Tíminn - 17.05.1980, Síða 5

Laugardagur 17. mal 1980
5
líiíllli'
Ný verkefni og aukiö öryggi
Frumvarp til laga um Húsnæöismólastofnun rlkisins kom til
annarar umræöu I efri deild Alþingis á miövikudag, en frumvarpiö
var lagt fram á siöast liönu hausti, af Magnúsi H. Magnússyni þá-
verandi félagsmálaráöherra, og hefur veriö til meöferöar hjá
nefnd slöan I janúar. Fjölmargar breytingatillögur hafa komiö
fram viö frumvarpiö, bæöi frá stjórn og stjórnarandstööu.
Guömundur Bjarnason mælti viö aöra umræöuna fyrir þeim
breytingatillögum sem stjórnarsinnar flytja en þær voru allar
samþykktar viö atkvæöagreiöslu I efri deild I gær, og geröi i upp-
hafi ræöu sinnar grein fyrir mikilvægustu breytingunum sem I til-
lögunum felast og sagöi m.a.:
Eg mun þá gera grein fyrir
b reytingatillögum viö Hús-
næöismálafrumvarpiö sem ég hef
leyft mér aö flytja ásamt þeim
Ólafi Ragnari Grlmssyni og
Stefáni Guömundssyni. Eg vil
gera lauslega grein fyrir þessum
tillögum, en mikilvægustu efnis-
þættir þeirra, sem hér liggja
fyrir, eru eftirtalin fimm atriöi:
Bygging
verkamannabústaða
1 fyrsta lagi er aö hlutur verka-
mannabústaöa er stóraukinn frá
þvl sem frumvarpiö gerir ráö
fyrir meö þvi aö ætla Byggingar-
sjóöi verkamanna fastan tekju-
stofn. 1% launaskattur, sem lagt
er til aö frá næstu áramótum
renni I sjóöinn, gerir á þessu ári
nærri 5 milljaröa. Slfkar tekjur
gera sjóönum mögulegt aö taka
lán hjá lifeyrissjóöunum og öör-
um lánastofnunum án þess aö
fjárhagsstööu sjóösins sé stefnt i
nokkra hættu. Meö þessari bættu
stööu getur sjóöurinn strax á
næsta ári tekiö aö sér aö fjár-
magna allar félagslegar Ibúöar-
byggingar I landinu þó aö
byggingar verkamannabústaöa
stóraukist eins og aö er stefnt
meö þeim breytingatillögum sem
hér eru lagöar fram.
Eins og fram kom I yfirlýsingu
rlkisstj. 29. apr. s.l. er aö þvi
stefnt aö hafin veröi bygging á 400
ibúöum I verkamannabústööum á
næsta ári, 500 ibúöum á árinu 1982
og siöan 600 ibúöum árlega á
næstu árum. Meö þvi væru stór
skref stigin til lausnar húsnæöis-
vanda láglaunafólks og jafnframt
komiö til móts viö óskir verka-
lýöshreyfingarinnar um Ibúöa-
byggingar á félagslegum grund-
velli.
Útrýming heilsu*
spillandi húsnæðis
Annaö atriöiö eru ákvæöi frum-
varpsins um nýbyggingar til þess
aö útrýma heilsuspillandi Ibúöum
sem viö teljum ófullnægjandi.
Þar er aöeins gert ráö fyrir
venjulegum nýbyggingarlánum
til þeirra sem viö sllkar aöstæöur
búa en I flestum tilfellum ó-
fullnægjandi og afturför frá þvl
sem gert hefur veriö á undanförn-
um árum. t gildandi lögum er
gert ráö fyrir mjög hagstæöum
lánum til sveitarfélaga sem
vinna aö ibúöarbyggingum til út-
rýmingar á heilsuspillandi Ibúö-
um gegn mótframlagi hlutaöeig-
andi sveitarfélags. Lán þessi,
sem nefnd eru C-lán hjá Hús-
næöismálastjórn, eru mjög eftir-
sótt og blöa nú á annaö hundraö
umsóknir þessarar afgreiöslu hjá
stofnuninni vegna þess aö ekki er
séö fyrir nægilegu fjármagni I
þennan þátt. Þaö er þvi mjög
brýnt aö taka af nokkrum
myndarskap á þessu máli eins og
gert er meö þeim breytingatillög-
um sem hér liggja fyrir.
