Tíminn - 15.01.1978, Blaðsíða 23

Tíminn - 15.01.1978, Blaðsíða 23
Sunnudagur 15. janúar 1978 23 ,,Allt mitt ráð.. sagöi áöan, aö upprekstrarlandiö gæti ekki tekiö viö miklum fjölda fjár, þá fannst mönnum þó, aö þeir þyrftu aö fá eitthvaö i staö- inn, og þá var hafizt handa aö græöa upp sandinn I þvi skyni aö beita fé á hann á sumrin. — Beittuö þiö þá fé ykkar á ný- ræktina á Skógasandi fyrstu ár- in? — Já, þaö var reynt i tvö ár, en gafst illa. Ærnar fitnuöu, en lömbin uröu ræflar. Fyrst héldu menn aö þetta stafaöi af vatns- skorti, þá var leitt vatn niöur á sandinn, en allt fór á sömu leiö. Þá var hætt viö þetta, og nýræktin á sandinum notuö til heyskapar, — og þaö hefur, eins og kunnugt er, gefizt prýöilega. Þó er þaö nú svo, aö fé okkar gengur aö mjög verulegu leyti á ræktuöu landi. Viö sleppum ekki ánum úr heimahögum á vorin, fyrr en búiö er aö rýja þær. Eftir einn til tvo mánuði eru þær búnar aö notfæra sér heiöarlandiö eins og þær vilja, og koma aftur niöur aö bæjum. Þá eru lömbin tekin frá þeim og látin á betra land, en ærnar inn á tún. Þetta er ræktunarbúskapur. Viö erum al- veg horfnir frá hjarömennsku og rányrkju. Hef hvergi séð fegurri landsýn — Segöu mér nú eitt, Gissur: Hefur þú ekki, eins og titt er um islenzka bændur, gert sitthvaö fieira en aö stunda bú þitt, og átt þér einhverja „hjáguöi” þar fyrir utan? — Jú. A kreppuárunum fór ég á togara, en þaö geröi ég einungis af illri nauösyn, af þvi aö þá var hart á dalnum i fjárhagslegum efnum. Á sjómennskuárum min- um fór ég viöa og sá ýmsa staöi hér á landi, sem ég haföi aldrei séö fyrr, en þaö get ég fullyrt, aö hvergi hef ég séö eins fagra land- sýn á Islandi og i Mýrdal. Að vera staddur i góðu veöri þar úti fyrir og sjá inn með Reynisfjallinu upp til landsins, — þaö er alveg ógieymanlegt, hverjum sem séö hefur. En ef þú hefur átt viö hitt, hvort ég hafi unnið meö höföinu sam- hliöa búskapnum, þá fer ekkert mikið fyrir þvi. Jú, vist hef ég stungiö niöur penna öðru hvoru, og ég var lengi I stjórn ræktunar- sambandsins. Og i sýslunefnd komst ég, — á’einu atkvæöi fyrst! En þá voru 75% kjósenda and- stæöir mér i stjórnmálum, svo aö fylgi mitt var áreiöanlega per- sónufylgi. Sföan var listakosning tekin upp, en ég var andstæöur henni vegna þess, aö ég áleit, aö I svona litlu sveitarfélagi geröi listakosning fólki erfitt fyrir, eöa jafnvel hindraöi þaö I þvi aö kjósa þá menn, sem þaö treysti bezt. — Mér þótti gaman aö starfa i sýslu- nefndinni, og ég kynntist þar mörgum ágætum mönnum. Góð stund með séra Sigurði Einarssvni — Þú sagðist hafa stungiö niöur penna ööru hvoru. Ég hef ein- hvern grun meö aö þú sért hag- orður, — er þaö ekki rétt? — Þaö get ég varla sagt, en þó er ég ekki alveg saklaus af þess háttar iðju. — Viitu ekki lofa mér aö heyra eitthvaö af þvi tagi? — Ég veit ekki... — Jú, annars, kannski ég segi þér dálitið af samskiptum okkar séra Siguröar heitins Einarssonar I Holti, fyrst þú ert á höttunum eftir kveöskap. Viö séra Siguröur uröum góöir vinir, og hann heimsótti mig oft. Svo var þaö einhvern tima, seinni hluta sumars, — þaö var komiö langt fram f ágúst, — aö viö hjón- in vorum ein heima, þvi aö krakkarnir höföu brugöiö sér I út- reiöartúr. Allt i einu er séra Siguröur kominn heim i hlaö. Ég tók á móti honum á húströppun- um, og hann sagbi formálalaust: ,,Ég átti ekkert erindi núna, en ég haföi þörf fyrir aö blanda geöi viö einhvern, og þá datt mér þú i hug.” Og klerkur bætti viö: „Ég var svo ljónheppinn, aö ég átti „óafmeyjaða” koniaksflösku inni Iskáp.” — Nú, presti var auövitaö boöið inn, kona mfn sótti staup handa okkur, séra Siguröur setti „jómfrúna” á boröiö, og hún var ekki lengi „óspjölluð,” eftir aö viö höföum fariö höndum um