Tíminn - 26.03.1983, Qupperneq 8

8
LAUGARDAGUR 26. MARS 1983
Útgetandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gfsli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elías Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur
V. Ólafsson. Fréttastjórar: Kristinn Hallgrimsson og Atli Magnússon.
Umsjónarmaður Helgar-Tímans: Guðmundur Magnússon. Blaðamenn: Agnes
Bragadóttir, Bjarghildur Stefánsdóttir, Friðrik Indriðason, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni
Kristjánsson, Kristín Leifsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (íþróttir), Skafti Jónsson, Sonja
Jónsdóttir. Útiitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson. Ljósmyndir:
Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson, Kristín Þorbjarnardóttir,
María Anna Þorsteinsdóttir. Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar:
Síðumúla 15, Reykjavik. Sími: 86300. Auglýsingasími 18300. Kvöldsímar: 86387 og 86392.
Verð i lausasölu 15.00, en 18.00 um helgar. Áskrift á mánuði kr. 180.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent hf.
Skýjakljúfar
án undirstöðu
■ Tveir stjórnmálaflokkar, Sjálfstæðisflokkurinn og Al-
þýðubandalagið, hafa birt kosningastefnuskrár, sem um
flest eru keimlíkar.
Um þær má óhætt segja, að þær einkennist af samkeppni
um fögur loforð. Flokkarnir ætla að efla hvers konar
framfarir til sjós og lands. fleir ætla að auka og bæta hvers
konar þjónustu. Þeir ætla að tryggja næga atvinnu og ,
batnandi lífskjör.
Vandi þjóðarinnar og vandi kjósenda er ekki mikill, ef
dæmt er eftir þessum stefnuskrám. Það þarf ekki annað
en að kjósa Sjálfstæðisflokkinn eða Alþýðubandalagið,
þá breytist allt og batnar af sjálfu sér.
Fví miður er málið ekki svona einfalt. íslendingar búa
við margvíslegan vanda í efnahagsmálum eins og raunar
allar þjóðir um þessar mundir. Það ríkir mikil efnahags
kreppa í heiminum, sem hefur í för með sér margvísleg
óhagstæð áhrif á viðskiptakjör.Til viðbótar hefur komið
tilfinnanlegt aflaleysi. Loðnuveiðar hafa dregizt saman að
mestu og þorskveiðar verulega.
Þessum erfiðleikum til- viðbótar kemur svo það, að
verðbólga er mikil og fer vaxandi. Hún mun leiða til
stöðvunar og atvinnuleysis, ef ekki verður tekið ákveðið
í taumana.
Takist ekki að ná taumhaldi á verðbólgunni, eru öll hin
fögru loforð í stefnuskrám flokkanna hreinustu
skýjaborgir. Þau minna á mann, sem þykist geta reist
skýjakljúf, án þess að hugsa nokkuð um undirstöðuna.
Það er sameiginlegt með stefnuskrám Sjálfstæðisflokks-
ins óg Alþýðubandalagsins, að þar er forðast að minnast
á nokkuð, sem er líklegt að ráða bót á verðbólguvandanum
í náinni framtíð.
Þessir tveir flokkar þykjast m.ö.o. geta reist skýjakljúfa
án undirstöðu.
Kjósendur ættu að forðast að láta blekkjast af slíku.
Þeir eiga að krefjast skýrra svara af flokkunum um það,
hvernig þeir ætli að snúast gegn verðbólguvandanum með
raunhæfum aðgerðum strax á næsta þingi og þingum. Þar
gildir ekki að benda á aðgerðir eða framkvæmdir, sem
ekki koma í gagnið fyrr en eftir nokkur ár eða áratugi,
eins og ný álver. Það verður að vera aðgerðir, sem koma
til framkvæmda strax.
Kjósendur eiga ekki að dæma flokkana eftir sjónhverf-
ingum heldur því, sem þeir þora að leggja til um
tafarlausar aðgerðir. Það veltur á þessu, hvort kosningarn-
ar leiða til endurreisnar eða upplausnar.
Mesta vígbúnaðar-
kapphlaup sögunnar
■ Ótrúlegt er annað en að mörgum hafi brugðið við þá
tilkynningu Reagans forseta, að stjórn hans hyggist koma
upp geislavirku varnarkerfi út í geimnum. Tilgangur þess
verði að eyðileggja eldflaugar með kjarnavopn.
