Tíminn - 15.01.1978, Blaðsíða 15

Sunnudagur 15. janúar 1978
15
Imad eða
Ibrahim?
1 Líbanon gerBist þaö, aö litill
drengur, sem var á gönguferB
um ömmu sinni, þýtur allt í einu
upp um hálsinn á ókunnugum
manni og rekur honum remb-
ingskoss. „Þekkir þú mig?”,
spyr maöurinn alveg undrandi.
,,Já,” segir sá stutti. ,,ÞU varst
einu sinni nágranni minn”.
Þessi litli Llbani, Imad
Elawar, fæddist áriö 1958. Hann
haföi ekki fyrr fengiö máliö, en
hann fór aö tala um menn og
staöi, sem hann mundi vel eftir
frá fyrra llfi. Prófessor Steven-
son hefur fundið ilt, aö nöfn og
staöir Imad koma heim og sam-
an viö sögu Líbana nokkurs,
Ibrahim Bouhamzy, sem lézt
áriö 1949. Þekkti fjölskylda
Imads ekkert til fjölskyldu
Ibrahims og hafði aldrei heyrt
hana nefnda áður. 011 smáat-
riöi, sem Imad gaf upp, stóöust.
Og þá kemur upp spurningin:
Geta menn lifaö upp aftur og
aftur? Er til eitthvaö alveg óháö
líkamanum, sem lifir eftir
dauöann og nær að taka sér ból-
festu I öörum líkama?
Trú — hjátrú
Endurholdgun tilheyrir aust-
urlenzkum trúarbrögöum, en er
yfirleitt talin hjátril I hinum
vestræna heimi.
Prófessor Stevenson segist
fyrir sitt leyti gjarnan vilja triia
á endurholdgun, þvl aö hún geti
skýrt svo margt annars óskýr-
anlegt I fari manna, og þá sér-
staklega barna á unga aldri.
Þaö koma alltaf fram á sjónar-
sviöiö börn, sem ekki vilja viö-
urkenna foreldra slna og til-
greina einhverja allt aöra. Flest
vitnin hafa veriö drepin og
muna greinilega eftir morö-
ingja sinum og tilgreina hann.
Endurholdgun skýröi aö áliti
Stvensons ýmsa afbrigöilega
hegöan, svo sem vatnshræöslu
eöa llkar fóbiur. HUn skýröi og
suö barna eftir tóbaki og alkó-
hóli, en bau heföu þá vanizt
þeim nautnum fulloröin I fyrra
llfi. Endurholdgun myndi leysa
gátu, sem erfðafræöingar
spreyta sig á, um meöfædd ör
eöa bæklun.
Stevenson byrjaði upphaflega
rannsóknir slnar vegna þess.aö
hann gat ekki sætt sig viö nU-
tlma sálfræöikenningar um ein-
staklinginn og mótun hans.
Hann fann aö ýmislegt I fari
manna var alls ekki komiö aö
erföum né Ur umhverfi og leit-
aöi á önnur miö. Las hann þaö
litla sem hann fann um endur-
holdgaöar sálir.
Fóbíur
ýmiss konar
Sextán hundruö viötöl viö
endurholdgaöar sálir, færa hon-
um heim sanninn um leyndar-
dóma og mátt undirmeðvitund-
arinnar. — „Tökum fóblurnar
sem dæmi. Ég þekki litla stUlku,
sem haldin er vatnsfóbíu. Eng-
inn I fjölskyldunni er vatns-
hræddur nema hUn eftir þvi sem
foreldrarnir segja, og I þessu lífi
hefur ekkert þaö hent, sem gæti
valdið vatnshræöslunni. Dag
einn sagöi litla stUlkan frá þvl
hvernig hUn drukknaði I ööru
llfi. Ég trUi henni, af þvl aö hUn
er barn. HUn á heima á Sri
Lanka og hefur sagt nákvæm-
lega frá þvl, hvernig hUn datt
aftur fyrir sig I flóöum á eyjunni
og drukknaöi. Fyrri foreldrar
og vinir eru þekktir. Þessi
stUlka er nU 10 ára gömul.”
