Tíminn - 16.10.1982, Blaðsíða 5

LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 1982
5
■ Junius Jayewardene
Studlar ellin að
sigri Jayewardene?
Hún þykir gera hann landsföðurlegri
■ NÆSTKOMANDI miðvikudag (20.
okt.) fara fram forsetakosningar í Sri
Lanka (áður Ceylon) og vekja þær
sérstaka athygli af tveimur ástæðum.
Fyrri ástæðan er sú, að forsetinn, sem
sækir um endurkjör, Junius Jayeward-
ene, er orðinn 76 ára gamall og sækir þó
kosningabaráttuna af svipuðu kappi og
ætla mætti af manni sem væri hálfri öld
yngri.
Síðari ástæðan er sú, að kosningabar-
áttan snýst að verulegu leyti um konu,
sem var fyrir tveimur árum svipt
kosningarétti og kjörgengi næstu sjö ár
og bannað að hafa afskipti af stjómmál-
um á þeim tíma.
Hér er um að ræða Sirimavo
Bandaranaike, sem var forsætisráðherra
Sri Lanka 1960-1965 og aftur 1970-1977.
Eiginmaður Sirimavo Bandaranaike
var forsætisráðherra á árunum 1966-
1969. Þá var hann myrtur, Sirimavo tók
þá við forustu flokks hans, Frelsisflokks-
ins, og vann flokkurinn sigur í kosning-
unum 1960 undir forustu hennar. Hún
tapaði svo í kosningunum 1965, en vann
sigur á ný í kosningunum 1970.
Eftir það stjórnaði hún samfleytt í sjö
ár. Stjórn hennar fylgdi sósíalisma á
mörgum sviðum. Peningastofnanir og
atvinnufyrirtæki voru þjóðnýtt í stórum
stíl. Öll félagsleg þjónusta var stór-
aukin. í fyrstu gekk þetta allvel, en
olíukreppan, sem ríkti síðari hlutann af
þessu stjórnartímabili Sirimavos, gerði
strik í reikninginn. Miklirefnahagserfið-
leikar komu til sögu, atvinnuleysi varð
mikið og einnig mikill vöruskortur.
í kosningunum 1977 beið Frelsisflokk-
urinn mikinn ósigur, Pjóðlegi samein-
ingarflokkurinn fékk meirihluta á þingi
og myndaði stjórn undir forustu Jaye-
wardenes. Hann he'fur farið með stjórn
síðan.
JAYEWARDENE hefur reynzt mik-
ill byltingamaður líkt og frú Bandar-
anaike en á annan hátt.
Hann hefur nefnilega bylt öllu því,
sem hún var búin að byggja upp.
Þjóönýtingin, sem hún kom á, hefur
verið afnumin að mestu eða öllu. Svipað
gildir um hina félagslegu þjónustu.
Verðlagshömlvr og flestar aðrar hömlur
á viðskiptum og atvinnurekstri hafa
verið afnumdar. Reynt hefur verið að
láta hina svonefndu markaðsstefnu ríkja
á sem flestum sviðum.
Árangur af þessú er mjög umdeildur.
Jayewardene segir, að þetta hafi dregið
úr atvinnuleysi og það gerði það
vafalítið um skeið, en nú er atvinnuleysi
að aukast aftur.
■ Sirimavo Bandaranaike
Þá segir Jayewardene að þessar
breytingar hafi dregið úr vöruskort-
inum. Það er rétt, en andstæðingar hans
halda því fram, að sá árangur hafi náðst
með því að draga úr kaupmættinum og
í reynd hafi lífskjörin versnað stórlega
síðan 1977.
Jayewardene vill ekki viðurkenna
það. Andstæðingar hans segja, að hann
staðfesti þetta bezt sjálfur. Hann hefði
ekki flýtt kosningunum um meira en ár,
ef hann hefði ekki óttazt að ástandið ætti
eftir að vcrsna og ckki væri því eftir
betra að bíða.
Jayewardene hefur verið byltinga-
kenndúr á fleiri sviðum en því að
kollvarpa hinu sósíalíska kerfi, sem frú
Bandaranaike hafði komið á. Hann
breytti stjórnarskipaninni. Áður byggð-
ist hún á brezkri fyrirmynd. Forsætisráð-
herrann var mesti valdamaður landsins
og þingið valdamesta stofnunin. Jaye-
wardene hefur komið fram stjórnar-
skrárbreytingu, sem er byggð á banda-
rískri fyrirmynd.
Forsætisráðherraembættið hefur ver-
ið lagt niður. Jayewardene lét þingið
kjósa sig fyrsta forseta ríkisins.
En það á aðeins að verða bráða-
birgðaskipan og hér eftir verður forset-
inn þjóðkjörinn. Jayewardene stefnir að
því að verða fyrsti þjóðkjörni forsetinn.
SUMAR heimildir telja, að Jaye-
wardene hafi flýtt kosningunum með
hliðsjón af því, að Frelsisflokkurinn á
við ýmsa erfileika að glíma, m.a.
allmikla sundrungu.
