Tíminn - 20.09.1980, Blaðsíða 8

8
Laugardagur 20. september 1980.
Félag
járniðnaðarmanna
Allsherjaratkvæðagreiðsla
Ákveðið hefur verið að viðhafa allsherjar-
atkvæðagreiðslu um kjör fulltrúa Félags
járniðnaðarmanna til 34. þings Alþýðu-
sambands íslands.
Tillögum um sjö aðalfulltrúa og sjö vara-
fulltrúa ásamt meðmælum a.m.k. 80 full-
gildra félagsmanna skal skila til kjör-
stjórnar félagsins i skrifstofu þess að Suð-
urlandsbraut 30, 4. hæð, fyrir kl. 18.00
þriðjudaginn 23. september n.k.
Stjórn Félags járniðnaðarmanna
í verslun okkar er tvímælalaust
mesta úrval landsins af hjóna-
rúmum og sófasettum
og húsgögnum i unglingaherbergi, einkum
skrifborð og svefnbekkir.
Lág útborgun og
léttar mánaðarlegar
greiðslur.
BUdshöJia 20 - S (91)81410-81199
Sýnint>ahöllinni - Artúnshöfða
®Orðsending frá
Hitaveitu
Reykjavíkur
Þeir húsbyggjendur og aðrir sem ætla að
fá tengda hitaveitu i haust og í vetur þurfa
að skila beiðni um tengingu fyrir 1. okt.
nk.
Minnt er á að heimæðar verða ekki lagðar
i hús fyrr en þeim hefur verið lokað á full-
nægjandi hátt, fyllt hefur verið að þeim og
lóð jöfnuð sem næst þvi i þá hæð sem henni
er ætlað að vera. Heimæðar verða ekki
lagðar ef jörð er frosin nema gegn
greiðslu þess aukakostnaðar sem af þvi
leiðir en hann er verulegur.
Hitaveita Reykjavíkur
©St. Jósefsspítali
Landakoti
Hjúkrunarfræðingar
Nokkrar stöður lausar á hinum ýmsu
deildum.
lyflækninga- handlækningadeildum,
bainadeild- augndeild.
Hlutavinna kemur til greina.
Einnig vantar hjúkrunarfræðinga á
göngudeild lyfjadeildar nú þegar eða eftir
samkomulagi.
Sjúkraliðar
Nokkrar stöður lausar á hinum ýmsu
deildum.
Fóstrur
Ein staða laus nú þegar á BARNADEILD
spitalans önnur staða laus frá áramótum
á barnaheimili spitalans. Allar nánari
upplýsingar veitir hjúkrunarforstjóri i
sima 19600 frá kl. 11.00—15.00.
Að sjá til þín maður, (o
LEIKFÉLAG
REYKJAVÍKUR
Aö sjá til þin maöur, eftir
FRANZ XAVER KROETZ
Þýöendur:
Ásthildur Egilsson og Vigdfs
Finnbogadóttir.
Lýsing:
Danlel Williamsson.
Leikmynd og búningar:
Jón Þórisson
Leikstjóri:
Hallmar Sigurösson.
AÐ SJA TIL ÞÍN MAÐUR er
fyrsta verkefni Leikfélags
Reykjavikur á þessum starfs-
vetri, eöa starfsári, og leikhúsiö
hefur fengiö tvo nýja leikhúss-
stjóra og hefur margt á prjón-
unum eins og ávallt.
Þaö ýtir úr vör meö þessu
leikriti þýska, eftir Kroetz, sem
er aöeins 34 ára, en hefur samt
samiö yfir 30 leikrit.
Franz Xaver Kroetz fæddist f
Munchen og er nú eitt mest
leikna skáld Þjóöverja, og
sýndur samtimis I 27 leikhúsum
aö þvf e> segir i lcikskrá.
Mikilvirkur höfundur.
Kroetz er þvi mikilvirkur,
þótt tekiö sé fram I leikskrá aö
leikritin séu” sum aö vísu i
styttra lagi”, veröur aö taka
þaö meö i reikningin, aö þessi 30
verk eru samin á aöeins 10
árum. Og þótt sum séu i styttra
lagi, þá er þetta þaö ekki.
Þaö er bæöi langt og lang-
dregiö.
Aö sjá til þin maöur gerist i
Múnchen og gæti veriö I einni af
leigublokkunum, sem byggöar
voru i Neuhausen kringum 1950.
