Tíminn - 08.10.1981, Blaðsíða 7

Tíminn - 08.10.1981, Blaðsíða 7
Fimmtudagur 8. október 1981 erlent yfirlit Þeir munu halda þvi fram, að launþegasjóðirnir verði ekki til að efla atvinnulifið. Þeir muni taka ■ Veröur Palme sigursælli en Gro? Þessi mynd var tekin af þeim á kosningaskemmtun i Osló. skapnum, mikill halli á viðskipta- jöfnuðinum við útlönd og of litil fjárfesting i iðnáðinum. Til að ráða bót á þessu, er m.a. lagt til að rikið auki ekki framlög til félagslegra umbóta eða verk- legra framfara að sinni, nema þá að dregið verði úr útgjöldum á öðrum sviðum. Takmörk verði sett á leyfilega aukningu útgjalda hjá sveitar- félögum og lénum. Beitt verði strangari verðlags- höftum til að sporna gegn verð- bólgunni. Skattalögunum verði breytt þannig, að þau hvetji til meiri sparnaðar. Stefnt verði að eflingu iðnaðar- ins þannig, að dregið verði úr út- flutningi hráefna eða hálf- unninnar vöru. Launakröfum verði stillt i hóf næstu árin. Margt fleira mætti nefna, sem stefnir i þessa átt. Langsamlega róttækasta tillagan er stofnun launþegasjóðanna, enda er senni- legastað kosningabaráttan snúist fyrst og fremst um hana. AUGLJÓST er, að andstöðu- flokkar sósial- demókrata, einkum þó Ihalds- flokkurinn, muni beita sér harðlega gegn henni. Falme ætlar að stof na 24 sjóði Þad verður aðalmál sænsku kosninganna ■ ÞAÐ virðist orðið augljóst, hvert verður helzta kosningamál- ið i Sviþjóð i þingkosningunum, sem fara fram i september næst- komandi. Það verður tillaga um stofnun tuttugu og fjögurra sjóða, sem landsfundur sósialdemókrata á- kvað að gera að höfuðmáli sinu. Aðurhafðiþing Alþýðusambands Sviþjóðar samþykkt svipaða til- lögu einróma. Sjóðir þessir hafa hlotið nafnið launþegasjóðir (löntagarfonder). Atvinnurekendur eiga að leggjai sjóðina sem svarar 1% af launum starfsfólksins og vissan hluta af arði fyrirtækjanna. Reiknað er með þvi, að árlegar tekjur sjóðanna verði um þrir milljarðar sænskra króna. Sjóðirnir verða jafnmargir og lénin i Sviþjóð. Tilgangur sjóðanna er að kaupa hlutabréf i arðvænlegum atvinnu- fyrirtækjum eða að gerast eignaraðiliað þeim á annan hátt. Fyrst um sinn verður sjóðunum stjórnað af verkalýðsfélögunum, en siðar er hugsanlegt að starfs- fólk viðkomandi fyrirtækis fái hlutdeild i stjórn þess. Annars er það ekki endanlega útkljáð enn, hvernig stjórn sjóð- anna skuli háttað til frambúðar. Um þetta atriði er verulegur á- greiningur meðal sósiáldemó- krata. Landsfundurinn skar ekki úr þessum ágreiningi, en fól flokks- stjórninni að fjalla um þetta mál svo að það lægi ljósara fyrir áður en til þingkosninganna væri geng- ið. AF HÁLFU leiðtoga sósial- demókrata verður einkum lögð á- herzla á tvennt i kosningabar- áttunni i sambandi við launþega- sjóðina. Annað er það að þeir muni efla atvinnulifið, sem sé staðnað, þótt markaðslögmál gildi i Sviþjóð. Hitter það.aðþeirmunikoma i veg fyrir, að yfirráð yfir atvinnu- fyrirtækjum safnist úr hófi fram á fáar hendur. Jafnhliða þvi, sem sósialdemó- kratar munu leggja mikla á- ■ Ulf Adelsohn, hinn nýi leiðtogi ihaidsmanna, mun beita sér harðlega gegn launþegasjóðun- um. herzlu á þátt launþegasjóðanna i eflingu atvinnulifsins, samþykktu þeir á landsfundinum ályktanir um fleiri aðgerðir, sem eiga að ganga i þessa átt. Þingið samþykkti eins konar kreppuáætlun. Samkvæmt henni er efnahagsvandinn i Sviþjóð nú þriþættur: Mikill halli á rikisbú- fé frá fyrirtækjunum, sem þau myndu ella nota til að auka og treysta rekstur sinn. Takmarkið sé ekki heldur það að efla atvinnureksturinn, heldur að koma á sósialisma og koma einkarekstrinum á kné. Þá mun nokkuð bera á þeim á- róðri, að launþegum kæmi betur að fá laun sin hækkuð um 1% en að látá þetta fé renna i launþega- sjóðina. Meðal ýmissa leiðtoga sósial- demókratavirðistrikjaefium, að hér sé á ferð gott kosningamál. Einn þeirra er Hans Gustafson, formaður þingflokks sósialdemó- krata. 