Tíminn - 03.05.1981, Blaðsíða 11

Sunnudagur 3. mai 1981
11
3 íH‘9
V-*í5l‘ /j >C-f í'i
Hw&ai-T C' / / / «
r,v.v>Nr // 's 9 /’
3 3DC
.A...S.>hi' )
f! V1 X"-V *í c v
cf^Hh "'•AU, r,,D
U'/ZJ V '. f * /♦»•'
iSOC: 'iROWi'.á®-" ' ‘ v ♦*•
t-~J*Vtóso a‘C,v
V,
' í-r'f," W
' v:; \
O"
500 AKDÖ«‘ES.g. ' p a vy .« \
/vJVlNKr-t&S 33C5-' % I
n //.- •W'
A ///*-
/( dH'.Vpl' ■•'if 16 'i'.'J
,■-•>/'/"W
• /) u'"W' Wí:W-ö ' i »i«-
/ m.~'' «
; ''■'‘■''QhmPfðmiz ÍM5
7 \
V
KiPUii/. J6CC

3S0C »
► &O0AKKYÍ,'. *
7’.C5 . *
0Ki?M:]fvW(
X
coso $-,«’<:?"-=# mo
p.’-i.'D- 7W _1”' • ♦♦♦**
> • t-«os.i>“w .5 300
t? / í
0\
U:..iO.V:;.'.rv
*wð.r.n!^t— *
KOVA^irHJ
, JC‘KKHCKK 3 ‘«00
n v:>?oo ’ , *
15700 Ka.L!K m Kl '/f'uC <•'
• W;#........:•: *# '' ■ ' -
*<m ARVÍOSJA'JKf. j' ”><31 tífl
•■.. iíco/vivssv:* t jcc
\/ j 23 03o
Noröur-Kallottan. Inn á uppdráttinn eru merklir auii pelllivlisstaðir á Kallottunni með fleiri en þrjú
þúsund fbúa. Tölurnar sýna ibúafjölda staðanna i arsiok líiTö.
gefa örstutt yfirlit yfir niður-
stöður Bodö skýrslunnar:
Fyrsta stigið: leit
Oliuleitin sjálf, sem fer fram á
þremur stöðum norðan 62.
breiddargráðu á Haltbanken,
Trænebank, og Troms I, eins og
borstaðirnir eru nefndir. á að
standa yfir til ársins 1985. A þessu
timabili fer mannaflaþörfin
stööugt vaxandi, nær 3.300 manna
hámarki áriö 1984, Reiknað er
með að flest þetta fólk komi
þjálfað frá eldri leitarsvæðum við
Suður-Noreg með „nauðsynlega
hæfni” til starfanna, eins og segir
i Bodö-skýrslunni.
Þar segir ennfremur: „Varla
er raunhæft að ætla að fjöldi
þeirra manna frá Lapplandi og
Norbotten, sem tekur þátt i
leitarstarfinu, fari yfir nokkra
tugi”.
Annað stig: uppbygging
Hvers konar uppbyggingar
verður þörf, bæði er tekur til
vinnslupalla og flutningatækja til
lands, ræðst auövitað að mestu af
hvernig olia finnst. Verði t.d.
mikið vatnsgas i oliunni, þá mun
mögulegt að nota borpalla að ein-
hverju leyti sem vinnslupalla. En
ljóst er að mannaflaþörf verður
mikil til þessara uppbyggingar-
verkefna.
Bodö-skvrslan dregur þó var-
fæmislega niðurstöðu um hvaða
þörf verður fyrir Finna og Svia
og telur fjölda þeirra muni skipta
hundruðum, þrátt fyrir að
heildarþörfin verði eitthvað á
annan tug þúsunda.
Þriðja stig: framleiösla
Einungis til framleiöslu oliunn-
ar, sem ætlunin er að hefjist 1991
þarf liklega milli 3 og 4 þúsund
manns að þvi er Bodö-skýrslan
hermir. Þetta verður örugg at-
vinna til langs tima og „ætla má
að tiltölulega fáir frá Lapplandi
og Norbotten verði fastráðnir til
þessarar framleiðslu”, segir enn-
fremur i skýrslunni.
Fjórða stig: úrvinnsla
Enn hafa litlar áætlanir verið
gerðar er snerta vinnslu úr oli-
unni, enda hlýtur það að mestu að
ráðast af hvernig sú olia er nær
yfirborði verður. Hér kemur þó
margt til greina, og margs konar
efnaiðnaöur i boði. Mannaflaþörf
til sliks iðnaðar er mikil, ekki sist
vegna þess að tækninnar vegna
verður hann aðeins byggður upp i
nokkuð stórum einingum.
Aukastig: framleiðsla á tækjum
og þjónustu
Til hliðar við öll þau fjögur stig
sem hér hafa verið nefnd, stendur
framleiðsla á ýmis konar tækj-
um, vélarhlutum, verkfærum og
þjónustu er þarf til að styðja við
og halda hinum stigunum gang-
andi. Erfitt er að henda reiöur á
stærö þessa þáttar, en af reynsl-
unni frá Stavanger framkvæmd-
unum er óhætt að kalla hann
fyrirferðarmikinn.
