Tíminn - 26.02.1978, Blaðsíða 7

Sunnudagur 26. febrúar 1978
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Jón Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Stein-
grimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Simi 86300.
Kvöldsimar biaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð í lausasölu kr. 90.00 Askriftargjald kr. 1700 á
mánuði. B'.aðaprent h.f.
Æsingar stjórnar-
ands tæðinga
Þótt launþegasamtökin séu höfð á oddinum i
andstöðu þeirri, sem reynt er að halda uppi gegn
efnahagslögum rikisstjórnarinnar, eru leiðtogar
stjórnarandstöðunnar þar fyrst og fremst að
verki. Þeir gera sér vonir um að með æsingum og
blekkingum megi hafa áhrif á almenning, sem
geti orðið vatn á myllu stjórnarandstöðunnar.
Mikil má skammsýni þeirra leiðtoga vera, sem
gera sér vonir um þetta. Almenningur veit af
reynslunni, að kjarasamningar eru leiðtogum
stjórnarandstæðinga ekki neinn helgidómur, þótt
þeir láti svo nú. Alþingi hefur mörgum sinnum
gripið til þess að breyta visitöluákvæðum kjara-
samninga, þegar slikt hefur þótt nauðsynlegt af
efnahagsástæðum. Alþýðuflokkurinn undir for-
ustu þeirra Gylfa Þ. Gislasonar og Benedikts
Gröndals hefur margsinnis stutt slika löggjöf.
Þeir Gylfi og Benedikt samþykktu meira að segja
löggjöf á Alþingi 1960 þar sem bannað var að
greiða visitölubætur á laun. Lúðvik Jósepsson og
Magnús Kjartansson stóðu að frumvarpi, sem
vinstri stjórnin flutti vorið 1974, þar sem lagt var
til að fresta greiðslum á verðlagsbótum og viss-
um grunnkaupshækkunum, sem fóru yfir ákveðið
mark. Bæði i þessi skipti og mörg önnur hefur
leiðtogum Alþýðubandalagsins og Alþýðuflokks-
ins gleymzt friðhelgi kjarasamninga, sem þeir
tala fagurlegast um nú.
Það hefur þvi áreiðanlega litil áhrif á alþýðu
manna, þótt þessir leiðtogar tali nú hátt um frið-
helgi kjarasamninga. Almenningur gerir sér
annað ekki siður ljóst. Það er ekki launþegum til
hags að brotið sé niður það viðnám gegn verð-
bólgunni, sem felst i efnahagslögum rikisstjórn-
arinnar. Launþegar myndu ekki græða á nokk-
urri krónufjölgun i bili, sem strax yrði etin upp af
vaxandi verðbólgu. Þvi siður myndu þeir græða á
þvi atvinnuleysi, sem fylgja myndi i kjölfarið.
Alþýða manna gerir sér ljóst, að það sem nú
skiptir mestu er að tryggja ekki lakari kaupmátt
launa en á siðasta ári, jafnhliða þvi, sem unnið er
að þvi að tryggja næga atvinnu. Að þessu tvennu
er stefnt með efnahagslögum rikisstjórnarinnar.
Þegar blekkingamoldviðri og æsingum stjórnar-
andstöðuforingjanna linnir, mun uppskera
þeirra þvi reynast litil, en fylgi vaxa við viðn-
ámsstefnu rikisstjórnarinnar gegn verðbólgunni.
Aróðurinn um kjara-
skerðinguna
Stjórnarandstæðingar ástunda mjög þann
áróður að mikil kjaraskerðing hljótist af efna-
hagslögum rikisstjórnarinnar. Hið rétta er, að
með þeim er stefnt að sama kaupmætti launa og
var á árinu 1977. Hins vegar gera þau ekki ráð
fyrir þeirri kaupmáttaraukningu, sem stefnt var
að á árinu 1978 með kjarasamningunum i fyrra.
Slik kaupmáttaraukning gæti ekki heldur orðið
raunhæf, þvi að atvinnulifið þolir hana ekki. Hún
myndi þvi aðeins leiða til verðbólgu, sem gæti
leitt til sliks samdráttar og atvinnuleysis, að ekki
tækist að tryggja i ár sama kaupmátt og i fyrra.
Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Chirau nýtur fylgis
ættarhöfðingj anna
Miklir brottflutningar hvitra manna frá Ródesiu
Nkomo og Mugabe, aöalandstæöingar Chiraus.
mönnum fækkar i Ródesíu, en
þetta megi ekki gerast of
hratt. Siöustu 18 mánuöina
hefur hvitum mönnum i
Ródesiu fækkað um 22 þús.
eða úr 285 þúsundum i 263 þús-
und. Þessir brottflutningar
eiga sinn þátt i þvi, að Smith
telur sig nauðbeygðan til að
semja. Chirau segist óttast, að
þessi þróun geti orðið of hröð,
ef hvitir menn óttist hina nýju
blökku valdhafa i Ródesiu.
Annað sé ekki hyggilegt af1
blökkumönnum en að taka
mið af þessu og láta þvi
valdatökuna gerast i áföng-
um, en ekki einu heljarstökki.
CHIRAU er 54ára, fæddur 6.
júni 1923. Hann var flugmaður
i hér Ródesiu 1942—1946 og
hlaut liðsforingjatitil fyrir
framgöngu sina. Siðar varð
hann fangelsisvörður og
brunavörður og dvaldist þá
um skeið i Lusaka, sem nú er
höfuðborgZambiu. Hann gekk
úr opinberri þjónustu 1961, er
faðir hans lézt. Hann gerðist
þá höfðingi ættflokksins sins,
en hann telur um 50 þúsund
manns og lýtur strangristjórn
Chiraus. Það hefur unnið hon-
um álit annarra ættarhöfð-
ingja. Hann hefur veriö for-
maður i landsráði þeirra siðan
1973. Hann gegndi um skeið
minni háttar ráðherrastöðu i
stjórn Smiths, en lét af henni
fyrir 18 mánuðum. Hinir rót-
tækari blökkumannaleiðtogar
hafa mjög gagnrýnt Chirau
fyrir samvinnu hans við
Smidt. Þeir gera jafnframt
litíö úráhrifum ættarhöfðipgj-
anna. Chirau segist hins vegar
ekkert óttast og hann kviði
engu, þegar talið er upp Ur
kjörkössunum, ef til kosninga
kæmi.
Chiraus er maður myndar-
legur i sjón og hressilegur i
framgöngu. Hann á 3 konur og
á með þeim lObörn, 7 syni og 3
dætui.
Þ.Þ.
JEREMIAH CHIRAU er
minnst þekktur utan Ródesiu
þeirra þriggja blökkumanna-
leiðtoga, sem undanfarið hafa
setiðá fundum með Ian Smith,
forsætisráðherra uppreisnar-
stjórnarinnar i Salisbury. Við-
raeður þessar hafa borið þann
árangur, að náðst hefur sam-
komulag um ýms veigamikil
atriði varðandi fyrirkomulag
þeirrar breytingar, að blakkir
menn taki við stjórn i landinu.
Gert er ráð fyrir, að þessi til-
högun komi til framkvæmda i
áföngum og miðast fyrsti á-
fanginn við 10 ár. Á þeim tima
eiga blakkir menn að taka við
stjórnlandsins.e n hvitir menn
að fá nokkra hlutdeild i henni,
en öll ákvæði varðandi það
verða tekin til endurskoðunar
að tiu árum liðnum. Enn er ó-
samið um nokkur veigamikil
atriði, en menn virðast von-
góðir um, að samkomulag ná-
ist um þau.
Af þeim þremenningum,
sem samið hafa við Smidt er
Muzorewa biskup talinn hafa
mest fylgi. Yfirleitt er hann á-
litinn fylgismesti leiðtogi
blökkumanna i Ródesiu. Fylgi
Sitholes virðist hafa verið
mjög á reiki. Stundum mun
fylgi hans hafa verið verulegt,
en hann siðan misst tök á þvi.
Spádómar eru einnig á reiki
um fylgi Chiraus, þvi að aldrei
hefur fyllilega reynt á það.
Margir fréttaskýrendur spá
þó að staða hans reynist sterk,
komi til kosninga. Þá gæti
hann jafnvel reynzt Muzorewa
meira en jafnoki.
ÞESSAR spár um fylgi
Chiraus byggjast á þvi, að
hann er formaður i ráði hinna
blökku ættarhöfðingja lands-
ins og virðist njóta mikils
trausts þeirra. Ættarhöfðingj-
arnir hafa enn talsverð áhrif
meðal ættflokka sinna, eink-
um úti um landið. Ættarhöfð-
ingjarnir eru nú um 260 tals-
ins. Af 6.7 milljónum blakkra
manna i Ródesfu, heyra 4
milljónir undir ættarhöfðingj-
ana eða tilheyra einhverjum
ættflokki, sem heyra undir þá.
Sameinist höfðingjarnir undir
forustu Chiraus I kosningum,
Chirau og Smith
getur stuðningur þeirra reynzt
honum mikilvægur.
Chirau hefur fylgt þeirri
stefnu á undanförnum árum,
að þótt blökkumenn fengju
völdin i landinu, mættu þeir
ekki hrekja hvita menn burtu.
Blökkumenn væru enn ekki
undir það búnir að taka alla
stjórn stofnana og fyirtækja i
sinar hendur. Þeir yrðu að
njóta áfram um sinn þekking-
ar og leiðsagnar hvitra manna
á ýmsum sviðum. Astandið,
sem nú rikir i Angóla og Mó-
sambik, hefur styrkt þetta álit
hans. Þar eru mörg atvinnu-
fyritæki i rúst vegna skyndi-
legrar brottfarar Portúgala.
Chirau bendir á, að þróun
mála stefni i þá átt, að hvitum