Tíminn - 11.11.1979, Blaðsíða 3

Sunnudagur 11. nóvember 1979
3
mikil hlé á ferBum sinum og
leggjast oft, nema f ljósaskiptun-
um, þegar þeir stansa varla. í
heild eru þeir á ferli 12-13 tima á
sólarhring, en nokkru lengur aö
liklndum um fengitimann. Þá fer
dagurinn meir til leikja og ástar-
fars en fæðuöflunar”.
Hve vióáttumikil eru heim-
kynni þessarar tegundar?
„Þessi refur okkar, heim-
skautarefurinn, sem á fræöimáli
heitir Alopex lagopus finnst
hringinn i kringum pólinn nyrst I
Skandinaviu og Siberiu og nyrst i
Kanada og Alaska, þar sem
syöstu heimkynni hans eru viö
suöurhluta Hudsonflóa. Hann
finnst svo jafn langt noröur og
land nær og grenjar sig bæöi á
Franz Josefslandi og hinum
nyrstu eyjum.
1 heiminum finnast 18 e&a 20
tegundir refa og sá sem mesta lit-
breiöslu hefur er rauörefurinn.
Silfur- og platinurefur eru litaraf-
brigöi af honum og þeir hafa veriö
fluttir hingaö til skinnafram-
leiöslu. Eitthvaö af þeim refum
sluppu hér, en munu flestir hafa
náöst aftur. Þó voru hér uppi
sögur um skrytna refi sem menn
töldu margir v,era kynblendinga.
Ekki er þó von til aö þeir hafi
blandast okkar ref, þvi slikir
„bastaröar” eru ófrjóir, eins og
múlasninn”.
Þú hefur sjálfsagt komist aö
mörgu um fjölskyldulif refanna?
„Já, ogkannske mætti þá nefna
merkilegt hlutverk sem dæturnar
viröast gegna stundum I uppeldi
yrölinganna. Ég veitti þvi athygli
i nokkrum tilvikum aö ein geld-
læöa fædd áriö áður, sem ég er
fullviss um a& vardóttir þesspars
sem átti yrölingana, aöstoðaöi
foreldrana viö uppeldiö fram til
júniloka, þegar hún fór af svæö-
inu. Hinir yrölingariiir fara aö
öllum llkindum af svæöinu strax
um fengitimann.
Þótt segja megi, aö hún missi
þarna eitt ár úr, gæti ávinningur
hennar verið sá, aö hún lærir aö
bjarga sér á öllum árstimum á
svæöi sem hún þekkir og fer loks
aö heiman á besta tima árs. Enn
hefur hún fengið reynslu af
barnauppeldinu, en öll kemur
þessi viska henni til góöa, þegar
hún sjálf festir ráö sitt. Ég hef
spurt margar refaskyttur, hvort
þeir hafioröiö varir viö geldlæöur
I grennd viö greni og hafa flestir
svaraö þvi neitandi, þótt þaö hafi
viönánariihugunrifjast upp fyrir
sumum. Ég hef þá skýringu á
þessu, aö þar sem fariö er á flest
greni árlega.sé oftastum aö ræ&a
nýja refi, sem ekki eiga yrölinga
frá fyrra ári”.
Hefur þá stuöst viö fyrri athug-
anir á refum viö þfnar rannsókn-
ir?
„Mjög litlar rannsóknir hafa
fariö fram á heimskautarefum,
og er orsökin sjálfsagt sú viö hve
erfiöar aöstæöur dýriö lifir. Þetta
er sú refategund sem þar af leiö-
andi er erfiöast aö rannsaka og er
Island ef til vill heppilegasta
landiö sem völ er á til þessa verk-
eftiiö. Talsverðar athuganir hafa
veriö geröar á hvaö þeir éta, en á
flestum svæöum heimskautarefs-
ins er mikiö um læmingja, en þeir
nema um 90% ætisins þar. Góöar
skýrslur eru og til um fjölda
skinna veiddra refa hjá loö-
skinnasölufélögum, sem sýna
sveiflur i stofninum undanfarnar
tvær aldir. Hér á ég viö Hudson
Bay Company. Refurinn hefur
þar sýntsig aöfylgjasveiflunum I
læmingjastofninum og viröist
fjöldinngetasexfaldastá tveimur
e&a þremur árum, en hruniö svo
niöur aftur. Þetta á auövitaö ekki
viö um refinn á Islandi þar sem
engir læmingjar eru”.
