Mánudagsblaðið - 23.02.1970, Blaðsíða 5

Mánudagur 23. febrúar 1970
Mánudagsblaðið
5
Tíu milljón ofdrykkjumenn
í Rússlandi
Stjórn og borgir hefja herferð gegn vandanum — Verstu
glæpir vegna drykkjuskapar — Sektir og réttindamissir —
Kenning Engels reyndist röng.
Ánmi saman hafa Sovétríkin stutt
þá skoðun Friedrich Engels að al-
koholismi hafi verið „sjúkdómur
kapítalismans", sem fljótt myndi
hverfa í alsælu kommúnistísks
þjóðfélags. Smátt og smátt hefur
þessi stuðningur horfið í Sovétríkj-
unum, og valdhafarnir í Moskvu
hafa játað að áfengisdrykkjan sé
alvarlegt vandamál. Nú hafa rúss-
neskir valdhafar sett ný og ströng
lög gegn þessu vandamáli.
Brennivínsberserkir
Rússar hafa verið hinir
mestu brennivínsberserkir síð-
an löngu fyrir byltinguna, og
kommúnisminn hefur engu
breytt um það. Lenín og Co.
komust hressilega að því, þeg-
ar þeir framlengdu bannið,
sem sett var í fyrri heimsstyrj-
öldinni fram yfir 1920, en bann
ið var set til þess að spara
kartöflur og korn; á einum sex
mánuðum fundu sovézkir her-
menn hvorki meira né minna
en 75.296 ólöglegar bruggstof-
ur. Síðan banninu var aflétt,
hefur sala vodkas, gróði ríkis-
ins á áfengissölu og tala krón-
iskra áfengissjúklinga fylgzt
að með fólksfjölguninni.
Framhald af 4 síðu.
eru sí og æ að ná betri fótfestu
og þeim vex örugglega fiskur
um hrygg, ef almenningur og
Iöggæzlan er ekki vel á verði.
Bannið við sjónvarpinu á vell-
inum, er máske ekki mikils virði
né mikilvægt í eðli sínu. En það
er samt sem áður skýrt dæmi
um óheillavænlega þróun og
hættulegt fordæmi. Þar sýndi
ráðherrann þann eindæma kvígu
hátt að láta kúgast og algjörlega
að óþörfu. Öfgamenn gátu hugg
að sig við, að þeir hefðu þjón-
að erlendum óskum eftir mætti,
en þeim hefði ekki verið sinnt
vegna fámennis þeirra og fylgis-
leysis almennt. Þá höfðu þeir
efnt Ioforð sín við Rússa og
sannað um Ieið tryggð sína við
húsbændurna. Ekkert vinnuhjú
getur gert betur en sitt bezta.
Það er algjör misskilningur,
að íslendingar hafi frá upp-
hafi vega verið svo einstak-
lega gæflyndir og svo vanaföst
rolumenni að þeir þori ekki að
hafast handa. Svo lengi má
brýna deigt vopn að bíti. Með-
an vopnaöld var á íslandi voru
hvorki spöruð illvirki né manns
líf. Saga þjóðarinnar aftur í ald-
ir geymir fjölmörg dæmi heiít-
arverk og hreinna níðingsverka.
„Stjörnur" Sturlungaaldarinnar
voru ósparir á illvirkin, jafnvel
þau einstæðustu fólskuverk, sem
margir fremstu og efnilegustu
menn þeirra tíma frömdu á sak-
lausu fólki. Fóthögg og pynd-
ingar ýmsar voru boðorð dags-
Glæpir og skróp
Kremlbúar leggja það ekki í
vana sinn að gefa úr skýrslur
um þessi mál, en talning
drykkjusjúklinga árið 1965
sýndi að um 10 milljónir Rússa
drekka óskaplega. Rikisstjórn-
in hefur lýst yfir, að áfengis-
sjúklingar séu ábyrgir fyrir
meirihluta græpla, m.a. 60%
af morðum öllum. Þá segja
þeir og, að 90% af öllum sov-
ézkum borgurum, sem koma cf
seint á vinnustað eða skrópa
alveg, eigi við áfengisvanda-
mál að etja.
Réttindamissir
Flokksyfirvaldið í Rússlandi er
ákaflega hryggt út af öllu þessu,
einkum þó vegna hinna miklu aft-
urfarar í sovézkum fjármálum.
Þannig hafa herferðir gegn Bakk-
usi á undanförnum árum einkennzt
af afskiptaleysi og skorti á eftirliti.
Nú virðist þó stjórnin meina það,
sem hún segir í herferð sinni gegn
þessum vanda. í s.l. viku hóf ein
nefndin í Moskvu styrjöld á hend-
ur verkamönnum sem „drekka,
slæpast eða láta rekast með áfengis-
straumnum". Nefndin mælti með
því að þrjózkufullir verkamenn,
ins, frændsemi var að engu höfð
hjá mörgum og þótt sumir
höfðingjar, einkum þó Þórð-
ur Kakali, eirðu konum og
kirkjum, þá eru hi.n dæmin því
fleiri að engu vart eirt, konur
svívirtar og menn dregnir úr
kirkju. Seinni aldar hryðjuverk
voru ekki eins hrikaleg, en þeg-
ar drepinn var sonur Kristjáns
skrifara, ekki kominn á ferm-
ingaraldur í hefnd eftir aftöku
Jóns Arasonar, sem sannanlega
var sekur, þá var hefndarþorst-
inn kominn nokkuð úr hófi.
