Mánudagsblaðið - 23.02.1970, Blaðsíða 4

4
Mánudagsblaðið
Mánudagur 23. febrúar 1970
Biuófyrir alla
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Agnar Bogason.
Sími ritstjórnar: 13496- — Auglýsingasími: 13496.
Verð í lausasölu kr. 20.00 — Áskriftir ekki teknar.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Langt; en fremur ómerkifegt,
bréf frá ritstjóranum
Útrýming hunda — Bönn og meiri bönn — Viðsjál hross —
Naut og fuglar — Lóan lostæti — Byssur og menn —
Dálítið umhugsunarefni
Ég sé, að lögreglan í Keflavík
hótar nú hundum staðarins lífláti
verði ekki eigendur hundanna bún-
ir að koma þeim af bæjarsvæðinu
eða drepa þá fyrir mánaðamót-
Mun Keflavíkuryfirvaldið þar
fylgja reglum, eins og Reykjavík-
urlögreglan, sem staðið hefur í
hundavígum árum saman. Margir
Reykvíkingar blóta á Iaun og sýnir
lögreglan hér góðan skilning á vin-
áttu manna á hundum sínum.
Limaskjálfti
Ég hefi aldrei verið sérstakur
hundavinur en viðurkenni fyllilega,
að þessi kvikindi geta verið beztu
félagar barna og fullorðinna og oft
mjög gaman að þeim. Þá má og
venja hundinn, sem er heldur
heimskur að eðlisfari og kjarklít-
ill, á allskyns góða siði, m.a. að
skíta á þar til gerðum stöðum og
míga ekki á gólfteppin. Þetta eru
góðir kostir, sem margir Reykvík-
ingar mættu Iæra af hundunum
a.m.k. margir þeir sem umgangast
opinber salerni, en hafa slíkan
limaskjálfta, að þeir hitta ekki í
skálina, svo ekki sé talað um þá,
sem aldrei hitta nema í vaskinn.
Ein helzta ástæða hundafénda
um að útrýma beri þeim, þ.
e. hundunum, úr höfuðborg-
inni er sú, að ef hundum stafi
óþrifnaður, þ.e. að þeir skíti á gang
stéttir fótfúnum borgurum til ótelj-
andi hrakfara og meiðsla. Ég hefi
verið víða erlendis í stórborgum
þar sem hundahald er leyft og man
ég ekki í bráð eftir að hafa stigið
í hundaskít eða hrasað í honum.
Þessi átylla er eins fjarstæðukennd
eins og að bjóða blindum í bíó.
Óþrif af hundum yrðu svo lítil, að
útilokað er fyrir löggjafann eða
borgaryfirvöldin að banna hunda-
hald á þeim forsendum Efa má
stórlega að hundahaldi myndi
fjölga að ráði þó leyft yrði almenn-
ingi, þó einhver yrði. Hundahald
er dýrt og heimilshundar í höfuð-
staðnum bæði átvögl og kræsnir.
Auk þess er mér kunnugt um það,
að mörgum er ekkert gefið urn
hunda í heimahúsum og aftaka
með öllu slíkt, þótt einhverjir
kunni að vilja þá innan fjölskyld-
unnar.
