Tíminn - 06.05.1977, Side 2

2
Föstudagur 6. mal 1977
Lífeyrir verzlunar-
manna verðtryggður
t framhaldi af samkomulagi um
lifeyrismál, sem fólst i kjara-
samningunum 28. febr. 1976,
hefur lifeyrir Lifey riss jóös
verzlunarmanna veriö verö-
tryggöur frá jan. 1976. Hækka
llfeyrisgreiöslur frá sjóönum I
byrjun árs og um mitt ár I sam-
ræmi viö hækkun launataxta
Dagsbrúnar.
Þessi verötrygging gildir
fyrst um sinn I 2 ár, þ.e. 1976 og
1977, og er hún hugsuö sem
bráöabirgöalausn þar til varan-
leg lausn á lifeyrismálum
landsmanna veröi fundin. 1 yfir-
standandi kjarasamningum eru
uppi áætlanir um aö framlengja
þessa bráöabirgöalausn um 1-2
ár.
Sem dæmi um hækkun llfeyris
skulu hér tilnefnd tvö dæmi:
1. Ekknalífeyrisþegi hóf töku
lífeyris 1967. Mánaöarlegur
llfeyrir var kr. 1.538.-. Eftir 1.
jan. 1976 er þessi Hfeyrir
veröbættur og nemur núna
samtals kr. 18.455,- á mánuöi.
Hækkun 1099,9%.
2. Ellillfeyrisþegi hóf töku llf-
eyris 1974. Mánaöarlegur llf-
eyrir var kr. 4.619.-. Eftir 1.
jan. 1976 er þessi llfeyrir
veröbættur og nemur núna
samtals kr. 11.236.- á mánuöi.
Hækkun 143,3%.
Hér er rétt aö geta þess, aö
fyrir þessa breytingu byggöust
llfeyrisgreiöslur frá sjóönumá
meöaltekjum llfeyrisþegans
síöustu 5 (eöa 10) ár, og voru
siöan óbreyttar I krónutölu.
Veröbólga undanfarinna ára
hefur vitanlega skert mjög
þessar lífeyrisgreiöslur, svo aö
v þær voru alls óviöunandi strax
viö töku llfeyris og rýrnuöu
stööugt úr þvl.
Lífeyrissjóöur verzlunar-
manna hefur nú starfaö I 21 ár,
og þar sem llfeyrisgreiöslur eru
háöar réttindatíma hjá sjóön-
um, eru llfey/isréttindi tak-
mörkuö, enn sem komiö er.
Samtals námu llfeyrisgreiöslur
á slöasta ári 20,6 millj. kr. en
voru 7,8 millj. kr. 1975 og hækk-
uöu því um 164% milli ára.
A næstunni mun Ltfeyrissjóö-
ur verzlunarmanna flytja I nýtt
húsnæöi á Grensásvegi 13.
Sýslunefnd Suður-Múlasýslu:
Virkjun Bessastaða
ár mjög aðkallandi
— orkuskortur stendur framför.
um á Austurlandi fyrir þrifiun
MÓ-Reykjavik — Aöalfundur
sýslunefndar Suöur-Múlasýslu
skoraöi á orkumálaráöherra og
rikisstjórn að taka endanlega
ákvöröun um virkjun I Bessa-
staöaá á þessu sumri. I ályktun-
inni segir að slik virkjunar
framkvæmd sé mjög aökall-
andi á Austurlandi vegna orku-
skorts og af öryggisástæðum.
Fundurinn lýsir ánægju sinni
yfir þvi aö loksins hillir undir
samtengingu til Norðurlands,
en bendir jafnframt á, aö slik
samtenging er hvorki varanleg
né örugg lausn á orkumálum
landshlutans, því ljóst er, aö
nægilegt grunnafl þarf aö vera
fyrir hendi i landshlutanum ef
tengilina bilar.
bá bendir fundurinn á nauö-
syn þess, aö rannsóknir fari
fram á virkjunarmöguleikum
sem viöast i landshlutanum, til
dæmis i Fossá i Berufirði,
Fjaröará, Geithellaá,
Hvammsá i Vopnafiröi og
Fljótsdal. Þannig fengist
samanburður á kostum hinna
ýmsu virkjunarmöguleika, bæöi
hvaö snertir orkuverö og
öryggissjónarmiö.
