Tíminn - 05.10.1979, Qupperneq 7

Föstudagur 5. október 1979
7
SAMVINNUÞÆTTIR
,, S var tur
atvinnurekstur ’ ’
Samvinnumenn hafa marg-
sinnis vakiö máls á þvi, aö sölu-
skattskerfið bjóði ýmsum hætt-
um heim. Þeir hafa minnt á það,
að nálægt 7500 aðilar hafa með
innheimtu þessa skatts að gera
og að þeir velja sig nánast sjálf-
ir til þessa trúnaðarstarfs.
Þetta er stór hópur og ekki
óeðlilegt að spurt sé hvort þar
geti ekki verið „Misjafn sauður
i mörgu fé”.
Það er eins og nokkurrar
tregðu hafi gætt i umræðu um
skil söluskattsins til rikissjóðs.
Það hefir ekki reynst að þvi
hlaupið að fá birtar skilmerki-
legar skýrslur um þaö, hvaö
farið hefir um hendur þeirra
einstaklinga og fyrirtækja, sem
trilað er fyrir innheimtu sölu-
skatts og treyst til aö koma hon-
um á leiðarenda.
Ef slfkt hefði verið gert má
fullyrða, að minni vanhöld
hefðu orðið á skilum en raun ber
vitni um. Auðvitað er ekki
hlaupið að þvi að sanna, aö um
vanhöld hafi verið að ræða og
vissulega er það ekkert
skemmtiverk að véfengja fram-
töl og skil þessa skatts. 1 þvi
felst 1 raun áburður um ófróm-
leika og kann þaö að vera ein af
ástæðum þeim sem valda að
umræða um söluskattskil er
ekki fyrirferðarmikil.
7,5 milljarðar
frá samvinnu-
mönnum
Ýmsum kann að leika hugur á
þvi að vita hver hlutdeild sam-
vinnufjölskyldunnar sé I sölu-
skattsinnheimtunni. Handbærar
eru nokkrar tölur frá árinu 1978
sem nota má til að draga upp
einfalda mynd okkur til fróð-
leiks.
Ríkissjóði bárust alls 51,8
milljarðar i söluskatt á árinu
1978. Sambandskaupfélögin
greiddú um 4,2 milljarða. Sam-
bandið sjálft ásamt Dráttarvél-
um og Jötni greiddi rösklega 1,2
milljarða og Samvinnutrygg-
ingar og Oliufélagið lögðu I
hendur rikissjóðs liðlega 2,1
milljarð sem þau höfðu inn-
heimt frá viðskiptamönnum
sinum.
Það eru þannig rétt um 7,5
milljarðar sem samvinnufyrir-
tækin eru ábyrg fyrir af þessum
tekjustofni rikisins og svarar
það til 14,5% af söluskattinum i
heild á árinu 1978.
Það má gjarna minna á hlut
einstakra kaupfélaga i þessu
efni. Þau eru traustir og stórír
innheimtuaðilar svo sem sjá má
af þvi, að KEA greiddi 846 mill-
jónir, Kaupfélag Arnesinga 346
milljónir, Kaupfélag Skag-
firðinga 235 miUjónir og Kron
217 mUljónir á siðastliðnu ári,
svo dæmi séu nefnd frá 4 kunn-
um félögum.
Nú hefir tvennt gerst nýverið
varðandi söluskattinn. Þar er
annars vegar haft I huga, að
undanþegnar skatti eru all
margar nauösynjar er áður
voru söluskattskyldar og hins
vegar sú staðreynd að skattpró-
sentan hefir nýlega verið aukin.
Undanþága vissra neysluvara
er spor i rétta átt en þvi fylgir sá
ókostur, að nákvæm sundur-
liðun söluskattskylds varnings
er a 11 flókin í blönduðum
verslunum. Niðurfelling sölu-
skatts af flutningsgjöldum til
hafna úti á landi hefði hins veg-
ar verið einfalt mál og brotalit-
ið. Hækkun söluskatts framyfir
það sem þegar var orkar mjög
tvimælis.
Þegar söluskattur senn fer að
náigast 1/4 hluta þess sem er i
skúffunni að kveldi dags fer að
vandast málið. Það er eins gott
að muna það, að þá peninga á
rikissjóður. Það er hægt að
brenna sig i fingurgóma á þvi fé
oggæta þarf þess að það glatist
ekki eða fari til aö mæta halla,
sem er á ýmiskonar verslunar-
þjónustu vegna stórfellds
kostnaöarauka og óraunhæfra
sölulauna. Það skiptir ekki máli
þótt rikisvaldið eigi sök á
hallanum beint eða óbeint með
rangri verðlagsstefnu. Það
heimilar engum aö taka
traustataki hluta af þeim sölu-
skatti sem i kassann kann að
hafa komið. Annarra ráða verð-
ur að leita til leiðréttingar.
Góðar fréttir
Nú hafa undur og stórmerki
gerst á þessu sviði. Ný rödd
hefir bætst i hópinn sem á viss-
an hátt er samhljóða umræöu
samvinnumanna. Þessu ber að
fagna. Iðnaðarmenn ræða nú
opinskátt um það, sem þeir
nefna „Svartan atvinnurdcst-
ur”. Þeir finna það daglega, að
heiðarlegir og löghlýðnir iðn-
rekendur, smáir og stórir, eiga
erfitt með að keppa við undir-
heimamenn. Það þarf vissan
kjark og manndóm til þess að
ganga til verks eins og forysta
iðnaðarmanna er nú aö gera.
Takist þeim að efna til vakning-
ar kann það að leiða til þess, að
söluskattur rýrni minna á mis-
munandi iangri leið hans frá
buddu fjöldans til rikissjóðs.
Þetta f ordæmi gæti leitt til þess,
að kaupmenn bættu ráð sitt og
vönduðu sig betur en sumir
þeirra virðast gera við uppgjör
og skil á söluskattinum.
Samvinnutnaður
Af greiðsla rikisféhirðis. Timamynd GE.
EFLUM TÍMANN
Sjálfboðaliðar hringi i sima
86300 eða 86538, Siðumúla 15
Reykjavik, á venjulegum skrif-
stofutima.
Þeim sem senda vilja framlög
til blaðsins er bent á að giró-
seðlar fást i öllum pósthúsum,
bönkum og sparisjóðum. Söfn-
unarreikningurinn er hlaupa-
reikningur nr. 1295 i Samvinnu-
bankanum.
Styrkið Tímann
Fyllið út þennan seðil og sendið til Tímans
í pósthólf 370, Reykjavík
Ég undirritaður vil styrkja Timann með
þvi að greiða i aukaáskrift
[J heila [J] hálfa á Hlánuðí
Nafn '______________________________
Heimilisf.
Sími