Tíminn - 29.12.1981, Blaðsíða 10

10
landfari -.:r' ■

Athyglisverð frétt ■ Ég vil vekja athygli á þeirri legri þjónustu vð aldraða á merku frétt sem dagblöðin ýmsum öðrum sviðum. fluttu I siöustu viku, að 1 þriðju lagagrein sjóðsins Samtök aldraöra og öryrkja- segir svo: bandalag lslands hefðu „Tilgangur sjóðsins er að stofnað sjóö sem ber heitiö styrkja eftir þörfum og getu Styrktarsjóöur aldraöra. En hvers konar gagnlegar fram- hann á, svo sem nafnið ber kvæmdir, starfsemi og þjón- með sér og lög hans mæla ustu I þágu aldraðra með fyrir um, að styrkja og bæta beinum styrkjum og hag- aðstöðu aldraðara meö kvæmum lánum.” ýmsum hætti og á víðtæku Þarna er um ákaflega við- sviöi. tækan vettvang að ræöa og Það sem ekki sist vekur at- þörfin til að bæta þar úr ýmsu, hygli mina viö þessa fregn — —og það sem allra fyrst, — er viö þessa sjóðsstofnun — er mjög brýn. þaö atriði að gefendur geti Ég skal aðeins til glöggv- sjálfir ákveðiö — ef þeir vilja unar nefna örfá atriði i þessu — til hvaða hjálpar- eöa sambandi: styrktarstarfs aldraðra gjafa- 1. Bætta hjúkrunaraðstöðu og fé þeirra gangi. Þar getur umönnun aldraðra einstak- veriö um aö ræöa margþætta linga. starfsemi sem hér skal vikið 2. Margs konar félagsstarf- að meö fáeinum oröum. semi tíl ánægju og afþrey- Fyrst skal það aöeins rifjaö ingar, fræðslu- og upp.sem flestum á þó að vera skemmtifundi, leshringa- kunnugt, aö siðustu mánuði og starfsemi, spila- og tafl- missiri hefur verið gert stór- fundi, skemmtiferöalög o.fl. átak um land allt, I öllum 3. Handiöastörf, — föndur af sýslum og kaupstöðum lands- ýmsu tagi, — létt smiöa- ins, til aö bæta aöstöðu aldr- vinna og útskuröur, bók- aðra. A ég þar viö hin mörgu band, útsaumur, prjón, og glæsilegu dvalarheimili vefnaður, leirmótun o.fl. sem reist hafa verið hin Aþessu sviði er sjálfsagt að siðustu ár fyrir aldrað fólk efna til námskeiða I ýmsum sem af ýmsum ástæðum getur þessum greinum. Þau vekja skki dvaliö á heimilum sinum jafnan mikinn áhuga og eða hjá sinum nánustu, — og ánægju. einstakar, fremur litlar og ÖD störf af þessu tagi krefj- hentugar ibúöirsem öldruðum ast öruggrar skipulagningar er ýmist gefinn kostur á aö og umsjónar. Og þeim verður kaupa eða leigja svo að þeir ekki heldur hrundið af stað, geti séð þar um sig sjálfir eins svo aö vel sé, nema m eð veru- iengi og heilsan leyfir, — og að legum fjárframlögum. Hef ég sjálfsögðuer það bestaf ölhi. þá ekki sist i huga fjölbreytt Þessar þörfu og merku tómstundavinnustörf i björtu framkvæmdir eru yfirleitt og rúmgóöu húsnæöi. allarunnarog reknar á vegum Það liggur þvi ljóst fyrir að rikis, bæja, sveitarfélaga og Styrktarsjóður aldraðra hefur frjálsra félagssamtaka. Og þörfu, aökallandi og veglegu þessir aðilar munu áreiðan- hlutverki að gegna. lega halda þvi áfram eftir þvi Er nú þess að vænta að sem sem þörf krefur. allra flestir i hópi hinna öldr- Styrktarsjóður aldraðra uðu hugsi um þessa merku muni hinsvegar tæpast geta— sjóðstofnun og styrki hana að svo stöddu — beitt sér fyrir með fjárframlögum eftir þvi fjárfrekum byggingafram- sem þeir sjá sér fært. kvæmdum heldur að margvls- Einniírhópialdraöra.
