Tíminn - 22.08.1979, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 22. ágúst 1979
9
Haukur Harðarson frá Svartárkoti: Lunduiiabréf 13. agUSt 1979
Frá sjónarmiði „Greenpeace ”
I kvöld sýndi breska sjón-
varpiö 50 min. mynd af aögerö-
um „Greenpeace”-manna á ts-
landsmiöum i júnl sl. Af eölileg-
um ástæöum fylgdist ég meö
þessari mynd, m.a. þar sem ég
haföi ekki alls fyrir löngu séö
aöra mynd 1 BBC 2 um svipaö
efni. Þar var aö visu lýst viöur-
eign sömu aöila viö sjóræn-
ingjaskip, sem stundar ólögleg-
ar hvalveiöar i Suöur-Atlants-
hafi. Aframhald þeirra aögeröa
var svo árekstur milli skips
náttúruverndarmanna og sjó-
ræningjaskipsins, sem lauk meö
þvi aö hvalfangarinn varð aö
leita til hafnar til meiriháttar
viðgeröar.
— En vikjum aö viöureign
Rainbow Warrior viö Islend-
inga.
í upphafi var sýndur hval-
skuröur I Hvalfiröi en aö þvi
loknu var haldið á miöin I upp-
hafi hvalvertlðar.
Þar sem skip náttúruverndar-
manna var ekki jafn hraöskreitt
og hvalveiöibátarnir notuðu
Greanpeace-menn hraöskreiöa
gúmmibáta við aö hindra hval-
veiöimennina. Var vissulega
ógnvekjandi aö lita til hvalbát-
anna frá gúmmibátunum, sem
geystust að þeim meö byssu i
stafni.
Þrátt fyrir aögeröir náttúru-
verndarmanna skutu hval-
mennirnir samt hval og var
fjörbrotum hans lýst vel. Jafn-
framt var undirstrikuð sú
hætta, sem bátsverjar voru f viö
friöunaraögeröir sinar, sem
m.a. leiddu af sér skemmdir á
radiói og fleiru.
Siöan var haldiö til Hvalfjarö-
ar, þar sem hvalskurðinum og
vinnslu var lýst. Kom þar fram,
aö vinna viö hvalveiöarnar er
timabundin við sumariö og
mestmegnis stunduö af skóla-
nemendum og kennurum, til aö
afla sér aukatekna, Jafnframt
vorusýndar myndir af japönsk-
um starfsmönnum kaupenda og
þvi lýstyfir, aöbæöi íslendingar
og Japanir væru auöugar þjóöir,
sem ekkiþyrftuá hvalveiöunum
aöhalda til að komast af. Fram
kom aö meöalverömæti hvers
hvals væri um 12.000 sterlings-
pund og árleg veiði Islendinga
um 450 hvalir. Hér er sam-
kvæmt þvi um 5,3 millj. sterl-
ingspunda verðmæti aö ræöasem
er álitleg upphæð, þegar gengi
pundsins er farið að nálgast 1000
kr. Jafnframt var gefiö i skyn,
aö gróöinn af veiöunum rynni i
vasa aöila, sem tengdir væru
stjórn landsins.
Þessi hluti myndarinnar mun
hafa tekiö minna en 20 min.
Næsti hluti myndarinnar
fjallaöi um viöureign þeirra
„Greanpeace”-manna viö yfir-
völd landsins og landhelgis-
gæslu og tók sá hluti lengri tima
en fýrsti hlutinn. Var rætt við
lögfræöing náttúruverndar-
manna og birt fjarskipti milli
Rainbow Warrior og varðskip-
anna. Var varnarleysi þeirra
náttúruverndarmanna rækilega
undirstrikað i viöureign viö
ofurefli islenskra dómsvalda og
byssubáta.
Siðasti hluti myndarinnar,
u.þ.b. 5 min. fjallaði svo um
ráðstefnu Alþjóölega Hvalveiöi-
ráösins iEnglandisl. sumarþar
sem þjóölagasöngvari tróöm.a.
upp með söng um verndun
hvalastofnsins. Myndinni lauk
svo með þvi, aö tilkynnt var, aö
Rainbow Warrior heföi aftur
siglt á Islandsmiö þar sem ís-
lendingar heföu ekki látiö segj-
ast viö aðgeröirnar sl. sumar og
einungis staöiö aö hvalveiöi-
banni frá verksmiðjuskipum.
Ekki veröur þvi neitaö, aö
þessi mynd var óheppileg land-
kynning fyrir ísland. Þeir, sem
að gerð hennar stóöu kunnu lika
aö nota sér áróðursgildi atburð-
anna út I æsar, sem best lýsti
sér Imyndatökunum úr gúmmi-
bátunum á miðunum og þvi
mikla rúmi, sem viöureignin viö
Islensk stjórnvöld tók. Þarna
var greinilegt, aö sá sem var
minni máttar var i varnarstööu
gagnvarthinum stóra og sterka.
Ekki get ég neitaö þvi, aö
margt i þessari myndatöku
minnti mig á myndatökur Is-
lenska sjónvarpsins (ekki þess
breska) I siöasta þorskastriöi.
Þá var þaö lika, sem ég nauðug-
ur viljugur varö aö viðurkenna
fyrir sjálfum mér, aö jafnvel
jafn sómakæran fjölmiðil og
BBC óneitanlega er, getur hent
að hagræða fréttamyndatöku.
