Tíminn - 29.12.1981, Blaðsíða 11

Þribjudagur 29. desember 1981.
arinnar. 1 þessu sambandi hefur
verib bent á að þessi fjárhagslega
þvingun komi varla til með að
skipta höfuðmáli, ef eitthvert
fylki ákveður að fara sínar eigin
leiðir, þvi aö sú aðstoð sem hér
um ræðir er fyrst og fremst ftílgin
i þátttöku alrikisstjórnarinnar i
ýmsum félagslegum málum
(menntun, heilbrigðisþjónusta,
o.s.frv.) og engin hefðer fyrirþvi
að nota þau mál i pólitiskum
samningum sem tengjast
stjornarskránni.
Þannigerhægtað hugsa seraö
ef eitthvert eitt fylki ákveður að
vernda sina sérhagsmuni, t.d. i
sambandi við verðmætar nátt-
úruauölindir, hafi það fullan rétt
til þess, jafnvel þó það sé gegn
meirihluta hinna fylkjanna og
þjóðarhag. AB visu getur rikis-
stjórnin gripið til neyðarráðstaf-
ana og þvingað fylki undir sinn
vilja meö neyðarástandslögum.
Slikt verður þó að teljast i hæsta
máta vafasamt og bein kúgun
fylkis, sem á annað borð hefur
tekið ákveðna stefnu, getur'haft
alvarlegar afleiðingar fyrir lýð-
ræöiskerfið i heild og hlýtur að
vera forðast i lengstu lög. Þó svo
að sumir telji óliklegt að slik
staða geti komið upp, eru aðrir
sem halda þvi fram, að þvert á
móti séu auknar þarfir fyrir hrá-
efni o.fl. sem finnast i sumum
héruöum. (t.d. olia i Alberta) en
ekki öörum, liklegar til þess að
einmitt á þessi atriöi stjórnar-
skrárinnar reyni. Er þá venju-
lega niðurstaðan sú, að hin nýja
st jórnarskrármálamiðlun sé
staðfesting á þvi, aö það séu hin
einstöku fylki, sem ráöi yfir þjóð-
inni i heild, en ekki öfugt.
Mannréttindayfirlýsing
Annað atriöi sem mikið hefur
verið rætt um i þessari nýju
stjórnarskrártillögu er hin svo-
kallaöa mannréttindayfirlýsing.
I upphaflegu tillögum alrikis-
stjórnarinnar að stjórnarskrá er
kveðið á um hin almennustu
mannréttindi. Þar var m.a. talað
um tungumálaréttindi minni-
hlutahópa, iýðræöisleg réttindi,
réttindi kvenna öryrkja Indiána
o.fl. I málamiðlunartillögunni
hins vegar eru sum þessara
atriða tekinút úr stjórnarskránni
sjálfri og látin fylkjunum eftir til
umfjiaiunar. Meðal þeirra atriöa
sem faDa undir fylkin samkvæmt
málamBlunartillöeunnieru staöa
Indiána og réttindi, sem á að
fjalla um sérstaklega og á öðrum
stað en i þessari tillögu, sem og
jafnréttisákvæði til handa kon-
um, öldruðum og fötluðum.
Einnig falla nú samkvæmt tillög-
unni undir fykin ákvæði um fram-
kvæmd laga og löggæslu, t.d.
vernd gegn gjörræöislegu vinnu-
brögðum við húsleit og handtöku,
og grimmum og óvenjulegum
refsingum. Þetta kann i fljóti
bragði aö viröast litilvæg atriði,
þar sem löggjafarsam kunda
fylkisins setur þessar reglur eftir
meirihluta reglum. En það er þó
einmitt i þeim hugsanlegu tilfell-
um að meirihlutinn sameinist í
ofsókn á hendur einhverjum
minnihlutahóp.sem gildi slikra
laga kemur fram, sem tilraun til
að stööva meirihíutann i þvi að
kúga minnihlutann. Að hafa þessi
réttindi ekki inni stjórnarskránni
fyrir Kanada aUt og láta þau eftir
hinum einstöku fylkjum hlýtur
þvi að teljast varasamt atriöi og
galli á málamiöluninni.