Þessari framleiðslu verður
dreift á verkstæði og önnur til-
hlýöileg fyrirtæki, og segir
Bodö-skýrslan að um hana „geti
fyrirtæki i Lapplandi og Norbott-
en keppt við fyrirtæki i Noregi og
öðrum löndum”!
Hvað ákvarðanir um þessa
dreifingu snertir er þó i fullu gildi
konungleg ályktun frá 1972 þar
sem segir að þeir sem sjái um
oliuvinnsluna skuli „nota norskar
vörur og þjónustu við fram-
kvæmdirnar, að þvi tilskyldu að
þær séu samkeppnishæfar að þvi
er varöar gæði, afhendingartima,
og verð”.
Vonbrigði Finna
Þessar niðurstöður hafa Finnar
nú fyrir framan sig og eru siður
en svo kátir. Þeir þykjast sjá aðr
þörf fyrir vinnuafl geti orðið
geysileg þegar liða tekur á þenn-
an áratug. Hins vegar reikna
Norðmenn ekki með að mikil þörf
verði fyrir Finna, og þar sem sú
þörf er látin i ljós yröi þaö að
mestu i stórum verkefnum sem
liklegt er að framkvæmd verði I
kringum borsvæðin. Finnar hafa
auðvitaö lagt höfuðáherslu á að
fyrirtækjum þeirra, s.s. verk-
stæöum, veröi úthlutað verkefn-
um við framleiðslu á vélum og
verkfærum, en ekki fengið sér-
stakar undirtektir. Vonbrigöin
leyna sér ekki i máli Heikko
Annanpolo skipulagsstjóra:
„Þrátt fyrir að nokkrir
mánuöir séu liðnir siðan boranir
hófust og þrátt fyrir yfirlýsingar
Norðmanna, þá hefur Finnum
ekki verið gefið grænt ljós á hvar
þær ættu að undirbúa sig undir
samvinnu : oliumálunum”.
Svo virðist sem Norðmenn ætli
sérsjálfir, þráttfyrir allt, að sitja
að langstærstum hluta að af-
rakstri oliunnar. Þeir hafa
hugsað sér að nota tækifærið til að
blása svo um munar nýju lifi i at-
vinnulif sitt. Og hafa varnaðarorð
litil áhrif. Annanpolo vill þó koma
þeim á framfæri: „Við viljum
benda Norðmönnum á að það er
ekkert vist að það reynist þeim
ódýrt að spenna of mikið upp i
kringum sig. Fyrir utan hvað get-
ur hlotist af i efnahagsmálum
þeirra, þá þyrftu þeir að byggja
upp alls konar þjónustu og hús-
næði fyrir það fólk sem þeir
drægju að”.
Við þessú eiga Norðmennirnir
einföld svör en þaö fengum við að
heyra hjá Egil Damsgaard,
skipulagsstjóra i Tromsö: „Við
byggjum á 30 ára reynslu með
byggðastefnu, og vitum hverju
við megum eiga von á hvað snert-
ir byggðajafnvægi og efnahagsleg
áhrif”. Bætti við Arne Nilssen,
formaður Norður-norska oliu-
ráðsins: „Við byggjum lika á
reynslunni frá Stavanger, og
munum nota hana til að forðast
slæm áhrif”.
Sundurþykkja —
og meira?
Nú ersumar i nánd við Norður-
Noreg. Boranir hófust að nýju i
byrjun april. Með þeim verður
fylgst viða að, enda eftirvænting-
in yfir nýjum oliulindum mikil i
orkukrepptum heimi. En sérstak-
lega verður með þeim fylgst á
Norður-Kallottunni, þar sem öll
umsvif munu ótvirætt hafa áhrif.
Lapplendingar hafa sett fram á-
kveðnaróskir um þátttöku i ævin-
týrinu, á heimaslóöum, en fengið
litil svör. Norðmönnum þykja
þeir e.t.v gráðugir i bita af auð-
lind, sem með réttu sé norsk.
Timinn mun leiða i ijós hvaða á-
hrif oliuumsvifin hafa á sambúð
norranu þjóöanna á Norður-Kall-
ottunni. Aður en nokkur olia er
fundin hafa þau valdið sundur-
þykkju, en spurningin er hvort al-
varleg skörð veröa höggvin i hina
margrómuðu norrænu samvinnu.
1 Rovaniemi er eins og annars staðar á Lapplandi inikiö atvinnuleysi. Hætta er á að margir taki sér far
til Noregs i atvinnuleit þegar ævintýrið hefst.
speglasett á verði sem kemur
flestum á óvcrt
Húsgagnasýning laugardag i ~*g su.inudaga
SÍÐUMÚLA 30 • SÍMI: 86822
v