Haldið þér að ástríður mínar láti undan yðar? Ég
er yngri og sterkari en þér, látið undan, eða ég svipti yð-
ur öllu.
Stjórnkænska.
Wolsey lét undan, en hugsaði sitt. Hann ætlaði sér að
bíða átekta. Anna las hugsanir hans. Hún ákvað að kom-
ast af án hans. Hún valdi sér nýjan sendimann, til að
fara á f und páfa. Hann var leikmaður. Anna sýndi þarna
vanþekkingu sína á geistlegri snilli. Þessi sendimaður
önnu kom engu til leiðar. Hún leyfði því Hinrik að biðja
kardinálann sinn hjálpar á nýjan leik. Hún skildi nú að
það þarf prest til að eiga vipskipti við presta. Tveir
biskupar voru séndir. Þeir báðu páfa auðmjúkir að taka
ákvörðun. Medici páfinn var slægvitur, hann neitaði að
gera út um málið, hann vildi hvorki styggja Hinrik né
Karl. Karl hafði leyft honum að fara frá Róm. Páfi
hafði leitað hælis í litiu virki, en þar þorði hann varla að
draga andann af hræðslu við að Karl ræki hann þaðan.
„Hjónaskilnað?" sagði páf i, „Ástæður fyrir skilnaði eru
vissulega kappnógar, en athugið þá hættu, sem hið nú-
verandi ástand mitt hef ur í för með sér, sýnið meðaumk-
un, ég sel Wolsey kardinála sjálfdæmi, sem páfalegum
sendiherra. Látumhann gera út um málið, samkvæmt
eigin samvizku." Páfi hefði fúslega bætt við. — Leyfið
mér að þvo hendur mínar. — Fastan fór í hönd, og kirkj-
an mundi að venju rekja sögu Pílatusar.
Wolsey vantreysti uppástungu páfans, en Hinrik lét
hann aldrei í friði. Hann sagði: „Páfi hefur gefið yður
fullt vald, þér þurfið aðeins að kunngera dóminn." En
Wolsey vissi að honum var bezt að gera ekkert í málinu,
þó það kostaði hann líf ið. Hann útskýrði fyrir Hinrik, að
páfinn, hefði lagt snöru.Wolsey sagði: „Ef dæmt verður
í málinu, mun páfinn samstundis ónýta dóminn, hann
mundi segja að ég hefði dæmt samkvæmt yðar skipun,
þar sem ég er ráðherra yðar. Farið fram á að páf i sendi
ítalskan sendiherra, sérstaklega kosinn og með fullkom-
ið vald, til að gera út um málið." Þetta samþykkti páf-
inn. Wolsey benti á Campeggio kardináia, sem hann vissi
að var fatlaður maður og gigtarsjúklingur, það mundi
taka hann langan tíma að komast til Englands. Wolsey
sendi Guði, heitar bærnir." „Herra hve lengi á þessari
stúlku að leyfast að hrella mig?"
Plágan.
En bænir Wolseys fengu enga áheyrn. í maílok, kom
hræðileg farsótt upp f London, svita-pestin. ( sérhverju
húsi og á hverju götuhorni mátti sjá fólk, sem allt í einu
varð baðað svita, féll svo til jarðar, þar sem það lá stynj-
andi eina eða tvær stundir og gaf svo upp öndina. Það leit
helzt út fyrir að sjúklingarnir leystust upp í vatni, sem
streymdi út um svitaholur þeim, eða þeir bráðnuðu, eins
og vax i sólskini. Fólk leið ekki miklar kvalir, það fékk
höf uðverk og velgju. Þeir, sem voru staddir úti, fórust af
kulda, en þeir, sem voru inni af hita. Nokkrir lifðu af,
það var, sem þeir vöknuðu af svef ni og líf þeirra var lík-
ara draumi en vöku, hold þeirra og vöðvar og allt sem
lautaðfegurðog hreysti líkamans, var orðið hilling, sem
hvarf sýnum.