Skyldusparnaduririn og veðdeildin • „Oft undanfariö hafa lagt hefur verið inn i bankann, heyrst auglýsingar frá Lands- eins og fram kemur I bréfinu bankanum i Reykjavik, þar hér að framan. sem atvinnurekendur eru Skúli Sigurðsson, skrifstofu- hvattir til aö leggja skyldu- stj. Húsnæðisstofnunar sagöi sparnað launafólks inn á skyldusparnaöinn eiga að fara númer þeirra I Veðdeild i gegn um póstinn enda ekk- Landsbankans. Þetta fyrir- ert óhagræði að þvi fyrir komulag hefði átt aö vera launagreiöendur. Aöeins fyr- komið á fyrir löngu. irtækjum með launaútreikn- Hinsvegar geröist þaö að lit- ing I skýrsluvélaformi hafi iö fyrirtæki hér á tsafirði, sem slöustu árin verið heimilað að aðeins er meö þrjá aðila I senda þetta fé beint til Veð- vinnu, ætlaöi aö byrja á þessu deildarinnar. I janúar s.l. Afhenti það Nú standi hins vegar fyrir starfsmanni Landsbankans á dyrum sú breyting að skyldu- Isafirði skyldusparnaðarupp- sparnaður verði innheimtur af hæðina fyrir þessa þrjá starfs- Póstgiróstofunni með sama menn, ásamt nafni þeirra, hætti og orlof. Aðeins standi á heimilisfangi og nafnnúmeri. ])v* pósturinn treysti sér Viku siðar var atvinnurek- ekki til að taka viö þessu nema anda afhent upphæðin til aö uppfylltum ákveönum skil- baka, af sama starfsmanni yröum um aukinn mannafla. Landsbankans á Isafirði, meö Er Ntta ekki aöeins til- þeim skilaboöum frá aðal- færsla á störfum, þannig að stöðvum bankans I Reykjavik, ekki þurfi aukinn mannafla? aö þar sé aöeins tekið við var Skúli spuröur. skyldusparnaðinum á tölvu- >.Það er ekki svo einfaldur miðum og þá fyrir minnst 10 hlutur þar sem tilfærslan er/ starfsmenn. Þar viö situr enn. ekki aðeins innan póstsins Guðmundur Sveinsson heldur einnig frá Landsbanka' yfir til Póstsins, þ.e. annars- vegar banki og hins vegar op- „Það er lögfræðingur Hús- inbert fyrirtæki”, sagði Skúli. næðisstofnunar sem setti okk- Þetta nýja fyrirkomulag eigi ur þessar reglur”, svaraði þó bæöi að þýða sparnaö i fulltrúi I Veðdeild Landsbank- mannahaldi yfir heildina litið ans er Timinn spuröi hvernig og árangursrikara og ódýrara standi á þvi aö bankinn endur- innheimtukerfi, sagði sendir skyldusparnaöarfé sem Skúli. —HEI
kanadabréf»
Þriöjúdagur 29. desember 1981.
Stjornar-
skráin heim
Birgir Guðmundsson skrifar frá Winnipeg
■ Um fótt er nii meira rætt og
ritaö hér í Kanada en heimkomu
kanadísku stjórnarskrárinnar frá
Bretlandi. Rikisstjórn Pierre
Trudeau hefur lagt mikla áherslu
á þetta mál en ekki tekist að ná
samkomulagi við fylkin tiu sem
mynda Kanada.
Agreiningurinn felst i þvi að
samfara heimkomu stjórnar-
skrárinar hafði rikisstjórnin
hugsað sér að gera nokkrar
endurbætur sem hin einstöku
fylki hafa ekki getaö sættsig við.