Persónur eru aöeins þrjár,
hjónin Marta (Margrét Helga
Jóhannsdóttir og Otto (Siguröur
Karlsson), og sonurinn Lúövik
(Emil Gunnar Guömundsson).
Otto vinnur í bílaverksmiöju,
þá liklega BMW, og er verka-
maöur, sem skrúfar ákveönar
skrúfur i bifreiöar, er streyma
án afláts á færibandi, þar sem
sifellt er veriö aö auka hraöann
til aö mæta samkeppninni, og
veriö er aö segja upp fólki, meö
aukinni hagræöingu. Otto er
ekki faglæröur, „aöeins verka-
maöur”, en fjölskyldan á sér þó
vissan metnaö, sem einkum er
þó bundinn syninum og þvi aö
halda vinnunni.
Franz Xaver Kroetz lýsir
daglegu lifi þessarar fjölskyldu
og notar til þess myndaröö, en
ekki hina heföbundnu aöferö,
aö hafa leikritiö i tveim, eöa
þrem þáttum.
Hvaö er aö sjá til þin maöur,
er i fyrrnefnda flokknum, þvi
gefin er mjög nákvæm skýrsla
um þessa verkamannafjöl-
skyldu, daglegt lif hennar,
sorgir og kalda gleöi.
Hallmar Sigurðsson.
Leikfélag Reykjavikur hefur
fengiö til liös viö sig nýjan leik-
stjóra, Hallmar Sigurösson,
sem meö dularfullum hætti
hefur fengiö aöild aö hinni lög-
vernduöu iöngrein söölasmiö-
anna, sem nefnir sig Leik-
Jónas
Guðmundsson:
LEIKLIST
stjórafélag Islands, og leggur
allan sinn metnaö i aö þagga
niöur i óæskilegum höfundum,
meö því aö banna leiki.
Um Hallmar segir svo i leik-
skrá:
Hallmar Sigurösson fæddist á
Húsavik áriö 1952 og varö
stúdent frá Menntaskólanum á
Viðar Ölafsson, verkfræðingur
Varmaveita í Neski
Valkostur í húsahitun
Inngangur
Fyrir nokkrum dögum skrif-
aöi Heimir Sveinsson tækni-
fræöingur grein í Tfmann og
Þjóöviljann um fyrirhugaöa
varmaveitu í Neskaupstaö.
Hann fjallar um máliö af
meiri þekkingarskorti og skiln-
ingsskorti, en búast má viö hjá
tæknimenntuöum manni, sem
auk þess aö vera tæknimenntaö-
ur vinnur viö orkumál. 1 um-
fjöllun sinni veitist hann aö
ýmsum aöilum, sem aö orku og
húshitunarmálum vinna, svo
sem VST og öörum verkfræöi-
stofum, Landsvirkjun, Orku-
stofnun og Rarik, meö ásakanir
um óhæfni og illan vilja.
Uppspretta reiöi hans viröist
vera þaö aö honum finnst vegur
beinnar rafhitunar vera of litill.
Hann finnur varmaveituhug-
mynd i Neskaupstaö allt til for-
áttu bæöi fyrir notanda og orku-
kerfiö i heild og reynir aö gera
fyrirbæriö sem tortryggilegast.
Verkfræöistofa Siguröar
Thoroddsen hf. (VST) fær á sig
ásakanir um fals og óheiiindi.
Þar sem ég hef á vegum VST
unniö aö þessum varmaveitum
og er höfundur frumathugunar
er mér skylt aö svara þessu.
VST hefur stundaö ráögjöf i
verkfræöi f nærfellt 50 ár, hefur
unniö viö ýmsar helstu fram-
kvæmdir i orkumálum hér á
landi og er nú stærsta verk-
fræöistofa landsins meö um 60
starfsmenn. Hjá okkur hefur æ-
tiö veriö lögö mikil áhersla á
vönduö vinnubrögö.
Ásökunum Heimis visa ég til
fööurhúsanna, slikur málflutn-
ingur þjónar engum tilgangi i
umræöu um tæknilegt og fjár-
hagslegt málefni eins og hér um
ræöir. Megininntak greinar
Heimis er rangt og kem ég aö
þvi sföar, en ætla fyrst aö gera
nokkra grein fyrir varmaveit-
um.
Húshitun
Vegna sihækkandi oliuverös á
undanförnum árum hefur veriö
aö þvi stefnt aö taka i notkun
innlenda orkugjafa i staö gas-
oliu. Stór skref hafa veriö stigin
i nýtingu jarövarmans á undan-
förnum áratug. Má þar nefna
Hitaveitu Reykjavikur, Suöur-
nesja og Akureyrar sem hinar
stærstu. Enn eru margar hita-
veitur i undirbúningi og á loka-
stigi svo sem Hitaveita Akra-
ness og Borgarfjaröar.
Hlutdeild jarövarmaorku i
húshitun var 1974 um 49%, 1977
um 64% og er nú um 73%. Hlut-
deild oliuorku i húshitun var
1974 u m 46%, 1977 u m 27% og er
nú um 16%. Af opinberri hálfu
er aö þvi stefnt aö taka innlenda
orkugjafa i notkun I staö gasolíu
aö sem mestu leyti á næstu
tveim til þremur árum. Jarö-
varmi veröur væntanlega virkj-
aöur áfram eins mikiö og hægt
er en á svæöum þar sem hann
viröist ekki tiltækur i bráö huga
menn eölilega aö nýtingu raf-
orku til húshitunar.
Rarik og Iönaöarráöuneytiö
hafa unniö mikiö starf viö aö
mótastefnuna I þessumáli og er
niöurstaöan sú fyrir hin svo-
nefndu köldu svæöi aö velja
blöndu af varmaveitum og
beinni rafhitun.
Fyrir meginhlutann af okkar
húshitunarmarkaöi er jarö-
varminn nú og veröur viö frek-
ari aukningu byggöar áfram
mikilvægasti og jafnframt ó-
dýrasti orkugjafinn.
Hvað er varmaveita?
Varmaveita eöa R-0 hitun er
hugsuö sem hitaveita þar sem
varminn er framleiddur I kyndi-
stöö meö rafmagni eöa svart-
oliubrennslu.
1 kyndistöö er vatn frá bakrás
hitaö upp i 80-90 gr. C í kyndi-
tækjum og dælt þaöan inn á
jöfnunargeymi. Þaöan er þvl
dælt eftir þörfum um framrás til
notenda, en i miöstöövarofnum
þeirra og neysluvatnshiturum
kólnar þaö og rennur siöan um
35-40 gr. C heitt um bakrás til
geymis. Þaöan fer þaö aftur til
kynditækja og hitnar aftur.
Fyrst og fremst er rafskauts-
ketill notaöur til þess aö hita
upp vatn. Hann er haföur nokk-
uö riflega stór til þess aö geta
annaö vatnssöfnun þegar raf-
magn er tiltækt. 1 kyndistöö er
einnig svartoliuketill. Hann er
notaöur þegar ekkert rafmagn
er tiltækt og jöfnunargeymir
hefur veriö tæmdur af orku. Auk
þess er svartolluketill nauösyn-
legt varaafl, þegar truflun verö-
ur i raforkuöflun og raforku-
dreifingu.
Jöfnunargeymir varöveitir
orku I formi 90 gr. C heits vatns.
Umframafl rafskautsketils og
varmarýmd geymis gera stöö-
innikleyftaösafna orku og nýta
þannig flutningsvirki betur.
Sömuleiöis leiöir þetta til aukins
nýtingartima á afli i orkukerf-
inu bæöi i flutningskerfi og I
virkjunum.
Hvers vegna
varmaveita?
I timariti VFÍ áriö 1976 skrif-
ar Jóhannes Zoega um húshit-
un. Hann fjallar um varmaveit-
ur eöa R-0 hitaveitur eins og
hann nefnir þær. Hugmyndin
var nýleg og byggöi á þvi aö
nýta afgangsorku til aö hita
vatn i kyndistöö, en hafa svart-
oliukatla til uppfyllingar og til
vara.
Nýtingartimi hámarksafls al-
mennrar notkunar og húshitun-
ar sameiginlega er aö meöaltali
nálægt 55%. Oftast er þvi tals-
vert umframafl til staöar i raf-
orkukerfinu, sem byggt er upp
af virkjunum, flutningslínum og
dreifikerfum. Talsverö orka
umfram þarfir er einnig oft til i
kerfinu. Þetta er misjafnt eftir
þvi hvernig stendur á virkjun-
um og eftir eöli og gæöum
vatnsára. Þar er um aö ræöa
orku fallvatna, sem rennur ó-
notaö fram hjá virkjunum. Slik
orka er oft nefnd ótryggö orka
og er seld sem slik. Not slikrar
orku, þegar til er, bætir nýtingu
flutningsvirkja og virkjana og
hefur þannig heppileg áhrif á
raforkukerfiö i heild. Hugmynd-