Fyrir 25 árurn voru aöeins 44
endurholdgunartilfelli komin á
prent I heiminum. Fáir höföu
áhuga á verkefninu, en Steven-
son var fenginn til þess aö at-
huga þaö nánar.
„Meðal hinna fyrstu, sem ég
talaði viö var ung indversk
stUlka, Swarnlata Mishra.
Furöuleikar hennar byrjuöu,
þegar hUn var þriggja ára. Þá
var hUn á ferö meö foreldrum
sínum I ókunnugri borg( Katni,
og haföi fjölskyldan pantað sér
tebolla á veitingahUsi. Swarn-
lata litla var alls ekki ánægö
meö tebragðiö og grátbaö for-
eldra slna aö koma frekar meö
sér heim, þar sem þau myndu fá
Urvals te. „Heim hvert?”,
spuröu foreldrarnir og skildu nU
ekkert I litlu stUlkunni sinni.
En Swarnlata stækkaöi og
hugmyndir hennar skýröust.
Fimm ára gömul spuröi hUn
mömmu slna, hvort hUn ætcl
ekki aö dansa fyrir hana. Móöir-
in neitaöi þvl ekki og Swarnlata
hóf „Utlendan” dans og söng á
framandi tungu. I sjö ár bætti
hUn upplýsingum viö, og kom I
ljós, aö þær áttu viö tvö fyrri llf
hennar. Annað haföi hUn lifaö I
borginni Katni og man hUn
margt frá þeim tíma, nöfn for-
eldra, atburöi, hvernig hUn dó
og svo frv. 1 hinu llfinu haföi hUn
dáiö I bflslysi. I béeöi skiptin var
hUn kvenkyns. Söngvarnir, sem
hUn haföi sungiö fyrir móöur
slna, voru á máli af bengpl-
stofni, en sjálf býr hUn I miöju
Indlands, þar sem tungumálin
eru af hindi-stofni.”
„Þú endar á
geðveikrahæli.
strákur”
Þaö er ekki mikiö, þótt á Ind-
landi fyrirfinnist fólk, sem telur
sig hafa oröið fyrir endurholdg-
un. En hvernig er þaö meö
EvrópubUa?
„Tuttugu prósent af IbUum
Evrópu og Ameríku trUir á end-
urholdgun”, segir prófessor
Stevenson. „Ég get nefnt eitt
dæmi. 1 þvl kemur Englending-
urinn Edward Ryayll, sem nU er
77ára, viö sögu. Þegar hann var
barn, minntist hann þess aö
hafa lifað á sjöundu öld I allt
öörum hluta Englands. Sjálfur
býr hann nU austur I Essex, en
liföi I fyrra lífi vestur I Somer-
set. Minningar hans voru óskýr-
ar i iyrstu en milli sex og sextán
ára aldurs tókst honum aö
spinna heillegan söguþráö. Aö-
eins einu sinni brást honum
bogalistin.
Þá var hann tlu ára gamall og
var á göngu Uti I garöi meö föö-
ur sinum. Þaö var áriö 1910. Allt
I einu bendir faöir hans honum á
stóra halastjörnu á himninum.
Edward hrópar aö bragöi: „Ég
hef séö hana áöur. Ég sýndi
meira aö segja börnunum mín-
um hana”. Faöirinn brást reiö-
ur viö og sagöi, aö hann myndi
enda á geðveikrahæli, ef hann
héldi áfram meö slíkar upp-
hrópanir. Þessi hótun dugöi og
Edward þagöi yfir minningum
sinum.
Hann var oröinn 65 ára gam-
all, þegar ég náöi sambandi viö
hann I gegnum Daily Express I
London. Blaöiö haföi beöiö vitni
aö skrifa sér og Edward var eitt
þeirra. Ég baö hann aö rita ævi-
sögu sína, en hann hefur tu
þessa svikizt um þaö.”
Stevenson leggur áherzlu á,
að vitni sln séu óspillt börn og
hafi byrjaö á aö tjá hugsanir
slnar ung. Fær hann staöfest-
ingar hjá foreldrum, fóstrum
eða venzlamönnum öörum.