Lík hinna dauðu lágu í haugum á götum úti, það var
engu líkara en heimsendir væri kominn. Wolsey fór frá
London og hvarf, enginn vissi hvar hann faldi sig. Ef til
vill ætlaði hann sér að leika á dauðann. Hinrik var skelf-
ingu lostinn, hann sendi önnu til Hever, til hinna svölu og
skuggasælu skóga. Hún fór, en haf ði þegar tekið veikina,
hún lagðist í rúmið og svitnaði. Guð eða Satan réðu því að
henni batnaði. Hún var orðin frísk eftir nokkra daga.
Wolsey hafði veriðof f I jótur á sér að fagna.
Það varð hugarfarsbreyting hjá Hinrik, pestin fyllti
hann skelfingu, hann fór einnig upp i sveit. Plágan var
ógnvekjandi og þegar hún fór að gera vart við sig í kon-
ungshöllunum, fór Hinrik að hugleiða hverfulleika
mannlegs veldis, og fánýti líkamlegra ástríðna. Hann
baðst fyrir, alla morgna lá hann á bæn í kirkjunni, hann
meðtók hið heilaga sakramenti hvern sunnudag og leit-
aði huggunar við skyldustörf og dyggðugt líferni. Hann
leitaði félags við Katrínu. Hinrik var oft í svitabaði, eins
og pestarsjúklingarnir, en það stafaði af ótta. Hann fór
að efast um réttmæti ritgerðar sinnar, um hjónaskilnað
og einnig hvort hjónaband þeirra Katrínar væri svo
syndsamlegt. Að vísu segir Leviticus: — Þú skalt ekki
ganga að eiga eiginkonu bróður þíns — en svo segir
Deuteronomy, sem er ekki síður heilagur og áreiðanleg-
ur, — þú skalt kvænast henni. .. — Svona margir
Lundúnabúar, höfðu sjálfsagt látizt, til þess að konungur
þeirra fyndi aftur veg réttlætisins. Guð fórnar oft liköm-
um hinna siðlausu, hinum útvöldu til sáluhjálpar. Plágan
virtist koma harðast niður á þeim, sem voru svallgefnir
Compton dó, hann hafði verið svallbróðir Hinriks í æsku
og haft ill áhrif á hann. Carey dó, hinn fyrirlitlegi eigin-
maður Maríu Boleyn. Allir, sem voru í tengslum við Hin-
rik, voru þurrkaðir út, þjónar hans og lyfjasveinn. Til
allrar hamingju var lækni hans þyrmt, Hinrik vék ekki
frá honum. Hinrik heimtaði stöðugar læknisskoðanir og
inntökur. Hann yfirgaf lækni sinn aðeins til að ganga á
fund skriftaföður síns og um nætur lá hann auðmjúkur
við hlið Katrínar. Hún annaðist hann og hughreysti og
varð honum á ný hinn góði og tryggi vinur. Hinrik öðlað-
ist aftur, þrátt fyrir ótta sinn, eins konar endurnýjaða
ást til konu sinnar, nú þegar hann var henni þakklátur og
tilhneigingu til að lifa dyggðugu lífi.
Eftir einn mánuð var sóttin liðin hjá, þá kom Wolsey
aftur úr fylgsni sínu. Þetta var í júlí og veðrið var dýr-
legt. Hinrik hætti sér nú út á grashjallana, en flýtti sér
inn ef vottaði fyrir svita. Smátt og smátt skildist honum
að fólk var hætt að deyja og búið var að grafa hina
dauðu, að lífið hafði aftur tekið völdin og að heimurinn
var enn fagur. Hann strauk sér um skrokkinn og varð
undrandi að hann skyldi vera heill og hraustur og ákaf-
„Hún kemur réttbráðum. Hún er
að tína af sér spjarimar”. „Hann
ætlar ekki að biða...hann ætlar að
hringja til þin”.
DENNI
DÆMALAUSI