Vextir lækki i 2%
Þriöji punkturinn I þessu er aö
frumvarp fyrrverandi félags-
málaráöherra gerir ráö fyrir þvi
aö vextir af almennum húsnæöis-
lánum veröi 3.5%. Þegar ákveöiö
er aö full verötrygging sé á öllum
lánum til Ibúöabygginga, eru
þetta of háir vextir miöaö viö nú-
verandi aöstæöur. Vextir af öllum
lánum frá Byggingasjóöi rlkisins
eru nú 2%. Allir lífeyrissjóöir
verkalýösfélaganna hafa einnig
ákveöiö 2% vexti á öllum verö-
tryggöum lánum. Þvl er sú til-
laga gerö hér aö vextir veröi
lækkaöir frá þvi sem frv. gerir
ráö fyrir úr 3.5% I 2%.
Lánstími í 26 ár
Fjóröi liöurinn er sá aö lán til
nýrra Ibúöa hafa nú I heilan ára-
tug veriö veitt til 26 ára. Sá láns-
timi hefur þótt viöunandi, miöaö
viö ástand fjármála hjá okkur á
liönum árum, þó aö hann sé miklu
skemmri en tiökast I flestum ná-
lægum löndum. Frumvarpiö ger-
ir hins vegar ráö fyrir þvl aö þessi
lánstlmi sé styttur I 21 ár.
Breytingatillaga okkar gera ráö
fyrir þvl aö lánstlminn veröi ó-
breyttur frá þvl sem hann hefur
veriö, þ.e. 26 ár i almennum lán-
um til nýbygginga og 41 ár til
verkamannabústaöa, þó aö full
þörf væri á þvl aö lengja þennan
lánstlma.
Framlög sveitarfélaga
lækkuð
1 fimmta lagi: 1 fyrrnefndum
gildandi lögum um Húsnæöis-
málastofnun rlkisins var ákveöiö
aö fjármagna verkamannabú-
staöabyggingar þannig aö kaup-
endur þeirra greiddu 20% af
byggingarkostnaöi, Bygginga-
sjóöur rlkisins lánaöi almennt I-
búöalán til hverrar Ibúöar, sem
aö jafnaöi hefur veriö um 30% af
byggingarkostnaöi. Eftir-
stöövarnar u.þ.b. 50% af kostnaöi
hefur rlkissjóöur og hlutaöeig-
andi sveitarfélag greitt aö jöfnu.
Þetta óafturkræfa framlag
sveitarfélaganna, sem á þessu ári
má áætla aö veröi nálægt 7
milljónir kr. á hverja Ibúö, hefur
veriö sveitarfélögum algjörlega
ofviöa, miöaö viö þeirra f járhags-
stööu. Af þeim ástæöum hafa
byggingar verkamannabústaöa
nú nærri lagst niöur. Aöeins mjög
fá sveitarfélög eru nú meö sllkar
byggingar i gangi. Slöasta ára-
tug, siöan fyrrnefnd lög voru sett,
hefur aöeins veriö hafin bygging
á 918 ibúöum I verkamannabú-
stööum á öllu landinu. Fv. þaö
sem hér liggur fyrir gerir ráö
fyrir verulegri breytingu, á fram-
lagi sveitarfélaganna. Meö þeim
breyt.til.semhér erulagöar fram
er lagt til aö lækka hlut sveitar-
félaganna I 10% af þeim lánum
sem veitt veröa á hverju ári til
verkamannabústaöa I hlutaöeig-
andi sveitarfélagi. Jafnframt er
ábyrgö sveitarfélaganna aukin á
framkvæmdum viö byggingarn-
ar, og er þess vænst aö þaö leiöi til
aukins aöhalds og meiri fram-
kvæmdahraöa viö byggingarnar.
