Tíminn - 11.11.1979, Blaðsíða 9

Sunnudagur 11. nóvember 1979
9
Þórarinn Þórarinssoii:
Hvernig er hægt að koma
í veg fyrir íhaldsstjórn?
Um hvað er kosið?
Sjaldan hefur þaB legiB jafn
ljóst fyrir i kosningabaráttu og
nú, hvaB kosiB er um. Njítt
stjórnarsamstarf er hafiB og
þjóBin er spurB um þaB, framar
öBru hvort hún vill veita þvi
brautargengi.
Þetta nýja stjórnarsamstarf
hófst þegar SjálfstæBisflokkur-
inn hét a& verja minnihluta-
stjórn Alþý&uflokksins van-
trausti gegn þvi, aB hún gerBi
ekki neitt sem máli skipti, nema
meB samþykki hans. Eftir kosn-
ingarnar mundu þessir flokkar
svo mynda stjórn saman undir
forustu SjálfstæBisflokksins, ef
þeir fá starfhæfan meirihluta i
kosningunum.
Svo brátt var SjálfstæBis-
flokknum i brók, aB hann setti
stjórninni þaB skilyrBi, aB hiin
ségöi af sér fyrir 10. desember,
en vafasamt er aB landkjörs-
stjórn hafi þá lokiö störfum sln-
um.
Spurningarnar, sem þjóBin
veröur aö svara viö kjörboröin
eru af framangreindum ástæö-
um þessar:
Vill þjóöin fela rikisstjórn
Sjálfstæöisflokksins og AlþýBu-
flokksins aö fara meB völd á
komandi kjörtimabili? Vill
þjóöin lei&a til öndvegis þá sam-
dráttar- og ihaldsstefnu, sem
Sjálfstæöisflokkurinn og stór
hluti Alþýöuflokksinshafa veriö
aB boöa aö undanförnu? Vill
þjóBin fá aftur kreppuástandiB,
sem var hér á siöustu stjórnar-
árum þessara flokka, kjörtima-
biliB 1967-1971?
Áratugur íhaldsins
Til aö glöggva menn á þvi,
hvernig ástatt var þessi siöustu
stjórnarár SjálfstæBisflokksins
og AlþýBuflokksins, skal minnt
á eftir greindar staBreyndir:
Island átti heimsmet i verk-
föllum á þessum árum sam-
kvæmt alþjóölegum skýrslum.
lsland átti Evrópumet i at-
vinnuleysi á þessum árum og
eru þá ekki taldir meB þeir
vinnudagar, sem töpuöust
vegna verkfallanna.
Lifskjörin fóru versnandi og
voru þegar stjórnin lét af völd-
um um þriöjungilakariennú, ef
miBaB er viB kaupmátt kaup-
taxta.
Stóraratvinnugreinar, eins og
togaraútgeröin og fiskiBnaöur-
inn voru I algerri niöurnlBslu.
Togaraftotinn var nánast sagt
úr sögunni.
Veröbólgan var næstum allan
áratuginn, sem Sjálfstæöis-
flokkurinn og Alþýöuflokkurinn
fóru meö stjórnina, þrisvar til
fjórum sinnummeirien I nálæg-
um löndum.
Beinir skattar voru hærri
þegar stjórnin lét af völdum, en
þeir hafa nokkru sinni veriö
hérlendis. Skattvisitalan haföi
veriö fölsuö árum saman meB
þvi a& slita hana úr sambandi
viB framfærsluvisitöluna.
Þannig hafBi stórfelld árleg
tekjuskattshækkun átt sér staB.
Söknin i landhelgismálunum
var stöövuö, þvi aö samiö hafBi
veriB um þaö viö Breta, aö Is-
lendingar mættu ekki færa út
fiskveiBilögsöguna, nema Bret-
ar eöa Alþjóöadómstóllinn sam-
þykktu þaB.
Stjórnina skorti trú á landiB
og þjóBina og hún sá ekki a&ra
viöreisnarvon en aö fá hingaö
erlenda auBhringa meö þvl aö
fleiri flokkslausir kjósendur Al-
þýöuflokkinn, þótt vesall væri,
en Alþý&uba ndalagiB. Svo mjög
vantreystir þjóBin kommúnist-
um, sem Alþýöubandalagiö hef-
ur innanborös. Og ekki dregur
ÞaÐ þótti fyrir fáum árum ótrá-
legt aö nokkru sinni yröi unnt aö
leggja veg og brýr yfir Skeiöar-
ársand. Meö öflugu átaki tókst
þetta á þjóöhátiöarárinu undir
forystu framsóknarmanna.