Mörg börn fæöast með óskýr-
anleg ör, llkt og eftir hnifsblöö
eöa byssukúlur. — „Þannig hef
ég séö leikinn rauöskinna nokk-
urn frá Alaska. Hann sýndi mér
á brjósti sínu greinilegt far eftir
kúlu. Og á bakinu voru um-
merki þess aö kúlan heföi fariö
þá leiöina út. Fjölmargir for-
eldrar hafa fært mér börn meö
slik ör. Börn, sem fæðast án
fingra, táa, fótleggs eöa ann-
arra Utlima muna yfirleitt eftir
þvi, hvernig bæklunina bar aö.
Ég hef haft tækifæri til þess að
rannsaka 19 tilfelli og var hægt
aö Utskýra þau meö árásum eöa
slysum Ur fyrra lífi. Af 1600
mönnum, sem ég hef rannsak-
aö, eru 300 meö ör eöa líkams-
galla. Þeir.sem örin hafa og lík-
amsgallana, geta I 200 tilfellum
staöfest fyrra llf sitt.”
Stalst í
strákaföt
Og Stevenson nefnir enn eina
sögu um endurholdgun, söguna
af Dolon litlu Champa Mitra I
Bnegai „Þegar hún var 3ja ára
byrjaði hún að stelast i föt
bróöur slns. Mamma hennar
sagöi aö hún ætti alls ekki aö
klæöast strákafötum, af þvl hún
væri stelpa. Dolon svaraöi:
„Nei, ég var strákur einu
sinni”. Eftir þetta rigndi spurn-
ingum yfir barniö og Dolon tókst
brátt aö rifja upp fyrra llf.
.Sagöist hún hafa búiö I borg,
sem nefnist Burdwan. Fjöl-
skylda hennar hafi veriö rlk og
foreldrarnir miklu fallegri en
núverandi foreldrar. Lýsti hún
borginni og fyrri hýbýlum náiö.
Ég sá húsiö meö eigin augum, —
regluleg höll. Ég sá einnig
einkakapelluna, sem Dolon
mundi eftir. Allt stóöst. Dolon
kvaö unga manninn, sem hún
var, hafa látizt af veikindum og
einnig þaö reyndist rétt.”
— En segjum sem svo, aö viö
höfum lifaö áöur hér á jörö.
Hvaö eigum viö aö gera til þess
aö komast aö þvi?
— Ekkert, aö sögn Steven-
sons. „Flestar þessar minning-
ar skaða viðkomandi. Vit-
neskjan um tvær eða jafnvel
þrjár fjölskyldur tætir persónu-
leikann i sundur. Vitneskjan um
þaö að vera strákur þegar mað-
ur er stelpa, er harmleikur.”
FI þýddi.
Bengal-stúlkan Dolon Champa á milli foreldra sinna. „Aöur var ég
strákur”, segir hún.
Ma Ting Aung Myo (önnurf .h.) segist hafa skipt um kyn viö endur-
holdgunina.
Heimilis
ánægjan
eykst
með
Tímanum
IP ÚTBOÐ
Tilboð óskast i Gamma Camera kerfi fyrir röntgendeild
Borgarspitalans.
Ctboðsgögn eru afhent i skrifstofu vorri, Frikirkjuveg 3,
Reykjavik.
Tilboðin verða opnuð á sama stað miðvikudaginn 22. febr.
n.k. kl. 11 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYK3AVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800
;ess
\y útboð
Tilboö óskast igatnagerö og lagnir I Selás a og b hluta.
Útboðsgögn eru afhent I skrifstofu vorri, Fríkirkjuveg 3,
Reykjavik, gegn lOþús. kr. skilatryggingu. Tilboöin verða
opnuð á sama stað miðvikudaginn 1. febr. n.k. kl. 11 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800
Til sölu
Tveir Volvo FB 88 ’73 6 x 2 m.búkka.
Bilarnir eru i mjög góðu ástandi og hafa
verið i eigu fyrirtækisins frá upphafi.
Eknir 205 og 216 þús. km.
Sturtubúnaður er af St. Paul gerð.
H.F. Möl og sandur Akureyri. Simi 21255.