Tíminn - 01.03.1978, Qupperneq 14

14
grundvöllur reynist fyrir eftir
vandlega athugun.
Miðvikudagur 1. marz 1978
Mótmælti fundurinn harðlega
þeim aðgerðum stjórnvalda sem
orðiðhafa til þess að rifta nýgerð-
um kjarasamningum og ógilda
nýfallna kjaradóma.
Fundurinn skoraði á alla kenn-
ara að taka höndum saman i bar-
áttunni sem framundan er og
standa fast fneð öðrum launþeg-
um
O Alþingi
uðu vöruverði og auknu voruúr-
vali, svo og stórbættan rekstur
Skipaútgerðar rikisins sjálfrar.
Þetta ermikiðnauðsynjamál. Þvi
er lagt til að athugun á umrædd-
um tillögum verði hraðað og ef
þær reynast á góðum rökum
reistar, þeim hrint i framkvæmt
svo fljótt sem unnt má vera.”
Þá sagði Steingrimur að nú
þegar hefði leiðakerfi rikisskip-
anna verið breytt án þess að skip-
unum hefði fjölgað, virtist
reynslan sýna að þessa breyt-
ingu, að óbreyttum forsendum,
þyrfti að athuga vandlega, þar
sem sums staðar hefði komið
fram nokkuróánægja.
Stuðningur við tillöguna
Að lokinni ræðu Steingrijs tóku
tilmáls Helgi Seljan (Abl),Sigur-
laug Bjarnadóttir (S) og Jón
Helgason (F) og lýstu öll stuðn-
ingi við tillöguna. Helgi Seljan
kvaðst þó fremur hafa kosið að
sjá hana i formi frumvarps frá
rikisstjórninni, ekki sizt þar sem
ljóst væri að samgöngumálaráð-
herra, Halldór E. Sigulðsson,
væri mjög áfram um að málum
skipaútgerðarinnar væri komið i
betra horf. Svo virtist þó sem
rikisstjórnin væri ekki sammála i
þessu efni.
Steingrimur Hermannsson
þakkaði að lokum stuðning sem
fram hefði komið og sagði að til-
lögu þessa mætti einmitt hugsa
sem viljayfirlýsingu frá alþingi
og þá samgöngumálaráðherra til
fulltingis i viðleitni hans til að fá
þetta skoðað og framkvæmt ef
VERÐLAUNAGRIPIR
OG FE'LAGSMERKI
Framleidi alls konar verðlaunagripi og
félagsmerki. Hefi ávallr fyrirliggjandi ýmsar
srœrðir verðlaunabikar^ og verðlauna-
peninga einnig sryfíur fyrir flesfar
greinar íþróíta.
Leitid upplýsinga.
Magnús E. Baldvinsson
Laugavagi 8 - Raylciavík - Simi 22804
e Landsbankinn
Jíeildarútlán bankans jukust
um 43% á árinu. Voru það afurða-
lán, sem endurseld eru Seðla-
bankanum að miklu leyti sem
jukust langmest eða um 76%
titlánaaukning varð mun meiri
til sjávarútvegs en til annarra at-
vinnugreina. Nam hún 6.200 milij.
kr., eða helmingi allrar útlána-
aukningar bankans. Var megin-
hluti þessarar upphæðar afurða-
lán, eða 5.300 millj. kr. Mikil
aukning varð einnig i lánum til
landbúnaðar, 2.500 millj. kr., allt
afurðalán. Samanlagt jukust út-
lán til sjávárútvegs og landbún-
aðar um 64%, en útlán til allra
annarra þarfa um 25%. Nam
aukning útlána til annarra at-
vinnugreina en sjávarútvegs og
landbúnaðar um 3.000 millj. kr.,
enaukningútlána til einstaklinga
1.100 millj. kr.
Vegna mikillar aukningar
vaxtaaukainnlána jókst vaxta-
byrði bankans mjög. Var þvi leit-
azt við að auka vaxtaaukaútlán
og jukust þau meira en aðrar teg-
undir útlána. Námu þau samt
sem áður ekki meiru en 38%
vaxtaaukainnlána i árslok.