Svar Rússa við þessu verður vafalítið hið sama og alltaf
áður. Það er að keppa við Bandaríkin í tækniþróuninni.
Rússnesk kjarnorkusprengja fylgdi í kjölfar bandarísku
sprengjunnar, rússnesk eldflaug í kjölfar bandarísku
eldflaugarinnar og þannig koll af kolli.
Vafalaust mun rússneskt geislavirkt varnarkerfi út í
geimnum fylgja á eftir því varnarkerfi, sem Reagan hyggst
koma upp.
Miklar líkur benda til að hér geti verið að hefjast
mesta vígbúnaðarkapphlaup sögunnar, sem endi með því
að eitra allt andrúmsloftið.
Þ.Þ.
skrifað og skrafað
Konur í pólitík.
Það kemur líklega úr
óvæntri átt í málgagni Fram-
sóknarflokksins að fara að
hæla konum á Alþingi, því
flokkur sá hefur ekki átt því
láni að fagna um árabil að
eiga fulltrúa af þeirri tegund
þjóðfélagsþegna kjörna full-
trúa á löggjafarsamkund-
unni. Samkvæmt prófkjörum
og skoðanakönnunuin og
hvað þetta nú allt heitir eru
ekki líkur á að úr þessu rætist
í bráð. Sá er hér hripar hefur
lent í þeirri aðstöðu að fylgj-
ast með störfum Alþingis um
tveggja ára skeið og er mis-
hrifinn af því sem þar fer
fram, en það verður að segj-
ast eins og er, að þær örfáu
konur sem þar starfa eru í engu
eftirbátar fulltrúa af hinu
kyninu og undirbúa og flytja
sín mál af engu minni þekk-
ingu og einurð en sú karla-
samkunda er þar situr fyrir.
Þær Salóme Þorkelsdóttir,
Guðrún Helgadóttir og Jó-
hanna Sigurðardóttir hafa
síður en svo kastað rýrð á
svokallaða virðingu Alþingis
en sá karlpeningur sem þar
ræður ríkjum, og enn síður
setur stofnunin ofan þau
tímabil sem Sigurlaug
Bjarnadóttir hleypur í skarð-
ið fyrir þá Matthías Bjarna-
son og Þorvald Garðar.
Það er skaði fyrir íslenska
þjóð og ekki sæmandi vegna
þeirra jafnréttishugsjóna sem
nú eru uppi að konur skuli
ekki eiga meira fylgi að fagna
í löggjafarstarfinu en raun
ber vitni. Það sem veldur
þessari tregðu er áreiðanlega
bæði sök karla sem kvenna
og engin einhlít svör eru til
við hvers vegna.
Að vonum hafa konur velt
þessu máli talsvert fyrir sér
og komist að ýmsum niður-
stöðum en fáum einhlítum
og ekki er laust við að þetta
hafi borið á góma hjá karl-
mönnum líka, en allt ber
þetta að sama brunni. Þegar
til kastanna kemur er eins og
að konur séu þriðja flokks
þegnar þegar að kjörborðinu
kemur, og þá fyrst og fremst
í prófkjöruni og skoðana-
könnunum. Þrátt fyrir há-
fleygar yfirlýsingar og sýnd-
arvilja til að breyta þessu situr;
allt í sama farinu, karlar nær
einoka framboðslista stjórn-
málaflokkanna og konur
bjóða fram sérlista. Ef eitt-
hvað er að marka orðaflóðið
um jafnrétti kynjanna og
skrúðmælgina um rétt
kvenna o.s. frv. er þetta
ástand illþolandi. Konur
jafnt sem karlar búa í sama
þjóðfélagi, lúta sömu lögum
og nánustu tengsl kynjanna
eru innan fjölskyldunnar,
sem allir þykjast vilja vernda
nema rauðsokkar og löggjaf-
arvaldið, en þegar kemur að
raunverulegum vilja til jafn-
réttis brestur bæði þor og
vilja.
Unnur Stefánsdóttir veltir
þessum málum upp í Tíma-
num og skrifar:
„Af hverju ekki
fleiri konur
í pólitík?
Fyrir stuttu sat ég ráð-
stefnu Jafnréttisráðs, um
stjórnmálaþátttöku kvenna.
Þar kom m.a. fram í framsögu-
erindum hve fáar konur hafa
starfað á Alþingi og í sveitar-
stjórnum á þessari öld og hve
þróun í þeim efnum er hæg.
Það kom fram á þessari ráð-
stefnu að aðeins 30% af þeim
sem starfa í hinum pólitísku
flokkum eru konur. Hvað
veldur? Bent var á að starf
flokkanna væri byggt upp af
körlum og allt skipulag starfs-
ins miðaðist við þarfir þeirra
s.s. fundatími. Konur væru
oft minna menntaðar en karl-
ar og þar af leiðandi í verr
launuðum störfum og ættu
ekki eins auðvelt með að
hlaupa á fund í vinnutíman-
um. Konur bæru yfirleitt
meiri ábyrgð á heimili og
börnum og þar af Ieiðandi
hefðu þær minni tíma til
ábyrgðastarfa s.s. starfi í
pólitík.
Var Rauð-
sokkahreyfingin of
öfgafull?
A síðasta áratug þegar
Rauðsokkahreyftngin var
sem virkust, tel ég að allt of
langt hafi verið gengið í
jafnréttiskröfunum. Konur
áttu að gera allt það sama og
karlmenn og öfugt, að þeirra
mati. Mikill hluti kenna var
mótfallinn svo stóru „öfga-
stökki“ á stuttum tíma og
karlmenn hentu gaman að og
sögðu: „Það er fáránlegt að
tala um jafnrétti á öllum
sviðum, t.d. höfum við ekki
ennþá fengið að ganga með
börnin". Ýmislegt bendir til
að þessi öfgafulli málflutn-
ingur Rauðsokka hafi orðið
til tjóns fyrir málstaðinn, þótt
þær hafi vissuleg komið ýmsu
til leiðar. Ef Rauð-
sokkahreyfingin hefði farið
hægar í sakirnar, álít ég að
jafnrétti og skilningur á því
væri kominn mun lengra en
raun ber vitni.
Konur og pólitík
Ég tel að sjálfsögðu að
konur séu ekki síður fallnar
til að sinna pólitísku starfi en
karlmenn. En það er stað-
reynd sem ekki þýðir að
horfa framhjá, að færri konur
en karlar hafa áhuga á pólitík
og þvf verður ekki breytt á
skömmum tíma. Mér finnst
það því fráleit hugmynd að
ætlast til þess í dag að jafn
margar konur og karlar skipi
sæti á lista í alþingiskosning-
um eða bæjarstjórnarkosn-
ingum. Alþýðubandalagið lét
sig þó hafa það að skipta
jafnt milli kynja t.d. við síð-
ustu bæjarstjórnarkoningar.
Þannig uppröðun er ég al-
gjörlega á móti. Að mínu
mati á að velja á framboðs-
lista eftir einstaklingum og
hæfileikum þeirra, en ekki
eftir kynferði eða líkams-
þyngd.
Kvennaframboð
eða ekki?
Konur hafa að undanförnu
tekið sig saman um myndun
sérstakra kvennalista. Það er
út af fyrir sig ekkert við það
að athuga þótt konur bindist
iamtökum um framboð, ef
það er gert til þes að vinna
ákveðnum þjóðmálum
framgang, en það er andstætt
jafnréttishugsjóninni, að
bjóða fram kvennalista til
þess eins að koma konum á
þing. Eða getur það talist
eðlilegt á jafnréttistímum að
hafa sér kvennalista eða
karlalista? Ef konur vilja
komast í sæti efst á framboðs-
Iistum, þá verða þær að berj-
ast fyrir þeim, rétt eins og
karlmenn verða að gera.,
Þetta er enginn dans á rósum
og það eru ekki allir sem
komast efst, þetta á við um
bæði kynin. Það er mín sann-
færing að ef kona hefur áhuga
og vilja til að vera þátttak-
andi í pólitísku starfi innan
stjórnmálaflokkanna þá hafi
hún jafna möguleika og karl-
maður.“
Konur hafa bæði vilja og
getu til að fást við stjómmála-
störf en einhver óttaleg
tregða er í okkur flestum til
að veita þeim það umboð
sem til þarf. Sérframboð
kvenna eru tímaskekkja sem
verður að leiðrétta.
O.Ó
starkaður skrifar
Af hverju eng-
inn leidari um
dómsmála-
ráðherrann?
■ STUNDUM afhjúpa fjölmiðlar hina raunverulegu stöðu
sína ekki aöeins með því sem þeir birta, heldur ekki síður með
því sem þeir birta ekki.
Fyrir skömmu birtist til að mynda kjaftfor leiðari i DV
(þessu „frjálsa og óháða“), þar sem samgönguráðherra var
rakkaður niður fyrir stöðuveitingu. Flestir töldu þessar árásir
með öllu ómaklegar.
Nokkru síöar gaf annar ráðherra að margra dómi gróft
tilefni til gagnrýni af því tagi, sem fram kom í áðurncfndum
leiðara. Síðan hafa menn leitað með logandi Ijósi að nýjum
leiðara í DV um bananalýðveldið íslands, þar sem m.a. mætti
aftur lesa eftirfarandi gullkom:
„Samkvæmt siðareglum bananalýðveldisins þótti dómsmála-
ráðherra við hæfi að skipa þennan flokksbróður sinn í
embættið, sniðganga menntun og reynslu hins hæfasta manns
til þess að koma einum dyggum stuðningsmanni með flokks-
skírteini fyrir á jötunni... Til hvers eru ungir og hæfir menn
að leggja á sig langt nám, verja h'fsstarfi sínu hér heima á Fróni
* og öðlast yfirburöa þekkingu, ef flokksskírteini í Sjálfstæðis-
flokknum eru þyngri á vogarskálum þegar kemur að embættis-
frama og ábyrgð? Ráðherrann hefur orðið sér og flokki sínum
til skammar. Bananalýðveldið hefur aftur á móti eignast
góðan liðsmann".
Nei, þessum leiðara hafa lesendur DV mátt bíða eftir
árangurslaust. Ástæðan? Auðvitað sú, að í fyrra tilvikinu var
ráðherrann framsóknarmaður, en í því síðara sjálfstæðismað-
ur, sem þar að auki var að skipa traustan Geirsmann í
embættið. Þannig haga menn sér þegar þeir eru „frjálsir og
óháðir“.
ANNARS tók Morgunblaðið rögg á sig um daginn og
skammaði DV fyrir hvað það væri háð Sjálfstæðisflokknum.
Um það sagði í leiðara Moggans:
„í forystugrein í DV í fyrradag er Morgunblaðið enn einu
sinni talið “flokksblað". Það er meira en tímabært að DV
upplýsi lesendur sína um tengsl þess við einn stjórnmálaflokk-
anna. Frá því að blaðið var stofnað hefur annar ritstjóri þess
átt sæti í miðstjórn Sjálfstæðisflokksins og er nú í framboði
fyrir þann flokk til Alþingis. Hvorugur ritstjóra Morgunblaðs-
ins, svo dæmi sé tekið, á sæti í miðstjórn Sjálfstæðisflokksins
eða á framboðslistum Sjálfstæðisflokksins. Það fer náttúrlega
ekki á milli mála, að tengsl DV við Sjálfstæðisflokkinn eru
sterkari en tengsl Morgunblaðsins við þann flokk“.
Þetta segja Moggamenn, og auðvitað er það öllum Ijóst, að
DV reynir að sigla undir fölsku flaggi þegar það segist vera
„frjálst og óháð“ stjórnmálaflokkunum. Auðvitað er það
málgagn Sjálfstæðisflokksins. Hver heldur að Ellert B.
Schram, fjóröi maður á framboðslista Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík, gerist „frjáls og óháður" flokki sínum þegar hann
skrifar leiðara í DV um stjórnmál? Auðvitað sjá alhr að það
er út í hött, og DV ætti að láta af þessum barnaskap - eða
tryggja það að ritstjórar blaðsins séu ekki sjálfir að vasast í
pólitík eins og krafist var hér áður fyrr á Vísi. Það er
frumforsenda þess að hægt sé að taka slagorð af þessu tagi,
sem auðvitað eru alltaf vafasöm, alvarlega. -Starkaður.