Mánudagsblaðið - 01.12.1969, Blaðsíða 4

4
Mánudagsblaðið

Mánudagur 1. desember 1969
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Agnar Bogason.
Sími ritstjórnar: 13496- — Auglýsingasími: 13496.
Verð í lausasölu kr. 20.00 — Áskriftir ekki teknar.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Hryðjuverk og dómendur
Það er tvennt athyglisvert, sem í Ijós kemur þegar upp
kemst um hryðjuverk, utan, hryðjuverkanna sjálfra. Frétta-
verðmæti hryðjuverka er jafnan gífurlegt, samkvæmt þeirri
algildu reglu, að mannskepnan í heild hrífst jafnan á ónáttúr-
legan hátt við lestur slíkra frétta og gleypir þær í sig af
næsta brjálæðislegri græðgi. Gildir þetta jafnan um allar teg-
undir hryðju- og illverka. Hitt er svo jafn athyglisvert að
skoða: hverjir hneykslast yfir hryðjuverkinu, fyllast vandlæt-
ingu og dæma harðast. Það er og sálfræðileg staðreynd, að
þar eru að verki aðallega þeir, sem sjálfir eru sekastir og,
auðvitað, andstæðingar hryðjuverkamanna, pólitískir eða á
annan hátt.
Svo hörmuleg sem hryðjuverk eru og svo sjálfsagt sem
það er, að refsa þeim, sem þau vinna, þá er jafnan nauðsyn-
legt að gera sér einhverja grein fyrir vandlætingu þeirra, sem
mest ræða þau og fordæma. í þessu tilliti er alveg óhætt að
útiloka kommúnista. Þeir hafa og geta enn unnið margfalt
meiri og voðalegri hryðjuverk en Ameríkumenn þeir, sem unn-
ið hafa illvirkin í Viet Nam, sem nú ber hæst í fréttum.
Fjöldagrafir þær, sem fundizt hafa, og hroðamorð unnin af
sveitum Viet Cong, birtust á forsiðum vestrænna blaða, mest
í lýsingaformi, en tiltölulega hitalaust. Þó voru líkin ýmist
bundin, jörðuð kvik, hálshöggvin og misþyrmt á ýmsan hátt
hroðalega. Ástæðan til þess, að undirtektir voru tiltölulega
meinlausar eru þær, að það þykja engin tíðindi þótt komm-
únistar fremji voðaverk, hversu villimannleg sem þau kunna
að sannast, auk þess, sem styrjaldir og innanlandsátök þykja
jafnan vettvangur slíkra ódæðisverka.
Hitt telst öllu tíðindameira er vestrænir menn fremja óaf-
sakanleg hryðjuverk og þá ekki sízt ef vegendur eða morð-
ingjarnir eru bandarískir. Þá þykir fyrst kasta tólfunum og
sjálfsagt að ráðast á þann aðila með öllum tiltækilegum vopn-
um ákæru, umvöndunar og biturleika í garð hins seka. Mest
hafa fram gengið í þessum málum Bretar. Að undantekn-
um einum stjórnmálamanni, hefur brezka pressan og hávaða-
samur almenningur þar í landi látið óspart í Ijós viðbjóð sinn
á verknaði þessum. Um Svía er ekki að ræða, þeir blessuðu
Hitler unz hann var sigraður.
Bretar hafa sérstaka ástæðu til að gleðjast yfir óförum
Bandaríkjamanna, enda ástæður margar og „gildar". Heims-
veldið er hrunið, hryðjuverk þeirra í loftárásum gleymd, þjóð-
in örmagna og veldislaus, einskonar próventukarl Bandaríkj-
anna, fyrrverandi nýlenduþræla sinna. Bretar fá nú að „fylgj-
ast með“ á stórveldaráðstefnum, undir vernd Bandaríkja-
manna, líkt og uppáhaldsviðhald stórkónga, sem hætt er að
nota, en fær laun fyrir fyrri fegurð og ágæti í bólinu. Vitan-
lega er þeim Ijós niðurlægingin, bitrir og nota öll tækifæri til
að kasta óþrifum í þá, sem bjargast. Reiðarslögin komu þegar
jafnvel Frakkar, önnur próventukerlingin frá, útilokaði þá frá
öllu samstarfi í Evrópu og nær drekkti öllum vonum þeirra
um sjálfstætt líf. Nú hafa þeir ekki ofurmennið og symbólið
Churchill til að fela sig bak við og nú er enginn Tedder mar-
skálkurtil að benda á Churchill sem aðalhvatamann botnlausra
hryðjuverka í loftárásum — né heldur Churchill til að reyna
að bera þau af sér.