Múlar
Önnur ástæðan fyrir banni
hundahalds er sú, að hundar séu
grimmir og bíti börn. Ég hygg, að
fæstir hundar séu í eðli sínu grimm
ir, nema þá sérstaklega vandir á
grimmd, þó því sé ekki að neita,
að til eru grimmir hundar, sem
sjálfsagt er að eyða. Þó má benda
á, að gera má að Iögum, að hund-
ar séu ekki á almannafæri án kjaft
múla, sem útiloki bit þeirra, en
þá er þeirri einu hætm bægt frá,
sem af þeim getur leitt. Þegar
hundar hafa bitið börn, þá er það
oftast, ef ekki alltaf, af því að krakk
inn eða krakkarnir hafa ert þá eða
strítt þeim, sparkað í þá eða lam-
ið. Þeir foreldrar sem Ieyfa börn-
um sínum að misþyrma hundum
eða öðrum skepnum vísvitandi er
það eitt mátulegt, að hundar bíti
duglega í lappirnar á börnunum,
auk þess að sum börn eru í eðli
sínu svo andstyggileg, að það er
hrein nautn, þótt skömm sé frá að
segja, að vera áhorfandi hrakfara
þeirra í viðskipmm við hunda, sem
þau hafa áreitt
KAKALI SKRIFAR
Reglur og lög
Þjóðin hefur fengið nægju sína
af reglum og lögum, svo ekki sé
nefnd öll þau bönn, heimskuleg og
út í bláinn, sem virðast þjá yfir-
völdin okkar á öllum sviðum. Við
höfum reglur og bönn við að-
gerðum manna á ýmsum aldurs-
stigum, en sannleikurinn er sá, að
við erum fræg að endemum fyrir
það, að setja reglur og bönn, en
framfylgja þeim lítt eða ekki. Má
þar gjarna nefna bönn við heim-
sóknum unglinga innan tvítugs á
vínveitingastaði í sama mund, að
vitað er, að margir veidngastaðir,
sem vín selja, eru einungis rekn-
ir fyrir börn innan lögaldurs og
gætu alls ekki borið sig án þeirra.
Hví ekki hesta *
Við erum að vísu ekki enn farn-
ir að banna eða löglega drepa slæga
hesta eða fælna, mannýg naut eða
illvíga hrúta. Álftin, þessi skað-
ræðisfugl, sem þekkt er að því,
utan þeirra endemisóhljóða, sem
kallað er svanasöngur, að hrygg-
brjóta lömb í haga, komi þau of
nærri, elta jafnvel ungbörn í
Hljómskálagarðinum og berja þau, I
er friðuð vegna vælsins í hagyrð-
ingunum okkar um fríðleik henn-
ar og tign. Gæsin, einn mesti skað
valdur allri nýrækt til sveita, (eyði-
lagði kartöflurækt fyrir kr. 30 þús.
á tveimur nóttum austur í sveitum)
og búin enn hræðilegri rödd en
álftin, er ekki aðeins friðuð öll vor
og fram á haust, heldur orðin einn
fjöl„mennasti" gestur höfuðstað-
arins sem fjölgar á hverju ári.
Hver skemmir?
Yfir þessum skepnum hvílir ein
hver heilagleiki, þótt vitað sé, að
slæg og fælin hross hafi stórskað-
að menn og jafnvel drepið, nautin
mannýgu hnoðað margan piltinn,
og fugla-kvikindin skemmt fyrir
þúsundir ár hvert Allt fellur þetta
undir væmnisorðið mannúð, sem
þjóðin er nú farin að verða vor-
kunnarverður sérfræðingur í.
Framhald á 5. síðu.
I HREINSKILNI SAGT
Ofbeldishneygð á íslandi — Andleg hryðjuverk — Að kúga
hinn þögla meirihluta — Sjónvarpshneykslið — Hlægilegt
ósamræmi — Nokkrir bardagar — Kröfuþing gerfiskálda
— íslenzka lundin — Að hefjast handa strax.
Sg hef orðið þess var, að
greoinarkornið sem birtist á
þessum stað í síðustu viku hefur
vakið nokkuð umtal. Grein sú
var aðallega úrdráttur úr erlend-
um blöðum, sem fjallað hafa um
þessi vandamál og öfugþróun
almennt, svo og athugasemdir
höfundar.
Við íslendingar erum engu
síður ofurseldir þessum vanda-
málum öfgahópa en önnur Iönd,
þótt hér beri minna á afbeldis-
verkum en t.d. í Ameríku og
Evrópu, en þar hafa slík verk
tröllriðið stórþjóðunum og um
tíma leit ekki betur en svo út,
að skólanemar í Frakklandi ætl-
uðu að fella stjórn de Gaulles.
Núverandi Frakklandsforseti
Pompidou bjargaði þó mál-
unum á elleftu stundu, en ekki
fyrr en óeirðir og verkföll höfðu
gjörlamað allt fjárhagslíf lands-
ins. Berlínarbúum fórst þó held-
ur betur þegar hálfvitlaus ung-
lingur, skólanemi, setti þar allt
í bál og brand, því afleiðingar
látanna þar höfðu lítil sem eng-
in áhrif.