hana, ég og gestur minn. Fyrr en varði hafði tal okkar séra Siguröar þó beinzt inn á alvarlegar brautir, þvi aö hann var maöur, sem gott var aö ræba viö, hvort sem gamanmál voru á ferðinni eöa hinar alvarlegu hliö- ar lifsins. Báöir vorum vib sann- færöir um þaö, aö ekki væri öllu lokiö meö likamsdauöanum. Allt i einu spratt séra Siguröur upp úr stólnum og spurði: „Hvers óskar þú þér til handa, Gissur, þegar þú kemur hinum megin?” „Ert þú þess um kominn, Siguröur minn, aö úthluta mér einhverju þar? Þaö er vel þegið, þvi aö ekkert á ég inni,” svaraöi ég. „Ég skora á þig aö svara þessu meö visu,” sagöi prestur þá. „Þaö er nú vandi fyrir einn bóndastaula aö standa frammi fyrir þjóöskáldi, þvi aö þaö ertu, Siguröur”, sagöi ég. En hvort sem viö ræddum nú þetta lengur eöa skemur, þá hrökk út úr mér þessi visa: Auönist mér I ööru lifi athöfn frjó og lifsins kraftur, efalaust meö vænu vifi vildi ég gerast bóndi aftur. Séra Sigurður hafði visuna á brott meö sér um kvöldiö, en morguninn eftir, þegar ég var alveg i svefnrofunum, hnoöaöi ég saman tveimur visum, snaraöi mér siöan fram úr rúminu og hripaöi þær á blað. Þær eru svona: Unaðs njóta kúa og kinda, Kunna ráð viö öllum vanda, allt mitt ráö viö búskap binda, bjartra vona og gróðurlanda. Er ég hinztu brúna brenni og brotin liggja dreifð um veginn, megi gengið göfugmenni gleðjast meö mér hinum megin. Ég hugsaöi meö mér: Ef Pétur hleypir mér inn fyrir hliðiö og ef séra Siguröur i Holti veröur kom- inn á undan mér inn á eilíföar- landið, þá vona ég aö viö hittumst fljótt eftir aö mig ber þar að garði. Daginn eftir sendi ég séra Sigurði þessar visur meö mjólk- urbilnum, og fékk elskulegt bréf um hæl, þar sem séra Siguröur gaf mér fyrstu einkunn fyrir kveöskapinn. Svo aö ég mátti vel viö una! — Hefur þú ekki lagt stund á þá gömlu, þjóölegu iþrótt aö botna vfsur? — Ekki fer nú mikið fyrir þvi. Þaö er miklu meiri vandi aö botna en að byrja. Jú, ég botnaöi einu sinni visu, og mér er svo sem sama, þótt ég hafi hana yfir hér. Það birtisl einhvern tima i Morgunblaöinu fyrripartur visu, og var auglýst eftir botni. Þetta var á „viðreisnarárunum” svokölluöu, og fyrriparturinn var svona: Viðreisn andans viröist ganga verr en skyldi á þingi enn. Ég sendi botn, og hann var á þessa leið: t stjórnarráöi heimskir hanga hæruskotnir ihaldsmenn. AJdrei var botn minn birtur i Morgunblaöinu, en einhver haföi komizt yfir þetta, og botninn kom I Þjóöólfi einhvern tima seinna. — Auövitaö var ósköp ljótt af mér aö botna þetta svona, þvf aö vitan- lega voru ráöherrarnir i „viö- reisnarstjórninni”, sem svo var kölluö, siöur en svo verri ein- staklingar en aörir stjórnmála- menn okkar. Og það* vil ég taka skýrt fram, aö þótt ég sé eindreg- inn framsóknarmaöur, þá met ég og viröi fylgismenn annarra flokka, sem ég veit, aö eru, marg- ir hverjir, indælismenn. Margir sjálfstæöismenn eru góöir vinir minir, og ekki hafa þeir, sem eru á öndveröum meiöi viö mig f stjórnmálum, látiö mig gjalda skoöana minna. Svo fór um sjóferö þá. — Þaö fer nú senn aö lföa aö lokum þessa spjalls okkar, Giss- ur. Ég veit, aö þú ert frásagnar- maöur góöur, viltu ekki segja mér eina góöa sögu, áöur en viö kveðjumst? — Jú, þvi ekki þaö? Og þá held ég aö sé bezt, aö ég segi þér eina gamansögu um sjálfan mig. Þaö.var einhvern tima á prests- skaparárum séra Siguröar Einarssonar i Holti. Ég var þá, og lengi siöan, safnaöarfulltrúi og ég fór jafnan með séra ‘Siguröi á héraösfundi prófastsdæmisins. Þegar sá atburöur geröist, sem nú veröur sagt frá, var séra Siguröur staddur i Reykjavik, en fundurinn átti aö vera i Þykkva- bænum, svo ég tók mér fari út að Hellu meö Þóröi Tómassyni, safnveröi I Skógum, sem þá var aö fara til þess aö veita