Þessi fimm atriöi eru aö okkar
mati mikilvægust I þeim breyt-
ingatillögum sem viö leggjum hér
fram, en auk þess er I okkar till.
fjölmargt varöandi framkvæmd
þessarar mikilvægu löggjafar.
Ávöxtun
skyldusparnaðar
Eg vil sérstaklega gera grein
fyrir tillögu okkar um ávöxtun
skyldusparnaöar ungs fólks. Upp-
runalega frumvarpiö gerir ráö
fyrir verulegri lagfæringu á meö-
ferö skyldusparnaöarins, en þar
segir aö fé þetta beri sömu vexti
og eru á almennum húsnæöis-
málalánum og sé verötryggt
samkvæmt lánskjaravisitölu
Seölabanka íslands. 1 breytinga-
tillögu okkar eru þessi ákvæöi
óbreytt, en skilgreind nokkuö
nánar en I frumvarpinu hvernig
verötrygging skal reiknast og
hvemig fariö skal meö vextina.
Er þar gert ráö fyrir aö hægt sé
aö taka spariféö út á þeim tima
sem hentast er hverjum einstak-
lingi, miöaö viö lánskjaravlsitölu
þess mánaöar er úttekt fer fram.
Ætti meö þessu formi ekki aö
skapast þaö ástand sem nú rikir,
aö beöiö sé eftir einhverjum
ákveönum tlma, t.d. áramótum,
til þess aö fá bestukjör á sitt fé.
Guömundur Bjarnason.
Þá er i breytingatillögunni gert
ráö fyrir aö vextir leggist viö höf-
uðstól um áramót og verðtryggist
siöan á sama hátt og höfuöstóll-
inn.
Varöandi þetta mál vil ég taka
fram, aö ljóst er aö meö þessu er
ráöstöfunarfé Byggingasjóðs
skert og á þvl máli veröa stjórn-
völd aö taka. Þessari ávöxtun
skyldusparnaöarins varö aö
breyta og láta þar sitja I fyrir-
rúmi sjónarmiö unga fólksins.
Tilgangurinn meö þess-
um skyldusparnaöi er sá aö
tryggja stööu ungs fólks þegar
kemur aö Ibúöarkaupum eöa
byggingu, og mega ekki sjónar-
miö Byggingasjóösins eins sitja
þar I fyrirrúmi.
Aö teknu tilliti til skattfrelsis
skyldusparnaöarins er ljóst aö
þetta fé er þjóöfélagslega dýrt.
En þaö verður aö skoöast sem
skerfur okkar, sem eldri erum til
aö aöstoöa unga fólkiö þegar
kjörin hafa veriö leiörátt svo sem
hér er gert ráö fyrir, og þá veröa
þetta einhver bestu kjör á sparn-
aöi sem hægt er aö fá. Veröur þvl
aö telja liklegt aö sparnaöurinn
Framhald á bls. 19
Jóhann Hafstein
látinn
Jóhann Hafstein fyrrverandi
alþingismaöur og forsætisráö-
herra andaöist aöfaranótt sl.
fimmtudags 65 ára aö aldri.
Jóhann Hafstein var fæddur á
Akureyri 19. september 1915.
Foreldrar hans voru hjónin
Július Havsteen sýslumaöur og
Þórunn Jónsdóttir.
1 upphafi fundar sameinaös
Alþingis I gær minntist Jón
Helgason þingforseti Jóhanns
Hafstein og sagöi þá m.a.
