Tíminn - 07.12.1978, Page 3

Jólablað 1978
3
® P. STEFÁNSSON HF. ““gg
HVERFISGÖTU103 REYKJAVÍK SÍMI 26911 PÓSTHOLF 5092
Þarna voru til leiðinlegar og
slæmar manneskjur eins og
alls staðar.
okkur, en þaö breyttist, þegar
hún var tekin. Þá varð allt
miklu auöveldara. Ástæöan
fyrir aö lögreglan var leyst upp
var sú, aö Þjööverjar gátu samt
semáöur ekki treyst á hana, þvi
hjá lögreglunni var stundum
hægt aö komast eftir hvar gera
átti „rasslur”, en þeir voru oft
meö Þjóöverjunum viö húsleit-
ir, leit aöblööum og þvi um líku.
Þannig varö aö fara óhemju
varlega og menn máttu ekki
fara á almenna staöi, svo sem
veitingastaöi, nema þá i mjög
litlum mæli. Eins máttu menn
gæta sín á aö fá sér ekki staup,
þvi þá áttu menn til aö fara aö
stæra sig af einhverju, og alls
staöar voru eyru.
Ég minnist þess aö eitt sinn
ætlaöi ég aö fara inn á veitinga-
staö og hitti þá fyrir mann einn,
sem kallar til min: „ólafsson,
áttu nokkur leyniblöö i dag!”
Sem betur fer gat égfljótt þagg-
aö niöur I honum””.
Andstaða á öllum svið-
um
„ Andstaöan var viöa á þess-
um árum og á öllum sviöum. I
grennd viö mig I Frihöfninni,
skammt frá Nýhöfninni, var
skotfæraverksmiöjan „Riffel-
syndikatet”, sem Þjóöverjar
höföu sérlega sterkar gætur á.
Leitaö var á hverjum manni,
sem þar gekk inn um hliöin og
vöröur nótt og dag. En einn
góöan veöurdag var hún
sprengd I loft upp. Starfsmenn-
irnir höföu flutt inn i hana um
þaöbil 70 kg af sprengiefiii, sem
þeir höföu faliö inni á sér á
ónefnanlegum staö.
En Þjóöverjar sýndu lika
mikla hörku ogsá sem kunni aö
vera gripinn meö þó ekki væru
nema tvö blöö, var tekinn. Hvaö
þá ef um fleiri, t.d. 150 blöö, var
aö ræöa. Menn voru aö visu
sjaldnast pyndaöir, þótt reynt
væri aö hafa sem mest upp úr
þeim, en þeir voru vægöarlaust
sendir í fangabúöir.
Sjálfur var ég þrivegfe tekinn
og spuröur út úr, en i ekkert
skiptiö var ég meö blöö, enda
óvist aö ég sæti hér, heföi svo
veriö. Kæmi fyrir aö einhver
okkar var tekinn, var um aö
gera fyrir þá tvo, þrjá.sam-
starfsmenn, sem viökomandi
maöur þekkti, aö fara í felur, en
eins og fyrr segir, áttu menn
ekki aö vita um fleiri.
Oft skall hurö nærri hælum.
Eitt sinn var ég aö dráfa blöö-
unum uppi á fimmtu hæö, þegar
ég heyri konu opna glugga og
kalla á götuna eftir lögreglu-
þjóni, þvi' hún væri aö fá leyni-
blöö. Þannig leiö manni sifeDt
svipaöogpóstþjóni, sem á von á
aö grimmur hundur kunni aö
stökkva á hann, þegar minnst
varir. Sem betur fór var enginn
úti á götunni i þaö sinn, svo bet-
ur fór en um stund á horföist.
lannaö sinn kom fyrir mig at-
vik, sem vel mætti flokka meö
fúröulegum fyrirbay-um. Kunn-
ingi minn ednn, sem var sjómaö-
ur, átti afmæli, — ég man ekki
hvort þaö var fimmtugs eöa
sextugsafmæli, — kallaöi I mig
og segir: „Blessaöur komdu I
afmæliö mitt. Þaö er haldiö hér
úti á Café West”. Þetta var
skipstjóri á einu skipanna
þarna i Nýhöfninni, en þau voru
frá öllu landinu, frá Langalandi,
Fjóni,Svendborgog öörum ólik-
um stööum. Þetta voru svona
sérstakir básar sem skipin
þarna höföu.