Samkvæmt tillögu rikisstjórnar-
innar þarf að setja inn ákvæði
sem segja til um að hve miklu
leyti og á hvaða hátt völd alrikis-
stjórnarinar í Ottawa tengjast og
takmarka valdsviö hinna ein-
stöku fylkisstjórna og eðlilega vill
alrikisstjómin hafa þessi völd
sem mest. Hin einstöku fylki
hinsvegar, sjá sér hag i þvi að
hafa sem mest sjálfræöi i sinum
eigin málum. Til þessa hafa fylk-
in haft þó nokkuð sjálfræði, t.d.
með eigin stjórn og löggjafar-
samkundu.
Þar sem Kanada er mjög stórt
land og f jölbreyttni atvinnuíifsins
geysimikil — i sumum fylkjum
finnast verðmæt náttúruauðæfi,
en i öörum ekki: sum fylki eru
landbúnaðarfylki en önnur eru
fyrstog fremst iðnaðarfylki: sum
hafa aðgang að sjó en önnur ekki
o.s.frv. — er erfitt að ná sam-
komulagi milli þessara óliku
hagsmuna. Einkum og sér i lagi
eru þaö minnifylkin sem telja sig
vera afskipt i' alrikisstjórnsýslu
og finnst að stóru fylkin Quebec
og Ontario ráð þar mestu.
Reyndarkom þaðá daginn fyrr
á þessu ári að minni fylkin átta
höfnuðu tillögum alrikisstjórnar-
innar i Ottawa um stjómarskrána
og þar með var málið komið i
hniit.
Samkomulag
En nú bar svo við að skyndilega
rofaði til i stjórnarskrármálinu
og samkomulag náðist milli allra
fylkjanna nema Quebec um
málamiðlunantillögu. Þetta þótti
mörgum vera mikill ávinningur
og stórsigur fyrir stjórn Trudeau.
En þegar betur er að gáö og
málamiölunin skoðuð nánar má
færa að þvi rök að hún hafi ekki
veriö sigur fyrir alrikisstjórnina
heldur hafi hún veriö sigur fyrir
fylkin. í nýju tillögunni er
ákvæði um rétt fylkjanna til
þess að hafna þeim ákvörðunum
sem alrikisstjórnin tekur i mál-
efnum fylkjanna, ef einfaldur
meirihlutifæst fyrir þvi i löggjaf-
arsamkundu fylkisins. Fræðilega
séö hefur þetta i för með sér stóra
ávinninga fyrir valdsviö fylkj-
anna og að sama skapi takmörk-
um á valdi alrikisstjómarinnar i
Ottawa.
Og gegn þessu ákvæði fékk
alrfkisstjórnin rétt til þess að tak-
marka fjárstuöning til fylkis, ef
þaö hafnaði boðum alrfkisstjórn-
á vettvangi dagsins
Sjónvarpsmál
eftir Guðmund P. Valgeirsson, Bæ
■ Fyrir Alþingi liggur frumvarp
Eiðs Guðnasonar alþingismanns
um aö lögfesta úrtökulaust sjón-
varp alla daga vikunnar og allt
árið um kring. Þykir þing-
manninum mikið við liggja aö
koma þessu hugsjónamáli sinu i
framkvæmd, likt og menning
þjóöarinnar sé i veöi, ef þessu sé
ekki breytt, frá þvi sem veriö
hefur. Þaö er með einum degi i
viku sjónvarpslausum og
mánaðar frii frá sjónvarpssend-
ingum á sumri.
í rökfærslu fyrir nauðsyn þess-
arar breytingar beitir Eiöur um-
hyggjusemi sinni fyrir öldruöu
fólki. Til slikrar sýndarmennsku
hefur oft veriö gripið áður og er
þekkt i ýmsum myndum, einkum
þegar menn tala fyrir hæpnum
málstaö og vilja láta bera á
mannúö sinni. — Hér held ég að
Eiöur hafi skotiö framhjá
markinu. Þó ég geti ekki beitt
fyrir mig neinni skoðanakönnun,
þá er ég þess nokkuö viss, að allur
almenningur óskar ekki eftir
þeim breytingum á dagskrá Sjón-
varpsins, sem Eiður hefur gerst
talsmaöur fyrir. Þó margt komi
fram i sjónvarpi, sem allir fylgj-
ast meö aö einhverju leyti og vilji
ekki án þess vera, þrátt fyrir
ógeöfellt myndefni þess, alltof
oft.