Hafa refaskyttur oröið þér aö
liöi meö frásögnum sinum?
„Ég hef heyrt margt mjög fróö-
legt hjá refaskyttum. Þar á
meöal þaö, aö fundist hafi greni
þar sem læöur voru tvær meö
yrðlinga, en refurinn aöeins einn.
í þeim tveimur tilfellum sem ég
hef heyrt um, hefur önnur læöan
veriö ung, en hin gömul. Yrðling-
arnir voru einnig misgamlir og i
ööru tilfellinu var vitaö, aö stegg-
urinn haföi veriö skotinn sumariö
áöur. Ég held aö ég geti skýrt
þetta aö nokkru meö aö segja frá
atviki, sem ég varö vitni aö i
Ófeigsfir&i. Þar hvarf steggurinn
á einu svæöinu fyrir fengitimann
Róbert — Páll
um vetur og annar steggur tók
viö. Þessi nýi steggur geröi sér
dælt bæöi viö móöurina og
„heimasætuna”. Mánuöur leiö á
milli frá þvi er hann var i þingum
viö móöurina þar til hann tók til
viö þá yngri. 1 þeim tilvikum þeg-
ar tvær læöur finnast þannig á
greni, held ég þvi aö þær muni
vera mæðgur og steggurinn ekki
faöir þeirrar yngri. I þeim tilvik-
um, sem ég hef reynslu af, virðist
þaö heldur ekki ske að faðir eöli
sig viö dóttur, en slikar inni-
byrgöar hömlur viröast æöri
dýrategundum eðlilegar gagn-
vart náskyldum”.
Þú ólst upp yröling þarna
nyrðra?
„Já, þaö var læöa, sem ég kall-
aöi Jensinu. Viö vorum þarna
saman eitt haust i ófeigsfiröi og
þaö tók aö bera á þvi, eftír aö
fólkiö var fariö og umferö varö
litil, aö hún geröist æ hræddari
Fl-amhald á bls. 23.
Jensina hefur hér rekist á mús á feröum sinum og þykir báöum hin
eftirtektarverö.
Refur meö radióhálsband.
Veturgömul læöa, sem hjálpar til viö uppeldi yngri systkina.
A berjamó.
Fugiahræ eru veigamikili þáttur I fæöu refsins. Hér hefur tófan
Jensina komist yfir fýl.
Byggingavörudeild
Sambandsins
auglýsir byggingarefni
Smíöaviöur.