Enn á eftir að reyna á hvort
Quebec samþykkir tillöguna
óbreytta og hvort breska þingiö
hleypir henni i gegn eins oghún er
i dag. Þó er nokkuö óhætt að full-
yrða að veröi geröar einhverjar
breytingar þá verða þær minni
háttar og breyta ekki i megin
atriðum þvisem sagthefur veriö
hér að framan.
Winnipeg 9. nóvember 1981
Birgir G uðm undsson
verið hefur. Ég held þvi aö Eiður
þurfi að fá aðra en aldraða til að
beita fyrir áróðursvagn sinn I
þessu máli.
Það sýnist að eðlilegra og nær-
tækara hefði veriö fyrir hann aö
vitna til þeirra glápsjúklinga,
sem nú hafa fyrir utan lög og rétt
hervætt heimili sln meö þvi sem á
vitlausu máli er kallað „Vldeo-
væöing” og skeyta hvorki um
skömm né heiður.
Eftir fréttum að dæma er engu
likara en fjöldi fólks sé gripinn
sjónvarpsæði og geti ekki lifað
dagstund án þess að hafa einhver
skripalæti til að glápa á. Virðist
sú árátta vera orðin svo rik i vit-
und þessa fólks, að litt eða ekki er
hirt um hverskonar efni horft er
á. Að sögn þeirra, sem að þessum
málum standa, er mikið af þvi
efni þess eðlis að það væri ekkí
taliö sýningarhæft i kvikmynda-
húsum. Er þó ekki allt siðlegt sem
þar er sýnt. Virðist manni þvi að
fjöldi heimilisfeðra og mæðra
hafi fært inn á heimili sin þann
auviröilegasta sora mannlegs lifs
i myndformi, sjálfum sér og
börnum sinum til afþreyingar og
menningar! og vera um leið
„vögguljóð” og kvöldbæn þeirra.
Ef þaö er ætlun flutningsmanns
þessa umrædda frumvarps, að
rikisreknir fjölmiðlar, Sjón-
varpið, keppi viö „Videóvæð-
inguna” um útsendingu sliks
efnis með lengingu útsendingar-
tima sins veröur að koma i veg
fyrir það. Þeim ber að stuðla að
sannri menningu þjóöarinnar,
svo sem tekið er fram i lögum um
þá, en ekki elta ólar við óeðlilegar
og siðspilltar tiltektir fólks eða
taka þátt i samkeppni um þann
ómenningar hátt. Þeir sem ekki
geta unaö við það verða að finna
annan vettvang fyrir óeðli sitt.
Ég tel að lokun sjónvarps á
sumrin, eins og verið hefur, sé
eðlileg og sjálfsögð. Þann tima
ársins er fjöldi fólks á þeytingu
um landiö þvert og endilangt, það
sem lætur sér þaö nægja, og hefur
litla möguleika á aö horfa á sjón-
varp. Fyrir sveitafólk er það
einnig kærkomin hvild að vera
ekki háð þvi um mesta annatima
þess ásamt gestamóttökum. Allt
lif og starf verður þvi frjálsara.
Einnig hefi ég heyrt marga þétt-
býlismenn segja aö þeim sé mikill
léttir að lokun sjónvarpsins á
þessum tima og sé stór fegnir þvi.
— Vitnaö er til þess, að meðal
annarra þjóða þekkist ekki sjón-
varpslausir dagar eða timabil,
þvi sé óeðlilegt aö við högum
okkur öðruvisi. Hvaö aðrar þjóöir
gera i þessum efnum á ekki að
koma okkur viö. Okkur ber engin
skylda til aö apa allt eftir erlend-
um þjóöum. Þar ber aö sia úr
það sem til heilla horfir og hag-
nýta sér þaö, en hafna hinu, hism-
inu.
Mér viröist þvi engin nauðsyn
til að breyta dagskrártima sjón-
varpsins frá þvi sem nú er. Slikt
væri óefað I andstöðu viö vilja
mikilshluta þjóöarinnar. Annað
mál er, aö dagskrá Sjónvarpsins,
fyrir utan fréttir og aöra þætti,
væri vönduð betur en gert hefur
veriö, og þá i menningarátt. Meö
þvi væri stutt aö upprunalegum
tilgangi þess, sem mörgum þykir
hafa farið úrskeiðis. Eiöur
Guönason og aðrir góðir menn
ættu fremur að beita áhrifum
sinum til þess.