Rússar segja hinsvegar fátt, láta leppa sína um alla; vand-
lætingu og treysta frjálsri pressu hins vestræna heims til þess
að vinna skítverkin fyrir sig. Svo glotta þeir úr koluskugga
en verandi margfaldlega samsekir, sjá þeir enga nauðsyn að
fyllast opinberri vandlætingu. Allt er þetta ofur skiljanlegf.
Fávís bandarískur hermaður, sem tók þátt í morðum þessum,
og missti fótinn þegar hann steig á jarðsprengju, ákallar Guð
— í íslenzka sjónvarpinu — og telur hann hafa refsað sér
Framhald á 2. síðu
í HREINSKILNI SAGT -
KAKALI skrifar:
„Menntun er máttur“ — Fjarstæðukennd kenning og ó-
raunhæft slagorð — Þjóðin og menntamálin — Tækifæri
stjórnmálamanna — Til hvers er eytt? — Efni og stað-
reyndir — Kröfur skólaæskunnar — Skyldur hins opin-
bera.
Conservative skrifar:
Það er sannreynt, að eitt af
óheilbrigðustu einkennum vel-
ferðarþjóðfélagsins er ímynd-
uð framför byggð á slagorðum-
Eitt af vinsælli slagorðum í
íslenzku þjóðfélagi er „mennt-
un er máttur'- Slkólabörn,
jafinframt nemendum í æðri
skólum, hafa siðari árin tekið
að sér þetta slagorð í svo-
kölluðum „réttindamálum“
sínum, sem flest hafa lotið
að því að rífa kjaft við skóla-
yfirvöld, gera reisur á fund
menntamálaráðherra t»g krefj
ast ýmissa hlunninda fyrir
það, að ríkið kostar þá mest
megni's frítt í skóla og deikrar
við þessi afsprengi þjóðfélags-
ins í dag eins og þau hefðu
eimhverja sérstöðu meðal vor,
væru veikbyggð blóm, sem
liggja ættu i sérstöku sólar-
Ijósi eða hvíla í bómull-
Árangurinn er einfaldlega
®á, að hér er vaxin úr grasi
löt framkvæmdalaus og al-
gjörlega ábyrgðarsnauð æska,
sem fyllir skóla landsins og
telur sig einskonar yfirstétt
hafandi litla eða enga ábyrgð
gagnvart skólayfirvöldum og
enn minni gagnvart náminu
sjálfu-
1 sannleika má fullyrða, að
slagorð þetta varðandi mennt-
un og mátt á sér ósköp tak-
markaða eða nokkra stoð í
rauminni. Menntun, sem slík,
þ. e- almenn skólaganga
veitir lítinn rnátt, en, er bezt
gegnir, smávægilegan stuðning.
Hinsvegar elur menntun, hin
almenna tegumd hennar, upp
skólalýð, sem telur þjóðfélag-
ið sér stórlega slkuldbundið,
hvetur fremur til „mennt-
aðrar“ ómennsku en kari-
mennsbu og eðlilegrar fram-
gimi í lífi hvers einstaklings-
Hér er auðvitað ekki átt við
sémám, sem bæði er nauðsyn
legt og þarflegt- Hér er aðeins
rætt um hina svokölluðu al-
mennu menntun, mennitun án
fyrirheits, titlatogs t»g húfu-
menningar, einskonar gull-
stimpils, sem setja á þetta fólk
1 sérflokk, óháðan öllu hinu
raunvemlega, sem byggir upp
hina margvíslegu þætti þjóð-
félags-
Nú er vart til í landinu sá
fjórðungur eða jafnvel hérað,
sem ekki krefst menntaskóla.
sem útskrifa á stúdenta,
menntastétt, sem veitir máske
almenna en oftar en ekki þarf-
litla menntun, nasasjón af
ýmsum greinum almennrar
þekkingar, en er í sjálifu sér
gagnslaus með öllu, sem sér-
stætt veganesti í daglegri lífs-
baráttU' Almenn vesæld nú-
tímakynslóðarinnar, sem elur
upp böm, en fór sjálf á mis
við svokallað stúdentspróf,
býr enn að ,,menntunarleysi ‘‘
sjálfrar sín og hyggur fátt
nauðsynlegra en að ..blessuð
bömin“ njóti nú þess, sem
hún fékk ekki að njóta f harð-
neskjulegu þjóðfélagi, eins og
það var kallað fyrir tveim
eða þrem áratugum.
Æskan hefur tekið þessari
velvild þeirra eldri á þann
hátt, sem landsmönnum er
bezt kunnugt, þ- e. talið slg
undanþegna öllum skyldum
þegnanna, almenna vinnu ó-
samboðna, en krefst þess, að
sín bíði áfjáð þjóðfélag tilbú-
ið að veita henni embætti og
sýslanir, en þó minnug þess,
að koma hvergi nærri venju-
legu og verðskulduðu stiiti
hins venjulega borgaira. Náms-
kröfum er breytt að hentisemi
og óskum hennar, kennarar
flýja sannfæringu sína. skóla-
yfirvöld berast með „nýjum“
straumum og sinna þessum
„vorboða1- menntunarmála af
hræðslu við að verða gamal-
dags og „á eftir“ í nútímalífi.
★
Þessi ,.nýi andi‘- hefur sízt
farið á mis við þingmenn okk-
ar, sem þama hafa fundið ný
svið og kærkominð tækifæri f
þjóðmálabaráttunni. Gildir þar
einu máli hver í hlut á, sveita-
maður, sem slæðst hefur á
þing eða þaulvanur stjómmála
maður, sem hræðist aðkast „al-
þýðunnar“ og spott og reiði
skólafólksins. Engar gjörðir
alþingis í þessum málum eru
miðaðar við íslenzkar aðstæð-
ur og íslenzk efni. Þær eru
fengnar frá Svíum aðalllega,
velferðarríki, sem komið er f
vandræði, en lifir og efnast af
einstæðum auðævum jarðar,
hárri iðnþróun og aldagöml-
um verðmœtum, 200 ára hlut-
leysi og gróða í átökum Evr-
ópuþjóðanna og heimsins í
heild. Ekkert tillit er heldur
tekið til landsstærðar, fómenn-
is, féleysis eða heilbrigðrar
uppbyggingar þjóðar, sem enn
er í flestu á frumstigi iðnþró-
unar, utanveltu við nýtingu
hráefna sinna og býr auk þess
enn við mjög takmarkaða
möguledka að nýta öll þau
tækifæri, sem aðalatvinnu-
greinar þjóðfélagsins byggja á-
Öskipulögð og blind mennt-
unarstefna, óraunsæ og yfir-
bPrðskennd ræður algjörlega
ríkjum, sligar yfirbyggingu
þjóðfélags, sem þegar er kom-
ið í vandræði vegna yfirbyggðs
skrauts á kjölfestulausu fleyi.
Allt riðar til falls, en við
stjórn hinna ýmsu deilda í
þjóðfélaginu hafa tekið og eru
að taka skólalýður, nýskriðinn
frá prófborði án nokkumar
praktískrar þekkingar en mik-
ils bókalærdóms, samitvæmt
prófskírteininu- Ein þar, eins
og fyrr og raunar er óumflýj-
anlegt, stangast hinar „lærðu“
staðreyndir mjög á við mis-
kunnarlaua lífslbaráttuna og
þau óumflýjanlegu lögmál,
sem „æðri menntun“ þ-e-
reymlulaus bókmenntun verð-
ur að fylgja- Överðskuldað
sjálfstraust, óraumhæft mat,
þessara unglinga, hroki þeirxa
og reynsluleysi hafa kostað
þjóðina milljónir á milljónir
ofan, aðstæður eru miðaðzr
við bðk en eldd staðreyndir,
hugaróra en ekki málefnin,
sem fyrir eru-
Nú skal því sízt neitað að
•þekking er blessun en.jþékJsr,...
ing án reynslu og kunnáttu i
hinum ýmsu viðfangsefnum
.sem við blasa verður. ekki,..
annað en dýrt kák og tilraunir
án árangurs- Glappaskot á
glappaskot ofan, ábyrgðarleysi
hins unga og vaxandi
menntalýðs nær inn á hivert
svið framkvæmda og mistökin
eru „skýrð og afsökuð'- í ijósi
hins nýja anda og kostum víð-
sýni hins hæfileikamikla ung-
lings, sem hoppar af skólabekk
inn á svið framleiðslustarifa og
nytjaframkvæmda.
Islenzka þjóðin hefur lítil
fjárhagsleg efni að halda uppi
dýrri menntastétt. Hún hefur
jafnvel enn minni efni á því,
að láta þessa nýgræðinga
stjórna né prófa sig áfram á
kostnað framleiðslunnar. Sér-
hæfing og reynsla verða okk-
ur enn affarasælust og reynd-
ar eru nú okkar brýnasta nauð
syn. Almemnur menntunar-
hroki og stefnan að því að
gera hvern ungling að út-
sprunginni rós menntagyðj-
unnar er sá lúxus, sem aðeins
þeir foreldrar er svo vilja
verja eigum sínum og efnum
hafa ráð á- Þjóðin verður ið
draga í land með ívilnanir,
Framh. á 2- síðu-
Fish & Chips Fish & i Chips Fish & Chips
Fish & Chips Kaffi, kakó, smurt brauð, Höfum fast vikufæði. '
Djúpsteiktir kjúklingar yfir 15 tegundir. SENDUM — Pantið SMÁRAKAFFI
Síldarréttir Heimabakaðar kökur. í síma 34780. . LAUGAVEGI 178