Tíminn - 14.10.1981, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 14. október 1981
9
„Dæmin eru óteljandi
hvernig Halldór E. Sigurðsson
var hrakyrtur og smáður
vegna þessarar brúar, bæði í
riti og daglegu umtali. En
hann stóð af sér allar árásir,
svo og deyfð og gunguskap."
umtali. T.d. var i Mbl. 12/10 ’75
eftirtektarverð grein um veislu,
sem samg.ráðherra væri að láta
rikissjóð halda fyrir Borgnes-
inga. Tveim dögum siöar endur-
prentaði bjóðviljinn greinina.
Breiddin i þröngsýninni var þvi
viðfeðm og sem greip um sig inn
i sjálfan helgidóminn þegar ágæt-
lega virtur prestur virtist telja
málið nógu veikt, svo að kristni-
haldinu væri skaðlaust að hnot-
bitast út i það i stólræðu i guös
heilaga húsi. Þá er og frægt er
einn vörpulegasti maður þingsins
lét þrekinu þegar Bfj.brú barst i
tal. Jafnvel málefnisleg smágrein
brúnni til varnar, sem ég sendi
Timanum fékk loks 21. nóv. ’75
þar lélegasta pláss, sem tiltækt
var.
En H.E.S. stóð af sér allar ár-
ásir svo og deyfð og gunguskap.
Og sannarlega minnkar hans
fremd ekkert við það, að Sigurður
Guðbrandsson, mjólkurbústjóri,
vakti fyrstur manna máls á þess-
ari nauðsyn. Hann hafði fengið að
kynnast annmörkum þeirra sam-
gangna, sem ég þá veitti forstöðu,
og sem fjarlægðust nútimann þvi
meir sem framtiðin nálgaöist
með sina vorboða.
Brúarmálið átti sér einnig aðr-
ar bjartar hliöar, og kemur þar
mjög við sögu Asgeir Pétursson,
sýslumaður. Hann beitti áhrifum
sinum i héraði og á Alþingi og
haföi einlæga trú á málstaðnum.
Þrátt fyrir ágæta framgöngu
hans á opinberum vettvangi hefi
ég þá trú, að þegar H.E.S. fékk
valdaaöstööu i málinu hafi ten-
ingunum veriö kastað. Hinar
dauðu hendur voru of margar
nema einbeitni brauðryðjandans
og yfirboöara myndugleika kæmi
til. sbr. skrif Gisia Sigurbjörns-
sonar, forstj., um óseyrarbrú og
viðvarandi vesaldóm þar.
Nú hefir vegamálaskrifstofan
skapað mikla auðlind þar sem
Bfj.brú er. Og um leið og þjóðin
öll veitti móttöku þessu glæsilega
verki, sem haföi gætt höfunda
sina öryggi og dýrmætri reynslu,
sá hún nýja birtu færast yfir
framtið sina.
Ég þóttist maður að meiri er
ég, smábógur sem ég enn er, nam
þá reikningslist, sem kallaðist
þriliöa. A s.l. ári heyrði ég ný tið-
indi frá Borgarfjarðarbrú. Ég
greip þá til hinna gömlu fræða og
festi á minnisblað eftirfarandi.
Fyrst 28 km. spara hverjum far-
þega 900 kr., hve mikið geta þá 47
km. sparað honum?
Svar i heilum kr.: 1.510,00-
A sama blaö setti ég aðra þraut:
28 km. vegstytting gefur 750 mill-
jónir i þjóðhagslegan sparnað á
ári. Hvaö gefur þá 47 km stytting
á samá tima?
Svar: 1 milljarð og 259 milljónir
kr.
Kunnugir geta hér séö, að ég er
kominn að eftirlætisdraumi okkar
Guðmundar Jónssonar, fyrrv.
skólastjóra. Hann skrifaði nokkr-
ar ágætar greinar i Mbl. um
Hvalfjaröarbrú, og var hin sið-
asta afbragðsglögg. Sú brú býr
yfir þeim yfirbúröa kostum, aö
engu fé þarf að veita til hennar
öðru en þvi, sem ella yrði látið
fyrir brennsluefni, sem hverfur i
striti farartækja á langri leið,
aöra verðmætasóun og of dýran
ferðamáta. Heimurinn stendur á
blistri af veltufé til svona fram-
kvæmda, sem hér gætu leitt til
þeirra umskipta, að við býttuðum
á hverfugleikanum og fengjum I
staðinn gjaldeyris- og timaspar-
andi, sjálfvirka eign.