Guðmundur P. Valgeirsson
af landslagi. Upplifun, er ef til vill
of hátfölegt orð, en allavega er i
myndunum aö finna einhver
sannindi um landiö, en vantar
býsna oft i landslagsmyndir hér.
Þá finnst mér þaö einkennandi,
aö litlar myndir eru betri en stór-
ar.
Kristján Hall virðist hafa stað-
næmst dálitiö i landslagi. Ef til
vill ætti hann að leita á önnur mið,
og prófa sina tækni á öörum viö-
fangsefnum.
Nokkrar myndanna höfðu selst,
að sögn veitingamannsins, og má
það vera dálitill mælikvarði á
viðtökur almennings, sem kemur
nú fyrst og fremst i matstofur til
að fá i svanginn.
Jónas Guömundsson.
11
frímerkjasaf narinn i
Jólamerki
1981
■ Eins og venjulega er lifleg
útgáfa jólamerkja hér á landi
um þessi jól, sem endra nær.
Auk merkja Thorvaldsensfé-
lagsins, hinna einu sönnu is-
lensku jólamerkja, ef svo má
segja, sem þó þvi miöur hafa
ekki borist Frimerkjasafnar-
anum, ætla ég hér að segja frá
þeim merkjum sem mér hafa
borist. Þvi miöur hafa fæst
þessi merki borist frá útgef-
endum og þvl hefi ég ekki full-
nægjandi upplýsingar um þau.
Hins vegar hefir Frimerkja-
húsiö I Lækjargötu 6A, verið
svo vinsamlegt aö senda ein-
tök þeirra merkja er þar fást,
svo nokkra grein megi gera
söfnurum fyrir þeim.
Kvenfélagið Framtiðin á
Akureyri hefir gefið
út merki siðan á þriðja ára-
tugnum. Upphaflega rann
ágóði þessarar útgáfu til
byggingar fjóröungssjúkra-
hússins á Akureyri og kann aö
vera að það njóti góös af þess-
ari útgáfu enn. Allavega eru
þær Framtiðarkonur þekktar
að ötulum stuðningi við ýms
góð málefni. Merki þetta fæ ég
ekki betur séð en beri mynd
styttu þeirrar af Kristi, er
Thorvaldsen teiknaöi á sinum
tima, eöa aö hún hafi verið
myndefni listamannsins er
teiknaði það.
Skátarnir gefa út 3 merki
með myndefni sem er sótt I ár
fatlaðra. Eru merkin með
áletruninni Skátajól og Island
1981.
Lionsklúbburinn Bjarmi á
Hvammstanga heldur áfram
samstæðu sinni meö myndum
húnvetnskra kirkna. Veröur
þessi samstæða, er hún er öll
komin með myndum allra
Vestur-Húnvetnskra kirkna og
svo 11. árið meö þeim öllum 10
I einni örk. 1 ár er myndin,
sem er teiknuö af Helga Ólafs-
syni, en undirritaður hannaöi
ramma og áletrun, af kirkj-
unni á Efra Núpi. I garði
þeirrar kirkju liggur t.d.
Vatnsenda Rósa, eða Skáld
Rósa eins og hún var svo oft
nefnd og hefir á undanförnum
áratug orðið svo mikið yrkis-
efni Islenskum rithöfundum.
Agóði þessarar útgáfu rennur
að nokkru til kirknanna, sem
myndin er af hverju sinni, en
einnig til þeirra góögerðar-
starfa, sem klúbburinn fæst
við. Svo mun einnig vera meö
aöra klúbba, þ.e. þjónustu-
klúbba er gefa út jólamerki.
Annar Lionsklúbbur, sem
borist hefir jólamerki frá er
Lionsklúbburinn Þór, sem
minnist 25 ára afmælis sins á
merki ársins. Er myndefni
merkisins Þórshamar og lár-
viðarsveigur um nafn klúbbs-
ins. Agóöi þessa merkis renn-
ur til likarsjóðs klúbbsins.
