Tíminn - 22.06.1979, Blaðsíða 7

Tíminn - 22.06.1979, Blaðsíða 7
Föstudagur 22. júnl 1979 7 SAMV/NNUÞÆTTIR reikningsskila Tími Þaö er fylgst meö þvi af at- hygli hvernig hinum stærri fyr- irtækjum vegnar. Ástæöan er meöal annars sú, aö ýmsar ályktanir má af þvl draga. Sjá má nokkuö hvert stefnir i at- vinnu- og viöskiptalifi okkar. Þaö hefir yfirleitt ekki veriö auövelt fyrir almenning aö fá traustar fréttir um afkomu hlutafélaga og rekstur einstakl- inga. Þessir aöilar veröa ekki kraföir reikningsskila. Þaö er algjörlega þeirra einkamál, hvort þeir láta frá sér heyra eöa ekki. Nokkur breyting hefir þó á oröiö hvaö þetta varöar á sein- ustu árum. En samvinnurekst- urinn hefir hins vegar haft ann- an hátt á i þessu efni. Kaupfé- lögin og Sambandiö greina frá þvi árlega, hvernig staöan er, hvort sem vel eöa illa gengur. í mai og júnlhalda kaupfélög- in jafnan aöalfundi sina. Þar eru reikningsskil gerö og birt niöurstaöa liöins árs. Þar gefa starfsmenn skýrslur og svara fyrirspurnum sem fram koma. Þar eru mál og viöhorf rædd og þar eru geröar samþykktir um ýmis mál sem leysa þarf. A undan hafa fariö fram deildar- fundir i öllum hinum stærri fé- lögum. A þeim vettvangi koma oft fram ábendingar ogóskir fé- lagsmanna sem siöar eru tekn- ar til meöferöar og afgreiöslu á aöalfundi. Af almennum fréttum fjöl- miöla er þaö ljóst, aö þessum funda- og skýrsluhöldum sam- vinnufélaganna er nýlokiö. Sambandskaupfélögin, sem eru 49 talsins meö 42604 félags- mönnum, hafa gert heyrum kunna niöurstööu ársins 1978. Aövörunarorö höföu margsinnis heyrst frá þeim, sem I fylking- arbrjósti standa i liöi kaupfé- lagsmanna. Þeir sögöu aö áhrif gengisbreytinga og dýrtiöar væru uggvænleg og gætu sett i hættu áratugastarf og veikt rekstursstööu og fjárhag félag- anna. Viövörunaroröin voru ekki tekin nógu alvarlega og þvl var varla trúaö, aö stefnt væri I ógöngur. Hollt kann aö reynast aö staldra viö og llta á nokkur meginatriöi sem viö blasa. Þótt hérveröi fjallaöum örfáar staö- reyndir af vettvangi samvinnu- starfs, á sitthvaö sem þar gerist sér hliöstæöur hjá öörum aöil- um. Aö vlsu kann vandinn aö vera öröugri viöfangs hjá sam- vinnufélögunum, sem hafa margvíslegum skyldum aö gegna og þau hvorki geta eða vilja hlaupa frá vandanum eöa skjóta sér unda'n honum og jafna metin meö þvi aö sniö- ganga lög og reglur. Samvinnumenn á fundi. Fjögur kaupfélög Þaö var upplýst fyrir nokkru, aö fjögur elstu og um margt myndarlegustu kaupfélög norö- anlands heföu ekki skiiaö já- kvæöri rekstrarniöurstööu á s.l. ári heldur heföi reksturshalli þeirra veriö samtals 160 millj- ónir. Þetta er alvarleg staö- reynd. Aö visu ber á þaö aö lita, aö 147 milljónir höföu gengið til afskrifta. Slík gjaldfærsla er nauösynleg þar sem hér er i raun um aö ræöa vissan rekst- urskostnaö, sem ætiö veröur aö taka tillit til og þó alveg sér- staklega I veröbólguþjóöfélagi. Enda þótt nokkur hluti framan- greinds halla stafi frá atvinnu- rekstri, er þaö augljóst, aö meg- inhlutinn er afleiöing þess, aö sölulaun yerslunar, sem fast- bundin eru af verðlagsákvæð- um, eru óraunhæf við þær að- stæöur sem rikt hafa. Þaö vill aö visu svo vel til, aö þau kaupfélög sem hér eiga hlut aö máli eru og hafa öll veriö mjög vel rekin og þau eru fjár- hagslega sterk. Eitt óhagstætt ár raskar ekki þeim trausta grunni, sem þauhafa lagt, hvert Isinubyggðarlagi. Dæmiö sýnir þó, aö vel þarf aö aö hyggja og koma þarf i veg fyrir aö óraun- hæf verölagsákvæöi leiöi til ófarnaöar. Þaö er markaöur grundvöllur verölagsákvæöa, aö miöa skuli viö, aö vel og heiö- arlega rekin vershin fái staöiö undir reksturskostnaöi. Þetta minna kaupfélögin á og ætlast er til þess, aö stjórnvöld viröi i framkvæmd þau lög, sem I þessu efni giida. 