Tíminn - 20.09.1980, Blaðsíða 9

Laugardagur 20. september 1980.
13
f
Atrifti lír ieikriti Fanz Xaver Kroetz.
lengi)
Akureyri 1972. Aft loknu
stúdentsprófi hélt hann utan og
nam fyrst leikhúsfræfti og lista-
sögu vift háskólann i Stokkhólmi
i þrjú ár, en siftar stundafti hann
einnig nám i leikstjórn viö
Dramatiska Institutet og lauk
þaöan prófi voriö 1978. Hallmar
dvaldist eitt ár I Stokkhólmi aft
námi loknu og starfafti þar
meftal annars aft leiklistarmál-
um. Hann var einn af stofnend-
um Arbetar-teatern og vann
I þvi leikhúsi jöfnum höndum
vift þjálfun og kennslu. Hann
hefur skrifaft eitt leikrit fyrir
börn, Hall masken, og leikstýrfti
þvf sjdlfur hjá Svenska
Riksteatern. Auk þess vann
hann um skeift hjá Sveriges
Radio viö lestur og umfjöllun
leikrita til flutnings í útvarpi.
Eftir aft heim kom, hefur Hall-
mar leikstýrt sýningu Leikfél-
ags Akureyrar á Puntilla og
Matta eftir Bertolt Brecht, en
A6 sjá til þfn, maftur er fyrsta
leikstjórnarverkefniHallmars i
Reykjavik. Leikfélag Reykja-
vikur býftur hann velkominn til
starfa.
Viö þetta er siftan aft bæta, aft
Hallmar er sonur Sigurftar Hall-
marssonar, leikara og leik-
stjóra á Húsavik, sem er kunnur
fyrir leiklistarstörf sin.
Að sjá til þin maður.
Þessi frumraun hins unga
leikstjóra lofar góftu um margt.
Ef til vill er hann þó (og
höfundurinn) um of á linu
Bertolt Brecht, sem taldi svona
hæfilegt, aft leikrit stæftu yfir
sex til átta klukkustundir, enda
ömurleikinn eftir þvi. Brecht
drap af sér leikhúsgesti meft
rugli og langdregnu kjaftæfti.
Þetta leikrit er drepift á
svipaftan hátt, sem sagt meft
stöftugum veggja og húsgagna-
flutningi, en textinn er á hinn
bóginn ágætur þama, en mér
reiknast svo til aft helmingur
leiktimans fari I veggja og hús-
munaburft og afgangurinn f leik,
en alls tekur verkift tæpa þrjá
klukkutima, I flutningi meft einu
löngu hléi, og ef maftur heffti
ekki sviftsmennina fyrir augun-
um í hinum fjölmörgu og oftast
ónauftsynlegu skiptingum, héldi
maftur aft leiktjöldin hefftu verift
smiftuft jafnóftum.
Þessar löngu setur I myrkri
Framhald á bls 19
mpstað
in er aft varmaveitur nýti slika
ótrygga afgangsorku.
Stefnumótun um
nýtingu
raforku til húshitunar
Arift 1978 gerftu nokkrar verk-
fræftistofur frumáætlanir um
varmaveitur fyrir allmarga
stafti á landinu. Vinna þessi var
unnin aö tilhlutan Rarik fyrir
Rarik og IBnaöarráftuneytift.
Þar á eftir unnu tvær verkfræfti-
stofur aft samanburfti á beinni
rafhitun og R-0 hitun. Niftur-
stafta þessara a thugana benti til
þess aft litill munur væri á þvi
þjófthagslega aft velja annan
hvorn kostinn eingöngu. Hins
vegar var taiiö hagkvæmt aft
koma upp varmaveitum á
stærstu stöftunum en nota ann-
ars beina rafhitun.
Framhald þessa máls er aft
varmaveitur á Höfn og Seyftis-
firöi eru I byggingu og veitur
fyrir Neskaupstaft, Stykkis-
hólm, Grundarfjörft og Ólafsvik
eru I athugun.
Varmaveita i
Neskaupstað
Varmaveita i Neskaupstaft
frumathugun 2 kom út hjá VST i
febrúar 1980. Þar er Itarlega
gerft grein fyrir öllum forsend-
um sem skýrslan grundvallast
á. Aætlaft orkuverft til notenda
er á verftlagi i febrúar 1980 um
13,7-15,0 kr./ kWh á meftan bein
rafhitun kostafti 16,80 kr/ kWh,
efta um 81-89% af verfti beinnar
rafhitunar.
t ágústmánuöi haffti verölag á
stofnkostnafti olfu, launum o.fl.
hækkaft um 20-25% og verö raf-
orku hækkaft um 9%. Sé þaft
verölag notaö er áætlaö orku-
verft miöaft vift sömu forsendur
og áftur 16,2-17, kr/kwh á meftan
bein rafhitun kostar 18,31 kr/
kWh efta um 89-96% af veröi
beinnar rafhitunar.
Nú er þaft svo, aö verftlag
sveiflast mjög ójafnt. Einnig
eruýmsar forsendur skýrslunn-
ar ennþá I athugun svo sem
vextir, hlutfall afgangsraforku
og verft hennar. Aft teknu tilliti
til þessa er þaft enn mat okkar,
aft til lengri tima litift muni
varmaveitan skila orkuverfti
sem er 80-90% af verfti beinnar
rafhitunar og er þá miftaft vift aft
verftlag á raforku þróist svipaft
og annaft verölag f landinu.
Kostir ogókostir
varmaveitna
Auk þess aft geta skilaft viftun-
andi orkuveröi til notenda hafa
varmaveitur ýmsa kosti um-
fram beina rafhitun. Jöfnunar-
geymir kyndistöftvar jafnar á-
lagift á flutningskerfift yfir sól-
arhringinn. Varmaveitur nýta
afgangsorku, sem annars færi
forgörftum t.d. sumarrennsli og
orku sem er til staftar fyrst eftir
gangsetningu nýrrar virkjunar.
Varmaveitur veita talsvert ör-
yggi meft sitt 100% varaafl.
Varaafliö má einnig nýta til
frestunar framkvæmda vift
virkjanir og flutningsvirki ef
þaft telst hagkvæmt fyrir heild-
ina.
Varmaveitur eru sveigjanleg-
ar meft tilliti til þess aft nýta
nýja orkugjafa. Þannig má
hugsa sér aft þær geti notaft kol,
vetni, mó, rekavift og önnur
brennsluefni, auk þess sem
varmadælur gætu komiö til álita
sem grunnafl. Finnist nýtanleg-
ur jarftvarmi þar sem varma-
veita er komin má nýta dreifi-
kerfift sem hitaveitu og kyndi-
stöftina sem varaafl og toppafl.
Akveftnir möguleikar eru á
jarftvarma t.d. á Snæfellsnesi.
Ef til vill kemur aft þvi aö nota
megi heitar, en þurrar borholur
sem eins konar kynditæki fyrir
varmaveitur.
Helstu ókostir varmaveitna
eru aft stofnkostnaftur þeirra er
hár og sömuleiftis er orkutap
þeirra eitthvaft meira en orku-
tap beinnar rafhitunar.
Reynsla af
varmaveitum
1 Norftur-Evrópu er talsvert
byggt af varmaveitum af ýms-
um toga og ræftur þar miklu
hagkvæmni til langs tima, jafn-
ari nýting orku meft dægurmiftl-
un og sveigjanleiki meft tilliti til
nýrra orkugjafa. Mikift er byggt
af orkuverum er brenna kolum
og framleifta bæfti heitt vatn og
rafmagn. Hér byggir Orkubú
Vestfjarfta upp varmaveitu á
Isafirfti, Bolungarvik og Pat-
reksfiröi. Rekstur á Isafirfti
hefur gengift vei aft sögn og er
orka frá varmaveitu seld á 90%
af orkuverftibeinnar rafhitunar.
Bein rafhitun
Þaft skal skýrt tekift fram, aft
alls ekki er hugmyndin aft Ut-
rýma beinni rafhitun, heldur aft
velja heppilega blöndu af henni
og varmaveitum. Þar er ekki
um neitt trúboft aft ræfta heldur
tilhögun sem álitin er heppileg
fyrir raforkukerfift í heild þegar
til langs tima er litift.
Bein rafhitun skiptist i þii-
ofnahitun og raftúpuhitun. Raf-
túpa og vatnshitakerfi er dýrara
I stofnkostnafti en gefa mögu-
ieika á aft taka viö hitaveitu efta
varmaveitu siftar. Þilofnar eru
ódýrari i stofnkostnafti, en mun
örftugra og dýrara er aft taka vift
hitaveitu siftar, eins og sumir
ibúará nýjum hitaveitusvæftum
fá aft reyna, þar sem mikil þil-
ofnahitun dregur úr hagkvæmni
nýrra hitaveita.
Nokkrar athugasemdir
Megininntak greinar Heimis
er aft varmaveita i Neskaupstaö
verfti Ibúunum dýrari en bein
rafhitun, svo og aft slikar
varmaveitur eigi engan rétt á
sér.
Megininntak greinarinnar er
rangt. Aö teknu tilliti til stöftu
raforkuverfts, almenns verft -
lags og forsendna um vexti,
verft og magn afgangsorku, er
þaft enn nifturstafta okkar aö
veitur þessar bæfti I Neskaup-
staft og viftar geti skilaft orku-
verfti til notenda sem er um 80-
90% af verfti beinnar rafhitunar.
Ýmis atrifti greinarinnar eru
athugunarverft. Þar er talift frá-
leitt aft öll hús i Neskaupstaft
tengist samdægurs. Þetta er
rétt en ég vænti þess aft flestir
hafi þó áttaft sig á aft hér er um
reikningslega einföldun aft
ræfta. í framkvæmdaáætlun er
gert ráft fyrir aft bæjarkerfi
verfti byggt og tengt á tveimur
árum. Verfti hins vegar um þaft
aft ræfta aft þeir sem hafa raf-
túpur tengist ekki strax er þaft I
andstöftu vift forsendur áætlun-
ar og frá siiku þarf aft ganga I
upphafi ef varmaveitu á aö
byggja.
Röksemd um aft dráttur á
greiftslu heimtaugargjalda
valdi kostnaftarauka má svara
meft þvi, aft reiknaft er meft
vöxtum á byggingartima á
heimæftar eins og annan stofn-
kostnaft.
Heimir gerir athugasemd um
aft 8,2 m.kr. séu ætlaöar I stjórn
og umsjón dreifikerfis og telur
aö sú upphæft hrökkvi skammt
til greiftslu húsaleigu, hita, raf-
magns, sima, bllkostnaftar,
pappfrskostnaftar, mannalauna
og launagjalda. Hér er ekki um
patent lausn aft ræfta heldur
misskilning. Framantaldir liftir
auk efniskaupa felast I vifthaldi,
stjórnun og orkusölu og til
eru ætlaftar 31 m.kr. á ári. Gert
er ráft fyrir aft slikur rekstur
sameinist öftrum rekstri bæjar-
skrifstofu og áhaldahúss.
Heimir telur stöftvarhús met-
ift á 60 m.kr. Hiö rétta er, aft
reiknaft er meft 75-80 m.kr. Hitt
er annaft mál, aft liklega mun
kostnaftur vift kyndistöft verfta
nokkru meiri en gert var ráft
fyrir I upphaflegri áætlun sam-
kvæmt nýlegum reynslutölum
frá Höfn og Seyftisfirfti.
Varftandi rökstuftning fyrir
Framhald á bls 19
DANSSKOLI
Sigurbar
Hikonarsonar
BÖRN — UNGLINGAR — FULLORÐNIR
Kenndir allir almennir dansar, svo sem:
BARNADANSAR — SAMKVÆMISDANSAR —
DISCODANSAR — GÖMLU DANSARNIR O. FL.
BRONS-SILFUR og GULLKERFI DSÍ
KENNSLUSTAÐIR:
Reykjavík: Þróttheimar, ný og glæsileg
æskulýðsmiðstöð v/Sæviðarsund
Kópavogur: Félagsh. Kóp. (Kópavogsbíó).
örstutt frá skiptistöð SVK.
Ath. Barnakennsla laugard. í Kópavogi
Innritun og allar nánari upplýsingar
daglega kl. 10.00—19.00 í síma 41557
DANSKENNARASAMBAND ÍSLANDS DSÍ
Rafmagnsveitur
ríkisins
óska eftir að ráða ritara.Starfið er fó'lgið i
vélritun og almennum skrifstofustörfum.
Umsóknir ásamt upplýsingum um mennt-
un, aldur og fyrri störf sendist starfs-
mannastjóra.
Rafmagnsveitur rikisins,
Laugavegi 118, Reykjavík.
Atvinna
Blönduóshreppur auglýsir laust til um-
sóknar starf skrifstofustjóra frá næstu
áramótum.
Umsækjendur skulu hafa viðskiptamennt-
un. Umsóknir ásamt upplýsingum um
menntun og fyrri störf, skulu sendartil
sveitarstjóra fyrir 1. okt 1980. Nánari
upplýsingar veitir undirritaður i sima
95-4181 á venjulegum skrifstofutima.
Sveitarstjóri Blönduóshrepps.
Bændur — Fóðursíld
Eigum nokkrar tunnur af mjög góðri
fóðursild til afgreiðslu nú þegar.
Stemma h.f.
Simi 97-8598.