Lausaf járstaða bankans
styrktist verulega á árinu. Var
hún 1.571 millj. kr. i ársbyrjun, en
2806 millj. kr. i árslok.
Afkoma bankans varð svipuð á
árinu 1977 og undanfarin tvö ár.
o Uppsögn
synlegar ráðstafanir til stuðn-
ings útflutningsatvinnuvegun-
um án þess að rifta nýgerðum
kjarasamningum með löggjöf”,
sagði Gylfi Þ. Gislason, formað-
ur þingftokks Alþýðuftokksins
er Timinn hafði samband við
hann.
Gylfi sagði ennfremur: „En
rikisstjórnin valdi engan af
þeim valkostum, sem ræddir
höfðu verið i verðbólgunefnd-
inni, heldur fór sinar eigin leið-
ir, ekki aðeins án nokkurs sam-
ráðs við verðbólgunefndina,
heldur sýndi launþegasamtök-
unum þá litilsvirðingu að virða
þau ekki viðlits áður en hún
lagði tillögur sinar fyrir alþingi.
Það er þvi skiljanlegt, að mikil
og hörð andstaða sé gegn þess-
um ráðstöfunum i launþega-
samtökunum. Þá andstöðu
styðjum við i Alþýðuflokknum
heils hugar. Við teljum, að bezt-
ur árangur i andstöðunni muni
nást meðaðgerðum á grundvelli
vinnulöggjafarinnar. Alþýðu-
flokkurinn hafði á sfnum tima
forystu um setningu hennar. 'A
þeim grundvelli tel ég, að laun-
þegasamtökin eigi að sækja rétt
sinn i þessu máli eins og öðr-
um,” sagði Gylfi Þ. Gislason að
lokum.
Suðurnes
Auglýsing frá
heilbrigðiseftirliti Suðurnesja
Frá 1. marz hefur heilbrigðiseftirlit
Suðurnesja aðsetur sitt að Tjarnargötu 22
Keflavik, simi 3788.
Viðtalstimi heilbrigðisfulltrúa er frá kl.
10-11.
Upplýsingar má einnig fá i sima 1202 á
venjulegum skrifstofutima.
Heilbrigðisfulltrúi Suðurnesja.
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og
jarðarför eiginmanns mins.föður okkar, tengdafööur og
afa
Skarphéðins Skarphéðinssonar
frá Króki
Sérstakar þakkir færum við læknum, hjúkrunar og starfs-
fólki Sjúkrahússins á Hvammstanga.
Kristin Arnadóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
lesendur segja
Hugleiðingar á hálku
1. febrúar 1978
Eftir akstur I vetur á Ford Es-
cort ’76 á sumardekkjum (radi-
al) eknum 10.000 km, hef ég
verið að velta þvi fyrir mér
hvort ekki gætu flestir eða allir
hætt aðnota neglda hjólbarða
(Bilbrodda).
Ég þarf á hverjum degi að
aka um Hörgsland, sem er all-
bratt miðað við götur innanbæj-
ar, og hef lent I minni erfiðleik-
um þar og annars staðar í bæn-
um, en við sambærilegar að-
stæður, heldur en oft áður á
skalfajárnuðum Escort ’74, Cor-
tina ’65 og Austin A95 ’59. 1 öll-
um mínum bilum hef ég verið
með aukaþungaí skottinu á
vetrum. Við samanburð á þess-
um bílum, sem allir eru með
dirf á afturhjólum, hafa vaknað
hjá mér ýmsar spurningar.
Er Escort 1300 L ’76 eitthvað
sérstakur i hálku?
Er hann e.t.v. með mýkri
tengsli eða aðra þyngdardreif-
ingu á ¥jól en þeír bílar sem ég
hef átt og áður eru taldir?
Hefur hann kannski aðra eig-
inleika, sem auðvelda hálku-
akstur?
Eru radialhjólbarðar betri en
aðrir I snjóföl og hálku?
Hefur mér farið fram i akstri
við þessar aðstæður?
Hvað siðustu spurningu varð-
ar, tel ég það ekki vera. En hver
er ástæðan fyrir þvi að bílar á
negldum börðum komast ekki af
stað á glæfs á jafnsléttu án að-
stoðar, eða án þess að spóla ein-
hver ósköp á sama stað tima og
þetta veldur mér ekki erfiðleik-
um?