Frú Bandaranaike er sjálf dæmd úr
leik. Árið 1980 var sá dómur kveðinn
upp yfir henni vegna meintra misferla í
embættisrekstri, að hún væri svipt
kjörgengi og kosningarétti í'sjö ár og
mætti engin opinber afskipti hafa af
stjórnmálum á meðan. Þannig er hún
útilokuð frá kosningabaráttunni nú.
Það var vilji hennar, að sonur hennar,
Anura, tæki upp merki hennar og yrði
frambjóðandi flokksins í forsetakosn-
ingunum. Þetta þoldi ekki systir hans og
taldi sig eiga meiri rétt til að erfa sæti
móður sinnar.
Þessi ágreiningur leiddi m.a. til þess,
að annar maður var valinn forsetaefni
flokksins. Hann er Hector Kobbe-
kaduwa, sem var landbúnaðarráðherra
í stjórn frú Bandaranaike.
Það gefur til kynna, að hún á enn fylgi
hjá þjóðinni, að það er aðalmál
Kobbekaduwa í kosningabaráttunni, að
hann muni náða hana, ef hann verði
kjörinn forseti og efha síðan til
kosninga, þar sem Frelsisflokkurinn
muni sækja fram undir merkjum hennar.
Auk þjóðlega sameiningarflokksins
og Frelsisflokksins, taka fjórir aðrir
flokkar þátt í kosningunum. Forsetaefni
þriggja þeirra lofa að náða frú Bandara-
naike, ef þeir nái kosningu.
Þrátt fyrir þetta telur Jayewardene sig
sigurvissan. Hann hefur meira að segja
sett þær reglur, að til þess að ná löglegri
kosningu þurfi meira en helming
greiddra atkvæða. Hann segist ekki efast
um að hann nái því marki.
Sumir fréttaskýrendur segja, að aldur-
inn styrki Jayewardene í kosningabarátt-
unni. Aldurinn gerir hann enn lands-
föðurlegri en ella í augum margra
kjósenda.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
Lausar stöður
Hlutastaða dósents (37%) í þvagfæraskurðlækningum og hlutastaða
lektors (37%) í geðsjúkdómafræði í læknadeild Háskóla íslands eru
lausar til umsóknar.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna ríkisins.
Umsóknir ásamt rækilegri skýrslu um vísindastsörf umsækjenda,
ritsmíðar og rannsóknir svo og námsferil og störf, skulu sendar
menntamálaráðuneytinu Hverfisgötu 6, 101 Reykjavík, fyrir 13.
nóvember n.k.
Menntamálaráðuneytið, 13. október 1982.
Aðalfundur
Landverndar Landgræðslu náttúruverndarsam-
taka íslands verður haldinn í Munaðarnesi 13. og
14. nóv. n.k.
Stjórnin.
Kjarnaborun
Tökum úr steyptum veggjum fyrir hurðir, loftræstingu, glugga,
og ýmisskonar lagnir, 2", 3", 4", 5", 6" og 7" borar.
HLJÓÐLÁTT OG RYKLAUST. Fjarlægum múrbrotið, önnumst
isetningar hurða og glugga ef óskað er. Hvert á land sem er.
Skjót og góð þjónusta.
Kjarnaborun sf.
Símar 38203-33882
Gjafahappdrætti
Sumargleðinnar
Vinningsnúmer:
Bifreið á miða nr. 55
Hjónarúm frá Ingvari og Gylfa nr. 7264
Frá Sjónvarpsbúðinni Lágmúla 7 Samsung
örbylgjuofn nr. 8097
Frá Sjónvarpsbúðinni Lágmúla 7 Samsung
hljómtækjasamstæða nr. 15101
Frá Sjónvarpsbúðinni Lágmúla 7 Samsung
litsjónvarpstæki.nr. 14226
Frá Sjónvarpsbúðinni Lágmúla 7 Fischer mynd-
segulbandstæki nr. 5732.

Nýkomið mikið úrval
af afturljósum & glerj-
um í
Autobianchi A 112
Fiat 127
V.W. 1300-1303
V.W. Golf
V.W. Passat
Benz vörubila
vinnuvélar & traktora.
Mikiðúrvalafspeglum
Volvo 244-Citroen GS
Renault R4-5 Audi 80
VW Passat-VW 1300
VW Transporter
M.Benz 307 D
M.Benz vörubíla
Póstsendum
Land-Rover eigendur
Eigum ávallt mikið úrval af
Landrover varahlutumá mjög
hagstæðu verði:
Nýkomnir efripartar á Land/Rover
hurðir
Gírkassahjól Gírkassaöxlar
Öxlaraftan Öxulflansar
Kambur/Pinion Stýrisendar
Hurðarskrár Motorpúðar
Hraðamælis-
barkar Pakkdósir
Tanklok
Hljóðkútar & Púströr
Volkswagen
Landrover
Sunbeam
Erum fluttir í Síðumúla 8
BÍLHLUTIR H/F Sími 3 83 65. I
V—— —/