MeB opnun hringvegarins 1974,
en myndin var tekin þegar þeir
fyrstu óku yfir Skeiöarárbrú,
Þeir Steingrimur Hermanns-
son, formaöur Framsóknar-
flokksins, og Tómas Arnason,
ritari flokksins, áunnu sér báöir
gott orö sem ráöherrar i siBustu
rikisstjórn. Þaö er þeim mikill
varö stórkostleg bylting f sam-
göngumálum á íslandi. Þessar-
ar framsóknar njóta aö sjálf-
sögöu allir landsmenn, hvort
sem er á sviöi atvinnumála og
vöruflutninga eöa i almennum
feröum fólksins um land sitt.
En þaö er meö hringveginn eins
ogsvomarga aöra hluti, að þaö
Áratugur Framsókn-
arflokksins
Fyrir Framsóknarftokkinn er
þaö ómetanlegur styrkur, aö
yfirstandandi áratugur, hefur
réttilega veriB kenndur viö
Framsóknarflokkinn. Enginn
flokkur getur betur en Fram-
sóknarflokkurinn látiö verkin
tala.
A þessum áratug hefur fisk-
vei&ilögsagan veriö færö úr 12
milum i 200 milur, lifskjorin
hafa batnaö um þriBjung, at-
vinna hefur veriö næg, þótt
mikiö atvinnuleysi hafi veriö
annars staöar, hafizt hefur
veriö handa um þróttmikla
byggöastefnu, sem stöBvaö
hefur fólksflóttann til þéttbýlis-
svæöanna, togaraflotinn hefur
veriB endurnýjaBur, fiskiBnaöur-
inn stórefldur, meira en fjórö-
ungur landsmanna hefur fengiB
hitaveitu, lokiB hefur veriB
lagningu hringvegar.
Þannig mætti halda þessari
upptalningu áfram. Viöurkennt
skal aö ekki hefur ráBizt nægi-
lega viB veröbólguna. Hún hefur
þó ekki oröiö hlutfallslega meiri
en á viBredsnartimanum, þegar
miöaö er viö nálæg lönd. Sá er
munurinn, aB framfarir þessa
áratugs auövelda glimuna viB
hana 1 framtiBinni.
veröur aö sjá þörfina og vand-
ann og ganga i þaö aö leysa úr
þvi sem miöur fer og bæta þaö
sem á vantar. Meö forystu
' framsóknarmanna hefur tekist
að gerbreyta islenska þjóöfé-
laginu og þann árangur má ekki
eyðileggja meö þvf aö færa
afturhaldinu völdin.
Frá sameiginlegum fundi frambjóðenda og starfsmanna Framsóknarflokksins si. mánudag.
bjóöa þeim raforku fyrir marg-
falt lægra verö en íslendingar
veröa sjálfir aö greiöa fyrir
hana.
1 sögu Islands á þessari öld er
áratugurinn 1961-1970 mesti
kyrrstöButiminn á flestum sviö-
um, þegar tillit er tekiö til allra
aöstæöna. Hann var sannarlega
áratugur ihaldsins.
Hvernig verður
íhaldsst jórn afstýrt?
Stjórnarfariö, sem rikti á ára-
tugi ihaldsins myndi af tur koma
til sögu, ef samstjórn Sjálf-
stæöisflokksins og AlþýBu-
flokksins héldist til frambúöar.
ÞaB myndi jafnvel verBa enn
verra, þvi aö markaösstefnan,
sem þessir flokkar boöa nú, er
enn meiri ihaldsstefna en sú,
sem þeir fylgdu á si&asta ára-
tug.
Hvernig er hægt aö koma i
veg fyrir, aö sllkt Ihaldsstjórn-
arfar komi aftur til sögu á Is-
landi? Hvaöa flokk er vænlegast
aö efla til aö afstýra slikum
ófarnaöi?
Þaö er ekki AlþýBubandalag-
iö. Bjartsýnustu menn þess viö-
urkenna, aö þaö væri meira en
kraftaverk, ef þvi tækist aö
halda óbreyttri þingmannatölu.