Ég er þeirrar skoðunar að
langflestir innanbæjar i
Reykjavik noti neglda barða
vegna þess að þeir telji þá veita
mest öryggi við flestar tegundir
hálku og að sumu leyti vegna
ákvæða tryggingarfélaga um
vetrarbúnað bifreiða, en hafi
ekki reyna að komast af án
þeirra. Svo er um mig að
minnsta kosti.
Veturna ’58-’59 og ’59-’60 ók ég
þó á lélegum 4 strigalaga sum-
arbörðum á Fiat 1100 ’54 valdi
mér brekkulitlar leiðir og notaði
keðjur að aftan, þegar ófærö var
mest fyrri veturinn.
Slit gatna er orðið það mikið,
aðallega vegna negldra barða,
að til varnaraðgerða hlýtur að
verða gripið. Nokkrar þjóðir og
mörg fylki i Bandaríkjunum
munu hafa bannað notkun
negldra barða. Framleiddir eru
a.m.k. I Bandarikjunum, hjól-
barðar, sem sagðir eru mjög
góðir til vetraraksturs og einnig
ætlaðir til sumaraksturs. Gæti
borgin sparað niðurgreiðslu
verðs á þessum börðum, eða
gætu ökumenn kannski sparað
sjálfir þó þeir kaupi þá fullu
verði I stað þess að vera alltaf
með tvöfaldan gang og annan
negldan?
Ég veit ekki til að verðandi
bilstjórar þurfi að fá neina æf-
ingu I hálkuakstri. Ég tel eðli-
legtaðkrafizt verði að ökumenn
fái 2-4 klst. og æfingu i hálku- og
snjóakstri eftir aðstæðum fyrir
ökupróf eða innan árs frá prófi.
Æskilegt væri að ökumenn
hefðu aðgang að svæði til æfinga
i hálkuakstri. Dettur mér þá
helzt i hug ónotaði flugbrautar-
endinn sunnan við Umferðar-
miðstöðina. Slikt svæði þyrfti að
vera undir stöðugu eftirliti með-
an það er opið býst ég við, og
þar þyrftu að vera hæfir leið-
beinendur.
Ég held að borgarstjórn,
tryggingarfélög, FfB, SVFÍ og
ef til vill fleiri aðilar hljóti að
getakomið sér saman um rekst-
ur sliks svæðis I borginni eða
nágrenni hennar, sé áhugi þess-
ara aðila fyrir fækkun slysa, ör-
uggari akstri og ódýrara gatna-
viðhaldi fyrir hendi, sem liklegt
verður að teljast.
Samkvæmt minni reynslu
virðist verulegur munur á bif-
reiðategundum hvað varðar
akstur i hálku og ég er sann-
færður um að margir renna
blint i s jóinn i' þessu tilliti er þeir
huga að bilakaupum.
Gæti ekki Bifreiðaeftirlit
rikisins staðið fyrir kerfisbund-
inni athugun á aksturshæfni ein-
stakra bifreiðategunda með
mismunandi gerðir hjólbarða
við hinar ýmsu tegundir hálku?
Ég skal lána minn bil. Niður-
stöður slikra athugana yrðu að
vera öllum aðgengilegar.
Að lokum: Starfsmenn
gatnamálastjóra hafa staðið sig
vel i hálkueyðingu það sem af er
vetri. Mér dettur ekki i hug að
kvarta þó slik starfsemi minnki
verulega um helgar eins og við
hefur borið.
Margir eru mér sammála um
þessar vangaveltur og þess
vegna eru þær komnar á blað.
9851-3248
Kj ölf estunni
varpað fyrir
borð
Húsnæðismálin eru jafnt hér á
landi, sem annars staðar
þungamiðja mannlífsins. Iþeim
efnum getum við lært af eigin
reynslu, jafnframt sem hliðsjón
er höfð af reynslu annarra, þó
ekki eingöngu af rikustu þjóðum
heimsins á hverjum tima, t.d.