„Jóhann Hafstein var kennari I
þjóöarrétti og almennri lögfræöi
viö Viöskiptaháskóla Islands
1939—1942. Ariö 1946 var hann
kosinn alþingismaöur Reykvlk-
inga og átti sæti á Alþingi til
vors 1978, er hann dró sig I hlé
sökum vanheilsu. Alls sat hann
á 35 þingum. Hann var forseti
neöri deildar Alþingis 1959—1961
og 1962—1963. Ariö 1946 var
hann einnig kosinn I bæjarstjórn
Reykjavlkur og átti sæti I henni
til 1958 og var jafnframt I bæjar-
ráöi 1946—1954. Bankastjóri
útvegsbanka tslands var hann
1952-1963. Hann átti sæti I
bankaráöi Framkvæmdabanka
Islands 1953—1966, allan starfs-
tlma bankans, og var tvlvegis
formaöur bankaráösins. Haust-
iö 1961 varö hann dóms- og
kirkjumálaráöherra, heilbrigö-
ismála- og iönaöarráöherra I
forföllum og gengdi þeim störf-
um til loka þess árs. Slöla árs
1963 tók hann fast sæti I rfkis-
stjórn Bjarna Benediktssonar
og tók þá viö sömu ráö-
herrastörfum og 1961. 1 júli-
mánuöi 1970 varö hann forsætis-
ráöherra, en lét af ráöherra-
störfum I júlí 1971. Auk alls
þessa gengdi Jóhann Hafstein
ýmsum nefndarstörfum, var I
lýöveldishátiðarnefnd 1944 og
slöar I stjórnarskrárnefnd, var
fulltrúi á Allsherjarþingi Sam-
einuðu þjóöanna, á þingi
Evrópuráösins og á fundum
þingmannasamtaka Atlants-
hafsbandalagsins.
Jóhann Hafstein helgaöi
flokki slnum starfskrafta sína
vel og lengi. Hann baröist oft
hart fyrir málstaö slnum og
samherja sinna 1 þjóömálum, en
honum var jafnframt lagib ab
miöla málum og leita sátta
þegar þess þurfti viö. Jafnan
kvaö mikiö aö honum I þjóö-
málaumræðum meöan heilsa
hans leyföi. Honum voru hug-
leikin landhelgismál Islendinga,
öryggismál og þátttaka I vest-
rænni samvinnu. 1 ráðherra-
dómihans bereinna hæst marg-
víslegar umbætur I iönaöarmál-
um, og hann beitti sér einarö-
lega fyrir stóriöju á lslandi.
Snögglega varö þaö hlutskipti
hans aö taka viö forystu I rikis-
stjórn og flokksformennsku. Aö
þremur árum liönum varö hann
aö láta af formennsku flokks
sins vegna bilaörar heilsu. Hann
hélt þó áfram eftir megni aö
vinna flokknum þaö gagn sem
hann mátti.
Eg vil biöja háttvirta alþing-
ismenn ab minnast Jóhanns
Hafsteins meö þvi aö risa úr
sætum.”
Arlegir tónleikar blásarakennaradeildar Tónlistarskólans I
Reykjavik veröa haldnir I Bústaöakirkju sunpudaginn 18. mai kl. 5
siödegis. A efnisskránni eru tónsmiöar og útsetningar nemenda
deildarinnar ýmist skrifaöar fyrir lúörasveit eöa blásara kammer-
sveit og stjórna nemendur sjálfir öllum flutningi. Aö þessu sinni út-
skrifast fimm nemendur. Aögangur er ókeypis og öllum heimill.
WELGER Ui
heybindi vélar WELGER w
Lögreglukórinn á Norðurlandamót
Lögreglukór Reykjavlkur fer til
Stokkhólms 29. mai n.k., þar sem
hann mun taka þátt I Noröur-
landamóti lögreglukóra. Sllk mót
eru haldin á 5 ára fresti, til skiptis
I höfuöborgum Noröurlanda og er
þetta sjötta mótiö frá upphafi.
Lögreglukórinn hefur tekib þátt i
öllum mótunum og jafnan staöiö
sig mjög vel.
Til fjáröflunar fyrir Svlþjóöar-
förina efnir Lögreglukórinn til
Stór bingós I Sigtúni kl. 15 á
sunnudag. Húsiö verbur opnaö kl.
14. Fjöldi glæsilegra vinninga er I
boöi, m.a. tvær flugferöir til
Luxemborgar. Lögreglukórinn
mun koma fram I hléi og taka
nokkur lög.
Fyrirliggjandi
verð aðeins kr. 3.205.000.
ármCjlati