Þá er 3. Lionsklúbburinn
sem gefur út jólamerki aö
þessu sinni og mér hefir
borist, Lionsklúbbur Dal-
vikur. Mynd þess merkis er af
Tjarnarkirkju. Þaö er öllum
þessum Lions merkjum sam-
eiginlegt aö á þeim er að finna
hið alþjóölega merki hreyf-
ingarinnar. Svo er einnig á
merki þvi sem Rotaryklúbb-
arnir gefa út, en mér hefir
aðeins borist eitt þeirra
merkja, eöa frá Rotaryklúbbi
Kópavogs.
Merki þeirra i Kópavogi ber
mynd Mariu með barnið, stil-
færða, og áletrunina Jólin
1981, Kópavogur og Gleðileg
jól.
Þá er siöasta merkið, sem
mér hefir borist, en það er
merki sem gefið er út af
Styrktar og liknarsjóði Odd-
fellow reglunnar. Hefir
merkið áletrun þá auk merkis
Oddfellow og áletrunina Jólin
1981. Myndefni þess fæ ég ekki
betur séð en séu tveir fuglar er
ánorskuheita „Kjöttmeiser”,
sem færðir hafa verið I jóla-
sveinabúning. Þar sem ég hefi
átt vini meðal þessarar fugla-
tegundar, er þetta ekki svo
fjarri lagi, en að vetrarlagi
koma þessir fuglar gjarna I
hús og fá sér smjörklipu á eld-
húsborði ef hún er látin vera
þar eða á gluggasyllu. Hafði
ég oft mikla ánægju af þeim er
ég bjó I Noregi. Urðu þeir
fastir kostgangarar á morgun
og kvöldboröi á heimili minu i
Asker, öllum til ánægju.
Þá hefi ég gert grein fyrir
þeim jólamerkjum, sem mér
hafa borist á þessu ári. Vil ég
benda þeim, sem gefa út slik
merki á.að hyggilegt væri að
senda þessum tveim dag-
blaðaþáttum um frimerkja-
söfnun, er haldiö er út I land-
inu eintök og fréttabréf um út-
gáfuna. Þó ekki væri nema út
frá þvi sjónarmiöi, að auglýsa
útgáfu sina og auka þar með
tekjur liknarsjóöa þeirra er af
sölunni njóta. Fá þeir vart
hentugri auglýsingu, en i sér-
þáttum þeirra manna, er
margir hverjir safna þessum
merkjum. Sjónarmiö okkar er
þessa þætti ritum, hlýtur svo
aö vera sú þjónusta viö safn-
arana að segja þeim sem mest
og best frá útgáfu slikra
merkja hér á landi, svo þeir
geti gert sér grein fyrir hvað
er til og hverju þeir vilja
safna. Það er þvl a.m.k. min
hlið málsins. Kannske er ekki
rétt að ég taki að mér að svara
fyrir fleiri.
Vona ég þvi aö þetta stutta
og ófullnægjandi yfirlit gefi þó
einhverja hugmynd um hvað
út hefir komið á þessu ári.
1 lokin er svo ekki úr vegi að
bæta við, að Lionsklúbburinn i
Kristiansand i Noregi hefir
tekiö upp hugmynd klúbbsins
Bjarma á Hvammstanga og
hafiö útgáfu samskonar sam-
stæðu meö myndum kirkja i
bænum og nágrenni nú I ein 4
ár. Sýnir þetta hve hugmyndir
geta nýtst alþjóölega innan
slikrar hreyfingar, sem Lions
International er.
AB lokum vil ég svo nota
tækifærið og þakka öllum les-
endum Frimerkjasafnarans
tryggðina á árinu 1981. 011
bréfin og nokkur simtöl hafa
enn einu sinni sannfært mig
um, að þetta er vel lesinn
þáttur og stendur djúpum
rótum hjá lesendum sinum, þó
niöur félli um stund er ég bjó
erlendis.
óska ég ykkur öllum gleði-
legra jóla og alls góös á kom-
andi ári. Loks skal svo heim-
ilisfangið gefiö á ný, en þaö
er: Arbraut 35, 540 Blönduósi.
Siminn er 95-4249.
Siguröur H. Þorsteinsson
Sigurdur H.
Þorsteinsson
skrifar