Tíminn - 06.05.1979, Page 19

Sunnudagur 6. mai 1979.
19
mmmm
mmm
tslendingar reyna að fylgja
öðrum þjóðum I lifsgæðakapp-
hlaupinu, sækja tækni til stór-
þjóðanna, stofnanir til Norður-
landa og skoðanir til Sviþjóðar
og svo er að aðlaga öll ósköpin
eldi og isum, eins og erlendir
menn gjarnan orða það,þvi land
okkar er um margt frábrugðið
öðrum löndum: það sem er ein-
falt i útlöndum, jafnvei sjálfsagt
er nær óhugsandi hér veðrátt-
unnar vegna, eða sakir fá-
mennis.
Skemmtibátar
Ein tegund af iþróttum heldri
manna i öðrum löndum, sem er 1
raun og veru margra alda
gömul, hefur nú aðeins náö fót-
festu á tslandi en það eru
skemmtisiglingar. Samt er hér
nógur sjór, kolblár sjór vellur
og kraúmar við landið, lemur
þaö og skekur daginn út og dag-
inn inn en sjór okkar er samt i
vanstilltara lagi til þess að hér
megi bregða sér I bátsferðir,
jafnvel dvelja vikum saman i
skemmtibáti með alla fjölskyld-
una eins og unnt er að gera á
meginlandi Evrópu og við Miö-
jarðarhafið en i skemmti-
siglingalegu tilliti er Miöjarðar-
hafiö og Atlantshafið með
Eystrasalti og Norðursjó með-
töldum eitt hafsvæði — þannig
séð og við bætast svo mörg
hundruð kilómetra löng stórfljót
og vatnasvæði sem eru leik-
vangur sólbrúnna skemmtisjó-
manna sem bera i svip sinum
velliðan — og eigum viö að segja
hetjulegan ævintýrablæ á
stundum.
I erlendri grein um skemmti-
siglingamenn sem ég las i fyrra
var sagt ofurlltið frá þessum
skemmtisjómönnum, afrekum
þeirra og llfsvenjum. Sumir
Færaskakið er vfst ekki beinlfnis skemmtisjómennska, f þá veru er
menn dreymir um 1 Miöjarðarhafinu en þeir sem gerst þekkja telja
skakið hámark sannrar sjómennsku — og einhverja þá mestu
heilsubót sem unnt sé að fá á vorum dögum — og það gefur oft tals-
vert i aðra hönd lika.
lega langtum hentugra til
skemmtisiglinga en okkar. Þar
eru djúpir firðir og logn eru
mikil.
ísland er aftur á móti vind-
rass, þar sem skelfingin er
helsti förunautur manna á smá-
skipum, já og svo auðvitaö kuld-
inn og ekkert er i raun og veru
hægt að fara á báti nema út og
JÓNAS GUÐMUNDSSON:
skip sem fara má á á milli landa
að sumarlagi og hefur það verið
gert margsinnis. Út
breiddasta skemmtisjómennsk-
an mun þó enn vera færaskakið
eða trillan, sálarskip þessarar
þjóðar, en margir landvinnandi
menn eiga lif sitt og hamingju
undir þvi að komast á skak eða
fuglaveiðar vor,sumar og haust
og eru það allskonar menn,
sýslumenn.flugmenn, leikarar:
allskonar menn sem halda ekki
I sýningarhöllinni við Ártúns-
höfða eru þeir með báta sina og
tæki til kynningar fyrir almenn-
ing og getur þar að lita allar
mögulegar gerðir báta, — en
þarna eru til sýnis sportbátar,
fiskibátar, trillur, seglbátar,
vatnabátar, gúmmibátar og
jafnvel loftpúðabátar. Enn-
fremur öryggistæki, siglinga-
tæki, vélar, dýptarmælar, tal-
stöðvar og allt mögulegt, sem
hugurinn girnist, ef maður á
bát, þar að auki hlifðarfatnaður
og fleira, sem of langt er upp að
telja.
Það er skemmtilegt að skoöa
leið sina á bátasýningu Snar-
fara, en henni lýkur 6. mai næst-
komandi.
Öryggi smáskipa
Vanur sjómaður sér að mörg
skemmtiskipin eru gerð fyrir
augað auk annars. Það er i
sjálfu sér ekki ávallt slæmt, þvl
skip sem gleður augað (skrokk-
lag) eru yfirleitt lika sjófær i
besta lagi. Flugvélar eru falleg-
ar, einfaldlega af þvi að ljótar
flugvélar geta ekki flogið eða
gera það með þvilikum erfiöis-
munum, að not af þeim eru tak-
mörkuð.
