Tíminn - 03.10.1979, Blaðsíða 7

Miövikudagur 3. október 1979
7

A undanförnum árum hafa
bændur oft óskaö eftir beinum
samningum við rikisstjórn um
verölagningu framleiösluvara
landbiinaöarins og önnur hags-
munamál bændastéttarinnar.
Hafa þeir taliö aö meö þeim
hætti gætu þeir náö fram meiri
tryggingu fyrir hagsmunum
bænda, en meö því fyrirkomu-
lagi, sem gilt hefur, og veriö i
nokkrum molum. Einnig hafa
þeir stuöst viö fordæmi frá
legum hætti, svo bændur sáu
hvers þeir áttu von úr þeim
áttum og var þaö þar meö úr
sögunni.
Nú er komiö annað hljóö i
strokkinn hjá þessum aöilum.
Nú æpa þeir og krefjast þess að
rikisstjórnin taki tafarlaust upp
beina samninga viö bændur og
samtök þeirra. 1 þeim upp-
hrópunum felast nú hótanir i
garöbænda en ekki hlýhugur. —
— Jafnframt er í blööum þeirra
mannanefnd lokiö störfum og
ákveöiö verölag á landbúnaöar-
vörum eins og henni bar sam-
kvæmt landslögum, og þar meö
áætlaö bændum kaup og kjör
fyrir næsta verðlagsár. Sex-
mannanefnd varö sammála um
öll atriöi þessara mála og
grundvallaöi svo vel undirstöðu
dóms sins, aö honum varö ekki
haggaö nema meö lögbrotum.
Allir vita aö bændum er sam-
kvæmt gildandi lögum ákveöin
( Guðmundur P. Valgeirsson, Bæ: }
Þaö er árviss atburöur aö i
hvert sinn sem verð á land-
búnaöarvörum er birt, er viss
hópur viö blöö ogaöra fjölmiöla,
sem rekur upp þvilikt rama-
kvein aö yfir tekur allan annan
hávaöa um þá sviviröulegu
veröhækkun sem átt hafi sér
stað, aö þeirra dómi og fjöldi
fólks tekur undir meö halelúja
hrópum. Nákvæmlega þaö
sama hefur gerst nú. Þau hróp-
yröi og gauragangur, sem þess-
ir hópar reyna aö koma af staö
nú, er þvi ekkert nýtt fyrirbæri
heldur árvisst atferli þeirra,
sem ber helst vott um slæma
geðheilsu. — En þaö er annaö
nýtt, sem nú hefur komið til. —
nú hamast yfir óhóflegum tekj-
um bænda og heimtaöar aö-
geröir stjórnvalda til aö draga
þær niður.
Misjafnlega flátt
Um fjölda ára hefur þaö hins
vegar veriö svo aö bændur hafa
ekki náö þessum „lögboönu”
viömiöunar tekjum. Þar hefur
vantaö mikiö upp á, stundum
allt aö 1/3 hluta þess, sem þeim
bar lögum samkvæmt.Þar meö
hafa þeir jafnan í heild, veriö
launalægsta stétt landsins, aö
elli-lifeyrisþegum undanskild-
um, sem ekkert hafa annaö en
einfaldan ellilif eyri sinn. —
BJARGRÁÐ - EÐA BANABITI?
Guömundur
P. Valgeirsson:
grannlöndum sinum, sem þar
hefur gefist vel.
Það mál hefur veriö boriö
fram á Alþingi en litinn hljóm-
grunn fengiö hjá þeim vísu
mönnum og landsfeðrum. — 1
stjórnarsáttmála núverandi
rikisstjórnar fékk núverandi
landbúnaöarráðherra, Stein-
grimur Hermannsson þvi til
leiöar komiö aö komiö skyldi á
beinum samningum bænda viö
rikisstjórnina um mál land-
búnaöarins og verölagningu
landbúnaöarvara.
Ekki var þó stuöningur sam-
starfsflokkanna á Alþingi viö
málið meiriensvo.aö frumvarp
landbúnaöarráöherra var óvirt
af þeim á s.l. vori meö óvenju-
hamast aö þeim mönnum, sem
sæti áttu i sexmannanefnd og
ákváöu verö landbúnaöarvara á
þessuhausti.Þeir eru litilsvirtir
og valin hin háðulegustu orö.
Þeir eru stimplaöir óábyrgir af-
glapar, afgamlar bitlingahitir
og þar fram eftir götunum. Og
halelújakórinn tekur óspart
undir.
Hvaö er þaö sem veldur þess-
um sinnaskiptum og hrópyrðum
sömu manna, sem ekki máttu
heyra þetta nefnt á s.l. vori?
Þannig spyr margur nú og er
ekki óeðlilegt.