Mörg eru dæmin verri, sem ó-
þarft er að rekja.
Hinn þögli meirihluti á ís-
landi verður að láta meira til
sín taka. Ekki í mannvígum eða
ofbeldi, heldur gegn þeirri and-
legu kúgun og óheyrilegu kröf-
um, sem öfgamenn sífellt eru
að reyna að fremja a almenn-
ingi. Við verðum að gera þær
kröfur til þjóðarleiðtoga, að nu
þegar verði öll uppþot og rask
á störfum alþingis barið niður
með harðri hendi. Við verðum
að slá niður óhófskröfur ein-
stakra hópa sem eru sárreiðir
því, að almenningur hvorki vill
lesa né kaup afrekin þeirra. Við
skulum ekki láta óhamingju
stórveldanna halda innreið sína
meðan þess er nokkur kostur.
Og ráðið við því er aðeins eitt.
Að vera á verði gegn hömlu-
lausum kröfum, takmarkalausu
ofbeldi og hættulegu fordæmi,
sem alltaf færist í aukana.
verði reknir úr samtökum verka-
manna, bannaðir sjúkradagar og
eftirlaun.
Blöð og sjónvarp hafa upp á
síðkastið verið full af aðvörunum
um hættur áfengis, svo ekki sé tal-
að um útgjöldin.
Dýrt gaman
Peli af vodka kostar kr. 360.00,
sem er talsverður peningur fyrir
láglaunamann. f þokkabót er svo
það, að hver drykkjuræfill, sem tek-
inn er úr umferð og settur á stofn-
anir þær, sem ríkið rekur, til þess
að af honum renni, er látinn greiða
um 800,00 krónur fyrir nætursvefn-
inn og sturtubaðið, á þessum af-
Framhald af 4 síðu.
Hetjur
Nú skal gengið milli bols og
höfuðs á hundagreyjunum í Kefla-
vík og þeir drepnir umsvifalaust
um mánaðamótin sjáist þau á
heimavelli staðarmanna. Eflaust
telja lögregluyfirvöldin það hetju-
verk að skjóta hund, sem flaðrar
upp á þá, dillandi rófunni og ó-
sköp heimskulegur á svipinn, sleikj
andi þá af hrifningu fyrir að vera
viðurkenndur og klappað. Ástæðan
fyrir dauðadómnum er fyrst sú, að
liann kann að skíta á gangstétt,
sem oftar en ekki er saurug eða
borin leðju, eða þá hin, að máske
einn af hverjum þúsund kynbræðra
hans, kann að glefsa í krakkakvik-
indi, sem hefur klipið hann eða
engt til reiði. Hestamenn hafa
aðra aðferð, að sagt er. Ef hestur er
slægur, þá er um að gera að leyna
þessum galla, en þó bezt að geta
selt hann einhverjum hestafélaga
sínum. Þetta þekkist úr sögunum
okkar er Gunnari var seldur þræll-
inn, en því leynt að liann var bæði
þjófóttur og hyskinn.
VeiSimenn
Eg hef kynnzt talsvert mörgum
veiðimönnum, skotmönnum eins
og sumir kalla þá. Eg held ég þekki
ekki betri dýravini en þá, þótt sum-
um kunni að þykja, að þetta hljómi
nokkuð spánskt. Enda hefi ég ekki
þekkt veiðimenn, sem kvelja dýr
eða ganga frá særðum fugli, ef
kostur er að aflífa hann. Stolt sitt
setur góður skotmaður í hreint
skot, sem drepur strax. Eg hefi sjálf
ur aldrei séð ástæðu til að þyrma
gæs, sem vaðið hefur í ræktargörð-
um manna og skemmt þar fyrir þús
undir, þótt Iöglegur skottími væri
ekki kominn. Sama máli skiptir um
álftina undir svipuðum kringum-
stæðum. Lóur og spóa hefi ég skot-
ið úr tjalddyrum mínum, einfald-
lega vegna þess, að ég var svangur
eða rétar sagt leiður á eggjum og
harðfiski. Þótt Ióan segi dirrindí
og spóinn velli og skáldin hrífist
af „vorboðanum", þá sé ég litla
eða enga ástæðu, að þessir fuglar
skuli friðaðir hér en drepnir í þús-
undatali niður á Englandi, en hræ-
unum síðan beinlínis flogið á beztu
matsali í London eða 'á meginland-
inu til að kitla bragðtaugar jet-
settins fyrir himinháar upphæðir.
Báðir þessir fuglar eru hreinasta
renningarstöðvum. (Þetta væri at-
hugandi fyrir Reykjavíkurborg).