Skemmtiskip í sýningarhöll
sigla — en aðrir eru oftast i höfn
að drekka viski eða bjór og að
segja af sér sögur.
Skemmtibáturinn er öðrum
þræði samgöngutæki en i hinum
afþreyingartæki og dvalar-
staður, en i báðum tilfellum er
hann draumur um eitthvað
óskilgreint,eggjandi og lokkandi
i senn.
A Islandi hefur skemmtibáta-
list verið stunduö af örfáum
mönnum um áratuga skeið.
Samt hefur skemmtibáturinn
ekki hlotið viðllka útbreiðslu hér
á landi og i nágrannalöndum
okkar. Til dæmis má fullyrða að
skemm tisnekkjur Græn-
lendinga séu langtum fleiri en
okkar Islendinga. Þeirra land
eða réttara sagt sjór er nefni-
heim aftur, tveggja til fjögurra
tima ferð og aðstaðan i landi er
ehgin. a.m.k. ekki miðaö við
það sem viöa er erlendis, þar
sem skemmtisjómaðurinn er
sjálfsagður maður hvar sem er,
og honum er tekið tveim hönd-
um.
Færaskak og sálarskip
Þó eru ekki allir sammála um
að ekki sé unnt að stunda
skemmtisjómennsku á tslandi.
Nokkrir menn eiga hraðbáta og
eða skútur. Sumir litlar skeljar,
en til eru svo að segja haffær
vatni nema þeir komist á sjóinn
annað slagið sér til hugar-
hægðar — og stundum til nokk-
urs ábata lika.
Listamenn eru heldur ekki
undanskildir. Ási i Bæ er á skaki
núna,en hann veikist hvert vor
og hefur gert það lengi.
En til eru menn sem telja að
hér við land megi vel gera út
skemmtiskip. Þeir skipta tug-
um ef ekki hundruðum.
Þeir eru með sýningu núna.en
félag þeirra Snarfari er að berj-
ast við yfirvöldin um bætta að-
stööu eða viðurkenningu á þess-
ari nýju iþróttagrein, sigling-
Mikil vinna er við smábátaútgerð og þaö er hálft lffið hjá mörgum.
Steinbeck hefur gert bátasmiðum, sem aldrei ætluðu sér raunveru-
lega á sjó, ógleymanleg skil.
þessa sýningu og framtakið er
lofsvert. Það kemur lika i ljós
að smiði skemmtibáta er orðin
innlend starfsgrein (trefjagler
og fl.) og verður ekki séð annaö
en að margt glæsilegt farið hafi
verið hannað og smiöað af inn-
lendum framleiöendum.
Ekki eru allir þessir bátar
dýrir, kosta nokkur hundruð
þúsund upp I 15-20 milljónir
króna — og allt þar á milli og
hver veit nema Snarfaramönn-
um takist að gera þessa Iþrótta-
grein vinsæla eins og hún svo
sannarlega er I nágrannalönd-
um okkar.
Draumurinn um hafið.um eig-
ið skip með nýtt land fyrir stafni
er áleitinn. Einn mann hittum
við.sem ætlaði að kaupa stóran
bát og fara með hann til
Miðjaðarhafsins, búa þar og
njóta lifsins en þar eru snekkjur
og skemmtiskip jafn sjálfsagð-
ur hlutur og bill eða sumarbú-
staður er á Islandi.
Þeir sem áhuga hafa á
siglingum — og eru ekki
byrjaðir, ættu endilega að leggja
Hraðbátur á fullri ferð
En skemmtimenn sem leggja
á hafið þurfa á sama hátt og
aðrir sæfarar aö huga að öryggi
sinu og annarra. Þarna voru fá-
ein notuð skip til sýnis en mis-
jafnt var að sjá sjómennskublæ-
inn,haffærnina bæöi I fylgifé og
skipagerðum. Einkum ofbauð
manni að sjá hinar miklu yfir-
byggingar. Slik skip hljóta að
taka á sig mikið I sterkum vindi.
Innmerktur hraði á spjöld sýna
aðafl þessara skipa er oft mikiö
en hvernig þau bregöast viö I ill-
viöri er annað mál.
Ég veit ekki hvaða lifplögg
þeir i Snarfara setja sér og
félögum sinum, en ef skemmti-
siglingar eiga að verða viður-
kennd iþróttagrein þarf að setja
bátum allsherjarreglu um
búnað. Munaður er góður en
nauösynjar eru undirstaðan.
Yfir sýningu Snarfara er
eftirvænting og gleði i senn og
það er einmitt forsenda
skemmtisiglinga.en hafiö er úfiö
og geðvont við ísland og iþrótt-
ina ber að samræma skapgerö
þess og duttlungum.
Jónas Guðmundsson