1 viðtali við Hans Gustafson, sem nýlega birtist i Dagens Indu- stri, telur hann, að 90% af kjós- endum sósialdemókrata séu ein- dregið fylgjandi hugmyndum um launþegasjóðina. Um 10% af kjósendum þeirra séu i vafa og hafi ekki enn tekið endanlega af- stöðu. Það geti orðið þessir kjós- endur, sem ráði úrslitum kosninganna. Tillaga Gustafsons er þvi sú, að sósialdemókratar leggi öllu meiri áherzlu á önnur mál. Þvi mun Gustafson þó ekki fá ráðið. Andstæðingarnir munu gera þetta að aðalmáli kosning- anna, eins og áður segir. Sú mun lika ætlun Olofs Palme, leiðtoga sósialdemókrata. Hann mun álita að kosningarnar þurfi að snúast um mál, sem hafi aug- ljóslega einhverja kerfis- breytingu i för með sér. Kjós- endur séu búnir að missa trú á ó- breytt kerfi og vilji þvi fá fram einhverja róttæka breytingu. Pórarinn Þórarinsson, PJ ritstjóri skrifar erlendar fréttir Mordið á Sadat: Öfgafullum múhameðs- trúarmönnum kennt um ■ öfgafullir múhameðstrú- armenn voru i gær sakaðir af yfirvöldum i Egyptalandi um morðið á Sadat, Egyptalands- forseta. Utanrikisráðherra Bandarikjanna sagði á blaða- mannafundi i Washington i gærað ekkert benti til þess að erlendir aðilar hefðu áttþátti morðinu á Sadat. Egypska þingið útnefndi i gær Hoshni Mubarak, varaforseta. lands- ins, sem arftaka forsetans. Varnarmálaráðherra Egypta, Gasara hershöfðingi, sagöi á skyndifundi egypska þingsins i gær að Sadat hefði verið myrtur af fjórum her- mönnum egypska hersins, og að leiðtogi þeirra hefði verið öfgafullur múhameðstrúar- maður. Haig sagði á áðurnefndum blaðamannafundi að allt benti til þess að morðið hefði verið framið af trúarlegum ofstæk- ismönnum. t máli utanríkis- ráðherrans kom jafnframt fram að morðið á Sadat hefur i engu breytt vilja bandariskra stjórnvalda hvað snertirsölu á AWAC ratsjárflugvélunum til Saudi-Arabiu. Sagði Haig að ef horfið yrðifrá slikri ákvörðun, þá væri ekki verið að gera annað en hæða allt það sem Sadat hefði staðið fyrir. Sagði Haig að ef Bandaríkjaþing hætti við söluna á flugvélunum til Saudi-Arabiu, þá benti það til þess að hringlandaháttur og óræðni væru orðnir einkenn- andi þættir i utanrikismála- pólitik Bandarikjanna. Alexander Haig verður við- staddur útför Sadats nú á laugardaginn, en Reagan Bandarikjaforseti fer ekki til útfararinnar af öryggisástæð- um. Þrir fyrrverandi Banda- rikjaforsetar verða viðstaddir útförina: þeir Nixon, Ford og Carter. Israelsmenn hyggjast halda friðarsamninginn "ísraelsk stjórnvöld sögðu eftir fund sinn i gær, að þau hygðust i öllu halda friðar- samninginn við Egyptaland. Forsætisráðherra landsins. Begin, sagði i gær að hann vildi gjarnan vera viðstaddur útfór Anwars Sadats og hitta þá um leið egypska stjórn- málamenn að máli. Viðbrögð Rússa og Kínverja ■ í gær bárust viðbrögð frá Sovétrikjunum og Kina við morðinu á Sadat, Egypta- landsforseta. I boðunum frá Sovétrikjunum sagði að Sovét- menn vottuðu ættingjum Sad- ats og annarra sem drepnir voru, samUð sina. A sama tima og þessi boð bárust frá Sovétrikjunum, ásakaði Tass- fréttastofan Bandarikin i Ut- sendingum sinum ab vera með áframhaldandi afskipti af málefnum Mið-Austurlanda, með þvi að hafa heri sina i ná- grenninu i viðbragðsstöðu. Utanrikisráðuneytið i Pek- ing lýsti i gær dauða Sadats, sem geysilegu áfal'J fyrir Egyptaland og iarabaþjóðirn- ar. Pólland BPólsku verkalýðssamtökin Eining lýstu þvi yfir i gær að þau vildu koma á alþýðudómstól, sem ætti að rannsaka og rétta I þvi sem pólitisk yfirvöld nefna „Eyðilegging Póllands”. Yfirlýsing varöandi þetta efni kom frá þingi Einingar i Gdansk i gær og þar sagði jafnframt aö dómstólnum yrði komið á laggirnar, ef pólsk stjórnvöld hefðu ekkert að gert áður en árið væri á enda. Þar kom fram að þarna yrði frekar um siðferðilegan en lagalegan dómstól að ræða.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.