Tíminn - 28.01.1981, Blaðsíða 8

Miðvikudagur 28. janúar 1981
8
Viðtal við Kristján Benediktsson i tilefni af afgreiðslu fjárhagsáætlunar Reykjavíkurborgar fyrir árið 1981:
Hlutfallslega meira fé var-
ið til framkvæmda en áður
Reykjavik stendur traustum fótum fjárhagslega, þrátt fyrir að aðaltekjustofnar hennar eru óbreyttir frá fyrra ári
Kás — Nokkrir dagar eru nú síðan borgarstjórn
Reykjavíkur samþykkti f járhagsáætlun Reykjavikur-
borgar fyrir árið 1981. Er þetta þriðja fjárhags-
áætlunin sem algerlega er unnin af núverandi meiri-
hluta i borgarstjórn. Tíminn átti viðtal við Kristján
Benediktsson, borgarfulltrúa Framsóknarflokksins,
sem nú þetta árið gegnir einnig formennsku i borgar-
ráði, og spurði hann hvað hann vildi segja um hina ný-
samþykktu fjárhagsáætlun.
„1 fyrsta lagi tel ég þessa
áætlun raunhæfa”, sagði
Kristján, ,,svo framarlega sem
veröbólgan fer ekki fram úr þvi
marki sem rikisstjórnin stefnir
I að.
Til að mæta launahækkunum
á árinu eru ætlaðir þrir
milljarðar gkr. Kostnaður við
framkvæmdir er reiknaður á
áætlaðri meðalvisitölu ársins
1981 og fjárveitingar miöaðar
við það. Þá eru tæpir 2.5
milljarðar gkr. áætlaðir til að
• mæta auknum tekjufærðum
eftirstöðvum gjalda, en slikt er
nauösyn i þeirri verðbólgu sem
hér er, til að halda greiðslustöð-
unni i góðu lagi.
Þetta þrennt, ásamt góöu
fjármálalegu aðhaldi, ætti að
i tryggja að áætlun okkar stand-
ist og að ekki þurfi að stöðva
fyrirhugaðar framkvæmdir á
miöju ári eins og oftast gerðist
hér áður og fyrr, meðan Sjálf-
stæðisflokkurinn réði ferðinni i
borgarmálunum.”
— Nú heyrðist það oft,
bæði fyrir kosningar og í
byrjun kjörtfmabilsins,
að þið mynduð fljótlega
setja borgina á höfuðið.
Er kannski von á slíku?
„Þess eru engin merki nema
siður sé. Reykjavikurborg er
mjög vel stæð fjárhaglega og
hefur gott lánstraust. Borgin er
raunar skuldlaus og eldri lán
sem fyrir voru, þegar við tókum
við og ekki voru há, hafa veriö
greidd upp.
Y firdráttarreikningur
borgarinnar viö Landsbankann
var t.d. lægri i krónutölu um siö-
ustu áramót en árið á undan. Þó
var staðan viö Landsbankann
þá talin mjög góð. Tölurnar á
hádegi 31. desember voru nú
1127 milljónir gkr., en voru 1214
milljónir gkr. á sama tima ára-
mótin á undan.
Þess má gjarnan geta að
rikisstofnanir skulda Reyka-
vikurborg næstum stöðugt árið
um kring um 900 til 1100 millj.
gkr. vegna reksturs Borgar-
spitalans, en borgin leggur út
allan kostnaö vegna reksturs
hans, en fær hann siðan endur-
greiddan frá Sjúkrasamlaginu
og Tryggingastofnun.
Til að standa straum af
rekstri spitalans verður borgin
að vera með meiri og minni
yfirdrátt hjá Landsbankanum
með ærnum vaxtakostnaði.
1 sambandi viö fjármál
borgarinnar vil ég ennfremur
taka þaðfram, að borgin hefur á
að skipa mjög hæfum og traust-
um embættismönnum á þvi
sviði, en þar vil ég nefna
fremsta i flokki borgarritara og
forstööumann fjármáladeildar
að ógleymdum borgarstjóran-
um.”
— Sjálfstæðismennirnir
segja að þið séuð skatta-
glaðir. Telur þú það rétt-
nefni?
,,Ég get engan veginn fallist á
slikt. Löggjafinn setur sveitar-
félögunum ákveðinn ramma
varðandi álagningu gjalda.
Þessi rammi veitir hins vegar
litið svigrúm fyrir sveitar-
stjórnarmenn að velja og hafna
þegar um gjaldstofna er að
ræða. Ég tel að þeim sveitar-
félögum sem veita ibúunum
mikla alhliða þjónustu og eru
auk þess meö ýmiss konar
framkvæmdir i gangi veiti ekki
af þeim tekjustofnum sem lög-
gjafinn hefur skammtaö þeim.
Þá er aðeins sáralitill hluti af
tekjum sveitarfélaga verð-
tryggður, gagnstætt þvi sem er
hjá rikinu.
Sumum finnst að fasteigna-
skattarnir séu háir og vist eru
þeir það. Aöalástæða þess er, að
þeir sem meta fasteignir I
Reykjavik meta þær mjög hátt.
Við hjá Reykjavikurborg nýtum
ekki þá heimild sem lögin veita i
sambandi við innheimtu fast-
eignagjalda af ibúðarhúsnæði.
Viö erum heldur ekki með út-
svarsálagninguna i lögleyfðu
hámarki, þótt ekki muni þar
miklu. Tekjur borgarinnar á ár-
inu 1981 munu byggjast á
óbreyttum gjaldskrám að þvi er
aðaltekjustofnana varðar. Þar
er ekki um neinar hækkanir að
ræða milli ára.
Þaö er rétt, að sumir ná-
grannar okkar kjósa sér að inn-
heimta litil gjöld af ibúunum.
Ætli þeir framkvæmi þá ekki lit-
ið þeir hinir sömu og njóti ann-
arra varðandi ýmiss konar
þjónustu. Slikt þarf að skoða i
dálitið viðu samhengi eigi að
fást rétt mynd.”
— Hvernig er staðan
varðandi skiptingu fjár-
magns hjá borginni milli
reksturs og fram-
kvæmda?
,,A sl. ári og i byrjun þessa árs
Kristján Benediktsson, borgar-
fulltrúi
tóku til starfa ýmsar nýjar
stofnanir á vegum borgarinnar
eða aukning á starfsemi sem
fyrir var. Má þar nefna dag-
vistunarstofnanir, skóla, æsku-
lýösheimili, starfsemi fyrir
aldraða, heilsugæslustöð o.fl.
Þessi viðbót hefur vitanlega i
för með sér aukinn rekstrar-
kostnað. Þvi mætti ætla að
stærra hlutfall af tekjum
borgarsjóös á árinu 1981 færi i
reksturinn og minna til fram-
kvæmda en á árinu 1980.
Þessu er hins vegar öfugt farið.
A árinu 1980 fóru 61.7% tekn-
anna i beinan rekstrarkostnað,
14.7% til gatna- og holræsa-
framkvæmda og 23.6% til eigna-
breytinga.
1 fjárhagsáætlun ársins 1981
eru sambærilegar tölur 61%,
14.4% og 24.6%.
Þessum árangri hefur verið
náð með þvi að vinna markvisst
að aukinni hagkvæmni i
rekstrinum. Að þeim hag-
ræöingarverkefnum hafa unnið
bæði hagsýslustjóri borgarinnar
svo og aðilar utan borgarkerfis-
ins.”
— Því er haldið fram að
það skorti pólitiska for-
ystu hjá núverandi
borgarstjórnarmeiri-
hluta.
,,Ég geri mér ekki alveg grein
fyrir hvað sjálfstæðismenn eiga
við með pólitiskri forystu. Helst
held ég að þeir eigi við það að
ein pólitisk stefna ráði ekki
ferðinni, likt og var meöan þeir
stjórnuðu.
Sé þessi skilningur réttur,
sannar þessi málflutningur
þeirra aðeins það, að þótt Al-
þýðubandalagið sé langstærsti
aðilinn i núverandi meirihluta,
hefur þvi ekki tekist að setja sitt
pólitiska mark á stefnu og störf
borgarstjórnarmeirihlutans.
Megum við framsóknarmenn
vel viö þennan dóm una, enda
held ég að hann sé i aðalatriðum
réttur.”
— Er alveg hætt að
minnast á glundroða-
kenninguna?
„Þegar núverandi meirihluti
kom til valda var einkum tvennt
sem að dómi andstæöinganna
átti að verða honum að fóta-
kefli.
Annað var það, að hann
mundi fljótlega setja borgina á
höfuðið fjárhagslega. Hitt var
það að flokkarnir þrir myndu
ekki koma sér saman um neitt
og allt fara i glundroða og vit-
leysu.
Hvorugt hefur ræst svo sem
kunnugt er.”
— Hvert er álit þitt á
þeim breytingartillögum/
sem sjálfstæðismenn
fluttu við fjárhags-
áætlunina?
„Ég er sannast sagna mjög
undrandi á þeim. Búast mátti
við að þeir gerðu einhverjar til-
Kristján Benediktsson, formaöur borgarráðs, og Sigurjón Pétursson, forseti borgarstjórnar, ræöast viö.
Tímamynd: Róbert
lögur um samdrátt og niöur-
skurö á rekstrinum. Þar eru
þeir raunverulega með eina til- ,
lögu til sparnaðar, sem er lækk-
un á bilakostnaði um 25 millj.
gkr. 1 sjálfu sér eru allir sam-
mála um að halda slikum kostn-
aði niðri. Hins vegar er fjöldi
manna sem starfa sinna vegna
þurfa á bil að halda.
Vilji þetta fólk ekki nota eigin 1
bil og fá þóknun fyrir er ekki um
annað að ræða en leigubila.
Tillögur sjálfstæðismanna
voru um að lækka framlag til
gatna- og holræsagerðar um 338
millj. gkr. án þess að nefna
hverju ætti að sleppa af þvi sem <
búið er að áætla. Þá vildu þeir
lækka framlag til bygginga-
framkvæmda um 373 millj. gkr.
sem er svipuð upphæð og verja
á til byggingar kennsluhúss við
Seljaskóla i Breiðholti. Þeir
vildu lækka um 500 millj. gkr.
það fjármagn sem áætlað er til
að mæta væntanlegum launa- i
hækkunum vegna visitöluhækk-
ana og framlag til SVR um
aðrar 500 millj. gkr., en það
fyrirtæki er rekið meö stórfelld-
um styrk úr borgarsjóði þar
sem treglega hefur gengið að fá
hækkun á gjaldskrá. Varla ,
batnar hagur SVR varöandi
gjaldskrá núna þegar algjör
verðstöðvun er komin á.
1 heild námu lækkunartillögur
þeirra tæpum tveimur og hálf-
um milljarði gkr. og um þá upp-
hæð vildu þeir lækka útsvörin.
Aö minum dómi er góðra gjalda I
vert ef hægt er að sýna fram á
að lækka megi t.d. útsvör eða
aðra skatta sem innheimtir eru.
Sá slikt gert þarf venjulega að
koma tilsvarandi lækkun á út-
gjöldum.
Ég tel tillögur þeirra sjálf- (
stæðismanna um lækkun fjár-
veitinga til að mæta væntanleg-
um launahækkunum og lækkun
á rekstrarstyrk til SVR hreint
skot út i heiminblámann sem
enginn ábyrgur meirihluti getur
tekið mark á.”
I
— Er ekki erfitt að vera
einn á báti sem borgar-
fulltrúi Framsóknar-
flokksins í þessu meiri-
hlutasamstarfi?
„Stundum er það. Annars (
léttir það mér vissulega störfin '
að við framsóknarmenn eigum
mjög traust og gott fólk i öllum
nefndum og ráðum borgarinnar
sem einhverju máli skipta.
Þessu fólki get ég fullkomlega
treyst, enda hefur það mjög gott
samband við mig. Þannig veit
ég um fiest þau mál, sem ein-
hverju varða, áður en þau koma
til kasta borgarráðs og borgar-
stjórnar. Væri málum ekki
þannig háttað væri vissulega
erfiðara að vera eini borgarfull-
trúi flokksins i meirihlutasam-
starfinu.”
— Nú hafa fram-
sóknarmenn formenn í
allmörgum ráðum og
nefndum og á vegum
sumra þeirra eru miklar
framkvæmdir. Ert þú
ánægður með ykkar hlut
varðandi fjármagn í
framkvæmdir?
„Ég sem borgarfulltrúi verð
vitanlega að lita á málefni
borgarinnar i heild og meta þörf
einstakra framkvæmda með til-
liti til þess, en ekki hins, hver
hefur forystu i þeim málaflokki.
Hitt er rétt að við höfum for-
ystu i ýmsum þeim málaflokk-
Framhald á bls. 19