Hátiðardagurinn, 13. sept. var
gleðifagur. Ég efast þó um, að
nokkur hafi verið glaðari en ég.
Þar blasti viö eins og hæstarrétt-
ardómur eftir allra handa áfrýj-
anir, hve rétt mál ég hefi flutt i
nær 40 blaðagreinum s.l. tvo
áratugi. Fyrir sérstaka hendingu
sá ég hóp manna á besta skeiði,
sem þennan dag uröu vottar að
þessari staðfestingu. Um leið
sannfærðist ég um það, að ég var
orðinn óþarfur i málinu. Ég mun
þvi engan mann beita fortölum né
tugta til lengur. Skarinn gerir
það.
Þetta mál er svo sérstætt að þvi
margvislegri rök, sem fram
komu, magnaðistþögnin. Bara að
það haldist. Andstaðan er svo
vonlaus, að hver mótbára mun
fylgja höfundi sinum eins og
nornagaldur — hver veit hvaö
lengi. Látið biölundina samt ekki
hafa næöi. Hún er réttlaus hér og
jafn kjánaleg og bóndi léti barn-
margt heimili vanta snemmbæru
af þvi hann timdi ekki aö borga
bolatollinn.
Mig minnir, að það væri Herrn
Loges, verkfræöingur hjá Anglo
German Bosporus Bridge
Consortium, (Aður hjá Hochtief),
sem sagði að oft væri ekki meiri
kúnstað finna brúarstæöi en fyrir
bónda að vinna kornhlööugrunn.
Vel á minnst. t trausti þess aö
þessar linur beri þér fyrir augu,
Gisli i Asi, þá bað Loges mig að
skila kærri kveðju til þin, ef
fundum okkur bæri saman.
En 13. ág. sá ég fleiri en unga,
vasklega menn. Ég sá einnig
kempuna, Guðjón Vigfússon,
skipstjóra, sem þarna var að lita
á arftaka sinn, en 7. nóv. 1967
flutti hann með Akraborg eldri
500þúsundasta farþegann. Það er
varla ofsagt, að farþegar þeir,
sem hann siðar flutti með sama
skipi svo og með Laxfossi áður i
Borgarnes og Akranesferðum
jafngildi þvi, að hann hafi flutt
hvern núlifandi tslending 6-7
sinnum. Um farþegatölu Akra-
borgar yngri veit ég ekkert né um
alla þá, sem ferðast fyrir Hvalfj.-
botn en samtals skipta þeir mill-
jónum.
Það eru þvi engar smáklikur,
sem þið veröið i forsvari fyrir,
heldur bjóðið þiö fram ráðstöfun,
sem er öllum betri. Sparnaöur
þarna nýtist þvi þar, sem þörfin
yröi áfram óleyst.
Friðrik Þorvaldsson.
■ Ingvar Gislason, mennta-
mála'ráðherra.
aðrar þjóðir i þessu máli, — enda
liggur hann ekki á lausu, — aðal-
atriðið er að við séum á réttri leið,
að við viljum framfarir á þessu
sviði og höldum uppi markvisum
framkvæmdum i þá stefnu. Það
tel ég reyndar að gert sé, þótt
vissulega mætti oft ganga betur
og hraðar að koma þvi i kring,
sem lög gera ráð fyrir um bætt
menntunarskilyrði þroskaheftra.
Jafnrétti i fræðslu-
málum
Menntam álaráöuneytið fer
með menntunarmál þroska-
heftra. Undir ráðuneytið heyrir
að miklu leyti að annast starf-
semi þeirra stofnana, sem ætluð
eru þroskaheftum. Ráðuneytið
leitast við að framkvæma laga-
skyldur si'nar gagnvart þroska-
heftum eftir þvi sem fé fæst til svo
og i samræmi við þann mannafla,
sem fyrir hendi er til þess að ann-
ast kennslu á þessu sviði. Ég held
að lagaheimildir um þessi efni
séu i sjálfu sér nægar en fjár-
skortur segir meira og minna til
sin í framkvæmd svo og skortur á
sérhæfðu starfsliði i mörgum til-
fellum. Fjárskortur og fólks-
skortur setur sinar skorður þegar
til framkvæmda kemur, — og að
þvi þarf að sjálfsögðu að leiða
hugann á hverjum tima. Ekki
finast mér nema eðliiegt að
félagsskapur ykkar—Lands-
samtökin Þroskahjálp — setji
fram kröfur á hendur rikisvald-
inu að duga sem best i þessum
málum.