728 milljónir Þegar litiö er á kaupfélögin sem heild vantar 728 milljónir til aö tekjur nægi til aö mæta gjöldum á s.l. ári. Þetta var upplýst á aöalfundi Sam- bandsins i Bifröst þann 13. júnl. Þá hafa afskriftir veriö færöar. Voru þær 542 milljónir. Ljóst er hins vegar að I nokkrum tilvik- um hefir slæm rekstursstaöa sjávarútvegs og óhagstæö vinnslavissrasjávarafuröa leitt til aukins reksturshalla. En eigi aö siður er þaö greinilegt, að verslunarþjónustan stendur ekki undir sinum hlut. Ný verkefni Á seinustu ámm hefir hlut- verk kaupfélaganna breytst frá þvi sem áöur var. Verslunar- starfsemin er sem fyrr megin- Framhald á bls 19 r Bréf til alls Framsóknarfólks: Eflum Tímann ■ Of þungur baggi fyrir fáa — en auðveldur ef allir leggja saman Fyrir óvæntan kaupendamissi — og gálausa blaöastjórn á kosningaári, er Framsóknar- flokkurinn kominn i stórskuld vegna dagblaös slns — Tlmans. Flokkssjóöur hefur ekkert fé til aö borga þessa skuld. Þaö má vera öllum ljóst aö hana verður aö greiöa meö einhverjum ráö- um. Annars vofir ógnar vansi yfir framtiö flokksins. Til þess aö leysa þennan vanda veröur aö safna I Skila- sjóö Timans: 100 milljón krón- um á þessu ári.Ýmsum kann aö viröast þetta óvinnandi verk. Eigi aö siöur veröur þaö létt. verk, ef allir flokksmenn taka höndumsaman. Og þessisöfnun þolir ekki biö. Aö söfnun viröist einfaldast aö vinna á þennan veg: 1) Aætla öllu Framsóknarfólki eins kon- ar útsvar til Skilasjóös Timans, I eitt sinn fyrir öll. Þaö sýnist sanngjarnt, aö áætla mönnum mishá skilasjóösgjöld — mis- munandi hundraöshluta á eins mánaöar meöaltekjum flokks- manna hvers og eins — til dæm- is á þessa leið: Mánaöartekjur: Af 100-200 þús.kr. 1-5% af 200-300 ” . ” 5-10% af 300-400 ” . ” . 10-15% af400-500 ” . ”, 15-20% af 500-600 ” . ” 20-25% af 600-700 ” ” 25-30% af 700-1000” ” 30-40% 2) Deila skuldinni niöur á kjör- dæmi landsins, meö hliösjón af tölu kjósenda undanfariö. Þaö viröist réttlátt aö skipta henni þannig milli þeirra: Reykjav.kjörd. 25millj. Reykjan.kjörd. 13. ” Vesturl.kjörd. 9 ” Vestfj.kjörd. 5 ” Noöurl.vestra 8 ” Norðurleystra 16 ” Austurl.kjörd. 12 ” Suöurl.kjörd. 12 ” Samtals 100 milljónir 3) Fela Framsóknarfélögum söfnun fjárins — hverju á sinu svæöi — og stuöla aö haröri keppni milli þeirra. 4) Reka I Timanum daglegan áróöur fyrir söfnunina. Segja daglega fféttir af framgangi hennar — og kvitta þar jafn- harðan fyrir greiöslur gefenda — hvers og eins. Aö sjálfsögöu munu flokks- menn sjálfir ákveöa framlög sin. En að þvi veröur aö róa af kappi, aö allir leggi hönd á skuldabaggann. Hugleiöum þaö og festum I minni, aö hann er hundrað þúsund þúsundir. Of þungur fyrir fáa menn, en auö- veldur ef allir leggja saman! Þar má enginn flokksmaður skerast úr leik! Framsóknarflokkurinn var og er þarfasti þingflokkur íslend- inga. Á orustusvæöi innanlands- deilna hefur hann staöiö I milli ósvinnra hatramra öfgahópa Ihalds og kommúnista. Þar stendur hann enn — og stundar: aö stilla til friöar. Þar á hann ennþá þrotlaust starf fyrir stafni. Heill sé öllu islensku Framsóknarfólki! Meö alúöarkveöju Afgamall Rangvellingur. Bref þaö, sem hér er birt, barst Timanum I gær, en var skrifaö 9. júni, þ.e.a.s., eftir aö sagt var frá fyrirhugaöri söfn- un til Timans, en áöur en skýrt var frá skipulagi hennar. Meö bréfinu — frá elIÞ iifeyrisþega á nlræöis- aldri, eignalausum á fjár- hagsleg verömæti — fylgdu 20 þúsund krónur I „Skilasjóö Timans” auk greiöslu áskriftargjalds til n.k. áramóta. Bréfiö er glöggt dæmi um þaö, aö rlkidæmi manna er ekki alltaf I beinu hlutfalli viö tekjur þeirra. Timinn þakkar þann hug til blaösins sem I bréfinu felst. EFLUM TÍMANN Sjálfboðaliðar hringi i sima 86300 eða 86538, Siðumúla 15 Reykjavík, á venjulegum skrif- stofutima. • • # •• Þeim sem senda vilja framlög til blaðsins er bent á að giró- seðlar fást i öllum pósthúsum, bönkum og sparisjóðum. Söfn- unarreikningurinn er hlaupa- reikningur nr. 1295 i Samvinnu- bankanum. Styrkið Tímann Fyllið út þennan seðil og sendið til Tímans í pósthólf 370, Reykjavík Eg undirritaður vil styrkja Timann með því að greiða i aukaáskrift | | heila Q] hálfa á mánuðl Nafn ' ____________________________________ Heimilisf.____________________________________ Sími

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.