An þess að vilja leggja dóm á
aðgerðir Islenskra stjórnvalda
gagnvart ,,Greenpeace”-mönn-
um verð ég samt að segja, aö
áróöurslega séö heföu Islend-
ingar staðið betur að vigi, ef
yfirvöld hefðu látið aðgeröirn-
ar afskiptalausar. Bakgrunn
þeirra aögerða þekki ég ekki
vegna veru minnar erlendis og
veit þvi ekki, nema þær hafi
verið óumflýjanlegar eins og
málum var háttaö.
Þegar maður svipast um á
fiskmörkuðum Lundúnaborgar
og sér smáfiskinn sem þar er á
boðstólum, fer ekki hjá þvi að
maður óttist um framtið ýmissa
nytjafiska, sem veiddir eru
miskunnarlaust áöur en þeir
verða kynþroska og eiga mögu-
leika á að halda við stofni sin-
um. Það afsakar þó ekki tslend-
inga, séu þeir sannanlega að
stofna hvaltegundum i hættu
með veiðum sinum. Þeim ber
þvi að fara meö sem allra
mestri gætni i veiöum sinum og
gleyma þvi ekki, aö þeir þurfa
sjálfir á rökum náttúruvernd-
armanna aö halda til að viö-
halda stofnum sinna nytjafiska.
Þaö er e.t.v. mikilsverðara en
bann viö hvalveiöum i nokkur
ár.
Viö sjónvarpsmyndatöku-
menn BBC mætti e.t.v. segja:
„Maöur, littu þér nær”.
Bréf Hem-
ingways
gefin út
i júií í sumar hefði rit-
höfundurinn Ernest
Hemingway orðið áttræð-
ur hefði hann lifað. Þá
tilkynnti Charles
Scribner's Sons útgáfu-
fyrirtækið í New York að
haustið 1980 kæmu út
Bréf Ernests Heming-
way. Carlos Baker, ævi-
söguritari Hemingways,
og Woodrow WilSon,
heíðursprófessor í bók-
menntum við Princeton
háskóla, ritstýra bókinni,
en í henni verða um 800
bréf. Þau eru rituð á
tímabilinu frá því
Hemingway fór frá
Ameriku til Italíu 1918 að
taka þátt í heimsstyrjöld-
inni siðari í bandariskri
hjúkrunarsveit sem
fyjgdi ítaiska hernum allt
til æviloka hans. útgáfu-
fyrirtækið fékk leyfi til
útgáfunnar hjá Ernest
Hemingway stofnuninni,
sem fer með höfundar-
réttinn.
Til eru 5000 bréf, sem
Hemingway skrifaði. Aö sögn
Bakers prófessors, sýna þau all-
ar hliöar hans sem manns og
rithöfundar. Hemingway
hnéigðist litt aö sendibréfsform-
inu þangað til eftir siöari heims-
stýrjöldina, en þá tók hann að
skrifa fjölda bréfa. Sum bréfin
voru fjórar, fimm blaðsiður
þéttvélritaöar.
flemingway sagðist oft vera
einmana, sagöi Baker: „Mér
fifrnst gaman aö fá bréf, svo ég
verð sjálfur aö skrifa bréf”. í
einu bréfa sinna talar rithöfund-
urinn um lækningamátt bréfa-
skrifta og sýnir þaö hve þær
voru honum hugstæöar.
$umir bréfavinir hans koma
ekki á óvart svo sem Gertrude
Gömul mynd af Ernest Heming-
way
Stéin og Thornton Wildes, t.d.
En aðrir koma á óvart. Einn
þesirra var Bernard Berenson,
en, honum skrifaði Hemingway
um reynslu sina þegar hann
hpapaöi meö flugvél i Afriku,
um meiösl sin og starf sitt sem
rithöfundur. Hemingway baö
jafnvel þennan listunnanda aö
skrifa hlýleg ummæli um
„Gamla manninn og hafið”,
fyrir Scribners útgáfufyrirtækiö
að nota. Berenson geröi þetta
fúslega. „Hemingway skrifaöi
Berenson eins og þeir væru
aldavinir, þótt þeir heföu aldrei
sest.”
Þessi bréfaskipti hófust
þannig aö Mary Hemingway
héimsótti Berenson á heimiii
hans skammt frá Flórens.
Seinna skrifaði hún honum linu.
Berenson svaraði og fleiri bréf
fylgdu á eftir. Ahugi Heming-
ways var vakinn og smátt og
smátt tók hann viö af konu sinni.
Annaö safn áhugaveröra
bréfa, 150 talsins, sem nú eru á
Harvard safninu, hafa aö
geyma bréfaskipti skáldsins viö
Framhald á bls. 15
3 ára
ábyrgð
á myndlampa
Sérstakt
kynningarverð
Verð kr. 629.980
Staðgr. kr. 598.000
Greiðslukjör frá
200.000 kr. út
og rest á 6 mán.
• 26 tomniur
• 60% bjartari mynd
• Ekta viður
• Palesander, hnota
• 100% einingakerfi
• Gert fyrir fjar-
lægðina2-6 metrar
•f Fullkomin þjónusta

Ul u
Verslið í sérverslun með
UTASJONVÖRP og HLJÓMTÆKÍ
29800
BUÐIN Skiphottit9
TOPPURINN
FRÁ FINNLANDI
Mér finnst
þessi mynd
vbjartari