Ég endurtek það, að starfsemi
Þroskahjálpar er mjög mikilvæg,
c® það svo að ég fullyrði að engin
rikisstofnun er fær um að leysa
landssamtökin af hólmi á sinu
sviði. Þegar vel tekst til getur
ekkert komið i staðinn fyrir lýð-
ræðisleg samtök almennings um
áhugamál si'n og hagsmuni.
Og þó eiga þau sin takmörk.
Að sjálfsögðu erþað rikisvalds-
insogfýmsum tilfelium sveitar-
félaga, að annast og kosta fram-
kvæmdir i' almennum félags- og
menningarmálum. Þar á meðal
hlýtur rikisvaldið að sjá um
menntunarmál þroskaheftra, þ.e.
bera ábyrgð á þeim málum gagn-
vart þjóðfélaginu, enda ganga
landslög út frá þvi,—og engra
breytinga er að vænta i þvi efni
svo langt sem séð verður fram i
timann. Það er nú alviðurkennd
stefna að tryggja beri þroskaheft-
um jafnrétti á við aðra þjóð-
félagsþegna og skapa þeim skil-
yrði til þess að lifa sem eðlileg-
ustu lifi i samfélaginu, — eins og
segir i' 1. gr. laga um aðstoð við
þroskahefta frá 1979. Grunn-
skólalög, sem eru 5 árum eldri,
ganga út frá sömu meginreglu i
réttinda málum þroskaheftra,
þannig að ætlast er til þess að
allir þjóðfélagsþegnar komist til
þess þroska, sem þeir eru færir
um. Að lögum er skólakerfið
öllum opið án tillits til þroska-
stigs. Þroskaheft börn eiga sama
grundvallarrétt til kennslu sem
önnur börn. Ke ningin um þetta er
óumdeild. Hins vegar kynnu að
verða skiptar skoðanir um fram-
kvæmdina i' ýmsum atriðum. Um
það efni er þvi nauðsynlegt að
ræða og láta einskisófreistað i þvi
að komast aö viðunandi niður-
stöðu um framkvæmdaatriði
þessa réttlætismáls.
Menntamálaráðuneytið metur
mikils frumkvæði Þroskahjálpar
hvað varðar þessa ráðstefnu og
vonar að hún beri þann árangur
sem til er ætlast.
Vænti ég i' hvivetna góðs sam-
starfs við samtök ykkar og óska
þeim félagsmönnumpersónulega
allra heilla i störfum.
Að svo mæltu lýsi ég yfir þvi að
ráðstefnan er sett.
f rímerkjasaf viarinn j
Óþarft
vanda-
mál?

■ Það fer varla á milli mála,
að viö heimkomu mina þurfti
ég strax að hefja bréfaskriftir,
bæði starfs mins vegna og
stórs kunningjahóps. Það
fyrsta.sem mættimér var, að
ekki voru fáanleg frimerki
með réttum verðgildum, svo
að frimerkja mætti hvert bréf
með einu merki. Ekki einu
sinni fyrir almennt bréf innan-
lands.eða póstkort. Fyrir mig
persónulega var þetta ekki
neitt vandamál. Auk þess að
vera þannig gerður að reyna
helst að sjá björtu hliðarnar á
hverju máli, sá ég þarna að ég
gat með hverskonar saman-
setningu verðgilda fengið fal-
lega frimerkt umslög fyrir
viðskiptavini mina og aðra
safnara, er ég þarf að skrifa.
Þvi gladdist ég kannski ekki
svo li'tið i aðra röndina. En
þegar ég þurfti að senda þungt
bréf með nýju myntinni i
ábyrgð, i litlu umslagi, til
Bandarikjanna, vandaðist
málið. Merkin komust einfald-
lega ekki fyrir á umslaginu.
Mér til skelfingar tók ég eftir
þessu þegar póstafgreiðslu-
stúlkan hafði leyst málið með
að lima merkin að meiru en
hálfu, hvert yfirannað, svo að
minnti á klippinga úr kilóa-
vöru póststjórnar.
Ekki til réttu
áhöldin
Þetta var ekki sú lausn, sem
mér íéll. Heldur heföi ég
fórnað hágildum af birgöum
minum, sem uppseld voru hjá
póstinum, en til þess kom ekki
að þessu sinni. Ég ræddi svo
nokkra stund við stúlkuna og
fleiri póstmenn. Þá varð mér
vandamál þeirra ljóst. Þau
höfðu ekki i höndunum frá
vinnuveitanda sinum þau
áhöld, sem þau þurftu aö
vinna starf sitt með. Kannske
réttar sagt, ekki þau réttu
áhöld, sem til þurfti. öllum
má vera ljóst, að slikt er ekki
gott. En man ég kannske rétt,
að þetta hafi áður leitt til þess,
að póstþjónn freistaöist til að
klippa dýrustu merkin i
sundur i miðju og selja þau
tvisvar og lima svo merkin á
sama hátt og nú varö að gera.