Ég var oröinn kunnugur i Ný-
höfninni,haföi búiö þarlengi og
veriö reyndar húsvöröurog sem
slikur haföi ég oft li tiö inn til
sjómannanna. Þess má geta aö
vegna þessa húsvaröarstarfs,
haföi ég oröiö aö fara á ýmis
námskeiö, svo sem um eldvarn-
ir, ikveikjur og annaö þess hátt-
ar. Ég var nýbúinn aö fá blöö og
átti nú aö úthluta þeim um
kvöldiö, eöa frá 6-8. Ég lét til
leiöast ogfékkmérstaupog tók
skjótt aö „kippa”, gleymdi
blööunum á maganum, en
framan á honum geymdi ég
blööin, og ég hringdi heim til
konunnar og sagöi henni aö ég
kæmist ekki I matinn, — mundi
ekki koma fyrr en rétt fyrir
klukkan átta.
landa mina þessi ár, þótt ég
þekkti enga, sem unnu meö
Þjóöverjum. Ég minnist þó
eins, sem umgekkst Þjóöverja
nokkuö, svona eins og hvern
annan, ogslika menngat maöur
auövitaö ekki þekkt, þvi þeir
gátu reynst hættulegir, án þess
aö ætla sér þaö beinlinis. Ég
hitti hann eitt sinn á billiard-
stofu og haföi tekiö hann tali.
SkyndDega lá þá seöDl á borö-
inu, þar sem á stendur aö ég
megi ekki hafa samband viö
þennan mann og þaö reyndist þá
alveg rétt. En ekki veit ég
hvaöan seöDlinn kom.
Menn máttu lika einmitt bú-
ast viöþvlaömenn sem voruút-
sendarar Þjóöverja, ættu til aö
byrja á þvi aö tala iÚa um Þjóö-
Ég er svo ekki fyrr búinn aö
láta tóliö á en ég fæ þaö hugboð,
aö ég eigi aö fara út, alveg eins
og skot. Ég fann aö ég skyldi
hvorki kveöja Pétur né Pál, en
fara bara út. Og ég hlýddi. Ég
bjó þarna, sem heitir Toldbod-
gade, þá er ekkert annaö en þaö
að öll Nýhöfnin var lokuö af
Gestapo. Þaö munaöi ekki nema
fjórum eöafimm metrum, aö ég
slapp. Er þetta ekki furöulega
merkDegt? Þeir rannsökuöu aö
sjálfcögðu aUt, og fyndist ein-
hver grunsamlegur var hann
tafarlaust settur fastur. Þaö
heföi veriö huggulegt aöfinnast
meö blööin þarna. Konan mln
varö auövitaö alveg hissa, þeg-
ar égkom heim, ogminntimig á
aö ég heföi ekki ætlaö aö koma
fyrr en klukkan átta. „Ja, þaö
er margt skrýtiö”, sagöi ég”.
„Sjálfsagt er ég bara ekki
nógu mikiö á móti ykkur,”
sagði ég við Þýskarana og það
llkaöi þeim auðvitað.
Júdas
„A liösmönnum okkar var
auövitaö sterk yfirsjón, þótt viö
værum látnir vita sem minnst,
höföum tíl dæmis engin nöfn,
Þannig var ekki hægt aö ljóstra
miklu upp. Hins vegar geröu
þeir ráöfyrir því, aö maður yröi
aö segja eitthvaö, þvi ekkert
þýddi að segja viö Þjóðverjana
aö maöur heföi ekkert gert og
væri saklaus. Þegar þeir tóku
fnig, spuröu þeir tU dæmis strax
af hverju ég væri á móti þeim,
—„Warum sind Sie gegen uns?
Nú, ég svaraði þegar aö ef þaö
væri eitthvaö, þá væri ég bara
alls ekki nógu mikiö á móti
þeim. Og þetta likaöi þeim, —
„Das gefállt uns!”
Hins vegar voru hjálparkokk-
arþeirra, dönsku „Hipo” menn-
irnir lang verstir, og kem ég aö
þeim sffiar. Mér var ætlaö að
hafa ekki mikiö samband viö
llú mú sleppn hanum lousum út í frumskúg umferúurinnar.