En ég sem þekki engan, sem
ekki finnur þægilega hvild frá
sjónvarpsglápinu I sjónvarps-
lausum fimmtudegi. Fólk er þá
frjálsara til ýmissa hluta en
annars væri og mörgum er þai,
kærkomin stund til að geta heim-
sótt ættingja og vini á sjónvarps-
lausum degi. Þvi það er einhvern-
veginn svo, að það likist helst þvi
að hafa rofið friðhelgi heimilisins
meö þvi að koma þar inn á sjón-
varpstima og þvi gera menn sem
minnst að þvi að fara til kunn-
ingja þá daga sem sjónvarpað er.
Mannafundir og vinakynni eru
nauðsynlegir og sist minni menn-
ingarauki en margt af þvi sem
sjónvarpað er. Þvi ber aö stuðla
að þeim þætti mannlegra sam-
skipta eins og hægt er, en ekki þaö
gagnstæöa, sem ég tel aö sjón-
varp alla daga mundi gera.
öldruðu fólki er það engu minni
nauðsyn en þeim sem yngri eru
að fá hvildarstund frá lftilsverðu
sjónvarpsglápi og það mun ekki
fremur en aðrir óska breyt inga á
sjónvarpsdagskrá frá þvi sem
menningarmál
Kristján Hall í
Matstofu
Austurbæjar
KRISTJAN HALL
MALVERKASVNING
Matstofa Austurbæjar
desember 1981
12 myndir
Það er mál manna að stöðum
undir málverkasýningar hafi
fjölgaö verulega i borginni. Bæði
sölum, er einvörðungu sýna
myndlist, og eins hinum, er halda
málverkasýningar með annarri
starfsemi, t.d. veitingastofur, en
þeim hefur ekki fjölgað minna,
bæöi flott stöðum meö ragú og
grilli, og hamborgarastööum, og
meira aö segja kinverskir mat-
staöir hafa risið hér upp.
Matstofa Austurbæjar hefur
starfað lengi, og hefur lengi haft
umtalsvert gildi, fyrir þá sem
ekki borba á heimilum sinum.
Einhleypingar og menn sem
höfðu verið reknir að heiman og
utanbæjarmenn, boröuöu þarna
mikiö i gamla daga. Það var áöur
en menn byrjuðu að boröa sér til
skemmtunar á Islandi, eöa vegna
tilbreytingar. En að sjálfsögðu
hefur staðurinn mótast gegnum
tiöina og fengið margar nýjar
uppskriftir og jafningja, sem til-
heyra betri matsölum i mann-
mörgum borgum, og þykja sjálf-
sagðir réttir.
Breytingar hafa þvi oft verið
gjöröar á matstofunni, gegnum
tlðina, og nú hefur enn veriö brot-
iö blað. Veitingamaðurinn hefur
tekiö upp þá nýbreytni að sýna
málverk, og tjáði undirrituðum,
aö hann hefði hugsaö sér að leyfa
listamönnum að sýna þarna, ef
góö reynsla fengist og menn
misstu ekki lystina.
Kristjón Hall
Ekki veit ég alveg hvenær ég sá
fyrst myndir eftir Kristján Hall.
En það eru þó ekki mjög mörg ár
siðan, en nú riður hann á vaðiö og
sýnir 12 oliumálverk i Matstofu
Austurbæjar, sem viröist nokkuð
hentugur salur, miðað við aðra.
Kristján Hall heldur sig alfarið
við landslag i þessum myndum að
minnsta kosti. Myndir eru úr Kol-
beinsstaðahreppi, Þórsmörk,
Esjunni og af Vifilsfelli.
Þessar myndir bera óneitan-
lega i sér nokkurt reynsluleysi, en
á hinn bóginn hafa þær ýmsa
kosti, sem gjöra meira en að bæta
það upp. Þær eru persónulegar og
i þeim er visst veðurlag, sem mér
fellur betur en góðviðri þaö, sem
gjarnan er látiö rikja I myndum