Hvað varð svo um helming
peninganna? Þegar þessi að-
ferö hefir einu sinni leitt tii
sliks, gefur það auga leið að
ekki ’er það hagur póstþjónust-
unnar að setja dæmiö svona
upp að nýju. Svo langt er siðan
aö verðmæti krónunnar var
breytt, að ómögulega getur
veriö að ekki hafi verið hægt
að komast hjá þessum vanda.
Það skal svo tekiö fram,
vegna þess að ég hefi orðið var
misskilnings, að frimerkjaút-
gáfunefndin á þarna enga sök.
Hún ræöur engu um upplög
eða verögildi frimerkja.
Að frimerkja vel
Ég vil svo nota þetta tæki-
færi, til að hvetja safnara til
að frimerkja bréf sin sjálfir,
og frimerkja þau fallega,
hvort sem er um eitt eða fleiri
frimerki að ræða á béfunum.
Þaö kunna aörir safnarar
alltaf vel aö meta.
Að þessu sögðu og vegna
þess að mér mættu tvær grein-
ar um verðmæti frimerkja er
ég kom heim, önnur i Morgun-
blaði og hin i Grúski, þá er
kannske rétt að geta þess hér
um leiö, að verö heilla vel fri-
merktra og vel stimplaðra
umslaga er alltaf nokkuð.
Allavega mun hærra en sömu
merkja afklipptra og ein-
stakra. Ég ætla mér ekki hér
að reyna aö gera neina
ákveðna grein fyrir sliku
verölagi, en það er mjög mis-
jafnt, bæði eftirspurn og sjald-
gæfni spila þar inn i. Takiö
bara dæmið frá fyrri öld, um
hvert er verð einstakra
merkja og svo sömu merkja ef
þau er aö finna i bréfum.
Þetta eru að visu öfgarnir upp
á við, en niður á við geta öfg-
arnir aldrei orðiö meiri en svo,
að sama verö sé á merkinu
hvort þaö er einstakt eða á
umslagi.
Uppboé
Þá er þess að geta að hér
hefir mér þótt heldur dauflegt
um frimerkjauppboð. Sé ég
ekki betur en að afturför hafi
orðið i þessum málum, siðustu
tvö árin. Ég minnist allt upp I
fjögurra uppboða á ári, þar
sem hlut áttu aö máli, Félag
frimerkjasafnara, Landssam-
band islenskra frimerkjasafn-
ara og uppboðsfyrirtækiö
Hlekkur. Kannske hefir ekki
markaöurinn hér heima verið
nógu sterkur fyrir þetta allt
saman, en mig minnir að oft
hafi verið all lifleg boð frá
erlendum aöilum, þótt ekki
sitji þeir við sama borö og inn-
lendir, þar sem þeir þurfa ekki
að borga söluskatt.
Söluskattur
Þetta vekur svo til umhugs-
unar um hvi greiða skuli aftur
söluskatt af islenskum fri-
merkjum Nú er það viöur-
kennd staðreynd að sölu-
skattur hefur veriö inn-
heimtur af sölu allra fri-
merkja hér, þegar þau eru
seld sinum upphaflega neyt-
anda. Hvi skal þá sá er aftur
kaupir þau notuð enn á ný
greiða af þeim söluskatt?
Sviar t.d. hafa svarað þessari
spurningu. ÞAÐ SKAL EKKI
GJORT. Það er einlæg
áskorun min til þeirra er um
þessi mál fjalla, að þeir reyni
að skilja þessa einföldu rök-
semdafærslu og viðurkenna
svarið, meö þvi að afnema
einfaldlega söluskattinn af
endurseldum nýjum eða
notuðum frimerkjum. Þá væri
vel farið. Mér finnst fráleitt,
að tómstundagaman sem
þetta skuli þurfa að skatt-
leggja. Vissulega er fjármagn
I gömlum frimerkjum. En
hversu oft skipta þau ekki um
eigendur, og hversu oft er þá
ekki rikið búið að fá söluskatt
af sömu vörunni? Látum
þessu lokið. Þá munu allir fri-
merkjasafnarar verða ykkur
þakklátir.
Sigurður H. Þorsteinsson
Sigurður H.
Þorsteinsson
skrifar: