Tíminn - 08.01.1983, Blaðsíða 8

8
LAUGARDAGUR 8. JANÚAR 1983
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gfsli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiöslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.
Ritstjórar: Pórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur
V. Ólafsson. Fréttastjórar: Kristinn Hallgrimsson og Atli Magnússon.
UtTiSjónarmaður Helgar-Timans: Guðmundur Magnússon. Blaðamenn: Agnes
Bragadóttir, Bjarghildur Stefánsdóttir, Friðrik Indriðason, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni
Kristjánsson, Kristin Leifsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (iþróttir), Skafti Jónsson, Sonja
Jónsdóttir. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson. Ljósmyndir:
Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Elín Ellertsdótfir. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson, Kristín Þorbjarnardóttir,
María Anna Þorsteinsdóttir. Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar:
Síðumúla 15, Reykjavík. Simi: 86300. Auglýsingasími 18300. Kvöldsímar: 86387 og 86392.
Verð í lausasölu 11.00, en 125.00 um helgar. Áskrift á mánuði kr. 150.00.
Setning: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent hf.
fsland án
atvinnuleysis
■ Á 18. flokksþingi Framsóknarmanna, sem haldið var
í nóvember síðastliðnum, var eitt kjörorð sett ofar öðrum.
Þetta kjörorð var: ísland án atvinnuleysis.
Fað er ljóst, að erfiðir tímar eru framundan hjá
íslendingum eins og flestum öðrum þjóðum. Til viðbótar
hinni alþjóðlegu efnahagsskreppu og afleiðingum hennar,
hefur komið verulegur atlabrestur. Fullséð er, að
þjóðartekjur munu dragast verulega saman á þessu ári.
Þetta bætist við það, að verðbólga er hér meiri en víða
annars staðar og skuldasöfnun hefur verið mikil og verða
afborganir og vextir af þeim tilfinnanlegri, þegar
þjóðartekjur dragast saman.
Fað kemur hins vegar á móti, að mikil uppbygging hefur
orðið á mörgum sviðum á síðasta áratug og þjóðin því
mun betur undir það búin að mæta erfiðleikunum en ella.
Fað er og ekki minna mikilvægt, að hér hefur verið næg
atvinna meðan atvinnuleysi hefur farið sívaxandi víðast
annars staðar.
Stjórnarandstæðingar kunna illa að meta þetta, en öðru
máli gegnir um þá, sem hafa kynnzt böli atvinnuleysisins.
Vafalítið er ekki ofsagt, að það sé nú mesta bölið í
heiminum, ásamt matarskortinum í þróunarlöndunum.
Fess vegna hefur Framsóknarflokkurinn sett það efst á
dagskrá sína í sambandi við þær efnahagsráðstafanir, sem
óhjákvæmilega verður að gera, að áfram verði ötullega
fylgt þeirri stefnu að verjast atvinnuleysinu.
Allar þær aðgerðir verður að forðast, sem myndu valda
atvinnuleysi. Þjóðin verður heldur að sætta sig við nokkra
almenna kjaraskerðingu en að dæma nokkurn hluta
hennar til þeirrar ógæfu, sem atvinnuleysið er.
Jafnframt efnahagsaðgerðum þeim, sem nauðsynlegt
verður að gera, þarf að halda áfram og herða hina miklu
sókn, sem einkennt hefur síðasta áratug og beinzt hefur
að því að byggja upp atvinnuvegina. Fannig verður að
vinna að því að tryggja atvinnu því unga fólki sem árlega
bætist á vinnumarkaðinn.
Þetta er stórt verkefni, en það er einnig ánægjulegt
verkefni. Fað er alltaf gott og hollt að geta lagt fram krafta
sína til að gera land sitt betra og bæta hag þjóðarinnar.
Það á að veja markmið og stolt þjóðarinnar að geta með
sanni sagt: ísland án atvinnuleysis.
Úrelt kerfi
í rauninni þarf það ekki að þykja undarlegt, þótt samtök
sjómanna íhugi að draga sig út úr nefnd þeirri, sem
ákveður fiskverðið.
Staðreyndin er sú, að verðlagningarkerfin, sem hér hafa
gilt í nokkra áratugi og gáfust sæmilega í fyrstu, eru orðin
úrelt og mikil þörf á endurskoðun þeirra. Þetta gildir ekki
sízt um ákvörðun fiskverðs og búvöruverðs.
Steingrímur Hermannsson reyndi þegar hann var
landbúnaðarráðherra að fá breytingar á ákvörðun búvöru-
verðs, en það strandaði þá. Meðal bænda er vaxandi áhugi
á þessu máli, líkt og hjá sjómönnum.
Þess vegna ætti að hefjast handa um endurskoðun á
þessum kerfum, en vafasamt er, að einstakir aðilar dragi
sig í hlé meðan sú endurskoðun fer fram. Það hefur t.d.
ekki gefizt Alþýðusambandinu vel að draga sig út úr
sexmannanefndinni.
Þ.Þ.
skrifaö og skrafað
Hótun og
gagnhótun
■ Fyrir nokkrum árum
vitnaðist að Sovétmenn voru
að setja upp kerfi kjarnorku-
eldflauga sem beint var gegn
Vestur-Evrópu. Á tveimur
árum voru settir upp skot-
pallar vítt og breitt um Sovét-
ríkin til að skjóta meðaldræg-
um eldflaugum. Hver flaug
er búin þrem kjarnorku-
sprengjum sem skjóta má á
jafnmörg skotmörk þegar
flaugin nálgast áfangastaði.
Petta eru hinar svokölluðu
SS-20 kjarnorkuflaugar.
Þeim hefur stöðugt fjölgað
og nálgast nú þúsundið. Var-
sjárbandalagið fer ekki í
neinn launkofa með tilurð
þessara gjöreyðingarvopna.
Marxistarnir í Austur-Evr-
ópu nota þau sem hótun um
hvaða örlög bíði Vestur-Evr-
ópu ef þau ríki álfunnar sem
enn teljast frjáls, halda sig
ekki á mottunni gagnvart
alræði kommúnista.
Það þarf ekki margbrotna
stærðfræðigáfu til að sjá
hvaða afleiðingar það hefði
á þéttbýlasta svæði heims ef
3000 kjarnorkusprengjum er
fýrað á það.
pegar Vestur-Evrópu
varð Ijós sú hótun sem fólst
í uppbyggingu SS-20 vopn-
anna var sett fram gagnhótun
um að svipuðum vopnum
yrði komið fyrir í Vestur-
Evrópu ef Sovétríkin hættu
ekki smíði SS-20 kjarnorku-
vopnanna, og geigvænlegri
miðun þeirra. En kommún-
istarnir mæltu aðeins fagurt
um frið og öryggi og héldu
smíðinni áfram. í ár er áætlað
að setja niður fyrstu meðal-
drægu eldflaugarnar sem svar
við SS-20 sprengjunum. Eru
það Pershing II. stýriflaugar.
Æpandi
þögn
Þegar SS-20 vítisvélunum
var komið fyrir og miðað var
það aðeins yfirstjórn Nató og
nokkrar ríkisstjórnir í vest-
anverðri álfunni sem bentu á
hættuna og mótmæltu.
Öðrum virtist ekki koma við
hvað fram fór. Þögnin var
æpandi.
En þegar sá tími nálgaðist
að setja skyldi upp andsvarið
urraði björninn í austri og
taldi sínu öryggi misboðið.
Það var eins og við mann-
inn mælt, að friðarskriðan
hljóp af stað og allt í einu
stafaði Vestur-Evropu ógn-
in af Pershing II. og stýri-
flaugum sem koma skyldi þar
fyrir. Það er undarleg árátta
þeirra sem tekið hafa sér
mjög vafasamt einkaleyfi á
friðarvilja og andúð á vopna-
skaki að sjá aldrei hættu af
öðrum vopnum en þeim sem
lýðfrjáls ríki ráða yfir. Síst
af öllu vilja þeir sjá ógnina af
þeim vopnum sem beint er
gegn þeim sjálfum.
Þetta er hrikalegur þver-
brestur í þeirri umræðu sem
nú er hvað háværust um frið
og öryggi.
Ráða
ferðinni
Magnús Bjarnfreðsson
veltir þessum málum fyrir sér
í grein í DV s.l. fimmtudag.
Hann segirm.a.: „Svo virðist
sem fulltrúar einræðisaflanna
ráði að verulegu leyti ferðinni
í umræðu allri meðal lýð-
ræðisþjóðanna, enda er
greinilegt að þeir eru búnir
að koma sér ótrúlega vel fyrir
þar sem umræðan á sér að
miklu leyti stað: í fjölmiðlun-
um.“
Þegar Nató-ríkin gátu ekki
fengið Sovétríkin til að hætta
uppsetningu múgmorðstól-
anna hótuðu þau að setja
upp gagneldflaugar. Um við-
brögðin segir Magnús: „Við-
brögð Sovétmanna urðu eins
og venjulega að hafa mót-
mæli að engu, enda eru slík
mótmæli sannast sagna harla
máttlaus. Þjónar þeirra í
fjölmiðlaheiminum sáu um
að umræða varð aldrei mjög
hávær um þessa hluti í
Vestur-Evrópu, en í þess
stað beindist hún að fyrirætl-
unum Nató-ríkjanna um
gagnráðstafanir. Sovétmenn
settu sínar flaugar upp í
hundraðatali en hafa magnað
upp mikla andstsöðu meðal
lýðræðisþjóðanna með ódul-
búnum hótunum gegn því að
þær svari í sömu mynt.“
Síðar: „Bandaríkjamenn
hafa gífurlegar birgðir kjarn-
orkueldflauga í landi sínu.
Svo miklar að það væri
sjálfsmorð hvers herveldis í
að ráðast á þá með kjarn-
orkuvopnum. Hvorki Sovét-
ríkin né Bandaríkin yrðu
byggileg eftir þann darrað-
ardans. Komi því upp sú
staða að Sovétmenn beini
eldflaugum að Vestur-Evr-
ópu (Þeir hafa þegar gert
það. Innsk. oó) og beiti
ríkisstjórnir þar hótunum um
leið og þeir senda herafla
sinn inn í álfuna, vonast þeir
til að Bandaríkjamenn hiki.
Um leið og Bandaríkjamenn
sendu eldflaug af stað væru
þeir að kalla yfir sig tortím-
ingu og land sitt. Ein sovésk
eldflaug sem hitti fyrir lands-
svæði er ekki skiptir sköpum
í nýtingu auðæfa Vestur-Evr-
ópu, svona rétt sem sýnis-
horn, myndi hins vegar
hræða líftóruna úr varnar-
lausum þjóðum, er myndu
falla flatar í auðmýkt fyrir
fætur goðsins í Kreml. Hinn
öflugi herafli Varsjárbanda-
lagsins myndi leggja Evrópu
að velli í örstuttri leiftursókn.
Auðæfi og tækniþekking
Vestur-Evrópu myndu síðan
fresta skipbroti kommúnis-
manns í nokkra áratugi, skip-
broti sem nú blasir hvarvetna
við í ríkjum þeim, sem hann
drottnar yfir.“
Marxistar
og
málpípur
Friðarhreyfingar á Vestur-
löndum eru öflugar sem von
er þar sem fólk lifir í skugga
styrjaldarótta. Þorri fólks eru
einlægir friðarsinnar og and-
stæðingar kjarnorkuvopna
og vilja leggja sitt af mörkum
til að afvopnun og öryggi
megi verða að veruleika. En
það má ekki líta aðeins til
einnar áttar þegar staðan er
metin. Fólk verður að reyna
að átta sig á hvaðan ógnin
stafar og hvers vegna og
beina samtakamætti sínum
til að lýsa andúð sinni á
ofbeldishótunum hvaðan
sem þær koma en ekki láta
marxista og málpípur þeirra
eina um hræðsluáróðurinn.
O.Ó
starkadur skrifar«
Vilmundarbandalagid
ad sjá dagsins Ijós
■ VILMUNDUR Gylfason, sem sagði sig úr Alþýðuflokkn-
um á síðasta ári, vinnur nú baki brotnu að því að stofna nýja
flokkinn sinn, Bandalag jafnaðarmanna. Rætt hefur verið um
að stefnumál og stjóm þessa nýja flokks muni sjá dagsins Ijós
á næstu dögum, og að Bandalagið hyggist bjóða fram í öllum
kjördæmum landsins við þingkosningarnar, sem vonandi
verða haldnar sem allra fyrst.
Litlar féttir hafa borist í fjölmiðlum til þessa af stofnundir-
búningi Vilmundar og félaga hans, enda hefur hann sjálfur
lagt kapp á að segja sem minnst. Hins vegar mun vafalaust
fátt koma á óvart í stefnumálum og forystu. Stefnan verður
vafalaust i anda þess málflutnings, sem Vilmundur hefur haft
uppi innan og utan Alþýðuflokksins, og forystan verður að
sjálfsögðu fyrst og fremst í höndum Vilmundar, enda
Bandalagið stofnað utan um hann ef svo mætti að orði komast.
Hann er flaggskipið, sem á að koma Bandalagi jafnaðarmanna
inn á þing í kosningunum. Og persónan Vilmundur mun
vafalaust skipta meira máli manna á meðal í kosningabarátt-
unni heldur en sú stefnuskrá, sem bandalagsmenn hafa verið
að semja að undanfórnu.
SKOÐANIR eru mjög skiptar á þvi, hvort Vilmundur og
lið hans muni hafa erindi sem erfiði í þessum kosningum.
Reynsla liðinna áratuga gæti þar orðið mönnum nokkuð til
leiðsagnar. Þetta er auðvitað ekki í fyrsta sinn sem þingmenn
segja skilið við flokka sína og stofna nýja. Það hefur skilað
misjöfnum árangri.
Besta útkoma slíks framboðs var að sjálfsögðu þegar
Hannibal Valdimarsson og Bjöm Jónsson sögðu skilið við
Alþýðubandalagið, stofnuðu Samtök frjálslyndra og vinstri
mannaárið 1969, unnu nokkra sigra í sveitarstjórnar.kosning-
unum 1970 og stórsigur í alþingiskosningunum árið eftir, 1971;
fengu fimm menn kjörna.
Vafalaust voru margar ástæður fyrir því hversu mikinn
hljómgmnn framboð Samtakanna fékk 1971. Hannibal og
Björn vom mjög vinsælir meðal almennings, sérstaklega á
Vestfjörðum og í Norðurlandskjördæmi eystra, og baráttu-
málin og úrelt flokkakerfi og sameining flokka áttu þá
vaxandi hljómgmnn. Sum þeirra mála enduróma í
málflutningi Vilmundar nú.
Frá því þetta gerðist hefur enn frekara los komið á
kjósendur, og það hefur þó einkum farið vaxandi, að
kjósendur kjósi ekki með heldur á móti. Slík afstöðubreyting
leiðir oft til þess, að þeim, sem axla byrðar erfiðra
stjórnarákvarðana, er refsað, en hinum ábyrgðalausu, sem
geta galað á torgum án þess að þurfa að bera ábyrgð á að
takast á við vandann, er hossað um sinn.
Það er því full ástæða til þess að taka framboð Vilmundar
og bandalagsmanna hans alvarlega þótt Vilmundur sé enginn
Hannibal. Sérstaklega hljóta Alþýðuflokksmenn að þurfa að
vara sig á þessu nýja framboði. Það vakti athygli að Kjartani
Jóhannssyni, fomianni Alþýðuflokksins, tókst að rita ítarlega
og langa áramótagrein í málgagn sitt án þess að minnast einu
orði á Vilmund eða klofninginn í flokknum. Það er sennilega
aðeins gott dæmi um hræðsluna á þeim bæ við Vilmund;
formaðurinn þorir ekki einu sinni að nefna nafn hans.
En reynslan af fyrri upphlaupum af þessu tagi er mjög
svipuð að því er varðar endalok slíkru framboða; þau ná
stundum nokkurri fótfestu í fyrstu kosningum, en deyja svo
drottni sínum fljótlega upp frá því. Spá mín er sú, að svipað
verði uppi á teningnum með Bandalag jafnaðarmanna - að
það komist inn á þing í fyrstu kosningum, en gufi svo smám
saman upp.
- Starkaður.