íslenzkir öfgahópar, komm-
ar, sérvitringar, gerviskáld og
almennur úrhrakslýður hefur ó-
neitanlega haft áhrif hér á ýms
mál, áhrif sem eru úr öllu hlut-
valli við styrk þeirra og mann-
fjölda. Við höfum t.d. ákaflega
samheldinn hóp rithöfunda, sem
teljast algerir öfgamenn. Flestir
eru þetta heldur smáir og létt-
vægir menn, léleg skáld, jafnvel
þokkalegir hagyrðingar, en
meira ekki. Kjarni þessa hóps
hefur gert þær kröfur til hins
opinbera, að það keypti af sér
hundruð eintök andlegrar fram-
leiðslu sinnar, en til þessa hefur
þessari fáheyrðu vitleysu ekki
verið sinnt, því stjórnin, sem
aðrir, veit, að svona kröfur hafa
engan hljómgrunn meðal al-
mennings. Blöðin þyrluðu upp
þessu ómerkilega máli og gáfu
því meira pláss en góðu hófi
gegndi, auglýsingu, sem þessi
hópur ekki átti skilið.
En dæmin um ofbeldi gegn
almenningi eru þó nærtækari
og vitlausari en þetta bóka-
kaupamál. Allir þekkja „sjón-
varpsmálið", deilurnar hvort
taka ætti af íslendingum búsett-
um á suð-vesturhorni landsins,
réttinn til að kjósa sjálft, hvoit
þeir hlustuðu á sjónvarpskríli
hersins á Keflavíkurvelli. Kröf-
ur öfgamanna einkenndust í
þetta skipti af afbrýði nokkurra
„menningarvita", sem töldu
víst, að íslenzka ríkissjónvarpið
hefði enga möguleika á sam-
keppni við sjónvarpið syðra, af-
stöðu nokkurra kararmanna, sem
hættir voru að fylgjast með
framförunum í heiminum og
nokkurra pörupilta, utangátta-
lýðs, sem þjóðin hefur ekki vilj-
að viðurkenna á menningarsvið-
inu. Kjarninn voru þó komtn-
únistar, sem af skiljanlegum
ástæðum urðu við málaleitan
rússneska sendiráðsins um að
útlending varnarliðsins yrði
takmörkuð við „völlinn". Þessi
þokkalegi hópur, sem gekk
undir nafninu „60-menningarn-
ir" hræddi svo menntamálaráð-
herra til þess, að biðja banda-
rísku herstjórnina á Keflavíkur-
velli, að biðja íslenzku ríkis-
stjórnina að biðja sig, að tak-
marka útsendingarnar. Viðbrögð
lauslegs félagsskapar, sem kall-
aði sig „sjónvarpsáhugamenn"
safnaði í skyndi um 15 þúsund
undirskriftum, en öfgahópurinn
hafði þó sitt mál fram. Þetra
kalla þeir svo lýðræði og frá
sjónarhóli kommúnista er þetta
lýðræði, eins og það bezt þekk-
ist meðal þeirra þjóða, sem búa
við það dásamlega stjórnarfar.
En heimskan og ósamræmið
í þessum samþykktum var þáð,
sem hæst bar. Við fáum óátal-
ið að hlusta á bandaríska út-
varpið, sem herinn rekur einnig,
enda gera það fleiri hér á þétt-
býlasta svæði landsins, en hlusta
á það íslenzka. Það hefur ekki
enn fengizt nokkur fram-
bærileg skýring á því, hver
munurinn er á „áróðursfréttum"
útvarpsins syðra en sjónvarps-
ins, því meðan bæði senda út
samtímis, þá eru fréttir beggja
ekki aðeins samhljóða held-
ur beinlínis notað sama
orðalagið. Og því neyðar-
legra er allt þetta mál, að nú
er fyrir löngu komið upp, að
margir þeir þættir, sem öfgalýo-
urinn benti á, sem siðspillandi,
eru fluttir í íslenzka sjónvarp-
inu meira að segja þýddir. Jafn-
vel teiknimyndirnar eins og
Flintstone-serían og „Bernstein-
músíkþættirnir" fyrir ungt fólk,
eru sýndir samtímis í Reykjavík
og á Keflavíkurvelli. Þess utan
sýna íslenzku kvikmyndahúsin
ekki aðeins sömu eða fleiri
glæpamyndir en sjónvarpið
syðra kemst yfir, heldur bæta
þau við einum hroðalegustu og
viðbjóðslegustu klám og kyn-
ferðisafbrigðamyndum, sem
sjónvarpinu syðra myndi aldrei
detta í hug að sýna, og yrði
harðbannað ef reynt yrði.