Nú sleppum við Allegro lausum - kraftmiklu "dýri” af þeirri tegund, sem fer lipurlega
um frumskóg umferðarinnar.
Með þjálu framhjóladrifi smýgur hann í beygjurnar og hefur gott tak á veginum, jafn-
vel á hálum vetrarbrautum. Undir vélarhlífinni leynist kraftmikil þverliggjandi vél. Auk
þess er fimm stiga girkassi (1500-gerðin) og fádæma góð vökvafjöðrun,
Hydragas, sem tryggir að "dýrið” þitt er ávallt tryggilega með öll hjólin
á veginum. Sérstaklega styrktir diskahemlar á framhjól-
um veita þér einnig aukiö öryggi og tryggingu; þú getur
snarhemlað ef nauðsyn krefur. Og í þessum nýja Allegro
Combi er farangursrými, sem gæti rúmað
1320 lítra af vatni.
En það sem kannski vekur hvað mesta
athygli við Allegro er hve
neyzlugrannt ”dýr” hann er.
Hann eyðir litlu benzini, hóf-
legt verð er á varahlutum.
Það er ótrúlega ódýrt að
eignast þetta "hlaupadýr”.
verja, aöeins til þess aö veiða
eitthvaö upp úr mönnum. Ég
minnist þess aö i okkar deDd
voru um þaö bil 14 menn, flest
verkamenn þarna I Nýhöfninni,
ogeitt sinn misstum viö tvo eöa
þrjá menn f Þjóöverjana. Þjóö-
verjar borguöu 5000 mörk fyrir
hvernhaus, sem þeir höföu upp
á fyrir tDstDli svikara. Okkur
varö nú ljóst aö i okkar hópi
hlaut aö vera einn, sem var
Júdas. Viö vorum I geysDegum
vanda, þvi'hvernig átti að finna
Júdasinn? En þaö heppnaöist.
Einn okkar
sem hétStrobel,
kemur til min og segir:
„Heyröu Siggi. Viö höfum nú
misst þrjá og einn af okkur er
svikari. Við veröum aö finna
hann”.
„En hvernig?” segi ég, og
hugsa um aö þetta hlaut aö vera
maöur, sem viö töluöum viö
hvern dag.
„Jú”, segir Strobel. „Viö
klæöum okkur i sparifötin, eins
og viö séum aö fara I heimsókn
og göngum svo á rööina”.
Þetta geröum viö, klæddum
okkur upp, sex saman, sem viö
vissum alveg örugga, og geng-
um svo á röðina. Tveir voru eitt-
hvaö vant viö látnir, en þegar
viö komum á annan staöinn seg
ir sá sem þar bjó: „Hvaö, eruö
þiö komnir aö sækja mig ?”
Augljóslega varö hann sem sagt
alveg höggdofa ogskelkaöur viö
þessa heimsókn. „Þiö megiö
ekki drepa mig”, segir hann
strax, og feDur alveg saman.
„Ég á konu og tvö börn”.
„Já, en nú eru sjö börn orðin
föurlaus”, segjum viö. Þá spyr
Strobel, sem var fyrir hópnum:
„Hvaö geröir þú viö aUa þessa
peninga?” En hann var búinn
aö fá þarna 15.000 mörk. Þá
svarar hann: „Konan min er
svo skrautgjörn”.
„Ég á eftir aö þakka fyrir matinn,” sagöi ég viö séra Friörik og
viö uröum báöir eftir i Danmörku.
Konan hans haföi reyndar
verið aö hlusta á hvaö fram fór
og þegar hann segir þetta, þá
stökk hún á hann og þaö er eitt
versta uppgjör, sem ég hef séö á
miUi hjóna, alveg voöalegt.
Viö menn sem þessa, var
raunar ekki nema eitt aö gera,
en ég haföi ekki neitt meö þaö aö
gera. Hann var fjarlægöur, en
þvi máli kom ég ekki nærri.
Viö þessar kringumstæöur
var engin lögregla, heldur haföi
andspyrnuhreyfingin sinn eigin
dómstól og það sem þar fór
fram var tekiö á plötur. Aö ööru