75x225 Kr. 3.884.-pr. m
50x200 Kr. 2.126,-pr. m
50x150 Kr. 1.441,-pr. m
50x100 Kr. 932.- pr. m
25x175 Kr. 1.066.-pr. m
25x150 Kr. 915.- pr. m
25x125 Kr. 763.-pr. m
25x100 Kr. 610.-pr. m
Douglas fura (orogon pine)
3X8 Kr. 5.893.- pr. m
3x10 Kr. 7.371.- pr. m
3x12 Kr. 8.844,- pr. m
4x6 Kr. 5.897.-pr. m
4x8 Kr. 7.861.-pr. m
4x10 Kr. 9.820.-pr. m
4x12 Kr 11.787.-pr. m
Unniö timbur. Vatnsklæöning 22x110 Kr. 5.590.-pr. fm
Gólfborö 22x113 Kr. 9.458.-pr. fm
Gluggaefni Kr. 1.781.-pr. m
Glerlistar 22 m/m Kr. 123.-pr. m
Grindarefni og listar 45x90 Kr. 1.165.-pr. m
Grindarefni og listar 35x80 Kr. 740.-pr. m
Grindarefni og listar 35x70 Kr. 660.- pr. m
Grindarefni og listar 27x57 KR. 329.-pr. m
Grindarefni og listar 21x80 KR. 400.- pr. m
Grindarefni og listar 20x45 Kr. 386.-pr. m
Grindarefni og iistar 15x57 Kr. 268.-pr. m
Grindarefni og listar 15x22 Kr. 123.-pr. m
Múrréttskeiöar 10x86 Kr. 290,-pr. m
Spónaplötur. 9 m/m 120x260 Kr. 4.235.-
12 m/m 120x260 Kr. 4.593.-
15 m/m 120x260 Kr. 5.159.-
18 m/m 120x260 Kr. 5.845.-
22 m/m 120x260 Kr. 7.754.-
25 m/m 120x260 Kr. 8.649.-
Spónaplötur, vatnsþolnar.
12 m/m 120x260 Kr. 6.603.-
15 m/m 120x260 Kr. 7.394.-
Lionspan, spónaplötur.
3,2 m/m 120x255 Kr. 1.196.-
8 m/m 120x255 - Kr. 3.942.-
8 m/m 120x260 Kr. 4.020.-
Lionspan, vatnslímdar spónaplötur hvítar.
3,2 m/m 120x255 Kr. 2.421.-
6 m/m 120x255 Kr. 3.745.-
9 m/m 120x255 Kr. 5.119,-
Spónlagðar viöarþiljur.
Coto lOm/m Kr. 6.057.-pr. fm
Antik eik finiine 12 m/m Kr. 6.934.-pr. fm
Rósaviöur 12 m/m Kr. 6.934.-pr. fm
Fura 12 m/m Kr. 6.934.-pr. fm
Perutré 12 m/m Kr. 6.934.-pr. fm
Fjaörir Kr. 177.- pr stk.
4 m/m filmukrossviður.
Yellow Pecan 122x244 Kr. 5.090.-
Washington Pecan 122x244 Kr. 5.090.:
Universal Rosewood 122x244 Kr. 5.090.-
Oliv Ash 122x244 Kr. 5.090.-
Key West Sand 122x244 Kr. 5.090.-
Early Birch Hljóðeinangrun 122x244 Kr. 5.090.-
15 m/m steinuli 30x30 Kr. 6.642.-pr. fm
Mótakrossviöur. 6,5 m/m 122x274 Kr. 12.640.-
9 m/m 122x274 Kr. 15.596,-
12 m/m 122x274 Kr. 19.047.-
15 m/m 122x274 Kr. 22.622.-
18 m/m 122x274 Kr. 26.206.-
22 m/m 122x274 Kr. 29.777.-
12 m/m 152x305 Kr. 26.137.-
15 m/m 152x305 Kr. 31.042.-
12 m/m 120x240 Kr. 17.069.-
18 m/m 125x265 Kr. 26.997.-
15,9 m/m 122x244 Kr. 21.779.-
16 m/m 120x240 Kr. 21.095.-
27 m/m 100x250 Kr. 29.922.-
27 m/m 150x275 Kr. 49.430.-
Ameriskur krossviöur Douglas fura.
12 m/m 122x244 strikaöurKr. 10.021.-
12 m/m /122x269 strikaöur Kr. 12.109.-
12 m/m 122x300 strikaöurKr. 14.021.-
Báruplast Verö pr. m.Kr. 6.051.
Báruplast litað 1,80 Verö Kr. 9.31
Báruplast. Trapez glært 103x310 Kr. 8.189.-
Trapez gult 102x300 Kr. 20.403,-
Söluskattur er innifalinn í veröinu.
Byggingavörur
Sambandsins
Ármúla 29, sími 82242.