Menningarvitarnir, sem und-
irskrifuðu hið fræga bannplagg:
„60-menningarnir" einkum þeir
eldri og kalkaðri áttu ekki sjón-
varp á þeim tíma, sem þeir und-
irrituðu plaggið, enda eru flest-
ir þeirra dauðir eða lagstir í kör.
Þeir af yngri mönnum og kon-
um, sem undirrituðu plaggið,
horfðu á vallarsjónvarpið að
staðaldri og gera enn, ef hægt
er, en þar urðu þeir að vinna
fyrir hagsmunum hins föður-
landsins, Rússlands.
Hinn þögli meirihluti á ís-
landi er skaplaus og dauða-
dæmdur. Kjarkleysi og tómlæti
eru aðaleinkenni hans. rag-
mennska og undirlægjuháttur
herfáninn. Þetta getur orðið
þjóðinni hætmlegt ef við leyf-
um þessu að þróast fram yfir
byrjunarstigið. Ekki er það svo
enn, að við þurfum að óttast of-
beldisverk. Þessi mál, sem enn
hafa komið upp eru ekki þess
eðlis, að þau verði tilefni of-
beldisverka eða hreinna glæpa.
En það er skemmra í slíkar öfg-
ar en sýnist í fljótu bragði.
Dæmi um ofbeldishópa eru fá á
síðari öldum. Þegar óðalsbænd-
ur tóku sig upp frá heyvinnu,
bæði af Suðurlandi og úr Borg-
arfirði til að mótmæla síman-
um, var ekki um ofbeldisverk
að ræða, þótt svo bölvanlega
tækist til, að reikul og forvitin
hæna biði bana í stjórnarráðs-
húsinu. Stórslagurinn við Gúttó,
þegar bæjarstjórnarfúncl,urinn>
var haldinn þar í tilefni af at-
vinnubótakaupi, gat orðið hættu
Iegur, því margir örkumluðust
í þeim átökum og bera þess enn
menjar. 30. marz-slagurinn gat
iíka orðið hættulegur, þótt ekki
hlytust manntjón af, en þar
sýndu þó kommar sitt rétta and-
lit, þótt hug skorti og skipu-
lagðar framkvæmdir. Mótmæli
krakkahvolpa í skólum og yfir-
lýsingar háskólanema eru vart
umtalsverð sem slík, en gefa þó
auga leið að í þessa átt stefnir
þróunin.
En menn verða, þ.c. hinn
venjulegi borgari, að spyrja sig
sjálfa, hvort er verra andlegt of-
beldi og kúgun, en þótt að
nokkrir menn séu drepnir eða
meiddir í alvarlegum átökum.
Hér kemur ekki aðeins til kasta
löggjafans heldur einnig Iög-
reglunnar. Öll linkind við of-
stopamenn verður ekki til ann-
ars en að espa þá til frekari
óverka, eða jafnvel illvirkja.
Þessi staðreynd er orðin Banda-
ríkjamönnum að dýrkeyptri stað
reynd, staðreynd, sem orsakað
hefur það, að það sterka og
mikla ríki veit nú vart sitt rjúk-
andi ráð og almenningur neitar
að votta illvirki, sem það er sjá-
andi að, vegna hótana um tjón
lífs og lima bæði á hendur þeim
sjálfum og þeirra nánustu.
Til þessa hefur þó ekki kom-
ið á íslandi. Mörlandinn er enn
meinlaus og okkur líður
öllum tiltölulega vel og allir
hafa nóg að bíta og brenna. Á
andlega sviðinu er útlitið þó
ekki eins gæfulegt. Öfgahópar
Framhald á 5. síðu.

4