viötöku hinni stórmerku gjöf, sem Guöjón I Ási i Asahreppi gaf byggöasafn- inu i Skógum. Sföan segir ekki af ferö minni, fyrr en niöur I Þykkvabæ var komiö. Héraösfundurinn var haldinn i kirkju, og þegar hann var úti, þurfti ég inn i Ibúðarhús séra Sveins Ogmundssonar, þáverandi prófasts i Þykkvabæ, þvi aö ég átti ógerö reikningsskil fyrir kirkjukórinn okkar. Mér var ágætlega tekiö, eins og jafnan, og frúin tók hatt minn og frakka og lét hvort tveggja inn i skáp, en siöan var okkur fundarmönnum boöiö til kaffidrykkju i félags- heimili, sem er þarna rétt hjá. Þegar öllu þessu var lokiö, tók ég yfirhöfn mina og hatt og bjóst til ferðar, en Friörik heitinn Friö- riksson, kaupmaöur i Þykkvabæ, og kona hans, höfðu tekiö af mér loforö um þaö aö fara ekki þaöan, án þess aö lita viö hjá sér. Og þaö geröi ég, en tíminn leið, og þaö dimmdi óöum. Þegar ég kom svo loks upp aö Hellu, var oröiö dimmt. Þóröur Tómasson var ekki kominn þang- aö, en meö honum haföi ég ætlaö austur undir Eyjafjöll um kvöld- iö. Ég fór þvi úr yfirhöfn, settist inn i stofu hjá kunningjafólki og beiö svo Þóröar. Þegar hann kom, fór ég f frakkann, setti upp hattinn, og viö lögöum af staö. En alla leiöina austur var ég ein- hvern veginn óánægöur meö sjálfan mig og frakkann, en lét kyrrt liggja. Þegar viö komum austur undir Eyjafjöll, stóö svo á, aö kvenfélagsskemmtun var aö Heimalandi, sem er i fæöingar- sveit Þóröar, þvi aö hann er, eins og menn vita, frá Vallnatúni i Vestur-Eyjafjallahreppi. Viö lit- um nú þarna inn, þá stóö þar yfir tombóla, og ég dró marga drætti. Ekki sá ég þó ástæöu tii þess aö fara úr yfirhöfn, þessa stund sem viö Þóröur stönzuöum á sam- komunni, enda geröi enginn neina athugasemd viö klæöaburö minn. Segir nú ekki af ferö okkar, en kominn var ég heim til min klukkan fjögur um nóttina. Ég fór þá beina leiö inn I eldhús og fór aö athuga hvað væri i pökkunum, sem mér högöu hlotnazt á tombólunni. Enn fremur fór ég úr yfirhöfn „minni”, og leit nú betur á hana. „Ja, hver andsk...!” varö mér aö oröi. „Ég er þó ekki f kvenfrakka?” Ó, jú, ekki bar á ööru. Ég haföi spókað mig f kven- kápu, og þaö meira aö segja inni á samkomu, fyrir allra augum, sem þar voru! Morguninn eftirdatt mér helzt I hug, aö yfirhafnaskipti heföu orö- iö á Hellu um kvöldið, þar sem ég beiö Þóröar, þvi aö skuggt var i forstofunni, og ég kveikti ekki, þegar ég þreif hatt minn og frakka og snaraðist út til þess aö verða Þórði samferöa heim. Ég hringdi þvf i þetta hús, en þar var þá ekki neinn óskilafrakki. Nú, þá var aö spyrjast fyrir I Þykkva- bænum, þar sem ég haföi veriö um daginn. Ég hringdi nú þang- aö, geröi boö fyrir frúna, og hún kom i sfmann — hlæjandi. Hún sagöi: Mágkona min var aö hjálpa mér viö kaffiö I gær, og viö fórum siöastar út úr húsinu. Viö sáum, aö kápan hennar var farin, en þessi frakki eftir, og ég þekkti strax að þaö var frakkinn þinn. Viö erum mikiö búnar að hlæja aö þessu. Hvaö skyldi hún Gróa, konan hans Gissurar segja, þegar hann kemur heim I kvenfrakka? sögöum viö I gamni. En þessi blessuö kona heföi bara átt aö vita, hvaö var I pökk- unum, sem ég haföi dregiö á tombólunni, og lágu á eldhús- boröinu fyrir augunum á konunni minni, þegar hún kom á fætur um morguninn! Þar var kvenslæöa, bandaskór af kvenmanni, brjóstahaldari, og auk alls þessa ein kvenflik enn, — sem ég þori hvergi aö nefna... -VS Útsala hefst á mánudag Kápur Ulpur WRCVF\LL Stærsta bifreiðastöð borgarinnar SÍMI 8-55-22 OPIÐ ALLAN SÓLARHRINGINN Erum einnig með við Fellsmúla benzinaf- greiðslu og verzlun er selur ýmislegt er bilnum við kemur. Leigjum út sali til VEIZLU-, DANSLEIKJA OG FUNDARHALDA Upplýsingar í síma 85521

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.