Þeir viBurkenna, aB flokkurinn
mætti vel viö una, ef hann tap-
aöi ekki nema einu til tveimur
þingsætum. Svo illa hefur hann
staBiö viö þau fyrirheit, sem
hann gaf þjóBinni I kosningun-
um i fyrra.
Alþýöubandalagiö haföi
óvenjulega góöa aöstöBu fyrir
kosningarnar 1978 og þvi heppn-
uBust vel þær blekkingar, sem
þaB beitti j)á. Samt kusu miklu
þaö úr áhrifum þeirra þar, aö
Benedikt Daviösson tekur sæti
Gils GuBmundssonar.
ÞaB er margreynt, aB Alþýöu-
bandalagiö getur aldrei oröiö
forustuflokkur gegn afturhald-
inu I landinu. LikiB, sem þaö
hefur I lestinni, kemur I veg fyr-
ir þaö.
Sigurvonir Fram-
sóknarmanna
Sá flokkur einn, sem getur
komiö i veg fyrir ihaldsstjórn
SjálfstæBisflokksins og Alþýöu-
flokksins, er Framsóknarflokk-
urinn. Framsóknarflokkurinn
varB fyrir miklu áfalli I kosning-
unum 1978. Nú viöurkenna fleiri
og fleiri aö þaö var ekki verö-
skuldaB. Framsóknarf lokkurinn
reyndist eini trausti og ábyrgi
flokkurinn i vinstri stjórninni.
Hann teflir fram fleiri ungum
mönnum i þessum kosningum
en nokkur flokkur annar. Hann
er eini flokkurinn, sem gengur
til kosninga undir nýrri forustu.
stuBningur, aö Ólafur Jóhannes-
son veröur áfram i þingli&i
flokksins, en hann nýtur nú
mest trausts islenzkra stjórn-
málamanna. Þótt ekki séu eftir
nema þrjár vikur til kosninga,
er Framsóknarflokkurinn eini
ftokkurinn sem lagt hefur fram
ákveönar tillögur um hjöönun
veröbólgunnar, en þaB veröur
stærsta verkefni komandi kjör-
timabils.
Allt þetta styBur aö vaxandi
gengi Framsóknarflokksins.
Hvarvetna aB berast lika fréttir
um vaxandi gengi hans. Þaö eru
engir draumar aö ætla, aB hann
geti náB fyrri stööu sinni og
fengiö 17 fulltrúa á þingi. ÞaB
nægir til aö koma i veg fyrir i-
haldsstjórnina, jafnvel þótt
Alþýöubandalagiö tapi tveimur
þingmönnum, eins og margir
reikna meö.
Eina örugga leiöin til aB koma
i veg fyrir Ihalds- og kreppu-
stjórnina, sem Sjálfstæöisflokk-
urinn og Alþýöuflokkurinn hafa
þegar raunverulega myndaB, er
a& efla Framsóknarflokkinn
sem mest.
Næsti áratugur
Framsóknarmenn viBur-
kenna, aö enginn getur lifaö á
fornrifrægö, en hún er hins veg-
ar mikilvæg visbending um,
hvort viökomandi manni eöa
ftokki má treysta.
ÞaB er markmiB Fram-
sóknarflokksins, ef hann velst
til forustu á næsta áratug, aB
framsókninni til bættra lifs-
kjara veröi haldiB þrotlaust á-
fram. Mikilvægasta skrefiö I þá
átt er aö hemja veröbólguna.
Framsóknarflokkurinn hefur
einn flokkanna lagt fram tillög-
ur um.'hvernig vinna eigi aö
þvi.
1 trú á stefnu sina, i trú á hina
ungu baráttumenn sina, i trú á
nýja forustu, leggur Fram-
sóknarflokkurinn ókvl&inn til
baráttunnar, sem framundan
er. Mikilvægasta verkefniö er,
aö hinni nýju ihaldsstjórn verBi
rutt úr vegi, svo aB niundi ára-
tugur aldarinnar veröi áratugur
framsóknar og umbóta, en ekki
áratugur afturhalds og kyrr-
stööu eius og sjöundi áratugur-
inn var. Þ.Þ.
menn og málefni
Áratugur Framsóknarflokksins