Tíminn - 19.11.1978, Side 18

38
Sunnudagur 19. nóvember 1978

ólafur Arnberg skipstjóri á Eldhamrinum við gömlu talstöftina
Grindavík
Neyðar-
bylgjan
slæm
í viðræðum við Ólaf
Arnberg skipstjóra á
Eldhamrinum frá
Grindavik kom fram,
að hlustunarskilyrði á
neyðarbylgju bátaflot-
ans eru svo slæm og
truflanir svo miklar, að
menn veigra sér við að
hlusta á hana og jafn-
vel að hafa opið.
Ólafur sagöist lika nota nær
eingöngu örbylgjustöö, vegna
þess hve þær gömlu væru leiöin-
legar i notkun og auk þess al-
gengt aö þær séu ekki i lagi.
Vegna þjónustu Grindavikur-
radiós sagöi Ólafur, aö þýö-
ingarmeira væri fyrir Grinda-
vikurbáta að hafa stööina i
Grindavik ávallt opna heldur en
Keflavik t.d. Væri þaö vegna
þess aö Grindavikurbátar þurfa
einatt aö fá upplýsingar um
innsiglinguna, en þess þyrfti
ekki viö i Keflavik. Meö breyt-
ingunum 1979-80 er þó vonast til
þess að þjónustan batni frekar
en hitt, nú er þetta einna likast
þvi að fyrst og fremst sé veriö
aö hugsa um aökomubátana
sagði Ólafur. Varöandi sild-
veiöarnar sagöi ólafur aö tals-
verö óánægja væri meö skipan
mála nú, koma þyrfti á nýrri
verölagningu og setja kvóta,
einnig á afla reknetaveiöiskipa.
Þá væri og nauösynlegt aö haf-
rannsóknarskip væri á miðun-
um, til þess aö fylgjast meö
veiöunum. ólafur taldi liklegt
að reknetaveiöimenn myndu
ekki sætta sig viö sama verö og
nótabátarnir. Hann sagöi til
dæmis aö óréttlætiö kæmi vel
fram i þvi, aö bátarnir sem að-
stööu heföu á Hornafiröi sætu
raunverulega aö meginhluta
aflans.
Segja mætti þó aö söltunar-
stöðin Stemma heföi dregiö
nokkuö úr óánægjunni, þar sem
aðkomubátar höfðu þar aö-
stööu, en vissulega voru þaö aö-
eins fáir útvaldir.
Oiafur sagöi aö iokum aö
kvótaskipting myndi draga úr
samkeppninni en sóknin jaðraöi
nú viö að vera óskynsamleg.
K.Sn.
Hjólbarðasólun, hjólbarðasala
og öll hjólbarða-þjónusta
Nú er rétti timinn
að senda okkur
hjólbarða til
sólningar
Eiuum fyrirlÍKKjandi
fleMur Mœróir
hjólbaróa,
sólaóa og
nýja
Mjög
gott
verð
tll
GUMMI
WVVWll
VINNU
Fljót og góð STOfAN
þjónusta ||F
Skipholt 35
K>5 REYKJAVÍK
POSTSENDUM UM LAND ALLT
sími 31055
r
Siifurmura (tágamura)
Ingólfur Davíðsson:
FLEST VAR ETIi
FARANDJURT
„Þau áttu börn og buru, grófu
rætur og muru”. Þannig enda
mörg gömul ævintýri Þaö er
ekki út i bláinn aö þau voru látin
enda á þessa leiö. Staöreyndir
liggja aö baki. „Hann og hún”
höföu aö lokum náö saman. Svo
komu börnin til sögunnar,
kannski mörg, og þá gerðist
þröngt i búi. Garðyrkja var litil
eöa engin, en menn hagnýttu
villijurtir af fremsta megni.
Fjallagrös, hvönn og söl voru
öldum saman helstu innlendu
matjurtir Islendinga. Skarfakál
var og viöa hagnýtt, einnig fifil-
og njólablöö o.fl., þar á meöal
muran. Á myndinni sést aö blöð
hennar likjast talsvert reyniviö-
ar- eða rósalaufi fljótt á litiö, en
að neöan eru þau loöin og silfur-
grá, sbr. nafniö silfurmura.
Renglur vaxa út frá jurtinni niö-
ur viö jörö og geta fest rætur.
Þaraf nafniö tágamura. Blómin
gul, likt og á sóley, sbr. gamalt
Rósakollur o.fl. 5/10 1978.
nafn murusóley. Aö fornu voru
þaö jarðstönglar þessarar jurt-
ar, sem kallaöir voru murur og
þeir ery næringarrikir og meö
smáhnuöum vel ætum. Murur
hafa frá fornu fari verið grafnar
upp til matar um öll Noröur-
lönd, voru m.a. etnar meö sild.
En seinfenginn matarafli hefur
þaö veriö aö grafa upp murur.
Munu fátækar barnafjölskyldur
einkum hafa hagnýtt muruna,
börnin hafa hjálpaö til aö grafa
hana upp.
„Grófu rætur og muru” segir
máltækib fyrrnefnda.
„Ræturnar hafa líklega aö
mestu verið hvannarætur, sbr.
orötakiö aö fara á rótarfjall.
Höföu menn þá sérstakt áhald,
rótargrefil — aö vopni. Veruleg-
ur matur er i hvannarótum,
miklu meiri en I muru. Var jafn-
vel safnað hestburðum af
hvannarótum, þar sem mikiö óx
af hvönn.
Litum siöan á fremur smá-
vaxna jurt, sem ekki lætur
mikið yfir sér, en hefur breiöst
út viöa um lönd meö undraverð-
um hraða. Þetta er gulbrá,
einnig nefnd túnbrá og 1 3. lagi
gulkolla, enda ber hún gulan
koll og vex einkum kringum hús
og bæi og út á túnin. Þetta er
frænka baldursbráar og blööin
svipuð, en hiö hvita vantar i
körfuna, sem er svipuð og hiö
gula i miöju baldursbrárkörfu,
en þó kúptara. Stæröin er mis-
munandi. Á grýttum ófrjóum
stööum er hún aðeins 5-10 sm á
hæö og litil um sig. En I sæmi-
legum jarðvegi getur hæðin orö-
iö 25-35 sm. Jurtin verður þá
mjög greinótt og allmikil um
sig. Myndin sýnir gulbrá sem óx
á harötroönum gangstlg i
Reykjavik. Jurtin hefur eflaust
borist meö einhverjum varningi
til íslands. Skömmu fyrir alda-
mótin tók Bjarni Sæmundsson
náttúrufræöingur eftir nokkrum
gulbrám i Þingholtunum og viö
dómkirkjuna i Reykjavik. Áriö
1902 var oröiö talsvert um gul-
brá I Reykjavik, afsiðis svæöi
algróin af henni og strjálingur
um fáfarnar götur og torg.
Áriö 1928 fannst hún á Akur-
eyri og 1932 viö hinn nýreista
vita á Hornbjargi. Um sama
leyti var orðiö mikið um gulbrá
á Stokkseyri og i Gaulverjabæ.
Ariö 1940 var hún komin austur i
Neskaupstað, Bakkageröi og
Njarövik eystra, og á striösár-