Spegilmynd
Fyrir nokkru hefur sex-
laun meö samanburði viö at-
vinnutekjur nokkurra annarra
starfsstétta sem ekki eru i dag-
legu tali taldar neinar hálauna
stéttir, s.s. daglaunamenn og
iönaöarmenn — nú járniðnaöar-
menn — Auk þess eru
reiknaöar út þær veröhækkanir,
sem oröiö hafa á rekstrarvörum
landbúnaöarins o.fl., sem þar
kemur til greina. —
Veröákvöröunin er þvi hverju
sinni aöeins spegilmynd af þvi,
sem gerst hefur I verölagi og
launagreiðslum öörum til
handa. Þaö er þvi ekki aö furöa
þó sumum þeirra manna, sem
halda fastast i úrettar venjur
visitöluvitleysunnar blöskri
þegar þeir sjá i þann spegil.
Engum þeim sem hæst gala nú
um óhóflegar tekjur bænda kom
til hugar, aö lagfæringar þyrfti
viö I þeim efnum, heldur hið
sama og nú, aö þeim heföi veriö
of stórt skammtaö. Þaö er þvi
augljóst aö samkvæmt dómi
þessara „visu” manna mega
bændur ekki bera úr býtum
nema þrælslaun. Ef þaö gerist
ekki af völdum ills árferöis er
hrópaö um skyldu stjórnvalda
aögripa til hvers konar aögeröa
til aö ná þeim ávinningi af
bændum. 1 þvi skyni er nú borin
fram krafan af þessum aöilum
um aö rikisvaldiö taki tafar-
laust upp beina samninga viö
bændur og ómerki gerðir sex-
manna-nefndar i þeim tilgangi
aö hrifsa til baka þau laun sem
sú nefnd varö samdóma um aö
bændum bæri meö réttu.
Þegar bændur og samtök
þeirra hafa á undanförnum ár-
um óskaö beinna samninga viö
viökomandi rikisstjórnir hafa
þeir gengiö út frá þvi, aö þar
ættu þeir góöum skilningi aö
mæta um málefni sin. Þeir hafa
alls ekki reiknaö meö þvl, sem
nú getur gerst á hverri stundu
aö I stól landbúnaöarráöherra
setjist þeir menn, sem berir eru
aðfullum fjandskap viö bændur
og vilja vinna markvisst að
stórfelldri fækkun þeirra og
jafnvel algerri útrýmingu. Aöur
en varir gætu menn meö hugar-
fari Sighvats Björgvinssonar,
Jónasar Kristjánssonar, Reynis
Hugasonar, Jónasar Bjarnason-
ar, eöa hvaö þeir nú heita allir
saman, veriö orönir alls ráöandi
um málefni landbúnaöarins.
Mætti þá raunar segja, aö svo
væri uppskoriö sem til heföi
verið sáö. — Aö gera upp á milli
þriflokkanna i þvi efni er ekki
hægt, þó þeir tali misjafnlega
flátt.
Þaö gæti þvi hæglega svo
fariö aö þaö sem bændur hugöu
að gæti veriö þeim bjargráö
snerist upp i þaö aö veröa bana-
biti þeirra. Þvi skyldu þeir
hugsa vel sitt ráö, áöur en
flanaö væri aö neinu um þeirra
málefni.
Bæ. 23. september 1979
Guömundur P. Valgeirsson
A siöasta ári munu bændur i
heild hafa komist næst þvi,
reikningslega, aö ná sambæri-
legum tekjum viö þær stéttir,
sem þeir eru miðaöir viö aö lög-
um. Sú niöurstaöa er þó ekki
með öllu rétt, aö þvi er fróöir
menn telja.
A s.l. ári voru útborganir á
framleiöslu þess árs hækkaöar
verulega frá þvi sem áöur var.
Þar af leiöandi kom meira af
veröi afurðanna inn á reikninga
bænda þaö ár en annars heföi
veriö. Til viöbótar þvi komu svo
verulegar eftirstöövar (uppbæt-
ur) á afurðir ársins 1977. Þetta
til samans hækkar reiknings-
legar tekjur ársins 1978 til nokk-
urra muna. Að auki kemur svo
þaöaö árferöi haföi veriö bænd-
um hagstætt tvö s.l. ár. A*llt
þetta veldur þvi aö bændur hafa
nú náö svipuöum tekjum og
þeim bar, samkvæmt þeirri
áætlunsem var gerö 1978. Þvi er
EFLUM TÍMANN
Sjálfboðaliðar hringi i sima
86300 eða 86538, Siðumúla 15
Reykjavík, á venjulegum skrif-
stofutima.
• • • ••
Þeim sem senda vilja framlög
til blaðsins er bent á að giró-
seðlar fást i öllum pósthúsum,
bönkum og sparisjóðum. Söfn-
unarreikningurinn er hlaupa-
reikningur nr. 1295 i Samvinnu-
bankanum.
Styrkið Tímann
Fyllið út þennan seðil og sendið til Tímans
í pósthólf 370, Reykjavík
------------------------—-—^4
Ég undirritaður vil styrkja Tímann með
þvi að greiða i aukaáskrift
[ | heila [^] hálfa á Hlánuðl
Nafn ____________________________________
Heimilisf._______________________________
Slmi