Sölubann
ASstoðarinnanríkisráðherr-
ann hvatti til þess nýlega, að
gerðar yrðu skipulagsbundnar
heildarráðstafanir til að lækna
vandann. Borgarráð Moskvu
hefur farið að ráðum hans og
gert strangar ráðstafanir í sam
bandi við sölu áfengis m. a.
bannað sölu þess í nágrenni
iðnhverfa, skóla og almennra
skemmti- og tómstundastofn-
ana. Áður fyrr gat drykkjumað-
urinn keypt sér kolluna sína í
hverri búðarholu, jafnvel sér-
stökum söluturnum á öllum að
algötunum, en nú verða þess-
ar krásir aðeins seldar á sér-
stökum vínsölustöðum, mat-
vörubúðum af stærstu gerð og
stærri verzlunum. Líkur benda
lostæti og furðu matmiklir einkum
lóan. Svartbakinn skýt ég bæði sem
skaðsemdardýr og einnig í æfinga-
skyni. Þó tel ég varhugavert að
útrýina honum í Reykjavík vegna
þess, að svartbakurinn við höfnina
er sennilega ein bezta og nota-
drýgsta sorpeyðingartunna, sem völ
er á í sambandi við úrgang allan
frá skipum og holræsum, sem þar
safnast. Hrafninn skýt ég ekki
vegna fáránlegs hjátrúnaðar, sem
ég er haldinn í sambandi við dráp
hrafna.
Blessaður hundurinn
Jæja, nú er það hundurinn. Ef
fram kæmi ein einasta heilbrigð á-
stasða fyrir útrýmingu hundsins, þá
væri á það lítandi. En til þessa hefi
ég ekki annað heyrt né veigameita
en það sem sagt er hér að framan.
Það verður agasamt að lifa hér á
íslandi ef valdhafarnir hafa sig ekki
í annað en að finna upp boð og
bönn við öllum sköpuðum hlutum
af ekki meirkilegri ástæðum en
þessu kar pi um hættur, sem hund
um fylgja.
Nær allir hlutir, þarfir og óþarf-
ir, dauðir og lifandi, sem maðurinn
nýtir sér til þarfa eða þæginda, hest
ar, bílar, hundar eða fuglar, hafa
einhverja hættu í för með sér, ef
kafað er nógu djúpt. Lög og regl-
ur eru ekki alltaf skynsamleg, bönn
leiða oftast til bölvunar og af-
brota, en þó er verst, að blekkja
sjálfan sig og þjóðfélagið, með boð
til að aðrar borgir í Sovétríkj-
unum fari að dæmi Moskvu,
og bráðlega er búizt við, að
þetta fyrirkomulag verði gert
að landslögum.
Stutt vinnuvika —
aukin drykkja
En önnur tillaga ráðherrans
verður sennilega lengur að sjá
dagsins Ijós. Þegar ráðherr-
ann lét athuga daglegt líf hins
venjulega borgara, þá hvatti
hann ríkisstjórnina til að auka
meira kúltúr-líf rúsneskra borg
ara svo og allt skemmti- og
tómstundalíf, til þess að hafa
ofan af fyrir borgurunum í frí-
tíma þeirra, en síðan 1967 hef-
ur vinnuvikan verið fimm dag-
ar. Alltof oft hefur þessi auka
frídagur verið brúkaðurtil frek
ari kynna við Bakkus.
(Time. 16. febr. Stytt).
um og bannfæringum, sem ekki er
svo framfylgt eins og t.d. vín og
unglingar. Hundurinn, sem slíkur,
verður íslendingum aldrei neinn
skaðvaldur. Síður en svo. Hann er
oft mjög hollur upepldisaðiii
barna, góð dægrastytting fullorðn-
um, kröfulítill og heldur fákænn,
vinalegur og sagður húsbódnaholl-
ur. Þótt ég þekki ekki mikið til
hunda nema af afspurn, ef frá eru
dregin árin í sveit, þá tel ég full-
víst að finna mætti einhvern snat-
ann, sem ég kysi fremur að félaga
en einhvern jóninn. — A. B.
PRESSAN
Framhald af 8. síðu
læknisins, ritað á recept, til-
einkað „marna mia á Jörðinni“:
Og í þvi felst
hin æðsta snilli
að iðka það
sem er mitt á milli.
Má Morgunblaðið vera eink
ar stolt af Ijóðum sínum er það
birtir sama dag bæði listaverk
læknisins og frægasta Ijóð
Giuseppe Ungaretti, hins ít-
alska, sem Jóhann Hjálmars-
son, gagnrýnandi blaðsins,
telur réttilega að sé ekki nema
tvær línur:
M’illumino
d’immenso
Það verður aldrei annað
sagt, en alveg sérstök ,,ómæl-
isbirta" eins og J.H. orðar það
fylli hug þessara tveggja;
ágætu starfsmanna blaðsins.
Jetzt macht der
Náhkurs noch
mehr Spass
T ragbar, charmant
beschwingt und
einfach im Schnitt
Das ist dte
Mode
<&ruhUn&-
Sommer
1970
Tips f Ur den
fröhlichen Ostertisch:
Rezepte Bastettíps •:>
Handarbeiten
, MAR/1970
KAKALI
Langt, en fremur ómerkilegt.
t
1
jr