Fundurinn leggur áherzlu á,
að fullt tillit veröi tekið til
náttúruverndarsjónarmiöa viö
vir kj un arf ram kv æm dir.
í ályktun sýslunefndarinnar
er einnig bent á, að nauösyn sé
aö gera stórátak I styrkingu
dreifikerfisins innan fjóröungs-
ins.
Loks er á þaö bent, aö orku-
skortur standi nú öllum fram-
förum á Austurlandi fyrir þrif-
um. Þvi er aukin orkuöflun al-
ger forsenda fyrir þróun at-
vinnulífs i fjóröungnum.
Neyzluhættir
lands manna
óhollir
— þyrftu að beinast inn á
hófsamari braut
JB-Rvik. Heilsufar mörlandans
er álika og gengur og gerist
meðal mestu velmegunarþjóö-
anna, og hvaö varöar ýmsa
menningarsjúkdóma, erum viö
siöur en svo eftirbátar annarra.
Tiöni hjarta- og æöasjúkdóma
er sambærileg viö þaö hæsta
sem gerist i heiminum. Meöal
almenníngs eru áhættuþættir
hjarta- og æbasjúkdóma mjög
algengir, og hækkuö blóöfita,
sem sterkasta fylgni hefur við
þessa sjúkdóma, er sú hæsta i
heimi að undanskildu þvi sem
tiðkast hjá Austur-Finnum.
Tiöni magabólgu og magasárs
er mun hærri meðal Islendinga
enannarra þjóða, gallsteinar og
botnlangabólgaeruálika algeng
og hjá mestu velmegunar-
þjóöunum og við stöndum þeim
ekkert aö baki i sambandi viö
tannskemmdir og tannátu. Þá
er offita mjög algeng og kemur
fram hjá um 35% karla á vinnu-
færum aldri.
Þessar óskemmtilegu upp-
lýsingar komu fram i erindum,
sem flutt voru á ráöstefnu um
neyzluvenjur og heilsufar, og
var haldin i Domus Medica dag-
ana 29. og 30. aprils.l. Tilgangur
þessarar ráðstefnu var sá að
safna saman þeim upplýsing-
um, sem til eru um heilbrigðis-
ástand og fæöuval íslendinga,
svo og um uppbyggingu heil-
brigðisþjónustunnar og
markaöskerfi matvælafram-
leiöslunnar, að kalla saman inn-
lenda sérfræöinga til þess aö
kanna möguleika á sameigin-
legri stefnumörkun til að stuöla
að hollari neyzluháttum og aö
velja leiðir að settum markmiö-
um, ef kostur er.
A ráöstefnunni kom fram,að
með þvi að beina neyzluháttum
landsmanna, sem taka vist lltið
mið af heilbrigðissjónarmiöum,
I þá átt aö snæða hollari mat,
mætti bæta heilsufariö i land-
inu. En til þess aö þetta veröi
gert, þarf að gera ýmsar
breytingar á reglum um kjöt-
mat, breyta tolla- og verölags-
ákvæöum, sem stuöla aö óholl-
ari venjum, og auka fræöslu-
starfsemi. Þá kom fram á ráö-
stefnunni, að þrátt fyrir þaö aö
kostnaöur viö heilbrigðisþjón-
ustu landsmanna hefur aukizt
verulega undanfarin ár, hafa
lifslikur miðaldra fólks ekki
aukizt aö sama skapi.
Vestur-Hún-
vetningar
Vilja
virkj un
í Blöndu
Mó-Reykjavik— í ályktun, sem
samþykkt var samhljóöa á
fundi sýslunefndar Vest-
ur-Húnavatnssýslu nýlega segir
m.a.:
„Sýslunefnd Vestur-Húna-
vatnssýslu lltur svo á, aö væn-
legasta ráöiö til eflingar byggö-
ar I sýslunni frá þvl sem nú er sé
iönaðaruppbygging sem byggist
á vinnslu úr innlendu hráefni, en
sá iönaöur þarf á mikilli og
öruggri raforkuframleiöslu aö
halda. Þó samtenging rafveitna
tryggi þetta aö nokkru, þá telur
fundurinn nauösynlegt aö byggt
veröi sem fyrst stórt raforkuver
á þvl svæöi landsins, þar sem
minnst gætir eldvirkni og jarö-
skjálfta. Nokkrir virkjunarstaö-
ir munu vera I athugun, m.a.
virkjun Blöndu.