Svium I gær, og Þjóðverjum I
dag.
Orkukreppan hefur raskað
efnahagsöryggi margra rikustu
þjóða t.d. Bandarikjanna, Svia
og Dana, svo nokkrar séunefnd-
ar, sem við mænum á. Danir
hafa lagt allt kapp á sparnað
orku, t.d. með hitaeinangrun i
ibúðum. Hitakostnaðureroftast
i beinu hlutfalli við stærð Ibúða,
og svo vill til, að Islendingar
hafa státað af stærri ibúðum, en
aðrir Norðurlandabúar. Þetta
gat stafað af stærri f jölskyldum
(fleiri börn) hér á landi en á
Norðurlöndum til skamms
tlma. Nú hefur oröið róttæk
breyting hér á landi, svo að nú
eru börn, að jafnaði, ekki fleiri
hér á hverju heimili en á
Norðurlöndum. Þrátt fyrir
þessaaugljósu staðreynd heldur
kapphlaup um stærra og stærra
húsnæði, hér á landi, áfram,
með vaxandi þrýstingi.
Eigin ibúð Islendinga hefur
reynzt sú kjölfesta, sem i hafróti
verðbólgunnar hefur forðað
meirihluta Islendinga frá upp-
lausn, sem ært hefur þó nokkra
af broddborgurum, og nokkurn
hluta æskunnar, en nú eru
þáttaskil fyrirsjáanleg i hús-
næöismálum, þar sem visitölu-
binding námslána og húsnæðis-
lána, mun torvelda almenningi,
að „eignast” eigið ibúðarhús-
næði. Það er ekki neitt öryggi I
þvi, að vera skráöur skuldari
hraðvaxandi skuldasúpu (af-
borgunvisitölubréfser oft lægri
en visitöluhækkun skuldarinn-
ar). Náms- og húsnæðisskulda-
baggi ogerlendar skuldir er vist
það veganesti, sem komandi
kynslóðir eiga að glima við, og
er það hlutskipti varla öfunds-
verðara, en hlutur sparifjáreig-
enda, sem hafa verið féflettir
óspart lengi. Húsnæöismálin
eru spegilmynd af verðbólgu-
hringiðunni, og fyrsta skrefið til
þess, að forðast gapastokkinn,
sem skyndileg stöðvun útflutn-
ingsframleiðslunnar gæti sett
þjóðina i, er að hætta að ausa fé
I tildurhúsnasði úr opinberum
sjóðum.
Niðurröðun fólks i ibúðar-
hverfi eftir vanköntum, hefur
nú orðið að vikja fyrir heil-
brigðri skynsemi, og llfsvið-
horfum. Eyvind Jonsson hinn
sænski lýsti þessari niðurröðun,
sem hrollvekju, verri en gas-
klefum Hitlers, og varð Eyvind
Jonsson allt að því útlagi I ára-
tugi, en fékk að lokum hálf
Nóbelsverðlaun, eftir að botninn
datt úr hinni skipulögðu vit-
leysu.
Aðalatriðið I byggingarmál-
um virðist vera, ibúö fyrir heil-
brigðan meirihlutann, þar sem
flestir geti búið þótt eitthvað
bjáti á um stund.
Reykjavík 26/1 1977
Skúli Olafsson, Klapparstig 10
P.s
Mestu kjarabætur, sem um
getur, fengu sjómenn og út-
gerðarmenn, þegar Bretar og
Þjóðverjar hurfu af Islandsmið-
um, þeir höfðu veitt jafn mikið
og Islendingar hér við land.
Þetta þýðir 100% meiri arösvon
sjómanna og útgerðar, sem fá
kaup sitt I aflahlut. Nýja fisk-
verðið bendir hins vegar til
þess, að þessi þjóðargjöf hafi
ekki verið metin til fimmeyr-
ings verðs. Hvernig ætli auð-
lindaskatturinn yrði I fram-
kvæmd með þessu móti?.
Það var vitað, að fiskvinnslan
stóð ekki undir gamla fiskverð-
inu, og hefði óbreytt fiskverð
verið nokkurt aðhald, en með
13% hækkun er verið að stefna,
að feigðar flani. § ó