Aö sjálfsögöu þarf aö kanna
alla valkosti og athuga einnig og
meta þau áhrif, sem stórfelld
vatnsmiölun hefir á gróöurfar,
fuglallf og veöurfar.
í trausti þess aö framan-
greind atriöi veröi rannsökuö
Itarlega mælir sýslunefndin
meö virkjun Blöndu og væntir
þess, aö sú framkvæmd veröi
sýslunni og kjördæminu öllu
mikil lyftistöng."
Þá hefur Tímanum borizt
ályktun, sem samþykkt var af
stjórn Búnaðarsambands Vest-
ur-Húnavatnssýslu, en þar er
einnig mælt meö virkjun
Blöndu.
Skýrsla flug-
vallanefndar
Mó-Reykjavik — Samgöngu-
ráðherra mælti i gær fyrir
skýrslu flugvallanefndar um
áætlunarflugvelli og búnaö
þeirra. Greindi ráöherra frá
þvi, að hann heföi skipaö
nefnd i janúar 1976 til aö gera
úttekt á islenzkum flugvalla-
og flugöryggismálum i heild.
Nefnd þessi skilaði áliti i
nóvember sl., og var þaö þá
sent þingmönnum til fróöleiks
og upplýsinga, og einnig var
máliö kynnt i fjölmiðlum.
Ráðherra sagði, aö ástæða
heföi þótt til að leggja þessa
skýrslu formlega fram á Al-
þingi. Skýrslan ætti aö geta
lagt grunninn að framtiöar-
uppbyggingu islenzka flug-
vallakerfisins, þótt marki
hennar yröi ef til vill ekki náð
innan þeirrar timasetningar,
er hún gerir ráð fyrir.
Ráðherra sagði, að brýna
nauðsyn bæri til, að skýrslan
yröi rædd á næsta þingi, og
kvaðst hann myndi sjá um að
fjárveitingarnefnd fái skýrsl-
una, enda ráöa fjárveitingar
til verksins þvi hvort tekst að
fylgja þeirri áætlun, sem sett
er fram I skýrslunni.
Aö lokum þakkaði ráöherra
flugva Hanefnd vel unniö og
merkilegt starf.
Hjarta- og
æðasjúkdóm-
ar skæðastir
Meðal þjóöa, sem búa viö efna- karlmaöur, sem náö hefur
hagslega velmegun, er 30-50% fertugsaldri, látist úr þessum
banameina hjarta- eöa æöa- sjúkdómum áöur en sextugs-
sjúkdómar, þriöjungur allrar aldri er náö, er 5,7% en meöal
varanlegrar örorku á rót sina aö Finna 11%. Hér á landi hefur
rekja til þeirra og 10-20% þeim slfellt fjölgaö hlutfalls-
læknisviötala standa I sambandi lega, er deyja úr hjartasjúk-
viö þá. Þetta kom fram I erindi, ( dómum, eins og sjá má af þvi,
sem Nikulás Sigfússon læknir aö þeir voru 131 af þúsundi
flutti nýlega á ráöstefnu um látinna áriö 1951-1955 en 297,2 af
neyzluvenjur og heilsufar. þúsundi árið 1966-1970. Meöal
Hvergi er þó dánartlöni af kvenna hefur lltil breyting orö-
þessum sökum jafnhá og I Finn- iö.
landi, þar sem 1.037 af hverjum
hundraö þúsund karlmönnum á Þeim fjölgar einnig hlutfalls-
aldrinum 55-64 ára látast árlega lega, sem heilablóöfall veröur
úr hjarta og æðasjúkdómum. að fjörtjóni. Voru þeir 110,3 af
Næst kemur Ástralia meö 942, þúsundi áriö 1963, en 134,8 1972.
Bandarlkin með 933, Nýja Sjá- Meðal þeirra áhættuþátta,
land meö 889 og ísland meö 852. sem kannaöir voru i sambandi
Langlægst er dánartalan I við hjarta- og æöasjúkdóma,
Grikklandi af þeim löndum, voru háþrýstingur, blóöfita,
sem nefnd eru, aöeins 162. reykingar, hreyfingarleysi og
Llkindi til þess, aö islenzkur streita.